6 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
728
ARTYKUŁ NAUKOWY
KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA
N
W 2009 roku ukazał się artykuł naukowy opisujący dwa przy-
padki kobiet, u których rozwinął się rak kolczystokomórkowy
skóry SCC (
squamous cell carcinoma
) na grzbiecie dłoni. Cechą
łączącą oba przypadki był fakt regularnego używania lamp UV
do stylizacji paznokci. Artykuł ten wywołał poruszenie w świe-
cie nauki, a w odpowiedzi przeprowadzono kolejne badania nad
szkodliwością promieniowania UV pochodzącego z lamp UV
stosowanych w gabinetach wykonujących manicure. Wyniki
wykazały, że prawidłowo stosowane lampy nie zwiększają zna-
cząco ryzyka zachorowania na nowotwór skóry. Badania na
nad szkodliwością tych urządzeń są kontynuowane.
W artykule poddano analizie dostępne dane naukowe na
temat wpływu promieniowania UVA pochodzącego z lamp do
stylizacji paznokci na ludzką skórę, aby ocenić bezpieczeństwo
ich stosowania [2].
RODZAJE LAMP WYKORZYSTYWANYCH
WKOSMETOLOGII
W kosmetologii wykorzystuje się dwa rodzaje lamp światło-
utwardzalnych: LED i UV. Lampy te emitują promieniowa-
nie UVA bez wykrywalnego promieniowania UVB i UVC [3].
Spektrum długości fali emitowanej przez lampy UV waha się
od 300 do 410 nm, przy czym szczyt wynosi 375 nm, nato-
miast przez lampy LED od 375 do 425 nm – szczyt 385 nm.
Czas naświetlania paznokcia przez tradycyjną lampę UV wy-
nosi do 3 minut, a przez lampę LED od 30 do 60 sekund [2]. Za-
równo tradycyjne lampy UV oraz lampy LED emitują ten sam
rodzaj fal – UVA, dlatego w artykule wykorzystano względem
nich uogólniony termin „lampa UVA”.
WPŁYW PROMIENIOWANIA UVA NA SKÓRĘ
Promieniowanie UVA o najdłuższym zakresie fal dociera do
najgłębszych warstw skóry właściwej, przyczyniając się do
uszkodzenia komórek i starzenia się skóry [4]. Zgodnie z bada-
niami, przenikalność płytki paznokciowej dla promieni UVA
wynosi 2,5% [5]. Badania wykazują, że płytka paznokciowa
bardzo wydajnie chroni przed promieniowaniem UV. Efekt
jest porównywalny ze skórą chronioną filtrem przeciwsło-
necznym SPF 40. Ponadto wykazano, że skóra na grzbietowej
stronie ręki jest 3,5 razy bardziej odporna na działanie promie-
ni UVA niż skóra na czole lub policzkach. [6]
Przewlekła i nadmierna ekspozycja skóry na promieniowa-
nie UVA powoduje stan zapalny skóry właściwej, który może
prowadzić do zmian degeneracyjno-wytwórczych. Zmiany te
związane są z uwalnianiem cytokin prozapalnych, głównie in-
terleukiny 1 alfa i interleukiny 1 beta oraz inerleukiny 6, akty-
wujących enzymy proteolityczne odpowiedzialne za degradację
kolagenu i elastyny oraz naczyń krwionośnych. Skutkuje to upo-
śledzeniem mikrokrążenia i zaburzeniem angiogenezy, a włók-
na sprężyste stają się ścieńczałe i pofragmentowane. W obrazie
klinicznym przedwczesnego słonecznego starzenia skóry do-
minują głębokie zmarszczki i bruzdy, przesuszenie i nadmierne
rogowacenie naskórka, a także przebarwienia, teleangiektazje,
atrofia przy jednoczesnych zmianach przerostowych oraz
utrata elastyczności skóry [7]. Badania wykazują, że promie-
niowanie UVA posiada większy potencjał mutagenny niż UVB.
Mechanizm działania mutagennego polega na powstawaniu
reaktywnych form tlenu oraz stresu oksydacyjnego [8]. Reak-
tywne formy tlenu indukują powstawanie uszkodzeń DNA
poprzez modyfikację zasad azotowych, a także jednoniciowe
lub rzadziej dwuniciowe pęknięcia DNA. Wmniejszym stopniu
uszkodzenia oksydacyjne obejmują powstawanie pirymidyno-
-dioli, jak również tworzenie się wiązań krzyżowych pomiędzy
dwoma cząsteczkami DNA, a także między cząsteczkami DNA
a białkami chromatyny. Uszkodzenia DNA mogą doprowadzić
do mutacji i aberracji chromosomowych, co w konsekwencji
może skutkować powstaniem nowotworów skóry [9].
Pomimo dużej popularności lakierów hybrydowych oraz
żeli i jednocześnie wielu doniesień naukowych, że promie-
niowanie UVA stosowane do ich utwardzania jest szkodliwe,
wciąż niewiele jest prac naukowych stanowiących jasny do-
wód szkodliwości promieniowania UVA na skórę dłoni.
REGULARNE NAŚWIETLANIE LAMPAMI UV A RAK SKÓRY
PRZEGLĄD PRZYPADKÓWMEDYCZNYCH
Poruszenie w świecie naukowym wywołał artykuł opubli-
kowany w 2009 roku przez amerykańskich naukowców
MacFarlane i Alonso wykazujący zależność pomiędzy wy-
stępowaniem raka kolczystokomórkowego skóry na dłoniach
a regularnym naświetlaniem dłoni pod lampą UVA. Pierwszy
opisany w artykule przypadek dotyczył 55-letniej kobiety,
u której na grzbietowo-przyśrodkowej stronie prawego palca
wskazującego pojawiła się rumieniowa blaszka (fot. 1). Kobieta
pracowała w domu, była w dobrym stanie ogólnym, nie przyj-
mowała leków immunosupresyjnych, a w jej rodzinie nie wy-
stępowały wcześniej nowotwory skóry.
Fot. 1
Rak płaskonabłonkowy in situ na grzbietowej stronie prawego palca wskazującego
Źródło:
[10]
Kobieta posiadała skórę typu III Fitzpatricka (tabela 1), bez
śladów uszkodzeń słonecznych twarzy lub reszty ciała. Nie
wykazano u niej wcześniejszego zakażenia wirusem brodaw-
czaka ludzkiego. Biopsja skóry grzbietowej strony prawego pal-
ca ujawniła raka płaskonabłonkowego in situ. Pacjentka dwa
razy w miesiącu przez 15 lat była narażona na ekspozycję na
światło UV pochodzące z promienników używanych w salo-
nach kosmetycznych.
