1 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
101
N
ARTYKUŁ NAUKOWY
KOSMETOLOGIA I MEDYCYNA ESTETYCZNA
Witamina B
5
(kwas pantotenowy) bierze udział w stymula-
cji procesów odnowy komórek, przez co pełni rolę regulacyjną
w funkcjonowaniu skóry, a także gruczołów łojowych, błon
śluzowych. Ma swój udział w procesie gojenia się ran, rege-
neracji tkanek, jak również w zapobieganiu stanom zapalnym
i alergicznym skóry [24].
MIKROELEMENTY
Kolejną, bardzo liczną grupą substancji aktywnych stosowa-
nych w preparatach do mezoterapii są mikroelementy.
Żelazo
Żelazo jest składnikiem wielu enzymów i innych związków
metaloproteinowych biorących udział w licznych procesach
redoksowych, zwłaszcza w cytochromach uczestniczących
w przemianach łańcucha oddechowego, w procesach detok-
sykacji i innych przemianach biochemicznych związanych
z transportem elektronów. Pierwiastek ten jest również skład-
nikiem hemoglobiny i mioglobiny, które przenoszą O
2
oraz
CO
2
w naszym organizmie. Związki żelaza biorą udział w pro-
cesach redoksowych związanych z katabolizmem. Działają
synergistycznie z miedzią, natomiast ich antagonistami są:
kadm, ołów, cynk, mangan. Żelazo bierze udział w procesach
detoksykacji organizmu i regeneracji skóry właściwej. Jest nie-
zbędnym składnikiem w syntezie kolagenu. W preparatach
kosmetycznych żelazo wspomaga regenerację skóry.
Cynk
Cynk jest częścią koenzymatyczną niektórych enzymów lub
ich aktywatorem. Bierze udział w przemianach metabolicz-
nych białek, lipidów oraz węglowodanów. Poza tym korzyst-
nie wpływa na przyspieszenie gojenia się ran (zwłaszcza
skóry). Działa również przeciwzapalnie i bakteriostatycznie.
Istotną funkcją cynku jest hamowanie w skórze aktywności
5-
α
-reduktazy, która jest enzymem biorącym udział w prze-
kształcaniu testosteronu do dihydrotestosteronu, który jest
stymulatorem produkcji sebum. W procesach regeneracji ko-
mórek skóry ważne jest utrzymanie prawidłowej struktury
DNA komórek, a cynk łatwo tworzy połączenia z kwasami
nukleinowymi wywierając korzystny wpływ na transport,
biosyntezę białek, proces transkypcji i syntezę mRNA. Jony
cynku spełniają ważną rolę w regulacji metabolizmu witami-
ny A, która tworzy kompleksowe połączenia z białkiem albu-
minowym przy ich współudziale. W kosmetykach cynk funk-
cjonuje jako ekran słoneczny, wypełniacz, składnik ściągający,
przeciwłojotokowy, antyseptyczny i bakteriostatyczny środek
nawilżający kondycjonujący skórę.
Miedź
Miedź wpływa na regenerację tkanki łącznej zwłaszcza po-
przez aktywację biosyntezy kolagenu i elastyny. Ponadto miedź
z cynkiem przeciwdziała uszkodzeniom wywołanym przez
wolne rodniki tlenowe. Pierwiastek ten jest składnikiem, bądź
aktywatorem licznych enzymów związanych przeważnie
z procesami redoksowymi komórek. Oprócz tego jest niezbędna
dla prawidłowego przebiegu procesów fizjologiczno-metabolicz-
nych w żywych warstwach naskórka i skóry właściwej. Bierze
udział w reakcjach syntezy i sieciowania kolagenu, elastyny
i w procesie keratynizacji keratynocytów. Enzymem zależnym
od jonów Cu(II) jest oksydaza lizylowa katalizująca pierwszy
etap tworzenia się wiązań poprzecznych jako oksydatywna de-
aminacja reszt lizylowych w kolagenie. Również neutralizacja
reaktywnych form tlenu zachodzi z udziałem miedzi z wyko-
rzystaniem trzech rodzajów dysmutaz, z których dwie zawie-
rają jony Cu(II). Jony miedzi są istotne dla transportu wody,
zwłaszcza jako CuSO
4
w akwaporynach. Akwaporyna-3, jest
znana jako integralny kanał błonowy znajdujący się w keraty-
nocytach skórnych, umożliwiający przenikanie wody i glicerolu
do wewnątrz i na zewnątrz skóry. Kompleksy miedzi z pepty-
dami, stosowane w preparatach kosmetycznych, znane są jako
substancje czynne wspomagające ochronę i przyspieszające
procesy odnowy tkanek skóry. Miedź w preparatach kosme-
tycznych spełnia funkcje: składnika kondycjonującego skórę,
substancji czynnej, składnika nawilżającego i przeciwzmarszcz-
kowego, humektanta, aktywatoramelanogenezy i konserwanta.
Mangan
Mangan należy do antyutleniaczy niezbędnych wmetabolizmie
witaminy B
1
i E. Ma wpływ na zawartość kolagenu w tkankach,
zwłaszcza w skórze. Przy niedoborze skóra staje się sucha i popę-
kana. W połączeniu z biogenną adenozyną umożliwia rozluźnie-
nie naprężonej skóry, dzięki czemu koryguje zmarszczki.
Molibden
Molibden również jest stosowany w preparatach kosmetycz-
nych regeneruje uszkodzone tkanki skóry.
Krzem
Krzem spełnia istotną rolę w tworzeniu struktury kolagenu.
Oprócz tego wzmacnia i uelastycznia ściany naczyń krwio-
nośnych, zmniejsza przepuszczalność naczyń włosowatych,
przyspiesza procesy gojenia, działa sebostatycznie.
Selen
Selen jest pierwiastkiem, który spełnia podstawową rolę
ochronną przed utlenianiem lipidów błon komórkowych oraz
w metabolizmie H
2
O
2
i hydroksynadtlenków lipidowych. Pozy-
tywny wpływ selenu na skórę odnosi się do jego efektu anty-
oksydacyjnego. Zmniejsza uszkodzenia kolagenu wynikające
z działania wolnych rodników tlenowych, a to może przyczynić
się do hamowania procesów starzenia się skóry [25]. Poprawia
elastyczność skóry, działa zmiękczająco i wygładzająco. Doda-
wany jest do równych preparatów kosmetycznych o działaniu
głównie nawilżającym jako siarczek selenu [26].
