2 / 2016 / vol. 5
Kosmetologia Estetyczna
124
N
artykuł naukowy
dermatologia
od aktywności hydroksylazy fenyloalaninowej oraz poziomu
tetrahydrobiopteryny [5]. Właśnie od tych czynników zależy
stopień pigmentacji skóry.
|
|
Metody zapobiegania powstawaniu plam
barwnikowych
Pierwszą linią obrony przed plamami barwnikowymi stano-
wią filtry słoneczne. Ich efektywność określona jest za pomocą
współczynnika ochrony przeciwsłonecznej – SPF (
Sun Protection
Factor
), który służy do oznaczenia stopnia ochrony przed promie-
niowaniem słonecznym. Wyznaczenie tego wskaźnika polega na
porównaniu wartości minimalnej dawki rumieniowej dla skóry
chronionej badanym preparatem, z wartością minimalnej dawki
rumieniowej dla skóry niechronionej i mieści się on w zakresie
od 6 (niska ochrona) do 60 (maksymalna ochrona). Filtry przeciw-
słoneczne dzieli się na fizyczne i chemiczne [6]. Filtry chemiczne
wnikają w powierzchowne warstwy naskórka i działają na zasa-
dzie pochłaniania promieniowania słonecznego, filtry fizyczne
natomiast tworzą warstwę ochronną na jego powierzchni, a ich
działanie polega na odbijaniu promieni UV. Najbardziej skutecz-
ne preparaty przeciwsłoneczne zawierają filtry fizyczne (tlenek
cynku lub dwutlenek tytanu) i zapewniają długotrwałą ochronę
przed promieniowaniem, zarówno UVA, jak i UVB [7]. Należy
jednak pamiętać, że nawet kremy z najwyższym wskaźnikiem
SPF nie dają pełnej ochrony przed promieniowaniem słonecznym,
a najlepszym sposobem ochrony jest unikanie słońca [8].
|
|
Metody redukcji plam barwnikowych
Nie ma możliwości walki z powstałymi już plamami barwniko-
wymi wyłącznie za pomocą ochrony przeciwsłonecznej. Obec-
nie stosowane metody redukcji plam barwnikowych obejmują
leki miejscowe, peelingi chemiczne, krioterapię, intensywne
światło impulsowe IPL (
Intense Pulse Light
), lasery, a także pe-
elingi mechaniczne (tabela 1). Zróżnicowanie procesów fizyko-
chemicznych, leżących u podłoża poszczególnych metod, deter-
minuje między innymi głębokość, na jaką one działają (rys. 4).
Farmaceutyki stosowane w przebarwieniach dostępne są
w postaci kremów lub żeli rozjaśniających i wybielających pla-
my barwnikowe [9]. Leki te stosowane miejscowo działają głów-
nie przez zahamowanie syntezy melaniny i na ogół są dostęp-
ne tylko na receptę ze względu na wysokie stężenie substancji
aktywnych. Do najbardziej popularnych zalicza się stosowany
od 1961 r. hydrochinon w stężeniu 2% i arbutynę wywierające
efekt rozjaśniający przez inhibicję enzymu melanosomów tyro-
zynazy oraz pochodna witaminy A izotretinoina, wykazująca
działanie silnie złuszczające [10, 11]. Efekty działania tych pre-
paratów widoczne są dopiero po kilku miesiącach stosowania,
a ryzyko wystąpienia skutków ubocznych w postaci rumienia,
suchości skóry czy świądu jest duże.
|
|
Peelingi chemiczne
Skutecznym sposobem redukowania powstałych plam barw-
nikowych w gabinecie kosmetologicznym i dermatologicznym
jest zastosowanie peelingów chemicznych. To kontrolowane
złuszczanie skóry pod wpływem działania substancji chemicz-
nych. W zależności od głębokości działania peelingu możemy
podzielić je na powierzchowne, średnio głębokie i głębokie.
W zabiegach tych wykorzystuje się wysoko skoncentrowane
kwasy o działaniu złuszczającym. Zaliczyć do nich można np.
kwas glikolowy, który jest najbardziej aktywnyz kwasów owo-
cowych, ponieważ ma najprostszą budowę, a także najmniej-
szą masę cząsteczkową (76 Da), dzięki czemu łatwo i głęboko
wnika w skórę. Należy do alfa-hydroksykwasów. Pozyskiwa-
ny jest naturalnie z trzciny cukrowej, winogron, agrestu oraz
Rys. 1
Plamy barwnikowe na powierzchni grzbietowej ręki – obraz makroskopowy i dermatoskopowy
Źródło:
Archiwum własne
Rys. 2
Schemat skóry osoby młodej (strona lewa) i po 50. roku życia z widoczną plamą barwnikową
(strona prawa)
Źródło:
Opracowanie własne
