2 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
168
N
ARTYKUŁ NAUKOWY
DERMATOLOGIA
STRESZCZENIE
Samouszkodzenia, pomimo coraz częstszego wy-
stępowania, są zjawiskiem trudnym do jednoznacz-
nego sklasyfikowania. Obecnie zaliczane są do
grupy psychodermatoz, czyli chorób z pogranicza
psychiatrii i dermatologii.
Celem pracy było przedstawienie problemu sa-
mouszkodzeń oraz czynników ryzyka, a także pod-
kreślenie roli kosmetologa w rozpoznawaniu samo-
okaleczeń i uświadamianiu klienta o konieczności
podjęcia odpowiedniej terapii.
Terapia nie powinna ograniczać się jedynie do za-
biegów medycznych polegających przede wszystkim
na przyspieszeniu gojenia się powstałych urazów,
ewentualnie likwidacji blizn, ale uwzględniać diagno-
zę i leczenie psychiatryczne lub psychoterapeutyczne.
Słowa kluczowe:
samouszkodzenia,
psychodermatologia, uszkodzenia ciała
ABSTRACT
Self-mutilations (self-harm), despite the increasing oc-
currence, are a phenomenon that is difficult to classify
unambiguously. Currently, they are included in the so-
called psychodermatosis, or diseases from the border-
line of psychiatry and dermatology.
The aim of this paper was to present the problem of
self-mutilations lesions and risk factors.
It is worth to emphasize the role of the cosmetolo-
gist in self-harm diagnosis and make the client aware
of the necessity to take proper treatment, that cannot
be limited only to medical treatment, such as improv-
ing wound healing or elimination of scars but should
include diagnosis as well as psychiatric and psycho-
therapeutic treatment.
Keywords:
self-inflicted lesions, psychodermatology,
self-injury
»
169
WSTĘP
Najnowsza klasyfikacja ESDaP (
The European Socie-
ty for Dermatology and Psychiatry
) dzieli samousz-
kodzenia na postaci jawne i ukryte, spowodowane
zaburzeniami o charakterze kompulsywnym lub im-
pulsywnym. Do kompulsywnych zalicza się: trądzik
samouszkadzający, trichotillomanię oraz onychofagię.
Impulsywne uszkadzanie ciała polega przede wszyst-
kim na ranieniu, okaleczaniu, oparzeniach substan-
cjami chemicznymi. Ukryte samouszkodzenia to tzw.
zespół Münchhausena, dążenie pacjenta do pozosta-
wania pod opieką bliskich lub personelu medyczne-
go poprzez pozorowanie objawów somatycznych jak
i często chorób psychicznych [1]. W myśl pierwszych
definicji, samookaleczenie było rozumiane jako umyśl-
ne, celowe, niezagrażające życiu i nieakceptowane
społecznie dokonanie uszkodzenia lub zniekształce-
nia własnego ciała, najczęściej przybierające formę
nacinania lub przypalania, a w bardziej skrajnych
przypadkach „wydłubywania oczu, okaleczania nosa,
języka i narządów płciowych, głębokiego ranienia tka-
nek, autokanibalizmu i autokastracji” [2]. Wraz z roz-
powszechnieniem się w kulturze Zachodu zjawiska
body art
, obejmującego profesjonalne tatuowanie, kol-
czykowanie, skaryfikacje, wypalanie wzorów na skó-
rze oraz inne modyfikowanie ciała typowe dla kultur
plemiennych, rozszerzono pojęcie normy w zakresie
ingerowaniawciało i jego okaleczania [3]. Konieczność
ponownego określenia granicy dla zachowań norma-
tywnych stała się punktem wyjścia rozwoju badań
nad mechanizmami i czynnikami ryzyka samooka-
leczeń, co znalazło swoje odzwierciedlenie w klasyfi-
kacjach diagnostycznych. Obecnie samouszkodzenia
dotyczą szczególnie młodych osób o osobowości typu
borderline, z zaburzeniami lękowymi, depresyjnymi,
nierzadko również z towarzyszącymi zaburzeniami
odżywiania. Kosmetolog, prowadząc odpowiedni wy-
wiad, budując zaufanie klienta, oceniając stan skóry
może przyczynić się do rozpoznania, a co za tym idzie
do ewentualnego podjęcia odpowiedniej terapii.
Samouszkodzenia skóry.
Rola kosmetologa
w diagnostyce i terapii
Self-inflicted lesions. The role of the cosmetologist
in diagnosis and therapy
otrzymano / received
06.12.2018
poprawiono / corrected
13.01.2019
zaakceptowano / accepted
01.02.2019
Danuta Nowicka
1,2
Edyta Janiczek-Chudy
2
1.
Katedra
i Klinika Dermatologii,
Wenerologii i Alergologii
Uniwersytet Medyczny
we Wrocławiu
ul. Chałubińskiego 1
50-368 Wrocław
2.
Katedra Kosmetologii
Wydział Fizjoterapii
Akademii Wychowania
Fizycznego
weWrocławiu
Akademia Wychowania
Fizycznego
weWrocławiu
Aleja Ignacego Jana
Paderewskiego 35
51-612 Wrocław
E:
M:
+48 609 034 248
