6 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
722
N
ARTYKUŁ NAUKOWY
PODOLOGIA
CEL
Celem niniejszej pracy była analiza procesu kształcenia specjali-
stów podologii oraz heurystyczna próba empirycznej oceny sta-
nu faktycznego zastosowania pedobarografii przez podologów.
MATERIAŁ I METODY
W celu oceny stanu faktycznego usług oferowanych w gabine-
tach podologicznych w Polsce, przeprowadzono heurystyczną
metodę badawczą opartą na analizie danych źródłowych po-
zyskanych z Internetu. Posłużono się „Wyszukiwarką gabine-
tów podologicznych”
Z uwagi na fakt, iż w Polsce nie ma obecnie standardów
kształcenia w zawodzie podologa, dokonano analizy proce-
su kształcenia w tym zawodzie w innych krajach wskazując
praktyki stosowane w krajach, w których usługi podologiczne
oraz zawód podologa zostały sformalizowane.
WYNIKI
Szereg kompetencji w zakresie diagnostyki oraz pielęgnacji,
leczenia i rehabilitacji stóp zostało w krajach wysokorozwi-
niętych w obszarze specjalistycznej pielęgnacji i terapii stóp
przypisane podologom (in. zwanych w niektórych krajach
podiatry
[14] lub
chiropodist
[15]). Ustawodawstwo w obszarze
tego zawodu w Polsce nie reguluje standardów kształcenia,
tym samym nie zostały określone cele i efekty kształcenia za-
wodu podologa. Niemniej zawód podologa wpisany został na
listę zawodów na podstawie Rozporządzenia Ministra Pracy
i Polityki Społecznej z dn. 7 sierpnia 2014 r. [16].
Kształcenie formalne w zakresie podologii odbywa się obec-
nie w Polsce na studiach podyplomowych, na specjalizacjach
podologicznych na kierunku kosmetologia, w szkołach police-
alnych na kierunkach pokrewnych np. opiekun medyczny, czy
w rocznych szkołach podologii. Studia podyplomowe przezna-
czone są dla osób, które posiadają wykształcenie na poziomie co
najmniej PRK VI (Polska Rama Kwalifikacji), czyli licencjackim,
trwają co najmniej dwa semestry, oparte są na autorskim pro-
gramie kadr naukowych zatwierdzanym przez organ decyzyj-
ny uczelni. Studia podyplomowe muszą wpisywać się w strate-
gię uczelni czyli łączyć się z prowadzonymi kierunkami studiów.
Mogą być prowadzone przez uczelnie, instytuty badawcze lub
Instytut Polskiej Akademii Nauk PAN, pod nadzorem Państwo-
wej Komisji Akredytacyjnej PKA [17]. Szkoły policealne umoż-
liwiają zdobycie kwalifikacji w zawodzie, a po ich ukończeniu
możliwe jest podejście do egzaminu zawodowego – państwo-
wego, organizowanego przez Centralną Komisję Egzaminacyj-
ną CKE [18]. Kształcenie w szkołach policealnych mogą podjąć
osoby z wykształceniem co najmniej średnim. Muszą być one
wpisane w Rejestr Szkół i Placówek Oświatowych RSPO. Kształ-
cenie roczne lub krótsze kursy powinny być prowadzone w Pla-
cówkach Kształcenia Ustawicznego [19].
Placówki te zapewniają: kadrę dydaktyczną posiadają-
cą odpowiednie kwalifikacje; odpowiednie pomieszczenia
wyposażone w sprzęt i pomoce dydaktyczne umożliwiające
prawidłową realizację kształcenia; bezpieczne i higieniczne
warunki pracy i nauki; warunki organizacyjne i techniczne
umożliwiające udział w kształceniu osobom niepełnospraw-
nym; nadzór służący podnoszeniu jakości prowadzonego
kształcenia. Na szczególne wyróżnienie zasługuje dwuletnia
szkoła podologii w Bytomiu realizowana przez Zespół Poli-
cealnych Szkół Medyczno-Społecznych, która jak dotąd jako
jedyna placówka uzyskała pozwolenie na przeprowadzenie
eksperymentu pedagogicznego z zakresu kształcenia podo-
logów
]. Eksperyment pedagogiczny to metoda badawcza,
która polega na obserwacji w warunkach rzeczywistych pro-
cesu kształcenia na danym kierunku [21]. Eksperyment reali-
zowany jest w oparciu o autorski program opracowany przez
zespół nauczycieli i recenzowany przez prof. Krzysztofa Stroj-
ka, a nadzorowany przez Ministerstwo Edukacji Narodowej.
Na wyróżnienie zasługują także studia podyplomowe na kie-
runku ortopodologia, które realizowane są na Wyższej Szkole
Edukacji i Terapii w Poznaniu od 2018 r. Kierunek ten oparty
jest o innowacyjny program, opracowany przy współpracy
z placówką kształcenia ustawicznego eduPODOLOGIA.pl, łą-
czący szeroko rozumianą diagnostykę stóp oraz ocenę chodu
(m.in. plantografia, podoskopia, podoskaning, pedobarografia,
funkcjonalności, kinematyka miednicy, diagnostyka dermato-
logiczna, podologiczna i fizjoterapeutyczna, badania przepły-
wówABI oraz ocena czucia); podologię pielegnacyjno-leczniczą
(m.in. nauka właściwego przycinania paznokci, postępowanie
z paznokciami wrastającymi i paznokciami zainfekowanymi
grzybicą, rekonstrukcja paznokci, usuwanie hyperkeratoz
ze strony podeszwowej stóp przy pomocy frezarki, skalpela
i dłuta, właściwa pielęgnacja skóry stóp w problemach podo-
logicznych); ortopodologię m.in. projektowanie i dopasowanie
indywidualnego zaopatrzenia ortopodologicznego (wkładki,
buty, odciążenia, ortezy z tworzyw plastycznych) w różnych
stanach przeciążenia stopy, deformacjach i urazach; fizjotera-
pię podologiczną (m.in. zabiegi fizjoterapeutyczne dla stóp, ki-
nezjotaping, ćwiczenia korekcyjne, terapie fizjoterapeutyczne
stóp, masaże) [22]. Mimo, iż w Polsce w wielu placówkach uczy
się kadry podologiczne w kilku systemach edukacji, to brak
jest jednolitych standardów tego zawodu, co sprawia, że ich
umiejętności i kwalifikacje nie są jednolite.
Wielka Brytania, Hiszpania, Portugalia to kraje, w których
zawód podologa uczony jest na kierunkach lekarskich na
uczelniach medycznych. Uprawnienia podologa lub podia-
try pozyskiwane są w procesie kształcenia podyplomowego,
po zdaniu egzaminu zawodowego. Kwalifikacje te uprawniają
podologa/podiatrę do wykonywania usług począwszy od dia-
gnostyki stóp, projektowania i wykonania indywidualnego
zaopatrzenia, do specjalistycznych usług (w tym chirurgicz-
nych) realizowanych poprzez specjalizacją lekarską. Po wielu
latach rozwoju podiatrii w Stanach Zjednoczonych przyjęto
model lekarski. Ukończenie studiów medycznych oraz spe-
cjalizacji i zdanie egzaminu zawodowego uprawnia specjalistę
