1 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
100
N
ARTYKUŁ NAUKOWY
KOSMETOLOGIA I MEDYCYNA ESTETYCZNA
biorących udział w powstawaniu RTF (reaktywnych form
rodników tlenowych), a także pośrednio dzięki zdolności do
przerywania kaskady reakcji wolnorodnikowych w enzyma-
tycznej i nieenzymatycznej peroksydacji lipidów, chelatowa-
nia jonów metali przejściowych (miedź, żelazo), zapobiegając
tym samym powstaniu reaktywnego rodnika hydroksylowe-
go. Chronią również przed utlenieniem niskocząsteczkowe an-
tyoksydanty (tj. kwas askorbinowy, a-tokoferol, glutation) [9].
Ze względu na strukturę szkieletu węglowego możemy po-
dzielic je na kwasy fenolowe oraz flawonoidy [18].
Kwasy fenolowe
•
Kwas ferulowy – silny antyoksydant, dezaktywuje aktyw-
ne formy tlenu, redukuje stres oksydacyjny i tworzenie
dimerów timidynowych powodujących uszkodzenia DNA
i prowadzących do rozwoju chorób nowotworowych, a tak-
że przyspieszonego starzenia skóry. Jest silnym absorbe-
rem UV. Działa synergistycznie z witaminami C i E oraz
z
β
-karotenem. Korzystne jest połączenie kwasu ferulowe-
go z wiaminą C oraz florentyną (która hamuje MMP-1 i tyro-
zynazę melanocytów), w efekcie czego dochodzi do wzmoc-
nienia mechanizmów naprawczych, korekcji widocznych
oznak starzenia komórkowego, wygładzenia zmarszczek,
drobnych linii, skóra odzyskuje naturalny koloryt [9].
•
Kwas kawowy przeciwdziała oksydacji lipoprotein i recyrku-
lacji
α
-tokoferolu do formy aktywnej, chroni także komórki
endotelium przed uszkodzeniami wywołanymi przez utle-
nioną frakcję liporotein LDL (
Low-density lipoprotein
). Roz-
poznano, że kwas kawowy wykazuje większą aktywność
przeciwutleniającą wporównaniu do kwasu chlorogenowego
[19]. Z kolei porównując aktywność przeciwrodnikową kwasu
chlorogenowego i kawowego oraz witaminy E, można zauwa-
żyć wyraźnie większą aktywność kwasów fenolowych [20].
Kwasy kawowy, chlorogenowy, ferulowy i galusowy mają
zdolność blokowania związków kancerogennych, określane
są mianem inhibitorów chorób nowotworowych. Ponadto
posiadają właściwości przeciwdrobnoustrojowe [19].
•
Kurkumina (pochodna kwasu diferulowego) oraz kwas roz-
marynowy, stanowią czynniki przeciwzapalne, przeciwno-
wotworowe, a także wykazują właściwości przeciwutelniające
i przeciwdrobnoustrojowe [10, 19]. Ponadto kwas rozmaryno-
wy chroni skórę przed uszkodzeniami wywołanymi przez pro-
mieniowanie jonizujące, w tym także UVB oraz posiada dzia-
łanie antyalergiczne. Kurkumina przyspiesza gojenie ran [10].
FLAWONOIDY
Flawonoidy (np. pyknogenol, resweratrol, kamferol, sylimarina,
hespedryna, kwercetyna, katechina, genisteina, rutyna) zwięk-
szają odporność organizmu i łagodzą stany zapalne. Niektóre
flawonoidy, np. kamferol, hamują hialuronidazę oraz elastazę,
dzięki czemu wzmacniają tkankę łączną i uszczelniają naczy-
nia krwionośne. Dzięki temu dochodzi do zmniejszenia prze-
sięków i obrzęków, poprawia się przepływ krwi w naczyniach,
a w efekcie zwiększa się nawilżenie i napięcie skóry. Poprzez
zahamowanie kaskady przemian kwasu arachidonowego,
możliwe jest obniżenie poziomu prozapalnych prostaglandyn,
w związku z tym wykazuje działanie przeciwzapalne, zmniej-
sza miejscowy ból i zapobiega agregacji płytek krwi [9].
Rutozyd (glikozyd flawinoidowy) posiada zdolności wy-
chwytywania wolnych rodników, chroni erytrocyty przed ich
oksydacyjną hemolizą, a także hamuje hiperproliferację komó-
rek [9]. Sylimarina działa przeciwutleniająco, przeciwko nowo-
tworzeniu, powoduje również wyciszenie reakcji zapalnej, dla-
tego odgrywa ważną rolę w łagodzeniu efektów starzenia się,
u podłoża którego leżą procesy zapalne. Hamuje aktywność
cyklooksygenazy COX-2 i peroksydaz oraz zmniejsza produk-
cję prostaglandyn [10]. Resweratrol działa przeciwłojotokowo
dzięki hamowaniu wzrostu sebocytów [16].
Ponadto polifenole wykazują działanie inhibicyjne wobec
tyrozynazy, która odgrywa główną rolę w zaburzeniach syn-
tezy melaniny, powodując przebarwienia skóry. Kwercetyna,
galangina, kamferol (flawonole) poprzez chelatowanie miedzi
w tyrozynazy, są jej inhibitorami. Inne inhibitory tyrozynazy to
nobiletyna (flawony), hesperydyna (flawanomy), oksyreswera-
trol-hydroksystilben o konfiguracji trans. Mają one właściwości
silniejsze niż reswetatrol [16].
INNE WITAMINY
Witamina D jest istotnym elementem procesów dojrzewania
i rogowacenia keratynocytów naskórka. Jej prawidłowy po-
ziom odgrywa znamienną rolę także w modulacji odporności
immunologicznej wrodzonej, która to jako pierwsza chroni
skórę człowieka przed drobnoustrojami, patogenami i innymi
szkodliwymi czynnikami [21]. Uczestniczy w hamowaniu eks-
presji interleukiny 2, 6 i 8, a także pobudzaniu ekspresji recep-
tora dla interleukiny 10 [22].
Każda witamina spośród grupy witamin B odgrywa szereg
ról w funkcjonowaniu organizmu [23]. Witamina B
7
czyli bio-
tyna, będąca kofaktorem karboksylaz biorących udział w kata-
bolizmie aminokwasów oraz biosyntezie i metabolizmie kwa-
sów tłuszczowych przyczynia się do poprawy wyglądu skóry.
Stymuluje ona komórki skóry do wzrostu oraz poprawia jej
metabolizm i zdolności regeneracyjne, co prowadzi do redukcji
drobnych zmarszczek. Za jej przyczyną dochodzi również do
wzmacniania bariery ochronnej skóry w wyniku przyspiesze-
nia syntezy kwasów tłuszczowych [5].
Ryboflawina (witamina B
2
) ma swój udział w procesach
utleniania i redukcji, a ponadto w przemianach aminokwasów
i lipidów. Ma wpływ na prawidłowe funkcjonowanie skóry,
działając wspomagająco w leczeniu jej infekcji i stanów zapal-
nych oraz współuczestniczy w utrzymywaniu jej naturalnego
kolorytu i zdrowego stanu, opóźniając tym samym procesy
starzenia i powstawania zmarszczek.
Nikotynamid (B
3
) poprawia ukrwienie skóry poprzez udział
w rozszerzaniu naczyń krwionośnych, co w pozytywny spo-
sób poprawia funkcjonowanie skóry i błon śluzowych.
