4 / 2018 / vol. 7
Kosmetologia Estetyczna
386
N
artykuł naukowy
dermatologia
•
zakaz przeprowadzania dodatkowych
peelingów skóry,
•
zakaz drapania, zrywania złuszczają-
cych się fragmentów skóry,
•
konsultację dermatologiczną.
Dwa miesiące od wystąpienia powikłań
pozabiegowych klientka zgłosiła się po-
nownie na konsultację kosmetologiczną.
W badaniu podmiotowym ustalono, że
od czasu pierwszej konsultacji stosowała
się ona do przekazanych zaleceń doty-
czących pielęgnacji skóry oraz zgłosiła
się na konsultację dermatologiczną. Nie
zdecydowała się natomiast na poddanie
procedurom, zalecanym przez derma-
tologa (mezoterapia osoczem bogato-
płytkowym). W przeprowadzonym wy-
wiadzie ustalono, że od czasu pierwszej
konsultacji odczuwane przez klientkę
bezpośrednio po zabiegu uczucie bólu,
kłucia, swędzenia, pieczenia nie jest już
tak dokuczliwe jak wcześniej, choć nadal odczuwalne. Klient-
ka w dalszym ciągu odczuwała silne napięcie skóry, a także
jej suchość i szorstkość. Szczególnie dokuczliwa była nadal
występująca nadwrażliwość (tzw. przeczulica) skóry na dotyk.
Klientka obserwowała utrzymujące się zaczerwienienie skóry,
które dramatycznie nasilało się przy zmianach temperatury
otoczenia (niskie i wysokie temperatury), a także przebarwie-
nia i blizny.
W badaniu przedmiotowym stwierdzono: oglądanie – łusz-
czenie, rumień, blizny, palpacja – szorstkość i suchość skóry.
W badaniu instrumentalnym, przeprowadzonym za pomocą
lampy Wooda stwierdzono odwodnienie skóry, duże ilości mar-
twego, zrogowaciałego naskórka oraz zaburzenia pigmentacyjne.
Wygląd skóry w dniu drugiej wizyty przedstawia fot. 4.
Na podstawie przeprowadzonej diagnostyki rozpoznano
stan po epidermolizie naskórkowej – pęcherzowym oddziele-
niu się naskórka na skutek nieprawidłowo wykonanego dwa
miesiące wcześniej peelingu.
Dyskusja
Peelingi chemiczne są metodą modyfikującą powierzchnię
skóry [14]. Przez wywołanie kontrolowanego uszkodzenia
skóry prowadzą one do wymiany części lub całości naskórka
i mogą zapoczątkować proces przebudowy skóry właściwej
[15]. W zależności od rodzaju i stężenia substancji złuszcza-
jącej oraz innych parametrów, potencjał możliwych korzyści
jest różny [14, 15]. Bardzo powierzchowne i powierzchowne
peelingi chemiczne zawierają substancje, wnikające w górne
partie lub przez całą grubość naskórka, powodując wiele po-
zytywnych zmian [16] m.in. normalizację procesu rogowa-
cenia, na przykład w przypadku rogowacenia mieszkowego
[17-19]. Towarzyszące tym zabiegom efek-
ty uboczne (zaczerwienienie, łuszczenie,
świąd) mają charakter przejściowy i zwy-
kle ustępują bez długoterminowych kon-
sekwencji. Z powodu bardzo powierz-
chownego przenikania peelingi takie
są raczej bezpieczne i odpowiednie dla
wszystkich typów skóry [20]. Muszą być
jednak stosowane rozważnie i zawsze
decydując się na ich wykonanie, należy
zachowywać szczególną ostrożność. Tyl-
ko dokładna znajomość poszczególnych
peelingów chemicznych i właściwa kwa-
lifikacja klienta do zabiegu umożliwia
bezpieczną i skuteczną terapię wielu do-
legliwości skórnych [14-20].
W przeprowadzonym u klientki peelin-
gu chemicznym wykorzystano kwas
pirogronowy. Jest to alfa-ketonokwas
o trzech atomach węgla (CH3CO-COOH),
różniący się od kwasu mlekowego (alfa-
-hydroksykwas) obecnością grupy ketonowej w pozycji alfa
zamiast grupy hydroksylowej. Kwas pirogronowy jest obecny
w naturze np. w jabłkach, sfermentowanych owocach, occie
[21]. Na poziomie naskórka jest substancją regulującą proces
rogowacenia, przyspieszającą jego złuszczanie i wymianę
komórek. Zmniejsza przyleganie i utratę łączności pomiędzy
korneocytami, co powoduje w następstwie jego ścienienie. Na
poziomie mieszka włosowo-łojowego kwas pirogronowy ma
wysokie właściwości seboregulujące, bakteriostatyczne (zna-
cząco obniża miejscowe pH) oraz komedolityczne, redukujące
rogowacenie ujść mieszków włosowych. Na poziomie skóry
właściwej stymuluje powstawanie kolagenu [21-23].
W stężeniach powyżej 50% kwas pirogronowy ma bardzo
silne działanie i szybciej penetruje w skórę. Siła kwasu piro-
gronowego może zależeć od natury chemicznej stosowane-
go rozpuszczalnika, a w szczególności od ilości wody, która
jest w stanie zmniejszyć siłę kwasu i samego rozpuszczalni-
ka. Kwas pirogronowy, stosowany w stężeniach niższych od
50% i pozostawiany na skórze krócej niż 1-2 min, pozwala na
wykonanie peelingu powierzchownego. Jeżeli nakłada się
więcej niż jedną warstwę i pozostawia na skórze dłużej niż
2-3 min, może pojawić się efekt zbielenia „frost” (nawet przy
stężeniach poniżej 50%), który określa poziom penetracji na
poziomie warstwy brodawkowatej [22, 23].
Moc kwasu pirogronowego pK
a
wynosi 2.4, dla porównania
dla kwasu glikolowego pK
a
= 3.83. Mimo że ze względu namały
rozmiar cząsteczki oba kwasy szybko przenikają w głąb skóry,
jednak kwas pirogronowy działa silniej i głębiej ze względu na
niższe pK
a
[22, 23].
Właściwe przeprowadzenie peelingu chemicznego kwa-
sem pirogronowym rozpoczyna się od odpowiedniego
Fot. 4
Skóra na wyprostnej części prawego ramienia klientki po
60 dniach od zabiegu
Źródło:
Archiwum własne autora