5 / 2017 / vol. 6
Kosmetologia Estetyczna
509
artykuł naukowy
Kosmetologia Estetyczna
N
Psychoterapeutyczne
funkcje tatuażu
Psychotherapeutic functions of tattoo
|
|
WSTĘP
Skóra stanowi największy organ ciała pełniący wie-
le różnorodnych funkcji, nie tylko biologicznych, ale
także psychologiczno-psychoterapeutycznych. Sta-
je się ona bowiem pierwszym obszarem kontaktu
z drugim człowiekiem, odbiera od niego bodźce, ab-
sorbuje pewne płynące z zewnątrz doświadczenia,
stanowi swoistą barierę chroniącą wnętrze przed
czynnikami zewnętrznymi.
Skóra jest również swoistym „płótnem”, na które
rzutowane są własne fantazje i lęki. Służy do zapisy-
wania, przedstawiania, często nawet obwieszczania
rozmaitych komunikatów, przekazywania wiado-
mości. Można to dostrzec już podczas analizowania
funkcji, jaką pełni zostawianie trwałych śladów na
skórze w różnych czasach i kulturach. Dokonywa-
no tego za pośrednictwem tatuaży, kolczykowania
i skaryfikacji. Wymienione praktyki mają, poza
światem Zachodu, wielowiekową tradycję. Ludzie
przystrajają skórę za pomocą tuszu i popiołu już po-
nad 5000 lat. Tradycja znakowania ciała nierzadko
już wówczas stanowiła symbol odwagi, stworzenia
i umocnienia relacji, a także metodę leczenia chore-
go ciała i psychiki oraz uzyskania nowego statusu.
Każdy taki rytuał można podzielić na trzy fazy: od-
dzielenia się od poprzedniej tożsamości; graniczną,
inaczej zwaną przejściową i ostatnią, w której osoba
zazwyczaj godzi się ze swoim nowym statusem, po-
twierdzonym poprzez znaki na ciele umiejscowione
w widocznych miejscach.
Autorem pierwszego historycznego opisu tatuażu
był James Cook. Początkowych źródeł tej praktyki
można się więc dopatrywać na wyspach Pacyfiku.
Następnie pojawiła się ona wśród marynarzy, przez
długi czas pozostając domeną mężczyzn z klasy ro-
botniczej. Komercyjny rozwój tatuaży rozpoczął się
w drugiej połowie XIX wieku, upowszechniły się one
dzięki sztukom cyrkowym. Na początku ubiegłego
stulecia pojawiały się w miejscach otoczonych złą sła-
wą i wkrótce zaczęto je jednoznacznie kojarzyć z okre-
ślonymi grupami – gangami motocyklowymi i ulicz-
nymi oraz przestępcami. W latach 70. i 80. XX wieku,
dzięki punk rockowi, stały się krzykiem mody wśród
młodych buntowników, a obecnie stanowią często ele-
ment estetyki. Zaskakująca wydaje się więc ewolucja
postrzegania tatuażu od jego korzeni do międzynaro-
dowych pokazów mody. Zachęca ona do przyjrzenia
się, czy ta praktyka, rozwijając się w rozmaitych cza-
sach i kulturach, ma podobne funkcje [1-3].
|
|
FUNKCJE TATUAŻU
|
|
Odrodzenie i odzyskanie „Ja”
Wykonywanie tatuażu przez długi okres kojarzono
z praktykami dewiacyjnymi. Już w 1933 roku psy-
choanalityk Albert Parry określił tę metodę zdo-
bienia ciała jako „tragiczne poronienie narcyzmu”,
dowód na homoseksualność, wówczas uznawaną
za chorobę, a nawet swoiste źródło masochistycznej
przyjemności. W późniejszych badaniach zwracano
uwagę na obecność cech antyspołecznego zabu-
rzenia osobowości – niedostosowania społecznego
i emocjonalnego, zwiększonej agresji interpersonal-
nej oraz impulsywności – wśród osób posiadających
trwały rysunek na ciele. Ich metodologia pozosta-
wiała jednak wiele do życzenia [1].
Daisy Miriam Skrzypek
1
Ewa Skrzypek
2
1.
Zakład Medycyny
Sądowej, Warszawski
Uniwersytet Medyczny
ul. Oczki 1
02-007 Warszawa
M:
+48 604 075 560
E:
daisy.skrzypek@wum.
edu.pl
2.
Studium Historii
Medycyny, Warszawski
Uniwersytet Medyczny,
ul. Żwirki i Wigury 63
02-091 Warszawa
M:
+48 604 075 561
E:
ewa.skrzypek@wum.
edu.pl
Autor korespondencyjny
Ewa Skrzypek
E:
ewa.skrzypek@wum.
edu.pl
otrzymano / received
18.08.2017
poprawiono / corrected
30.08.2017
zaakceptowano / accepted
04.09.2017
»
510
|
|
Abstract
Tattoo is one of the most popular body modification
possibilities. Nowadays, much attention is paid to its
aesthetic function. The aim of the study was to review
possible psychological and psychotherapeutic implica-
tions of the tattoo.
Key words:
tattoo, psychotherapy, skin
|
|
Streszczenie
Tatuaż stanowi jedną z popularnych możliwości mo-
dyfikacji ciała. Współcześnie wiele uwagi poświęca
się jego roli estetycznej. Celem pracy było przyjrze-
nie się jego możliwym znaczeniom psychologicz-
nym i funkcjom psychoterapeutycznym, których
przeglądu dokonano w niniejszym artykule.
Słowa kluczowe:
tatuaż, psychoterapia, skóra
