3 / 2017 / vol. 6
Kosmetologia Estetyczna
252
N
artykuł naukowy
Higiena i dezynfekcja
sprzyjać penetracji alergenów przez skórę i tym samym zwięk-
szać prawdopodobieństwo uczulenia na alergeny zawodowe.
Na zależność między wielkością ekspozycji (w tym użyciem
rękawic ochronnych i częstym myciem rąk – powyżej 20 lub
nawet 35 razy dziennie) a częstością zmian skórnych rąk wska-
zują przedstawione wyniki omawianego badania oraz inne
prace kwestionariuszowe [2, 7]. Narażenie na pracę w środowi-
sku mokrym odgrywa znaczącą rolę w grupach zawodowych,
takich jak: fryzjerzy, pracownicy służby zdrowia, personel
sprzątający, zatrudnieni przy przetwórstwie żywności i ob-
róbce metali. Częściej dotyczy kobiet, ponieważ stanowią one
większość zatrudnionych w zawodach związanych z mokrym
środowiskiem pracy [4, 5, 8-10]. Drażniące działanie mokrego
środowiska pracy wraz z narażeniem na liczne alergeny przy-
czynia się do częstego występowania dermatoz zawodowych
u pielęgniarek.
Zawodowe kontaktowe zapalenie skóry OCD
(
Occupational
contact dermatitis
) jest istotną chorobą związaną z pracą [3].
Główną przyczyną OCD jest praca w środowisku mokrym: czę-
sty kontakt skóry z wodą, mydłem, detergentami lub nieprze-
puszczalnymi rękawicami. Pracownicy Uniwersytetu w Aber-
deen zaprojektowali urządzenie Sampler, które wykorzystuje
różnicę temperatur między dwoma czujnikami: jeden czujnik
umieszczany jest na skórze, a drugi około 2 mm nad skórą. Au-
torzy oceniali zastosowanie tego próbnika w zakładach opie-
ki zdrowotnej. 26 pielęgniarek zostało poddanych badaniu,
w którym na dłoniowej stronie palca środkowego umieszczono
czujnik na około 2 godziny. Sampler umiarkowanie dokład-
nie identyfikował wilgotność skóry w trakcie standardowych
czynności wykonywanych przez badane pielęgniarki. Okazał
się jednak być mniej dokładny dla oceny użycia rękawic [11].
Należy zwrócić uwagę na rozpuszczalniki organiczne i silnie
odtłuszczające działanie środków myjących o odczynie zasado-
wym. Inami Y. i wsp. badali mechanizmy wywołujące swędze-
nie wywołane środkami powierzchniowo czynnymi. Autorzy
stwierdzili, że miejscowe stosowanie anionowych środków
powierzchniowo czynnych na skórze myszy o pH alkalicz-
nym w porównaniu ze środkami o obojętnym pH indukowa-
ło wyzwolenie odpowiedzi związanej ze świądem. Wyniki te
wskazują, że środki powierzchniowo czynne o właściwościach
zasadowych są pirogenne, a świąd jest wywołany działaniem
histaminy uwalnianej z keratynocytów naskórka [12, 13].
W literaturze można znaleźć wiele badań dotyczących zmian
skórnych obserwowanych u osób pracujących w środowisku
mokrym. Wyniki otrzymane przez badaczy są porównywalne
z przedstawionymi w omawianym projekcie [5, 14].
Badacze z Bydgoszczy poddali weryfikacji wiedzę ankie-
towanych na temat przyczyn suchości skóry, zapobiegania
jej przesuszaniu i sposobów pielęgnacji dłoni. Grupę badaną
stanowiło 125 osób. 66,4% uczestniczących w badaniu za-
uważyło u siebie objawy suchości skóry. Ankietowani nie
łączyli codziennych czynności z potencjalnymi przyczyna-
mi suchości skóry. Respondenci nie wiązali przesuszenia
ze współistniejącymi chorobami, pracą zawodową, stresem,
dietą czy stosowanymi lekami. Główną metodą pielęgnacji
skóry suchej było stosowanie preparatów nawilżających. Nie
wskazywano natomiast pozytywnego wpływu korzysta-
nia z zabiegów i porad kosmetologa, diagnostyki i leczenia
przeprowadzonego przez lekarza dermatologa czy używa-
nia rękawic ochronnych podczas codziennych czynności
domowych. Wnioski płynące z powyższej analizy są spójne
z uzyskanymi w prowadzonym badaniu. Pomimo powszechnie
występującego problemu suchości skóry, wiedza respondentów
na temat przyczyn powstawania suchości skóry i możliwości
zapobiegania im w postaci właściwej pielęgnacji jest zdecydo-
wanie niezadowalająca [14].
|
|
Profilaktyka.
Najnowsze środki do dezynfekcji rąk
W niedalekiej przeszłości środki dezynfekcyjne powszechnie
stosowane w szpitalach swój skład często opierały na bazie al-
koholu [15]. Agthe N. i wsp. badali skuteczność mikrobiologicz-
ną i tolerancję preparatów do dezynfekcji na bazie wody stoso-
wanych wśród pracowników służby zdrowia. Płyn do higieny
rąk na bazie wody został wprowadzony jako środek odkażający
do rąk w 5 oddziałach Szpitala Uniwersyteckiego w Turku (Fin-
landia). 99 zdrowych pracowników wzięło udział w pobiera-
niu odcisków palców podczas 7-tygodniowego okresu badania.
Grupę kontrolną stanowiła populacja 26 pracowników służby
zdrowia innego oddziału szpitalnego. Stosowali oni środki do
dezynfekcji skóry na bazie alkoholu. W badaniu uzyskano 292
odciski palców przed i po dezynfekcji skóry rąk. Przy użyciu
kwestionariusza zebrano opinie pracowników służby zdrowia
na temat komfortu stosowania środków dezynfekcyjnych. Re-
akcje skórne oceniano subiektywnie, wykorzystując odpowied-
nie kwestionariusze. Dokonano również obiektywnej oceny na
podstawie pomiaru wilgotności skóry oraz przeznaskórkowej
utraty wody. Wyniki tego testu wykazały, że w badaniu odci-
sków palców zanotowano statystycznie istotny spadek koloni-
zacji bakterii przed i po dezynfekcji w obu grupach (p < 0,001).
Użytkownicy preparatów na bazie wodnej rzadziej zgłaszali
uczucie suchości skóry w porównaniu z grupą kontrolną. Jed-
nak w obrazie klinicznym oraz w wynikach pomiarów wilgot-
ności skóry nie zaobserwowano różnic między dwiema grupa-
mi. Preparaty na bazie wody okazały się skutecznym środkiem
dezynfekcyjnym, powodującym niewiele podrażnień skóry
i mogącym służyć jako alternatywa higieny rąk w sytuacjach,
w których środek dezynfekcyjny na bazie alkoholu nie może
być używany [16-18].
|
|
Nawilżanie skóry
Zwalczenie suchości skóry i jej szorstkości wymaga długo-
trwałej pielęgnacji. Natłuszczenie skóry, obok nawilżania, jest
jedną z najistotniejszych zasad postępowania w przypadku
objawów suchości [19-23]. Obecne na rynku nowoczesne pre-
paraty zawierają fizjologiczne lipidy, pozostające w układzie
