2 / 2015 / vol. 4
Kosmetologia Estetyczna
148
artykuł naukowy
Kosmetologia Estetyczna
N
z wolnymi rodnikami. Pobudzone sirtuiny działają na fi-
broblasty odpowiedzialne za wytwarzanie białek budul-
cowych kolagenu i elastyny w skórze właściwej, jak i ke-
ratynocytów tworzących naskórek. Dzięki temu działanie
przeciwstarzeniowe i przeciwzmarszczkowe dotyczy nie
tylko powierzchniowej, ale i głębszej warstwy skóry. Za-
daniem preparatów z modulatorami sirtuin jest przypomi-
nanie dojrzałemu naskórkowi, jak powinien działać.
|
|
J
ak
zatem
zmusić organizm
czy
poszczególne
typy
komórek do
produkcji
sirtuin
?
Gen sir-2 jest m.in. pobudzany przez enzymy, któ-
re zwykle zajmują się przetwarzaniem glukozy. Gdy
w organizmie jest jej za mało, w wyniku np. niskoka-
lorycznej diety, enzymy te „z nudy” przenoszą swoją
aktywność na stymulowanie genu długowieczności. To
właśnie dlatego niskokaloryczna dieta wydłuża życie.
Liczne badania tej grupy białekwykazują, dlaczego ludzie
oraz zwierzęta żyją dłużej i są zdrowsze, gdy dostarczają
swoim organizmom mniej kalorii. Podczas tzw. restrykcji
kalorycznej (krótkotrwałej u ludzi i długotrwałej u zwierząt)
zwiększa się ekspresja genów Sirt, których produktami są
białka – sirtuiny (SIRT). Ich aktywność wywołuje zmia-
ny w kondensacji chromatyny, a co za tym idzie – zmiany
w ekspresji różnych genów. Uruchamiany jest inny me-
chanizm działania komórek nastawiony na przetrwanie
w trudnych warunkach. Priorytetem staje się naprawa
uszkodzeń, regeneracja, zmienia się intensywność meta-
bolizmu, funkcjonowanie układu hormonalnego i ekspresja
genów. Połączenie tych wszystkich zmian w konsekwencji
wpływa na opóźnienie starzenia. Zatem pierwszym i pod-
stawowym modulatorem enzymów długowieczności jest
dieta – restrykcja kaloryczna CR (
caloric restriction
).
Poza ograniczeniem podaży kalorii w diecie, potwier-
dzono naukowo, że niektóre substancje mają zdolność do
stymulacji wzrostu poziomu enzymów długowieczności
„peptydów głodu” oraz pozytywnie wpływają na ich ak-
tywność manifestowaną zewnętrznie jako przedłuża-
nie życia komórek, poprawę ich działania, regenerację,
hamowanie apoptozy lub jej indukowanie w komórkach
nowotworowych. Odnosi się to nie tylko do komórek
skóry, ale całego organizmu (dlatego m.in. sirtuiny stały
się ostatnimi czasy obiecującym celem badań zarówno
w opóźnianiu procesu starzenia, jak i poprawy jakości
życia ludzi starszych czy leczeniu różnych schorzeń,
szczególnie ujawniających się w późniejszym wieku).
Takie substancje czy działania nazywane są często mo-
dulatorami sirtuin (aktywatorami oraz inhibitorami).
Liczność badań i wniosków patentowych wskazuje na
ważność tych białek w leczeniu różnych schorzeń. Często
można odnieść wrażenie, że wpływ na proces odmładza-
nia, spowolnienie starzenia to tylkowspaniały efekt ubocz-
ny stosowania leków na różne schorzenia, działający od
wewnątrz. Wielu naukowców, bazując na syntetycznych
pochodnych resweratrolu, działających silniej niż pierwo-
wzór, np.: SRT1720, SRT1460, SRT2183, uzyskało bardzo
obiecujące rezultaty dla leków na otyłość oraz prowadzącą
do cukrzycy opornością na insulinę. Inni, badając ten sam
lek pod kątem długowieczności, otrzymali wyniki wydłu-
żenia średniej długości życia gryzoni o 8,8%!!!
W kosmetologii najbardziej znanym i najczęściej stosowanym
aktywatorem sirtuin jest sam resweratrol – polifenol pochodze-
nia roślinnego (3,5,4’-trihydroksystilben), który rośliny wytwa-
rzająwobronie przed infekcjami. Zwiększa aktywność ludzkiej
sirtuiny SIRT1 invitro około 13-krotnie.Występujewdwóchpo-
staciach chemicznych: cis i trans. Tylko forma trans jest aktyw-
na biologicznie. Jednakmoże przejśćwnieaktywną biologicznie
formę cis pod wpływem promieniowania UV. Resweratrol za-
wartyjestprzedewszystkimwwinogronach(głównieskórkach),
czerwonym winie (produkty z odpowiednimi wyciągami są
czasami określane jako „Wine Therapy”), orzeszkach ziemnych,
wskórce owoców, jakmorwa czy czarnaporzeczka.
Również monakolina K – fitostatyna pochodząca z czer-
wonego ryżu poddanego fermentacji przez grzyby
Mona-
scuc purpureus
, jest w stanie aktywować SIRT1. Co więcej,
aktywuje ona ścieżkę SIRT1/AMPK/FOXO1, w wyniku
czego zmniejsza poziom lipidówprzez hamowanie syntazy
kwasów tłuszczowych (FAS, ang.
fatty acid synthase
).
Właściwości aktywowania sirtuin wykazano również
dla: ekstraktówzmirtu (
Myrtus communis
), kawioru, ryżu
siewnego (
Oryza sativa
), pimenty lekarskiej (
Pimenta offici-
nalis
) oraz orsirtine – ekstraktu z ryżubogategowpeptydy
i dla biopeptydów otrzymywanych ze szczepu drożdży.
Zdolność sirtuin do regulacji gospodarki lipidowo-wę-
glowodanowej i uruchamiania mechanizmów napraw-
czych, a także stymulowanie wzrostu i promowanie
przeżycia komórek nadaje tym niewielkim enzymom
szczególne znaczenie. Przeprowadzane do tej pory bada-
nia na pewno dostarczają ogromnej wiedzy na temat ak-
tywności sirtuin i mechanizmów je regulujących, jednak
zdaniem niektórych naukowców, nadal bez odpowiedzi
pozostaje wiele pytań, które wymagają intensyfikacji ba-
dań nad właściwościami biologicznymi i możliwościami
terapeutycznego zastosowania sirtuin.
Niektórzy badacze uważają, że rola sirtuin została
przeceniona. Przykładowo, zespół naukowców wykazał,
że resweratrol oraz STAC zwiększają produkcję sitruin
tylko w obecności fluorescencyjnych markerów użytych
w eksperymencie. Mimo że świat nauki zawsze bierze
możliwość obalenia tezy w danej tematyce, wydaje się, że
ilość badań potwierdzających korzystny wpływ sirtuin
na procesy zachodzące w organizmie, liczność tych pro-
cesów oraz możliwość regulacji przez różne substancje
naturalne i syntetyczne, skutecznie broni przyjętych teo-
rii i wagi sirtuin jako elementu eliksiru młodości.
