2 / 2018 / vol. 7
Kosmetologia Estetyczna
181
N
artykuł naukowy
Kosmetologia i medycyna Estetyczna
Terapia blizny
po operacji cesarskiego cięcia
Therapy of the Cesarean section scar
WSTĘP
W ostatnich latach obserwuje się narastający odse-
tek porodów poprzez cesarskie cięcie (CC), które jest
obecnie najczęściej wykonywaną operacją w dziedzi-
nie ginekologii i położnictwa [1]. W 1994 r. rozwiąza-
no 13,8% porodów drogą cięcia cesarskiego, w 1999 r.
– 18,1%, w 2006 r. – 28,8%, w 2012 r. – 37%, a w 2015 r.
w polskich szpitalach ponad 43% ciąż i porodów za-
kończono cesarskim cięciem [2, 3]. Do zakończenia
porodu drogą cesarskiego cięcia obowiązują okre-
ślone wskazania medyczne, które można najczęściej
podzielić na dwie grupy: wskazania ze strony matki
oraz wskazania ze strony płodu. Lista wskazań jest
długa, jednak niepokojący stał się fakt, że corazwięcej
cesarskich cięć wykonuje się „na życzenie” pacjentki
[4]. Kobiety przeważniewyobrażają sobie, że blizna po
CC będzie ledwie zauważalna, a do tego ukryta pod
bielizną, jednak nie zawsze tak się dzieje.
PROCES GOJENIA SIĘ RANY
I KSZTAŁTOWANIA BLIZNY
Proces gojenia się rany przebiega w trzech fazach.
Pierwszą z nich jest faza zapalenia, rozpoczynają-
ca się już w ciągu pierwszej godziny od zadziałania
czynnika uszkadzającego. W tym procesie biorą
udział głównie makrofagi, które wydzielają cytoki-
ny oraz czynniki wzrostu [2, 5-7]. Czas trwania fazy
zapalnej trwa około dwóch tygodni [6]. Druga faza
gojenia to proces ziarninowania i bliznowacenia. Nie-
zróżnicowane komórki mezenchymatyczne i fibrocy-
ty przekształcają się w fibroblasty, które wytwarzają
macierz pozakomórkową – kolageny i proteoglikany.
W tej fazie dochodzi również do angiogenezy. Faza ta
trwa około 6-8 tygodni od zadziałania bodźca uszka-
dzającego. Ostatnia, trzecia to faza modelowania/
przebudowy/dojrzewania, która determinuje finalny
wygląd blizny. Dochodzi w niej do masowej apoptozy
fibroblastów i komórek mikronaczyń oraz do regresji
procesów wytwórczych. Następuje remodelowanie
macierzy pozakomórkowej [2, 5, 7]. Faza ta trwa do
kilku miesięcy, a nawet kilku lat po operacji.
Do powszechnie stosowanych podziałów blizn
należy klasyfikacja Mustoe [5]:
•
Blizna prawidłowa – jasna i płaska;
•
Blizna nieprawidłowa – czerwona, lekko uniesio-
na, powodująca świąd i bolesność;
•
Blizna przerośnięta liniowa – czerwona, lekko
uniesiona, powodująca świąd i bolesność, blizna
ta nie wykracza poza zarys rany chirurgicznej;
Sylwia Bojarska-Hurnik
1,2
Agata Skorupińska
2,3
1.
PZN Centrum
Edukacyjno-Leczniczo-
-Rehabilitacyjne dla
Dzieci i Młodzieży
ul. Zawadzkiego 128
43-229 Rudołtowice
2.
Akademia Wychowania
Fizycznego
im. Jerzego Kukuczki
ul. Mikołowska 72A
43-302 Katowice
M:
+48 608 274 922
E:
3.
NZOZ Centrum
Medyczne Graniczna
ul. Graniczna 45
41-018 Katowice
»
182
otrzymano / received
17.12.2017
poprawiono / corrected
22.01.2018
zaakceptowano / accepted
04.02.2018
Abstract
The Caesarean section is nowadays the most commonly
performed obstetric-gynecological operation. The ap-
pearance of the scar is a consequence of thewoundhealing
process and it is a significant medical and cosmetic issue.
The aimof this article is to discuss the most frequently
used preparations for scars care, i.e. preparations with
onion extracts, silicone-based preparations as well as la-
ser therapy and physiotherapeutic treatment.
It is essential to support the process of scar form-
ation, to prevent the adverse effects in case of its im-
proper formation and to prevent adhesions within the
healing tissues.
Key words:
Caesarean section, scar, conservative
treatment, therapy, preparations, lasers
Streszczenie
Cesarskie cięcie jest w dzisiejszych czasach najczę-
ściej wykonywaną operacją położniczo-ginekologicz-
ną. Blizna jest konsekwencją procesu gojenia się rany
i stanowi istotny problemmedyczny i kosmetyczny.
Celem artykułu było omówienie najczęściej stoso-
wanych preparatów do pielęgnacji blizn zawierają-
cych ekstrakt z cebuli, na bazie silikonu, jak również
laseroterapii oraz postępowania fizjoterapeutycznego.
Bardzo ważne jest prawidłowe wspomaganie
procesu tworzenia się blizny oraz zapobieganie ne-
gatywnym skutkom jej niewłaściwego formowania
się, a także przeciwdziałanie powstaniu zrostów
w obrębie gojących się tkanek.
Słowa kluczowe:
cesarskie cięcie, blizna,
mobilizacja blizny, terapia, preparaty, lasery
