5 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
615
ARTYKUŁ
KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA
A
keratolitycznie, ale także nawilżająco. Szczególnie polecanymi
do cer suchych są alfa-hydroksykwasy (AHA –
alpha hydroxy
acids
) o początkowym stężeniu 5-10%, np. kwas mlekowy, bę-
dący składnikiem naturalnego czynnika nawilżającego (NMF
–
natural moisturizing factor
) . Mocniejsze preparaty wprowadza
się pod nadzorem kosmetologa w ramach pielęgnacji profesjo-
nalnej prowadzonej w gabinecie [11].
Nawilżanie i regeneracja
Po prawidłowym oczyszczeniu skóry i ewentualnym prze-
prowadzeniu eksfoliacji należy zastosować krem bądź maskę
intensywnie nawilżającą i regenerującą. Ma to na celu odbu-
dowanie bariery lipidowej, dostarczenie składników natural-
nego czynnika nawilżającego oraz zwiększenie zawartości
wody w
stratum corneum
. Zbyt mała ilość wody w tej warstwie
powoduje, że enzymy biorące udział w złuszczaniu nie są
w stanie skutecznie rozkładać korneodesmosomów, co powo-
duje pogrubienie martwej warstwy naskórka. Taka skóra jest
nadmiernie narażona na wnikanie do jej wnętrza substancji
drażniących i alergizujących, wykazuje osłabienie elastycz-
ności i jest mniej odporna na szkodliwe działanie czynników
zewnętrznych, takich jak wiatr, słońce, wysoka czy niska tem-
peratura. Aktualnie w pielęgnacji skóry suchej stosuje się na-
stępujące grupy składników:
––
substancje tworzące na skórze hydrofilowy film,
––
substancje tworzące na skórze hydrofobowy film,
––
substancje wiążące wodę w naskórku,
––
składniki regulujące lipidowy cement międzykomórkowy
[13].
•
Substancje tworzące na skórze hydrofilowy film
ograniczają
parowanie wody ze skóry oraz mają duże zdolności wiąza-
nia tejże wody. Skutkuje to lepszym uwodnieniem keratyny
i normalizacją stopnia nawilżenia skóry. Związki wchodzące
w skład tej grupy ze względu na swoją dużą masę cząsteczko-
wą nie są w stanie wnikać do wnętrza naskórka, zostają tylko
na jego powierzchni. Przykładowe substancje to: hydrolizaty
protein (pszenicy, ryżu, soi, owsa, jedwabiu), kolagen, elasty-
na, keratyna, kwas hialuronowy, chitozan, chityna [14].
•
Substancje, które tworzą na skórze film hydrofobowy
stano-
wią barierę fizyczną dla odparowania wody. Poprzez utwo-
rzenie szczelnej okluzji, woda tylko częściowo jest w stanie
odparować z naskórka, pozostała część wody ponownie zo-
staje przez niego wchłonięta. Związki należące do tej grupy
również nie przenikają do wnętrza naskórka lub robią to
w niewielkim stopniu. Ich długotrwałe stosowanie para-
doksalnie może prowadzić do pogłębienia problemu sucho-
ści skóry poprzez dotarcie do głębszych jej warstw sygnału
o właściwym nawilżeniu. W następstwie zostają zahamo-
wane mechanizmy odpowiedzialne za wytwarzanie związ-
ków ograniczających przeznaskórkową utratę wody. Kolej-
ną potencjalną wadą tychże związków są ich właściwości
komedogenne. Jednak pojawienie się zaskórników po uży-
ciu takiego związku jest kwestią indywidualną. Zależy to
również od procentowej zawartości danej substancji w ko-
smetyku oraz od jego receptury. Przykładowe substancje,
należące do tej grupy to: olej parafinowy, wazelina, cerezyna,
silikony, wosk carnauba, wosk jojoba, wosk pszczeli, lanoli-
na. Spośród wszystkich tych substancji najsilniejsze właści-
wości okluzyjne ma wazelina. Redukuje ona przeznaskór-
kową utratę wody (TEWL) o 98%. Dla porównania parafina
redukuje TEWL o 20-30% [12].
•
Substancje mające zdolność wiązania wody z otoczenia
to
humektanty. Ich właściwości higroskopijne są uwarunko-
wane obecnością grup hydroksylowych w cząsteczkach.
Zastosowanie humektantów jest dwojakie – mogą one wią-
zać wodę wewnątrz skóry lub mogą utworzyć na skórze
hydrofilowy film i wiązać wodę na jej powierzchni. Jest
to zależne od masy cząsteczkowej humektantu, a tym sa-
mym od jego zdolności przenikania przez komórki naskór-
ka. W celu spotęgowania działania nawilżającego warto jest
łączyć humektanty wiążące wodę wewnątrz naskórka, jak
i na jego powierzchni. Substancje działające w głębi skóry
umożliwiają utworzenie zapasu wody w jej wnętrzu. Ta-
kie substancje występują również naturalnie w skórze, np.
kwas hialuronowy, aminokwasy. W kosmetologii stosuje się
humektanty, takie jak: gliceryna, kwas piroglutaminowy,
mocznik, kwas moczowy i jego sól sodowa, a także wyżej
wymieniony kwas hialuronowy oraz aminokwasy [15].
•
Składniki regulujące lipidowy cement międzykomórkowy
to
składniki, które produkowane są w naskórku. Substancje te
to lipidy, takie jak:
––
ceramidy,
––
cholesterol,
––
fosfolipidy,
––
kwasy tłuszczowe,
––
skwalen.
Lipidy te występują w warstwie rogowej naskórka i są odpo-
wiedzialne m.in. za ograniczanie parowania z niego wody.
Tworzą one pewnego rodzaju barierę ochronną, stąd też
jednym ze sposobów skutecznego nawilżania skóry jest su-
plementacja naturalnej bariery o lipidy podobne do lipidów
warstwy rogowej. Do preparatów kosmetycznych pozyskuje
się je na drodze syntetycznej lub ze środowiska roślinnego [15].
W odniesieniu do tej grupy, w kosmetologii często stosuje się
również termin emolienty. Są to substancje o charakterze lio-
filowym, nierozpuszczalne w wodzie, których główną funk-
cją jest nawilżenie i natłuszczenie skóry. Aby osiągnąć satys-
fakcjonujący efekt zaleca się stosowanie emolientów w ilości
250-500 g tygodniowo, aplikację do ok. 5 minut po kąpieli oraz
regularne ich dokładanie (2-3 razy dziennie). Tylko poprawne
stosowanie emolientów może zapobiec wyparowaniu wody
z warstwy rogowej naskórka. Warto również zwrócić uwagę
na grubszą ich aplikację w miejscach, w których dochodzi do
najintensywniejszego przesuszania i rogowacenia tj. obszar
łokci, kolan oraz dłoni [16].
