4 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
421
ARTYKUŁ NAUKOWY
KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA
N
WPŁYW PH NA PROCES MELANOGENEZY
Podczas powstawania i dojrzewania melanosomów poziom pH
wewnątrz organelli ulega zmianie. Z początkowego kwaśnego,
o wartości 5,0 rośnie do niemal obojętnego tj. pH 6,8. Zmiana ta
jest niezwykle istotna, ponieważ tyrozynaza (główny enzym
w procesie melanogenezy) traci aktywność w kwaśnym środowi-
sku. Warto mieć to na uwadze zarówno w przypadku długotrwa-
łej ekspozycji skóry na promieniowanie słoneczne jak i w profi-
laktyce przebarwień [2, 10]. Stosowanie produktówdo pielęgnacji
skóry z odpowiednio obniżonym pH, np. serum z hydroksykwa-
sami lub składnikami aktywnymi, takimi jak witamina C, może
stanowić skuteczną profilaktykę powstawania przebarwień.
AKTYWNOŚĆ TYROZYNAZY A ODCZYN PH SKÓRY
Tworzenie bariery hydrolipidowej na powierzchni skóry zale-
ży od wartości pH zarówno powierzchni skóry właściwej, jak
i w obrębie naskórka. Odczyn pH w środowisku warstwy bro-
dawkowatej naskórka oraz podstawnej (w tym melanocytów)
ma wartość pH 7,2-7,4. Ulega on obniżeniu do 4,0-5,5 w war-
stwie rogowej. Różnica gradientu pH związana jest z działa-
niem enzymu sulfonylotransferazy oraz kwaśnymi produk-
tami metabolizmu filagryny, m.in. kwasem urokainowym.
Dysfunkcja procesu mającego na celu utrzymanie prawidło-
wego gradientu pH, np. w wyniku reakcji zapalnej powstałej
w wyniku odczynu fototoksycznego spowodowanego izotre-
tinoiną (rys. 1), może prowadzić do enzymatycznej reakcji hy-
drolizy lipidów międzykomórkowych, zmiany ich składu oraz
budowy przestrzennej [11]. Wadliwy proces zaburza wówczas
fizjologiczną funkcję barierową i spójność warstwy rogowej
objawiając się suchością cery, jednocześnie zwiększając ryzy-
ko zaburzeńmelanogenzy, prowadzących do hiperpigmentacji.
Wzrost odczynu pH w okolicach melanosomów, powstały wy-
niku upośledzenia regulacji gradientu pH, może prowadzić do
lokalnej nadaktywności tyrozynazy i przyczynić się do trwa-
łego wadliwego procesu melanogenzy, co nie zawsze musi się
odbywać w przypadku przedawkowania promieniowania UV.
Podobne zjawisko można by przypisać działaniu antykon-
cepcji hormonalnej, nieodpowiedniej pielęgnacji nadmiernie
wysuszającej naskórek np. produktami matującymi czy ekspo-
nowaniu skóry na promieniowanie UV po inwazyjnych zabie-
gach złuszczających [12].
DZIAŁANIE ROZJAŚNIAJĄCE KOSMETYKÓW
W profilaktyce przebarwień oraz ich rozjaśnianiu, najistotniej-
szym jest wstrzymanie (kompleksowe lub miejscowe) aktyw-
ności tyrozynazy. W tym celu stosuje się składniki aktywne,
które hamują działanie enzymu poprzez zmianę pH środowi-
ska, konformacji białka lub związanie się z enzymem, blokując
w ten sposób jego centrum aktywne. W artykule zaprezento-
wano wyniki badania in vitro, które miało na celu sprawdze-
nie wymienionych działań kilku przykładowych produktów.
BADANIE IN VITRO
WYBRANYCH PRODUKTÓWKOSMETYCZNYCH
•
Testowane produkty
A.
Serum z kwasem szikimowym i jadem pszczelim
B.
Profesjonalny peeling kwasowy z jadem pszczelim
C.
Serum z oksyresweratrolem, kwasem szikimowym,
witaminą C i arbutyną
•
Cel badania
Potwierdzenie działania dla całego produktu kosmetycznego
zgodnie z Rozporządzeniem Komisji UE nr 665/2013 określają-
cym uzasadnienia oświadczeń na produktach kosmetycznych.
A.
Potwierdzenie właściwości hamujących aktywność ty-
rozynazy dla cery z tendencją do przebarwień potrądzi-
kowych dla produktu do stosowania na dzień i na noc.
Potwierdzenie deklaracji marketingowych przeciwdzia-
łania przebarwieniom (produkt A).
B.
Potwierdzenie właściwości hamujących aktywność
tyrozynazy dla cery z tendencją do przebarwień po-
trądzikowych dla produktu do użytku profesjonalnego
(produkt B). Potwierdzenie deklaracji marketingowych
– działanie rozjaśniające cerę.
C.
Potwierdzenie właściwości hamujących aktywność ty-
rozynazy dla cery z obecnymi przebarwieniami, takimi
jak: ostuda, melasma czy chloasma dla produktu do stoso-
wania na noc. Potwierdzenie deklaracji marketingowych
– rozjaśnianie przebarwień (produkt C).
•
Metoda
Analizę przeprowadzono w następujących krokach:
1.
Rozpuszczono badane substancje w 10% dimetylosulfo-
tlenku (DMSO) w roztworze wodnym i ustalono pH na
poziomie 6,8.
2.
Dodano roztwór tyrozynazy (135 U/ml roztwór buforowa-
ny fosforanem [PBS], pH 6,8).
3.
Inkubowano w 25°C przez 10 minut.
4.
Dodano 0,5 mM roztwór L-DOPA w PBS, pH 6,8.
5.
Inkubowano mieszaninę reakcyjną przez 5 minut.
6.
Określono ilość dopachromu w mieszaninie z wykorzysta-
niem spektrofotometru przy długości fali 475 nm.
Fot. 1
Hiperpigmentacja (chloasma), powstała prawdopodobnie w wyniku odczynu fototoksycz-
nego spowodowanego leczeniem izotretinoiną
Źródło:
Archiwum własne autorów
