2 / 2017 / vol. 6
Kosmetologia Estetyczna
156
N
artykuł naukowy
dermatologia
to, czy powstająca zmiana będzie miała postać grudki, krosty
lub zapalnego guza należy m.in. głębokość lokalizacji stanu za-
palnego [6, 7].
•
Kolonizacja mieszków włosowych przez tlenowe ziaren-
kowce obejmujące powierzchniowe części gruczołów oraz
Propionibacterium acnes
, które zasiedlają głębsze struktury
gruczołów łojowych [6, 1].
Propionibacterium acnes
zasiedlające skórę to naturalny skład-
nik flory bakteryjnej, w szczególności okolic łojotokowych.
W okresie dojrzewania liczba tych mikroorganizmów rośnie.
Są one odpowiedzialne za rozwój zmian skórnych w trądziku
poprzez wydalanie produktów pozakomórkowych, tj. lipazy,
proteazy, hialuronidazy i czynników chemotaktycznych.
Z wymienionych substancji najprawdopodobniej najistotniej-
szy jest czynnik chemotaktyczny, który przyciąga leukocyty
wielojądrzaste. Te z kolei, wchłaniając bakterie, doprowadza-
ją do uwolnienia enzymów hydrolitycznych, które poprzez
zniszczenie ściany mieszka łojowego powodują uwolnienie
zawartej w nich wydzieliny do otoczenia. Zawarte w niej
kwasy tłuszczowe pochodzące z rozkładu triacylogliceroli
przyczyniają się do nasilenia procesu zapalnego [6-8].
|
|
POSTACIE KLINICZNE TRĄDZIKU
|
Łagodne
•
Zaskórnikowa, niezapalna (
Acne comedonica
) – zlokalizowa-
na na twarzy, czole i policzkach. W obrazie chorobowym
przeważają liczne, otwarte i/lub zamknięte zaskórniki.
W zaskórnikach otwartych ujścia mieszków gruczołów łojo-
wych i mieszkówwłosowych są drożne. Ciemne zabarwienie
zaskórnika świadczy o utlenieniu jego zawartości w wyniku
kontaktu z powietrzem. Ujście gruczołu łojowego w zaskór-
niku zamkniętym jest całkowicie niedrożne, słabo widoczne
w postaci żółtawego, drobnego punktu [4, 7, 9].
•
Grudkowa (
Acne papulosa
) – na skórze twarzy przeważają
grudki, które najczęściej i tak współwystępują z zaskórnika-
mi i krostami [1, 9].
•
Grudkowo-krostkowa, zapalna (
Acne papulo-pustulosa
) – naj-
częściej spotykana postać trądziku. Zlokalizowana na twa-
rzy, plecach, ramionach oraz klatce piersiowej. W obrazie
chorobowym obok zaskórników pojawiają się zmiany zapal-
ne, tj. grudki i krosty [4, 7, 9].
|
Ciężkie
•
Ropowicza, guzkowo-cystowa, guzkowa (
Acne nodulocystic
)
– w obrazie pierwotnym pojawiają się liczne zaskórniki, guzy
i guzki, mające zdolność do rozmiękania i przebijania na ze-
wnątrz, w wyniku czego powstają kanały i przetoki. Wydo-
bywa się z nich ropna, krwista lub ropno-krwista wydzielina.
Po ustąpieniu guza mogą pojawić się blizny zanikowe i kelo-
idy [1, 4, 7, 9].
•
Skupiona (
Acne conglobata
) – występująca dużo częściej u męż-
czyzn niż u kobiet, charakteryzuje się występowaniem tor-
bieli oraz głębokich ropni, które goją się przez mostkowanie,
w wyniku czego tworzą się blizny przerosłe i zanikowe [1, 9].
•
Bliznowcowa (
Acne keloidea
) – posiada zdolność do tworzenia
przerosłych blizn [1, 9].
•
Piorunująca – trądzik o ostrymprzebiegu z objawami ogólnymi
(
Acne fulminans
). Określenie „piorunujący” oznacza nagły po-
czątek i ciężki przebieg schorzenia [10]. Jest to najcięższa postać
trądziku, występuje praktycznie tylko u chłopców w wieku
13-16 lat w powiązaniu z trądzikiem pospolitym [11]. Zmiany
chorobowe przypominają trądzik skupiony i bardzo szybko się
rozprzestrzeniają. Występuje możliwość powstawania ropni,
martwicy krwotocznej i bliznowacenia. Występują tutaj obja-
wy ogólne, takie jak złe samopoczucie, gorączka, leukocytoza,
spadek masy ciała, bóle stawowo-mięśniowe [1, 4, 7, 9].
|
Inne
•
Trądzik kosmetyczny (
Acne cosmetica
) – nie jest aż tak po-
wszechny jak kilkadziesiąt lat temu. Związany jest ze stosowa-
niem kosmetyków, które w swoim składzie zawierają substan-
cje komedogenne sprzyjające powstawaniu zaskórników [7, 8].
•
Trądzik polekowy (
Acne postmedicamentosa
) – w tej postaci
pojawiają się jedynie zmiany grudkowo-krostkowe zlokalizo-
wane przy ujściu mieszków włosowych. Najczęściej jest wy-
nikiemmiejscowego i ogólnego stosowania kortykosteroidów,
w mniejszym stopniu leków, takich jak lit, fenytoina, hydra-
zyd kwasu nikotynowego, brom, hormony androgenowe [7].
•
Trądzik zawodowy (
Acne professionalis
) – związany z wyko-
nywaniem zawodu i stycznością ze związkami chemicznymi,
takimi jak smary olejowe lub lotne związki chloru. Zmiany
występują w obrębie oczodołów, w miejscach ścisłego przyle-
gania zabrudzonych ubrań roboczych do skóry, np. na udach,
podudziach i kończynach dolnych [7, 11].
•
Trądzik niemowlęcy (
Acne neonatorium
) – występuje na twa-
rzy noworodków i niemowląt w postaci zapalnych guzków
oraz cyst. Ta postać trądziku wywołana jest działaniem hor-
monów przekazanych przez matkę [7].
•
Trądzik samouszkadzający (
Acne excoriatica
) – pojawia się
szczególnie u młodych dziewcząt, w wyniku chronicznego
zdrapywania minimalnych zmian trądzikowych znajdują-
cych się na twarzy. Prowadzi do powstania licznych prze-
czosów i przebarwień [1, 7].
|
|
REDUKCJA TRĄDZIKU
Trądzik jest chorobą, z którą boryka się coraz większa grupa
ludzi. Leczenie dermatozy to duże wyzwanie ze względu na
nawrotowy charakter choroby. Leczenie trądziku należy za-
cząć jak najwcześniej, zanim choroba znajdzie się w zaawan-
sowanym stadium, zmniejszając tym samym szanse na po-
jawienie się trwałych zmian w postaci blizn i przebarwień.
Podejmując się leczenia trądziku, należy wziąć pod uwagę, iż
jest to kuracja długotrwała i wymaga ogromnej wytrwałości ze
