5 / 2017 / vol. 6
Kosmetologia Estetyczna
482
N
artykuł naukowy
dermatologia
|
|
PATOGENEZA BIELACTWA
Choć pierwsze opisy choroby pochodzą ze starożytności, to
jej patogeneza nie została do końca poznana. Największą rolę
przypisuje się czynnikom genetycznym, które w ok. 30%
przypadków odpowiedzialne są za wystąpienie tego schorze-
nia [6]. Pozostałe teorie to: autoimmunologiczna, autocytotok-
syczności oraz neurogenna. Mechanizm autoimmunologiczny
związany jest z obecnością przeciwciał skierowanych przeciw-
ko antygenom melanocytów, których poziom ściśle koreluje
z rozległością zmian skórnych [7]. Publikacje naukowe donoszą
także o współwystępowaniu bielactwa
i chorób autoimmunologicznych, m.in.:
tarczycy, łysienia plackowatego, idiopa-
tycznych chorób zapalnych jelit, tocznia
rumieniowatego układowego, cukrzycy oraz niedokrwistości
złośliwej [8]. W teorii autocytotoksyczności melanocyty ulega-
ją samozniszczeniuw wyniku ich podwyższonej aktywności,
które uwalniając substancje chemiczne, prowadzą do powsta-
nia stresu oksydacyjnego. Obniżone również stężenie katala-
zy w skórze pacjentów z bielactwem upośledza mechanizmy
obronne melanocytów przeciwko stresowi oksydacyjnemu,
prowadząc do śmierci komórki [9]. Za teorią neurogenną bie-
lactwa, zaproponowaną przez Lernera w 1971 r., przemawiają:
zaostrzenie choroby na wskutek sytuacji stresowych i wstrzą-
sów psychicznych, obecność segmentalnego bielactwa, współ-
występowanie bielactwa i uszkodzenia nerwów, a także brak
zmian bielaczych w obrębie odnerwionych obszarów skóry [10].
|
|
OBRAZ KLINICZNY
Bielactwo objawia się mnogimi, symetrycznymi, jedno- lub
obustronnymi plamami de pigmentacyjnymi, zlokalizowany-
mi głównie w miejscach eksponowanych na światło słoneczne
– twarz, szyja, wyprostne powierzchnie kończyn i grzbiety rąk
(fot. 5). Zmiany te obserwowane są również w okolicy dołów
pachowych, na błonach śluzowych oraz wokół otworów natu-
ralnych [11]. Mlecznobiałe plamy o kilkucentymetrowej średnicy
są bardzo wyraźne odgraniczone od skóry niezmienionej, zaś
w przypadku owłosionej skóry głowy często dochodzi do od-
barwienia włosów (
poliosis
) [12]. Nie obserwuje się wykładników
miejscowego stanu zapalnego czy procesów uogólnionych [13].
Jednakże w literaturze opisywane są przypadki pojawienia się
świądu w obrębie zmian bielaczych [14]. Przebieg kliniczny bie-
lactwa ma charakter wieloletni i nieleczony zwykle postępuje.
Na ogół jednak odbarwienia wykazują stabilność, a nawet skłon-
ność do samoistnego ustępowania choć najczęściej utrzymują się
przez całe życie [15]. Bielactwo często współistnieje z innymi
schorzeniami autoimmunologicznymi [16]. Głównie obserwuje
się występowanie chorób tarczycy z autogresji u 42,5% pacjen-
tów z bielactwem, u 4,5% zdiagnozowano reumatologiczne za-
palenie stawów, łuszczyca plackowata 2,5%, natomiast łysienie
plackowate obserwuje się u 1,5% chorych z bielactwem [17].
|
|
DIAGNOSTYKA
W zależności od umiejscowienia i rozległości zmian skórnych
wyróżnia się cztery typy bielactwa:
––
ograniczone,
––
uogólnione,
––
całkowite
––
mieszane.
Zmiany depigmentacyjne mogą dotyczyć całego ciała, często
jednak lokalizują się wokół naturalnych otworów ciała i obsza-
rów najbardziej eksponowanych na promieniowanie słoneczne
[18]. Diagnostyka bielactwa prowadzona jest w oparciu o wy-
wiad lekarski, badanie kliniczne oraz test lampą Wooda [19].
W przypadkach niejednoznacznych diagnoza rozstrzygająca
stawiana jest na podstawie badania histopatologicznego zmian
skórnych, uwidaczniającego brak melaniny i melanocytów, de-
generację keratynocytów, obecność okołonaczyniowych i oko-
łomieszkowych wykładników procesu zapalnego – nacieków
z limfocytów T oraz zwyrodnienie neuronów [20].
|
|
METODY LECZENIA
W literaturze opisanowielemetod leczenia bielactwa, mających
na celu uzyskanie jednolitego zabarwienia skóry, aczkolwiek
skuteczność żadnego z nich nie została dotychczas potwierdzo-
na. Kryterium definiującym efektywność zastosowanej terapii
jest odsetek pacjentów, u których osiągnięto założony z góry
stopień repigmentacji. Zadowalająca odpowiedź na leczenie
Fot. 1
Bielactwo zlokalizowane. Odmiana ogniskowa
Źródło:
[I]
Fot. 2
Bielactwo segmentowe
Źródło:
[II]
Fot. 3
Bielactwo zlokalizowane w obrębie błon śluzowych
Źródło:
[III]
