4 / 2018 / vol. 7
Kosmetologia Estetyczna
449
artykuł naukowy
Kosmetologia Estetyczna
N
Inne zabiegi estetyczne, takie jak intradermoterapia i peelin-
gi chemiczne, są przeciwwskazaniem względnym i w każdym
przypadku winny być konsultowane z lekarzem prowadzącym.
W onkologii szczególne znaczenie mają działania terapeu-
tyczne zmniejszające ból i inne przykre dolegliwości, wsparcie
psychologiczne, zabiegi odtwórcze i rekonstrukcyjne [30].
Pielęgnacjawgabinecie kosmetologicznympowinna ograniczyć
się do delikatnegomasażu, nałożeniamaski, serum, oleju, balsamu.
W erytrodyzestezji dłoniowo-podeszwowej wczesne rozpoznanie
oraz podejmowanie działań profilaktycznych jest niezwykle waż-
nymelementemterapii. Ewentualne zgrubienia czy odciski należy
usunąć oraz doprowadzić do zagojenia istniejących zmian [31].
Duże znaczenie ma umiejętny dobór substancji aktywnych,
tak by przy minimalnej ingerencji zmniejszyć dolegliwości i uzy-
skać maksymalny efekt estetyczny. Przykładami dobrze tolero-
wanych substancji są panthenol, parafina, olej z oliwek, naturalne
bioflawonoidy, resweratrol, betulina, gliceryna, kwas hialurono-
wy. Substancje, które mogą łagodzić objawy zespołu ręka-stopa,
to mocznik, aloes, mleczan amonu czy kwas salicylowy [31-34].
Biorąc pod uwagę ogromne znaczenie psychiki w skutecz-
ności terapii, zabiegi kosmetologiczne bez względu na to, czy są
to zabiegi upiększające czy pielęgnacyjne, powinny być wyko-
nywane w odpowiedniej atmosferze, zapewniając klientkom
onkologicznym poczucie troski i bezpieczeństwa.
Jednym z takich zabiegów jest masaż, który w połączeniu
z odpowiednimi składnikami aktywnymi oraz muzyką bardzo
pozytywnie wpływa na skórę i układ nerwowy. Wgabinetach
kosmetologicznych jest podstawą lub uzupełnieniem wielu
oferowanych zabiegów. Powszechnie stosowany w leczeniu
stresu u osób zdrowych, a także jest często stosowany jako
środek terapeutyczny do kontroli bólu i łagodzenia cierpienia
psychicznego, takiego jak lęk i depresja [35-38].
Podczas masażu zwiększa się też wchłanianie substancji ak-
tywnych zawartych w preparatach, co pozytywnie wpływa
na efekty zabiegu. Brakuje jednoznacznych dowodów nauko-
wych, potwierdzających obawy, że masaż może przyczyniać
się do powstawania przerzutów, a jednocześnie nie są sprecy-
zowane ograniczenia do stosowania masażu w leczeniu onko-
logicznym. Wskazania do stosowania masażu obowiązkowo
powinny być rozważone przez lekarza prowadzącego. Zarów-
no pod względem korzyści, jak i ryzyka związanego z działa-
niem określonych bodźców na organizm chorego [39].
Masaż stymuluje układ nerwowy, układ krwionośny, układ
mięśniowy i limfatyczny. Zatem zwiększa się miejscowe prze-
krwienie, wzmaga się skurcz mięśni, przepływ chłonki i po-
budzenie czynności gruczołów [40]. Z pięciu podstawowych
ruchów (głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie, wi-
bracja) zalecany jest jedynie ruch głaskania, o działaniu wyci-
szającym, uspokajającym.
Zabiegi, które pozytywnie wpływają na zwiększenie atrak-
cyjności przy jednoczesnym minimalnym ryzyku, to zabiegi
manualne, upiększające i rekonstrukcyjne. Ich efekty mogą
przynieść korzyści dla skóry oraz poprawić jakość życia.
W okresie leczenia cytostatykami znaczący problem sta-
nowi utrata włosów w tym brwi oraz rzęs, co bezpośrednio
przyczynia się do spadku nastroju. Dotyczy to zwłaszcza ko-
biet [41]. Łysienie często ma długotrwały i negatywny wpływ
na samoocenę pacjentów, których dotknął ten problem. W ga-
binecie kosmetologicznym pacjentki onkologiczne mogą liczyć
na zniwelowanie tych objawów.
Istnieje wiele możliwości podkreślania i rekonstrukcji łuku
brwiowego, malowanie głowy czy maskowanie blizn poope-
racyjnych sztuką Mehendi lub makijażem trwałym. Do za-
biegów czasowych – nietrwałych używana jest henna. Jest
to naturalny barwnik tzw. lawson, produkowany z rośliny
o nazwie
Lawsonia inermis
. Henna jest bogata w wapń, ma-
gnez, potas i liczne mikropierwiastki (Zn, Cu, Mn, Fe), które
są ważne dla wzrostu włosów [42]. Lawson – naturalna henna
jest bardzo dobrze tolerowana przez skórę. Może być również
używana jako filtr przeciwsłoneczny, dodatkowo ma właści-
wości przeciwzapalne oraz przeciwgrzybiczne [43].
Do przygotowania naturalnej henny używa się gorącej wody,
hennę syntetyczną rozrabia się wodą utlenioną (3%) lub 6-pro-
centowym nadtlenkiem wodoru. Henna przygotowana z natu-
ralnych składników daje mniejsze ryzyko podrażnień, zatem dla
klientów onkologicznych jest dużo lepszym rozwiązaniem [44].
Kobietom po utracie włosów w wyniku leczenia propono-
wany jest zabieg na głowę (tzw. koronowanie). Mehendi to
więcej niż efekt wizualny. Kobiety z ozdobioną skórą głowy,
bez obaw mogą sobie pozwolić na zdjęcie chustki i nie czuć
skrępowania [45].
Czasowa rekonstrukcja utraconych brwi oraz Mehendi jak
każdy zabieg niosą za sobą ryzyko powikłań. Szczególną uwagę
należy zwrócić na hennę czarną, chemiczną, do której dodawa-
ny jest czarny barwnik PPD (p-parafenylenodiamina), barw-
nik tekstylny, który jest zwykle dodawany do henny w celu
wzmocnienia pigmentu i przyspieszenia czasu schnięcia. PPD
jest znanym i niebezpiecznym alergenem kontaktowym i może
wywołać reakcję nadwrażliwości typu IV opóźnionego w zależ-
ności od stężenia i czasu ekspozycji. Erupcje występują zwykle
3-10 dni po nałożeniu czarnej henny. Stężenie PPD w tuszach
z czarną henną może wynosić nawet 30% [46, 47]. W zależ-
ności od intensywności reakcji zapalnej mogą wystąpić blizny,
powstawanie keloidów lub depigmentacja rysunku [48]. Dlatego
przed wykonaniem zabiegu z użyciem henny należy wykonać
próbę uczuleniową (test płatkowy). Ewentualną reakcję aler-
giczną można zaobserwować dobę po wykonaniu próby.
Inną możliwością modelowania łuku brwiowego czy rekon-
strukcji linii rzęs jest makijaż trwały – permanentny. W nie-
których krajach zabiegi makijażu permanentnego po leczeniu
onkologicznym są refundowane i stanowią kompleksowy ele-
ment terapii [49, 50]. Makijażem trwałym, już po około sześciu
miesiącach, można skorygować blizny pooperacyjne lub od-
tworzyć brodawkę sutkową [51, 52].
Zabieg polega na wprowadzeniu za pomocą igieł granulek
pigmentu pod naskórek. Pigment powinien być metabolicznie
