5 / 2017 / vol. 6
Kosmetologia Estetyczna
513
artykuł naukowy
Kosmetologia Estetyczna
N
Joanna Klonowska
1
,
Michał Wiciński
1
,
Jarosław Żak
2
,
Maciej Wołkowiecki
1
1.
Wydział Nauk
o Zdrowiu, Wyższa
Szkoła Inżynierii
i Zdrowia wWarszawie,
ul. Bitwy Warszawskiej
1920 r. 18
02-366 Warszawa
M:
+48 518 155 303
E:
joanna.klonowska@
wsiiz.pl
2.
Wydział Lekarski
Collegium Medicum
im. Ludwika Rydgiera
w Bydgoszczy,
Uniwersytet Mikołaja
Kopernika w Toruniu,
ul. Marii Curie
Skłodowskiej 9
85-094 Bydgoszcz
M:
+48 695 930 225
E:
|
|
Streszczenie
Tatuażpoleganawykonaniuna ciele trwałychznaków
lub wielobarwnych kompozycji przez wprowadzenie
pod skórę barwnika metodą gęstego nakłuwania. Mo-
tywy takiej ingerencji we własny wygląd zazwyczaj
uwarunkowane są zwyczajowo i historycznie.
Celempracy było ustalenie, jakie, historycznie i współ-
cześnie, społeczno-kulturowe funkcje pełni tatuaż.
Dokonano przeglądu piśmiennictwa. Zagadnienia
związane z aktualną funkcją tatuażu były oceniane
na podstawie analizy danych zebranych przy pomo-
cy kwestionariusza autorskiej ankiety internetowej.
W odróżnieniu od tatuaży wykonywanych w po-
przednich epokach, współczesny tatuaż uznawany
jest za najłagodniejszą i najpopularniejszą metodę
trwałego upiększania ciała.
Słowa kluczowe:
tatuaż, tatuowanie, funkcje
społeczno-kulturowe, kultura
|
|
Abstract
Tattoo involves making permanent marks on the body
or multi-coloured composition by introducing the dye
into the skin using a dense puncture. Motivations of
such interference in own appearance usually are deter-
mined by traditional and historical aspects.
The aim of this paper is to determine historical and
current socio-cultural functions of tattoo.
A review of the literature was done. Issues related to
the current function of the tattoo were evaluated based
on analysis of data collected by means of an own web
questionnaire.
Unlike tattoos done in previous eras, a contemporary
tattoo is mainly mildest and most common method of
permanent body beautification, which can be conside-
red as form of art.
Key words:
tattoo, tattooing, socio-cultural functions,
culture
otrzymano / received
06.05.2017
poprawiono / corrected
17.06.2017
zaakceptowano / accepted
30.06.2017
»
514
|
|
POJĘCIE I POCHODZENIE TATUAŻU
Ludzie od niepamiętnych czasów dokładali starań,
aby wyglądać atrakcyjnie. Szybko zaczęli dostrze-
gać możliwości, jakie daje im własne ciało [1, 2]. Stąd
już u naszych praprzodków i plemion pierwotnych
znane były proste metody upiększania ciała, ta-
kie jak malowanie, dekorowanie i przystrajanie go
ozdobami [3]. Poza tymi powierzchownymi i nie-
inwazyjnymi sposobami upiększania ciała bardzo
popularne było tatuowanie, czyli najłagodniejsza
i najpopularniejsza forma trwałego ozdabiania ciała,
trwale zmieniająca jego wygląd, jednak nie zmienia-
jąca jego pierwotnej formy [4]. Tatuowanie zgodnie
z definicjami słownikowymi oraz encyklopedyczny-
mi polega na wykonaniu na ciele trwałych znaków
lub wielobarwnych kompozycji przez wprowadze-
nie pod skórę barwnika metodą nakłuwania [4-8].
Samo słowo tatuaż wywodzi się z języka tahitań-
skiego, gdzie wyraz
tatau
oznacza „znak”. Słowo to
powstało z rozwinięcia rdzenia
ta
oznaczającego
„bić”, „ryć”, „stukać” czy „uderzać”. Na przestrzeni
wieków w przekazach historycznych używano tak-
że dla określenia tatuażu innych nazw, takich jak
signum, piętno, hieroglif czy piguage [4].
Tatuowanie ciała znane jest już od czasów prehi-
storycznych. Można założyć, że niemal każdy lud
na ziemi w jakimś momencie swojego rozwoju znał
i stosował zwyczaj tatuowania. Brak natomiast stupro-
centowej pewności, kiedy i gdzie wykonano pierwszy
tatuaż. Najstarsze świadectwa tatuowania pochodzą
z Europy. Fakt ten wydaje się podważać najbardziej
rozpowszechnioną tezę, że zwyczaj tatuowania naro-
dził się w Azji Południowo-Zachodniej, a stamtąd roz-
przestrzenił się od Egiptu do Polinezji i Australii, aby
na końcu dotrzeć do obu Ameryk. Pojawia się także
wiele głosów wskazujących na możliwość niezależne-
go wykształcenia tego obyczaju u wielu różnych ludów
w wielu miejscach na ziemi. Poparciem tej tezy jest
różnorodność i mnogość informacji o tatuażu pocho-
dzących z niemalże każdego zakątka naszego globu [4].
Przypuszczalnie posiadaczem najstarszych zna-
nych tatuaży jest Ötzi – „człowiek z lodu”, którego
ciało zostało odkryte przypadkowo w 1991 r. przez
dwóch turystówwędrujących po przełęczy alpejskiej
na granicy austriacko-włoskiej w południowym Ty-
rolu [4]. Na ciele mężczyzny, które przetrwało zamro-
żone 5300 lat w pokrywie lodowej, widniało piętna-
ście tatuaży (fot. 1). Badacze przypuszczają, że owe
tatuaże mogły mieć funkcję leczniczą [4].
Historyczne i współczesne
społeczno-kulturowe funkcje tatuażu
Historical and contemporary socio-cultural functions tattoo
