2 / 2016 / vol. 5
Kosmetologia Estetyczna
130
N
artykuł naukowy
dermatologia
Niezwykle ważny jest poziom nawilżenia skóry. Skóra
ma około 20% całej wody, która znajduje się w organizmie.
W umiarkowanych warunkach z powierzchni skóry odparo-
wuje od 300 ml do 400 ml wody na dobę. Gdy dochodzi do
sytuacji, w której przeznaskórkowa utrata wody ulega zwięk-
szeniu, pojawiają się oznaki odwodnienia.
Skóra odwodniona jest mało elastyczną i sprężystą powłoką,
przez co traci jędrność i napięcie. Przez niską zawartość wilgoci
w skórze zachodzi degradacja struktur kolagenowych i elasty-
lowych, co doprowadza do zwiotczenia skóry i powstawania
zmarszczek. Aby temu zapobiec i przeciwdziałać, należy poszu-
kiwać tych kosmetyków, które w swoim składzie mają substan-
cje o podobnej lub takiej samej budowie chemicznej, co związki
znajdujące się w skórze, oraz mają właściwości zmniejszające
przeznaskórkową utratę wody. Poza substancjami aktywnymi,
zawartymi w preparatach do pielęgnacji skóry odwodnionej,
istotną rolę odgrywa tu konsystencja kosmetyku. Lekkie emul-
sje będą bardziej odpowiednie w przypadku skóry odwodnio-
nej, ale skłonnej do przetłuszczania się, a w przypadku cery
suchej korzystniejsze będą preparaty o większej zawartości
tłustych składników [4].
|
|
SKŁADNIKI NMFWPIELĘGNACJI CERYODWODNIONEJ
Naturalny czynnik nawilżający NMF (
Natural Moisturizing
Factor
) zawarty w skórze to w większości PPCA-Na (sól sodo-
wa kwasu piroglutaminowego) i wolne aminokwasy. Amino-
kwasy pochodzą z rozpadu filagryny – białka, które występuje
w keratynocytach. Gdy w skórze spada stopień wilgotności,
wzrasta aktywność szczególnych enzymów proteolitycznych
w warstwie rogowej naskórka, które doprowadzają do dalsze-
go rozpadu filagryny. Choć aminokwasy wykorzystywane są
w kremach nawilżających i przeciwstarzeniowych od dawna,
to akurat połączenie najistotniejszych aminokwasów w profe-
sjonalny kompleks doskonale odwzorowujący ich skład wNMF
daję gwarancję skutecznego działania [5]. Duża część amino-
kwasów ma strukturę hydrofilną, która jest identyczna lub po-
dobna do aminokwasów występujących w naturalnym czyn-
niku nawilżającym skórę (NMF). Związki te wykorzystywane
są tylko po zamknięciu w liposomach lub w innych rodzajach
nośników z powodu niewielkiej zdolności wnikania wwarstwę
rogową naskórka. Związki te nie są wykorzystywane pojedyn-
czo, tylko w formie mieszanin z innymi czynnikami nawilżają-
cymi. Głównie z solami kwasu mlekowego i piroglutaminowe-
go. Biorą udział w procesach odnowy i odżywiania komórek,
gdyż są wbudowywane w cytoplazmę komórek, a ze względu
na swoją małą masę cząsteczkową przyswajane są w całości [6].
|
|
Mocznik
Mocznik wchodzi w skład NMF – naturalnego czynnika nawil-
żającego skóry, zapewniając odpowiednie nawilżenie i gładkość
naskórka [7].
Mocznik jest białym krystalicznym proszkiem, który bardzo
dobrze rozpuszcza się w wodzie i alkoholu, a w tłuszczach jest
nierozpuszczalny. W kosmetykach wykorzystany, jako mała
cząsteczka polarna, potrafi naturalnie przeniknąć przez błonę
korneocytu. Uzupełnia NMF i zmienia układ włókien keraty-
nowych. Przeważnie mocznik w kosmetykach stosuje się w stę-
żeniu 2-5%, w emulsjach typu O/W lub W/O. Jeśli mocznik
znajduje się w wewnętrznej fazie wodnej emulsji typu W/O/W,
doskonale zgłębia warstwę rogową [8].
W stężeniu poniżej 10% ma właściwości zmiękczające na-
skórek, przez co uefektywnia wiązanie wody przez włókna
keratynowe. Doprowadza do rozerwania mostków dwusiarcz-
kowych i wiązań wodorowych w keratynie. Im więcej jest
wolnych wiązań, tym większa liczba cząstek wody może przy-
łączyć się do keratyny. Takie działanie umożliwia łatwiejsze
wiązanie wody przez keratynę oraz zmiękcza naskórek. Dzięki
swoim właściwościom, mocznik znalazł zastosowanie w lecze-
niu różnych schorzeń skóry, związanych z jej suchością, mię-
dzy innymi łuszczycy czy atopowym zapaleniu skóry. Wyższe
stężenia mocznika działają keratolitycznie, w ten sposób po-
wodując inicjację przejścia przez naskórek aktywnych fizjolo-
gicznie składników, np. leków lub preparatów umieszczonych
w kosmetykach dla cer bardzo wysuszonych [8].
|
|
Piroglutaminian sodu
W skład NMF wchodzą kwas piroglutaminowy (PCA), a także
jego sól sodowa [9]. PCA oraz inne składniki NMF powstają z fi-
lagryny, która jest składnikiem keratohialiny. Kwas piroglutami-
nowy jest bezbarwny i bezwonny, biodegradowalny, pozostaje
stabilny przy niskich i wysokich temperaturach. Nie działa je-
dynie powierzchownie, ma zdolności penetracyjne głębszych
warstw naskórka. Sól sodowa kwasu piroglutaminowego (PCA-
-Na) jest związkiem niezwykle higroskopijnym. Jego działanie
doprowadza do miękkości i elastyczności skóry, a jego właściwo-
ści znacząco przewyższają inne humektanty. Najkorzystniejsze
efekty osiąga się przy zastosowaniu piroglutaminianu w formie
liposomowej. Jest on wtedy uwalniany etapowo i umożliwia
w ten sposób utrzymanie stałego stężenia w skórze przez okre-
ślony czas. PCA-Na, dzięki swoim właściwościom nawilżającym,
a także pod względem bezpiecznego stosowania, jest wykorzy-
stywana do produkcji wielu preparatów kosmetycznych [8].
|
|
Kwas mlekowy
Kwas mlekowy zaliczany jest do grupy alfa-hydroksykwasów
(AHA). Może tworzyć formy izometryczne: kwas D-mlekowy, L-
-mlekowy, a także formę DL-kwasu mlekowego. Jego naturalne
źródło to kwaśne mleko, jogurt, jabłka, pomidory.
Jego działa-
nie polega na obniżeniu pH, normalizacji procesu rogowacenia,
poprawie struktury kolagenu. Używa się go samodzielnie lub
w połączeniu z innymi kwasami [10]. W kosmetykach stężenie
kwasu mlekowego stosuje się w granicach 4%. Zastosowanie
izomeru L zmienia proporcje między prawidłowo i nieprawidło-
wo zbudowanymi ceramidami 1, a dokładnie między ceramida-
mi zawierającymi kwas linolowy i oleinowy. Kwas L-mlekowy
zapewnia odpowiedni poziom pH kosmetyku i ma aktywność
