Page 87 - KE - 2014.3

237

Kosmetologia Estetyczna / 3 / 2014 / vol. 3

Medycyna

/

artykuł

K

atarzyna

K

onopka

starsza pielęgniarka

CentrumMedycyny Ratunkowej

Oddział Chirurgii Plastycznej

Dolnośląski Szpital

Specjalistyczny

im. T. Marciniaka we Wrocławiu

G

rażyna

S

zymańska

-

-P

omorska

wykładowca UM we Wrocławiu

kom. +48 609 057 334

e-mail:

pomorska.gr@gmail.com

Część 2. Postępowanie pooperacyjne

Rany oparzeniowe

OPATRUNKI

W przypadku przeszczepów pełnej grubości

skóry opatrunek w miejscu dawczym zdej-

mowany jest po 4-5 dniach. Jeżeli istnieje

podejrzenie krwiaka, należy dokonać rewizji

przeszczepu do 24 godzin i ewakuować na-

gromadzony płyn. Miejsce biorcze zaopatruje

się codziennie, tak jak przy standardowych

ranach chirurgicznych (ulega wygojeniu po

około 10 dniach). Okolicę wszytego prze-

szczepu w miarę możliwości utrzymuje się

unieruchomioną np. opatrunkiem gipsowym.

Około 2.-3. tygodnia po usunięciu opatrunku

wiązanego zaleca się natłuszczanie i delikat-

ne rozmasowywanie operowanej okolicy [1].

Opatrunek w miejscu biorczym w prze-

szczepach pośredniej grubości skóry zmienia

się po 48-72 godzinach, delikatnie zdejmując

warstwy po kolei, aby nie doszło do odkleje-

nia przeszczepu. Do 24 godzin można spraw-

dzić, czy nie wytworzył się krwiak, i w przy-

padku wystąpienia – ewakuować go poprzez

nacięcie. Następnie utrzymuje się opatrun-

ki okluzyjne w środowisku wilgotnym, np.

Grassolind + Octenisept, przez około 7 dni,

codziennie zmieniając opatrunek. Po uzyska-

niu wygojenia natłuszcza się 4 razy dziennie

przez okres 3-4 miesięcy np. maścią z wita-

miną A, Dermosanem lub Linomagiem.

REHABILITACJA

PO PRZESZCZEPIE SKÓRY

Leczenie pacjentów po przeszczepie skóry

wymaga współdziałania lekarzy, pielęgniarek,

rehabilitantów, psychologów i innych specja-

listów, którzy zadbają nie tylko o sprawność

i zdolność do samodzielnego życia, ale rów-

nież o dobry efekt kosmetyczny, a co za tym

idzie – dobre samopoczucie psychiczne. Wcze-

sną rehabilitację powinno się traktować jak

formę profilaktyki negatywnych następstw

oparzeń, czyli obrzęków, blizn, przykurczów

i zniekształceń. Chorych należy zachęcać do

samodzielnego wykonywania czynności zwią-

zanych z samoobsługą. Przed rozpoczęciem

ćwiczeń należy podać leki przeciwbólowe, po-

nieważ ból ogranicza ruch, doprowadzając do

zaników mięśniowych, przykurczy o różnym

natężeniu i innych powikłań.

Niekiedy zachodzi konieczność okresowe-

go unieruchomienia okolic stawów, ścięgien

czy nerwów, w obrębie których realizowano

przeszczepy skóry. Wówczas stosuje się szyny

ortopedyczne. Jest to jednak czasowe unieru-

chomienie i gdy tylko dojdzie do wgojenia się

przeszczepów, należy wprowadzić ponowny

proces rehabilitacji ruchowej pod opieką spe-

cjalistów, a zabiegi należy wykonywać systema-

tycznie. Rehabilitacja jest procesem długoter-

minowym, w którym pacjent powoli odzyskuje

sprawność, poczucie własnych możliwości,

jednocześnie dostosowując się do ograniczeń

wynikających z urazu (zmniejszona sprawność

fizyczna, blizny). Zaburzenia w sferze emo-

cjonalnej związane z przebytym stresem oraz

lękiem o wynik przedłużającego się leczenia

wymagają profesjonalnej psychoterapii [2].

MECHANIZMPOWSTAWANIA

BLIZN, PIELĘGNACJA

I LECZENIE

Gojenie się ran wiąże się z powstawaniemblizn.

Częstym powikłaniem po wygojeniu ran po-

oparzeniowych mogą być blizny przerosłe oraz

przykurcze w stawach. Dzieje się tak na sku-

tek zintensyfikowanego rozwoju fibroblastów,

wzmożonego ukrwienia oraz zwiększonego

odkładania się u i obrzęków [3]. Wyróżniamy

dwa rodzaje blizn:

•

hipertroficzne

– podczas gojenia powstaje

nadmiar włókien kolagenowych oraz zmie-

nia się kierunek ich układania tak, że two-

rzą się nieuporządkowane struktury;

•

koloidowe

– różnica polega na tym, że

przekraczają granice pierwotnego urazu

lub przeszczepu skóry. W formowaniu ko-

loidu bardzo istotną rolę odgrywa niepra-

widłowy poziom cytokin i nadprodukcja

TGF-beta, które objawiają się nadmier-

nym gromadzeniem tkanki bliznowatej.

Bliznowce stanowią szczególnie istotny pro-

blem w przypadku dzieci. Wraz ze wzrostem

i rozwojem bliznowców dochodzi do przykur-

czy w stawach. Często zachodzi konieczność

przeprowadzania wieloetapowych korekcji

chirurgicznych i rekonstrukcyjnych umożli-

wiających prawidłowy rozwój dziecka [2].

Rany oparzeniowe stanowią duży problem nie tylko kliniczny, ale również pielęgnacyjny

i psychospołeczny. Leczenie ran, a następnie postępowanie pooperacyjne jest procesem

długotrwałym, wymagającym współdziałania personelu medycznego oraz specjalistów

z wielu dziedzin, między innymi kosmetologii. Postępowanie na wielu płaszczyznach z wy-

korzystaniem odpowiednich metod daje szansę na skuteczne i szybkie spłaszczenie, zbled-

nięcie i zmiękczenie blizn, poprawiając efekt wizualny, a co za tym idzie - samopoczucie

psychiczne pacjenta.

Fot 1.

Stan po głębokim oparzeniu klatki pier-

siowej i kończyn górnych w okresie niemowlę-

cym. Blizny przykurczające hamujące wzrost

dziecka [4]

Fot. 2.

Blizny korygowane za pomocą wielo-

krotnych złożonych plastyk [4]

Fot. 3.

Dobry wynik czynnościowy – 3 lata po

zabiegu operacyjnym [4]

Fot. 4.

Ubranka i opaski

uciskowe szyte na miarę [5]

Page 87 - KE - 2014.3 - calosc