5 / 2016 / vol. 5
Kosmetologia Estetyczna
494
artykuł naukowy
Kosmetologia Estetyczna
N
kondensacji do większych cząstek, tworząc przede wszystkim
teaflawiny oraz tearubiginy [7]. Produkty tych przemian
również mają właściwości przeciwutleniające, jednak są one
słabsze niż u prostych katechin. Przyjmuje się, że to herbaty
najmniej przetworzone zawierają największe ilości związków
przeciwutleniających. Jest to błędne przekonanie. Prawdą jest,
iż herbata czarna i zielona mogą mieć podobną zawartość tych
substancji, jednak to herbata zielona będzie miała silniejsze
działanie antyoksydacyjne – ze względu na większą zawartość
prostych katechin. Herbata wykorzystywana jest w suplemen-
tach diety oraz kosmetologii ze względu na stosunkowo wyso-
ką zawartość substancji przeciwutleniających. Najczęściej wy-
korzystuje się herbatę zieloną. Herbata biała jest pomijana ze
względu na wysoki koszt produktu. Wykorzystuje się wyciągi
z liści lub ekstrakty herbaty standaryzowane na odpowiednią
ilość substancji czynnej.
Ojczyzną herbaty są Chiny. Z tego względu najlepiej posługi-
wać się podziałem herbat według Chen Chuana, który wyróżnia
następujące jej rodzaje: zielone, białe, żółte, szmaragdowe, czer-
wone oraz czarne [8]. Podczas procesu produkcyjnego herbat
zielonych nie występuje proces utleniania polifenoli katechino-
wych, dlatego ich skład chemiczny jest najbardziej zbliżony do
składu chemicznego surowych liści [9]. Herbata biała otrzymy-
wana jest z młodych pączków i listków jeszcze przed otwarciem.
Materiał ten poddawany jest jedynie procesowi więdnięcia oraz
suszenia. Podczas więdnięcia dochodzi do lekkiego utlenienia
składników (na poziomie 10-15%). Dzięki temu herbata ta nie tra-
ci wiele ze swoich naturalnych właściwości [10]. Herbaty żółte
produkowane są z najmłodszych pączków liści i pędów, które
poddaje się fermentacji nieenzymatycznej. W jej wyniku do-
chodzi do lekkiego rozkładu katechinów [8]. Herbaty szmarag-
dowe uzyskuje się ze starszych liści, w których składniki ulegają
utlenieniu na poziomie 15-80% [8]. Chińskie herbaty czerwone
– w Europie nazywane czarnymi – otrzymywane są ze starszych
liści, które w wyniku procesu produkcyjnego osiągają oksydację
na poziomie 90% [8]. Chińskie herbaty czarne, zwane również
dojrzewającymi, produkowane są ze starszych liści i poddawane
są fermentacji drobnoustrojowej [8].
Mimo zróżnicowanego składu chemicznego każda z her-
bat – wmniejszym lub większym stopniu – wykazuje działanie
przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, prze-
ciwutleniające, przeciwkrwotoczne, antymutagenne czy anty-
kancerogenne. Działa łagodząco na układ pokarmowy, wspiera
układ krwionośny, obniża ciśnienie krwi oraz poziom cukru.
Niektóre jej rodzaje działają również na obniżenie poziomu
tzw. „złego” cholesterolu frakcji LDL – lipoproteina niskiej gę-
stości (
low density lipoprotein
) w surowicy krwi [11, 12]. Najwięk-
szą jednak uwagę w ostatnich latach poświęca się zawartym
w nich polifenolom oraz ich właściwościom przeciwutleniają-
cym. Udowodniono, iż długotrwałe spożywanie herbaty może
przeciwdziałać wielu poważnym chorobom. Skutecznie spo-
walnia ona procesy nowotworowe, a także pomaga zmniejszyć
możliwość wystąpienia nowotworów płuc, prostaty czy układu
pokarmowego. Wykazano również, że herbata może być sku-
tecznie wykorzystywana w walce z AIDS, chorobą Parkinsona
czy Alzheimera [2, 11].
|
|
NAPOJE
Napar z herbaty znany jest od kilku tysięcy lat. Obecnie na-
dal jest jednym z najczęściej spożywanych napojów. Klasyczną
jego wersję urozmaica się dodatkami przypraw i owoców. Poda-
wana jest również wwersji na ciepło oraz na zimno. Kawiarnie
oraz herbaciarnie oferują niesamowicie kolorowe oraz smacz-
ne koktajle na bazie herbaty. Spotkać można również popular-
ne drinki alkoholowe, przygotowane na bazie herbaty.
Dużą popularnością cieszą się napoje typu „ice tea”. Ich bazą
jest herbata, cukier oraz lód. Na początku stosowano dodatek
cytryny, obecnie pojawiają się również brzoskwinie, truskawki
czy mango. Do najpopularniejszych marek w tym segmencie
należą Lipton, Nestea, a także Tymbark [13]. Mimo iż herbata
powinna stanowić bazę w tych napojach, to jej ilość w Liptonie
wynosi zaledwie 0,14%, wNestea ok. 0,1%, a wTymbarku 0,12%
[14]. Dodatki owocowe to zaledwie ułamki procent lub w naj-
lepszym przypadku kilka procent (najwięcej było soku z jabłek
w napoju Nestea). Niestety w produktach Tymbarku stosowa-
ny jest cukier i/lub syrop glukozowo-fruktozowy. W Liptonie
obecny jest zarówno cukier, jak i syrop fruktozowy lub cukier
i glikozyd stewiolowy. Z kolei w Nestea producent deklaruje do-
datek cukru, fruktozy i glikozydu stewiolowego [14 ].
Na polskim rynku dostępne są od niedawna produkty firmy
Arizona. Przedstawiane są jako numer jeden wAmeryce wśród
produktów typu „ice tea”. Firma ta, według deklaracji produ-
centa, obecna jest na rynku od 22 lat i oferuje produkty bez
sztucznych konserwantów, bez sztucznych barwników, opar-
te tylko na naturalnych składnikach. Oferuje ona produkty na
bazie herbaty białej, zielonej i czarnej. Napoje te są słodzone
cukrem, dodatkiem soków owocowych, a także miodem [14].
W niektórych sklepach znaleźć można napoje firmy Mangajo.
Oferuje ona produkty z herbatą i dodatkiem owoców. Poza her-
batą zieloną można również znaleźć herbatę Rooibos [14].
Inne duże sklepy również posiadają swoje produkty tego
typu. Wybór jest szeroki. Bazą w takich produktach jest przede
wszystkim herbata czarna i zielona, dużo rzadziej spotyka się
herbatę białą czy czerwoną.
|
|
GASTRONOMIA
Poza przedstawionymi powyżej napojami herbatę wykorzystu-
je się w kuchni również na inne sposoby. Może ona stanowić
aromatyczny dodatek do słodkich wypieków: zarówno w po-
staci naparu, jak i suszu. Jest również ciekawym dodatkiem do
dań głównych: zup, sosów, marynat czy sałatek.
Coraz popularniejsze staje się dodawanie japońskiej Matchy.
Herbata ta ma intensywną zieloną barwę i produkowana jest
w formie sproszkowanej, co ułatwia jej łączenie się z innymi
składnikami. Stanowi ciekawe urozmaicenie smaków. Przy-
równywana jest do karmelu, ponieważ dodaje daniu trochę
