Page 13 - KE 4.2012 - Całość na www
Basic HTML Version
235
Kosmetologia Estetyczna / 4 / 2012 / vol. 1
nym celem badań prowadzonych w Uniwersytecie im. A. Mickie-
wicza w Poznaniu było określenie właściwości fizykochemicznych
plech gałęzatki i błonicy jako surowca do produkcji kosmetyków.
Skład chemiczny poszczególnych gatunków alg jest różny.
Organizmy te zawierają stosunkowo dużo protein, węglowodorów,
witamin i mikroelementów oraz chlorofil. Algi do celów kosme-
tycznych stosuje się jako całe organizmy, rozdrabniając w procesie
mikronizacji ich suchą masę do rozmiarów mikronów, w procesie
liofilizacji usuwając wodę z ich organizmów. W procesie suszenia
sublimacyjnego zamrożonych organizmów woda jest usuwana
w obniżonej temperaturze i pod zmniejszonym ciśnieniem lub
z ich organizmów w procesie ekstrakcji uzyskuje się ekstrakty.
W zależności od zastosowania czynnika ekstrakcyjnego pozy-
skuje się najczęściej ekstrakty alkoholowe lub heksanowe. Nową
metodą pozyskiwania aktywnych chemikaliów z alg jest proces
ekstrakcji z zastosowaniem ditlenku węgla w stanie nadkrytycz-
nym. Ta metoda pozwala na uzyskanie w ekstrakcie nowych ak-
tywnych substancji obecnych w organizmach alg. WPolsce projekt
dotyczący pozyskiwania nowych substancji aktywnych dla celów
kosmetycznych z alg na drodze ekstrakcji ditlenkiem węgla w sta-
nie nadkrytycznym jest realizowany w ramach grantu NCBiR pt.
„Innowacyjna technologia ekstrakcji glonowych komponentów
nawozów, pasz i kosmetyków” przez konsorcjum badawcze pod
kierunkiem prof. K. Chojnackiej z Politechniki Wrocławskiej.
Pochodne fenotiazyny jako związki
rozluźniające strukturę dwuwarst
w lipidowych – regulacja procesu
przenikania przez skórę
dr Katarzyna Cieślik-Boczula
Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul F. Joliot-Curie 14,
50-383 Wrocław, tel. +48 71 375 72 00 ,
e-mail:
,
Skóra to organ, który składa się z naskórka z warstwą rogową oraz
skóry właściwej. Warstwa rogowa jest sferą martwych komórek,
a przestrzenie między nimi wypełnione są lipidami ułożonymi
w uporządkowane struktury lamilarne, których jednostką pod-
stawową jest podwójna warstwa lipidowa [1]. Lipidowe obszary
międzykomórkowe w warstwie rogowej skóry stanowią najpo-
ważniejszą barierę chroniąca przed przenikaniem do głębszych
warstw skóry substancji, zwłaszcza o charakterze polarnym.
Zwiększenie efektywności wchłaniania przez skórę polarnych
substancji kosmetycznych lub leczniczych może nastąpić w wy-
niku osłabienia funkcji barierowych warstwy rogowej naskórka
przez stosowanie np. promotorów przenikania – substancji zwięk-
szających wchłanianie. Liczne pochodne fenotiazyny wykazują
silne powinowactwo do struktur lipidowych [2,3]. Wbudowują się
pomiędzy cząsteczki lipidowe dwuwarstw lipidowych i zaburzają
ich strukturę i właściwości fizykochemiczne. Wzrost konforma-
cyjnego rozluźnienia upakowania łańcuchów węglowodorowych
w hydrofobowej części dwuwarstwy lipidowej pociąga za sobą
zmiany w upakowaniu jej polarnego obszaru [2]. W efekcie końco-
wym w obecności pochodnych fenotiazyny uwodnienie warstwy
lipidowej jest zwiększone i następuje w coraz głębszych jej war-
stwach. Pochodne fenotiazyny mogą stanowić potencjalne czyn-
niki zwiększające nawodnienie i zmiękczenie warstwy rogowej
skóry, a tym samym przyczynić się do podwyższenia wydajności
skórnego wchłaniania związków kosmetycznych.
Słowa kluczowe:
fenotiazyny, dwuwarstwy lipidowe, wchłanianie
przez skórę
Praca współfinansowana w ramach programu POMOST (V edycja)
Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, współfinansowanego przez Unię
Europejską z Europejskiego Funduszu Regionalnego. Dodatkowo
współfinansowana przez Narodowe Centrum Nauki (grant nr N N204
150338) i ÖAD (projekt nr PL-05/2011) w ramach umowy między PRL
aRepublikąAustriiowspółpracykulturalnejinaukowej,podpisana14
VI 1972 r. w Wiedniu. Dodatkowe wsparcie finansowe zostało udzie-
lone również w ramach dotacji celowej przyznanej przez MNiSW na
prowadzenie w 2012 r. badań naukowych lub prac rozwojowych oraz
zadań z nimi związanych, służących rozwojowi młodych naukowców.
moda na zmarszczki w starożytnym rzymie
prof. dr hab. Wiesław Suder
Instytut Historyczny, Uniwersytet Wrocławski, ul. Szewska 49,
50-139 Wrocław, tel. +48 71 375 25 41, e-mail:
Czy zmarszczki na twarzach ludzi zawsze były postrzegane nega-
tywnie? Autor próbuje odpowiedzieć na to pytanie na podstawie
rzymskiej rzeźby portretowej okresu republikańskiego i niektó-
rych tekstów moralistycznych.
Zachowane znane portrety (popiersia) ludzi starych mają charak-
ter werystyczny, cowyraża się szczególnie głębokimi zmarszczkami
i obwisłą skórą policzków na twarzy oraz całkowitym lub częścio-
wym brakiem włosów na głowie. Jednak tych wad podeszłego wie-
ku nie starano się ukryć, bowiem wyrażały one
dignitas
i
gravitas
wieku i świadczyły o tym, jak starzy ludzie pragnęli być widziani.
Prawdopodobnie styl i forma portretówbyły związane zmodą i po-
litycznymi motywami. Niewykluczone, że początki werystycznych
portretów wiążą się z używaniem
imagines
przodków, co wiązało się
z tradycją kultu zmarłych i używaniempośmiertnychmasek zmarłych,
które promowały respekt dla
dignitas
i
auctoritas
starości; wiek pode-
szły wiązano istotnie z mądrością. Jej podstawą było doświadczenie,
którego apogeumwystępowało zazwyczaj wwieku starszym.
Renesans antycznych surowców kosme-
tycznych we współczesnej kosmetologii
mgr Ewa Garasińska-Pryciak
Wydział Profilaktyki i Zdrowia, Niepubliczna Wyższa Szkoła
Medyczna we Wrocławiu, ul. Nowowiejska 69 , 50 – 340 Wrocław,
tel. +48 71 322 15 48, e-mail:
Od wieków natura jest prawdziwą skarbnicą surowców dla przemy-
słu kosmetycznego. Surowce kosmetyczne pochodzenia naturalne-
go wchodzą w skład kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji
twarzy i ciała, kosmetyków upiększających, a także kosmetyków
wspomagających procesy leczenia zmian skórnych. Korzystne
działanie na skórę wielu ze stosowanych obecnie surowców zna-
ne było już przed setkami, a nawet tysiącami lat. O leczniczych
i upiększających właściwościach wybranych roślin donosi już tzw.
„farmakopea sumeryjska” – gliniana tabliczka z Nippur pochodząca
z końca III tysiąclecia p.n.e. Informacji na temat surowców medycz-
nych i kosmetycznych dostarczają również egipskie papirusy (np.
papirus Edwina Smitha z ok. 1550 r. p.n.e, papirus Ebersa z ok. 1500
r. p.n.e. czy papirus Hearsta, datowany na XII – XI w. p.n.e), pisma
uczonych greckich i rzymskich, m.in. Hipokratesa (ok. 460-370
p.n.e), Galena (ok. 129 – 200 n.e.), Dioskuridesa (I w. n.e.), pisma
rzymskich encyklopedystów, np. Pliniusza Starszego (ok. 23-79 r.
n.e.), czy Aulusa Korneliusza Celsusa (I w. n.e.). Szczególnie cieka-
wym z punktu widzenia kosmetologii źródłem dotyczącym surow-
ców wykorzystywanych w antycznej kosmetyce jest
De medicami-
ne faciei femineae
– niewielkie dzieło rzymskiego poety Publiusza
Owidiusza Nazona (43 r. p.n.e.-17 lub 18 r. n.e.). Poza ogólnymi
rozważaniami na temat urody, ten swoisty podręcznik kosmetyki
zawiera oparte na surowcach roślinnych, surowcach pochodzenia
zwierzęcego i mineralnego przykładowe receptury preparatów
kosmetycznych wraz z objaśnieniami ich przeznaczenia. Spośród
surowców pochodzenia roślinnego wymienia Owidiusz m.in. jęcz-
