3 / 2017 / vol. 6
Kosmetologia Estetyczna
231
N
artykuł naukowy
Biochemia
Przegląd surowców roślinnych
o działaniu fotouczulającym
i fototoksycznym
An overview of plant raw materials of photoallergic
and phototoxic action
|
|
WPROWADZENIE
Słońce korzystnie wpływa na nasz nastrój i samo-
poczucie, ale przede wszystkim stanowi niezbędny
element prawidłowego funkcjonowania organizmu
człowieka poprzez syntezę witaminy D. Witamina
ta odgrywa podstawową rolę w regulacji gospodar-
ki wapniowo-fosforanowej, dzięki czemu dobro-
czynnie wpływa na układ kostny. Ponadto wyka-
zuje działanie immunomodulujące (hamuje reakcje
zapalne w organizmie), wpływa na układ krążenia
oraz układ nerwowy, jak również wykazuje działa-
nie antykancerogenne (chroni przed niekontrolowa-
nymi podziałami komórkowymi, ograniczając tym
samym rozwój nowotworów) [1-3].
Jednakże nadmierna ekspozycja słoneczna ma
niekorzystny wpływ na organizm człowieka i może
prowadzić do wielu objawów niepożądanych. Poja-
wienie się na skórze rozległego rumienia, pęcherzy
czy obrzęków jest konsekwencją ostrego poparzenia
ciała. Ponadto w najcięższych przypadkach mogą do-
łączyć również inne objawy, jak: gorączka, bóle głowy,
nudności, wymioty, a nawet zaburzenia krążenia.
Istotnym czynnikiem w celu zminimalizowania
niepożądanych reakcji skórnych jest odpowiednia
ochrona przeciwsłoneczna. W przeciwnym razie
skóra narażona jest na negatywny wpływ promieni
słonecznych, co może skutkować pojawieniem się
objawów fotodermatozy [4].
Fotodermatozy to grupa schorzeń, w których ob-
serwuje się występowanie nadwrażliwości na działa-
nie promieni słonecznych. Wyróżniamy fotoderma-
tozy idiopatyczne, endogenne i egzogenne, których
cechą wspólną jest pojawienie się zmian skórnych
najczęściej w miejscach odsłoniętych: twarz, szyja,
kark, dekolt itd. (w zależności od noszonego ubrania).
Ta zróżnicowana grupa chorób pojawia się na tle nie-
prawidłowości metabolicznych, genetycznych, jak
również pod wpływem czynników egzogennych, ta-
kich jak: leki, kosmetyki oraz niektóre rośliny (reakcje
fototoksyczne, fotoalergiczne) [5, 6].
Reakcje fotoalergiczne i fototoksyczne zalicza
się do fotodermatoz egzogennych, co w praktyce
oznacza, że do ich powstania poza promieniowa-
niem słonecznym konieczny jest również czynnik
zewnętrzny (lek, kosmetyk, sok roślinny), który
uwrażliwia skórę na działanie światła [5].
Agnieszka Nikiel
Wydział Medyczny
Górnośląska
Wyższa Szkoła
Handlowa w Katowicach
ul. Harcerzy Września 3
40-659 Katowice
M:
+48 518 585 985
E:
»
232
otrzymano / received
19.05.2017
poprawiono / corrected
28.05.2017
zaakceptowano / accepted
04.06.2017
|
|
Abstract
There is a large group of botanical extracts that sensiti-
ze skin to UV radiation. This includes diet supplements
containing for example: St John’s wort, celery, Angelica
archangelica or rue.
The publication presents plant raw materials causing
photosensitivity as well as factors which may cause
photodermatoses including photoallergy and phototoxic
reactions. UV radiation has been found an important
concomitant factor in causing this type of skin changes.
Key words:
phytophotodermatoses, photoallergy,
phototoxicity, allergy, plants, sensitivity to light
|
|
Streszczenie
Istnieje bardzo duża grupa substancji pochodzenia
roślinnego, które uwrażliwiają skórę na działanie
promieniowania słonecznego. Wśród często spoty-
kanych wymienia się suplementy diety zawierające
w swoim składzie np.: dziurawiec, seler, arcydzięgiel
czy rutę zwyczajną.
W artykule przedstawiono surowce roślinne
charakteryzujące się nadwrażliwością na światło.
Wymieniono również czynniki, które mogą wywo-
ływać fotodermatozy, w tym fotouczulenia i reakcje
fototoksyczne. Czynnikiem o istotnym znaczeniu
w mechanizmie powstawania tego typu zmian jest
współdziałanie promieniowania UV.
Słowa kluczowe:
fotodermatozy, fotoalergia,
fototoksyczność, uczulenie, rośliny, nadwrażliwość
na światło
