2 / 2016 / vol. 5
Kosmetologia Estetyczna
123
N
artykuł naukowy
dermatologia
Zapobieganie i sposoby
usuwania plam barwnikowych
– przegląd dostępnych metod
Prevention and ways to remove pigmentation spots
– review of available methods
Magdalena
Niewęgłowska-Wilk
Tomasz Wilk
Jadwiga Kalicińska
Radosław Śpiewak
Zakład Dermatologii
Doświadczalnej
i Kosmetologii
Wydział Farmaceutyczny
Uniwersytet Jagielloński
Collegium Medicum
Kraków
ul. Medyczna 9
30-688 Kraków
T:
+48 12 620 58 30
E:
otrzymano / received
17.01.2016
poprawiono / corrected
10.02.2016
zaakceptowano / accepted
16.03.2016
|
|
Streszczenie
Plamy barwnikowe to defekt kosmetyczny, będący
skutkiem zwiększonej ilości melaniny i melanocytów
(komórek barwnikowych) w naskórku. Występują one
najczęściej u kobiet po 50. roku życia. Wgabinetach ko-
smetologicznych, dermatologicznych i medycyny este-
tycznej, w celu redukcji plam barwnikowych, oprócz
środków farmakologicznych i światłoterapii, stosuje się
peelingi chemiczne i mechaniczne. Wzabiegach z uży-
ciem peelingów chemicznych wykorzystuje się wyso-
ko skoncentrowane kwasy o działaniu złuszczającym.
Zaliczyć donichmożnam.in. kwas glikolowy, który jest
najbardziej aktywnym spośród kwasów owocowych.
Z peelingówmechanicznych najczęściej wykonywana
jest mikrodermabrazja, dzięki której poprzez złuszcza-
nie stymuluje się odbudowę nowej tkanki, czego wy-
nikiem jest wygładzenie i rozjaśnienie skóry. Innymi,
stosowanymi zabiegami są: krioterapia, IPL, pulsacyjny
laser barwnikowy, laser rubinowy typu Q-switch oraz
laser Nd-Yag typu Q-swich. Pamiętać należy także o fil-
trachsłonecznychbędącychpierwszą liniąprofilaktyki
plam barwnikowych.
Słowa kluczowe:
mikrodermabrazja diamentowa,
plamy barwnikowe, zabiegi złuszczające
|
|
Abstract
Pigmentation spots are cosmetic defect that appears as
a result of an increased amount of melanin and melano-
cytes (pigmentation cells) in epidermis. They occur most
often in women over 50 years of age. The chemical and
mechanical peels, besides pharmacological treatments
and light therapy, are often used in beauty parlors as
well as dermatological and aesthetic medicine clinics to
reduce pigmentation spots. Chemical peels treatments
are carried out with highly concentrated exfoliating
acids, such as glycolic acid that is the most active fruit
acid. Among all types of mechanical peels, microder-
mabrasion is the most frequently used treatment cau-
sing exfoliation and rebuilding new tissues that results
in smooth and brighten the skin. Other therapies are
cryotherapy, IPL, pulsed dye laser, ruby Q-switch laser
and Nd-Yag Q-swich. It should be also remembered that
solar filters are the first line of prevention against pig-
mented spots.
Key words:
diamond microdermabrasion, pigmenta-
tion spots, exfoliating treatments
»
124
|
|
Wstęp
Plamy barwnikowe to jasno- lub ciemnobrunatne
plamy o średnicy od kilku do kilkunastu milimetrów,
występujące z reguły na skórze eksponowanej na
światło (rys. 1). Plamy barwnikowe mogą być wrodzo-
ne lub nabyte, pojedyncze lub liczne [1]. Wrodzone po-
jawiają się w dzieciństwie, na ogół na skórze pleców
i klatki piersiowej. Z kolei plamy nabyte pojawiają się
pod wpływem promieni słonecznych, najczęściej na
powierzchniach grzbietowych rąk [2]. Skóra u osób
starszych jest cieńsza, zawiera mniej tłuszczu i kola-
genu, dlatego też osoby po 50. roku życia najbardziej
narażone są na negatywne skutki promieniowania
słonecznego, w tym plamy barwnikowe (rys. 2).
Plamy barwnikowe zbudowane są z melanocytów,
znajdujących się pomiędzy komórkami warstwy
podstawnej skóry i powstają na skutek nadmier-
nego wytwarzania barwnika – melaniny (rys. 3) [3].
Melanina powstaje w wyniku szeregu reakcji bio-
chemicznych. Pierwszym etapem jest zachodząca
w cytozolu melanocytów, hydroksylacja egzogenne-
go aminokwasu – fenyloalaniny [4]. Produktem tej
reakcji jest tyrozyna, która przekształcana jest w do-
pachinon, substrat potrzebny do dalszej syntezy me-
laniny. Tę reakcję katalizuje tyrozynaza – enzym
zlokalizowany w zewnętrznej błonie melanosomu.
O poziomie syntezy melaniny decyduje dostępność
substratu dla tyrozynazy, bezpośrednio zależna
