4 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
410
ARTYKUŁ NAUKOWY
KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA
N
Ważny jest także świadomy dobór czynnika ochronnego SPF
(
Sun Protecting Factor
) w zależności od typu skóry (karna-
cji) i tego jak skóra reaguje na słońce (fototyp skóry). SPF to
jedyny międzynarodowy, standaryzowany wskaźnik oceny
zdolności preparatu do filtrowania promieni ultrafioletowych
[6, 18, 26, 27]. Współczynnik SPF definiowany jest jako stosu-
nek minimalnej dawki promieniowania powodującej rumień
na skórze chronionej danym preparatem, do minimalnej
dawki promieniowania wywołującej rumień na skórze nie-
chronionej. Minimalną dawkę rumieniową określa się skró-
tem MED (
Minimal Erythema Dose
) [3, 19, 26, 27]. Im wyższy
współczynnik SPF tym lepsze ochronne działanie kosmetyku.
Istotny jest fakt, że zależność pomiędzy wartością SPF a ilością
odbijanego lub pochłanianego promieniowania nie jest wprost
proporcjonalna. Preparat o współczynniku SPF 15 chroni skó-
rę przed promieniowaniem UV-B w 93,3%, SPF 30 – w 96,7%,
a kosmetyk o SPF 50 – w 98,3%. Dostępne na rynku prepa-
raty kosmetyczne posiadają zakres SPF do 50+. Należy pod-
kreślić, że żaden produkt nie może zapewnić 100% ochrony
[19, 26]. Aby ochrona była skuteczna, powinno się aplikować
odpowiednio dużą dawkę preparatu (2 mg/cm
2
skóry) na każ-
dą z części ciała, odpowiednio wcześniej (15-20 minut) przed
wyjściem na słońce i regularnie (co 2-3 godziny) czynność tę
powtarzać, ponieważ produkty kosmetyczne chroniące skórę
przed promieniami UV w miarę upływu czasu stopniowo są
z niej usuwane mechanicznie, bądź są rozcieńczane np. po-
przez pocenie. Należy także zwrócić uwagę na to, że do ochro-
ny twarzy przeznaczone są specjalne preparaty, które można
również stosować na ciało, ale nie odwrotnie, czyli emulsji do
ciała nie powinno się aplikować na twarz [3, 19, 27].
•
Zakładanie odzieży ochronnej. Choć promieniowanie
UV-Aprzenikaprzezwodę, szybyokienne i ubrania [17, 18], to
materiał będzie osłaniał skórę i chronił ją przed oparzeniami.
Należy pamiętać również o okularach przeciwsłonecznych,
które chronią oczy, w szczególności rogówkę oka, bardzo
wrażliwą na promieniowanie UV [26].
•
Głębokie nawilżanie oraz regeneracja skóry to istotny ele-
ment codziennej pielęgnacji obok stosowania preparatów
ochronnych [3, 18-20]. Promieniowanie UV w znacznym
stopniu narusza barierę hydrolipidową skóry, przez co staje
się ona silnie wysuszona, odwodniona i szorstka szczegól-
nie po opalaniu, a takie objawy sprzyjają szybszemu starze-
niu się skóry. Należy aplikować preparaty ze skutecznymi
i sprawdzonymi składnikami aktywnymi. Efektywne są ko-
smetyki z kwasem hialuronowym, przy odbudowie bariery
ochronnej skóry pomocna jest witamina E oraz NNKT, któ-
rych źródłem są przede wszystkim oleje roślinne (np. wie-
siołkowy, z ogórecznika lekarskiego, arachidowy). Łagodzą
podrażnienia, stany zapalne, rumień, a także ograniczają
TEWL [18, 19, 23, 27]. W celu przyśpieszenia gojenia popa-
rzeń pomocne będzie łagodzące działanie pantenolu [23],
natomiast regenerację skóry zapewni witamina A, która nie
tylko przyśpiesza odnowę komórkową, ale także wykazuje
działanie stymulujące proces angiogenezy – tworzenia no-
wych naczyń krwionośnych, co wpływa na lepsze odży-
wienie i poprawę struktury skóry [18, 20, 27]. Witamina C,
działająca silnie antyoksydacyjnie, wyrównuje koloryt skó-
ry, rozświetla, rozjaśnia skórę oraz powstałe na niej przebar-
wienia, a przede wszystkim jest niezbędna do prawidłowego
przebiegu procesu syntezy kolagenu [18, 20, 21, 24]. Witami-
na B3 – niacynamid (witamina PP), wykazuje z kolei działa-
nie rozjaśniające skórę oraz powstałe na niej przebarwienia
[19-20, 27], działa również silnie antyoksydacyjnie oraz re-
generująco, wspomaga odbudowę ceramidów, przyczyniając
się do ograniczenia utraty wody z naskórka [18].
•
Fotoprofilaktyka to także unikanie opalania się w solariach,
które emitują przede wszystkim promieniowanie UV-A od-
powiedzialne za procesy fotostarzenia [22]. Piętnastominu-
towa sesja w solarium jest porównywalna w skutkach z ca-
łodniowym opalaniem się na świetle słonecznym [3].
•
Kontrolowanie niepokojących zmian oraz znamion powsta-
łych na skórze, a przede wszystkim tych, które przejawiają
cechy atypowych [3, 4, 19, 21].
Ważnym aspektem fotoprofilaktyki jest również ochrona we-
wnętrzna:
•
Spożywanie warzyw i owoców w ilości co najmniej 400 g
dziennie przez osobę dorosłą. Owoce i warzywa są cen-
nym źródłem antyoksydantów, flawonoidów, karotenoidów
oraz witamin, szczególnie tych, które mają istotne znacze-
nie dla prawidłowego funkcjonowania skóry, tj. witaminy
E, C, A [18-20]. Witaminy w znacznym stopniu wpływają
na procesy naprawcze i regeneracyjne w skórze, działają
przeciwwolnorodnikowo, dzięki czemu chronią struktury
skórne przed uszkodzeniami spowodowanymi wolnymi
rodnikami tlenowym [3] oraz wpływają stymulująco na ko-
mórki skóry. W okresie wiosennym zalecana jest suplemen-
tacja beta-karotenu skonsultowana z lekarzem, która pomo-
że wzbudzić i wzmocnić naturalne mechanizmy obronne
w skórze, a także przygotować ją na okres intensywnego
promieniowania słonecznego [3, 19].
•
Wypijanie wody, co najmniej 1,5 l dziennie. Po to, aby na-
wadniać skórę od wewnątrz oraz przywrócić i zapewnić jej
optymalny stopień nawilżenia [4].
•
Unikanie używek (wyrobów tytoniowych oraz alkoholu),
które działają silnie fotouczulająco, mogą znacznie uwraż-
liwiać skórę na promieniowanie UV i nasilać wszelkie nega-
tywne skutki jego oddziaływania na skórę [6].
Należy pamiętać o tym, że żaden, nawet najlepszy środek foto-
protekcyjny nie jest w stanie zapewnić stuprocentowej ochro-
ny przed promienowaniem UV, dlatego najważniejszym ele-
mentem profilaktyki fotostarzeniowej powinno być unikanie
nadmiernych ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe
emitowane z naturalnego źródła, a tym bardziej emitowanego
przez urządzenia solaryjne [6, 18].
