6 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
741
ARTYKUŁ NAUKOWY
KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA
N
jako środek wspomagający leczenie przy utrudnionym gojeniu
ran. Wpływa na uszczelnienie naczyń, dzięki czemu przyspiesza
krzepnięcie krwi [6, 24].
Mimo iż toksyczność kwasu askorbinowego nie jest znana,
długotrwałe stosowanie dużych dawek kwasu askorbinowe-
go może prowadzić do zaburzeń patologicznych w organizmie,
takich jak: tworzenie kamieni w układzie moczowym, zakwa-
szenie moczu oraz zaburzenia wchłaniania miedzi, a także
zamiana właściwości antyoksydacyjnych w prooksydacyjne
[1, 15]. Skutkiem przedawkowania w podaniu parenteralnym
może być hemoliza krwi u pacjentów z niedoborem dehydro-
genazy glukozo-6-fosforanowej [8, 15].
ZASTOSOWANIE KWASU ASKORBINOWEGO
WWYROBACH KOSMETYCZNYCH
Kwas askorbinowy często wykorzystywany jest w kosmetologii,
pobudza syntezę kolagenu, co powoduje, że skóra wolniej się sta-
rzeje [5]. Na rynku dostępne są preparaty kosmetyczne zawierają-
ce witaminę C zamkniętąw liposomach lubwwewnętrznej fazie
emulsji co jednocześnie poprawia jej wchłanianie. Kosmetyki za-
wierające kwas askorbinowy mają szerokie spektrum działania,
polecane są zwłaszcza dla osób z cerą dojrzałą – spowalniają pro-
ces powstawania zmarszczek oraz tworzą naturalny filtr, który
chroni skórę przed promieniowaniem UV [5, 19]. Ponadto kwas
askorbinowy utrzymuje w skórze aktywność witaminy E oraz
pobudza syntezę ceramidów, które są naturalnym składnikiem
ludzkiej skóry [27]. Kwas askorbinowy często jest zastępowany
przez jego pochodne ze względu na jego charakter hydrofilowy,
trudność w przenikaniu przez warstwę rogową naskórka oraz
ograniczoną trwałość. Powszechnie występującą formą kwasu
askorbinowego w kosmetykach jest glukozyd askorbylu (INCI:
Ascorbyl glucoside
). Drugą najczęściej występującą formą kwasu
askorbinowego jest palmitynian askorbylu (INCI:
Ascorbyl pal-
mitate
) i jest on najodpowiedniejszym związkiem ze względu na
dobrą rozpuszczalność w lipidach oraz dobre zachowanie właści-
wości przeciwrodnikowych [5]. Witamina C wygładza skórę, roz-
jaśnia i wyrównuje koloryt, a także poprawia struktury naczyń
krwionośnych. Aby efekt był widoczny konieczna jest regularna
pielęgnacja skóry preparatami z kwasemaskorbinowym, czas ich
stosowania powinienwynosićminimum3miesiące. Zaskakujące
efekty przyniosło badanie podczas którego aplikowano kobietom
w wieku od 51 do 59 lat krem z dodatkiem 5% kwasu L-askorbi-
nowego na skórę przedramienia przez okres 6 miesięcy. Efektem
przeprowadzonych badań była nie tylko znaczna poprawa kli-
niczna skóry, ale także zwiększenie stężenia mRNA, prokolage-
nu I i III oraz zwiększenie stężenia inhibitora metaloproteinazy 2
(MMP-2) macierzy pozakomórkowej [27].
PODSUMOWANIE
Dane literaturowe oraz liczne badania naukowe wskazują,
że witamina C odgrywa niezwykle istotną rolę w przeciw-
działaniu oraz leczeniu wielu poważnych chorób. Należy
również podkreślić skuteczność jej działania w zapobieganiu
fotostarzenia się skóry. Podsumowując rolę witaminy C warto
pamiętać o regularnej suplementacji tej witaminy w codzien-
nej diecie. Ciągły rozwój metod badawczych pozwala na opra-
cowanie i wdrożenie nowych technologii wykorzystania kwa-
su askorbinowego w kosmetologii.
LITERATURA
1.
Janda K, Kasprzak M, Wolska J. Witamina C – budowa, właściwości, funkcje i wy-
stępowanie. Pom J Life Sci 2015, vol. 61(4): 419-425.
2.
Konopacka M. Rola witaminy C w uszkodzeniach oksydacyjnych DNA. Postępy Hig
Med Dosw. 2004, vol. 58: 343-348.
3.
Miktus M. Witaminy cz. 2 . Ogólna charakterystyka witaminy C. Nutrition&Heath
2000, vol. 1: 1-4.
4.
Moszczyński P, Pyć R. Biochemia witamin. Witaminy lipofilne i kwas askorbinowy.
Część II. Wyd. PWN, Warszawa 1999: 112-136.
5.
-
metabolizmie-skory-czesc-i,642 (dostęp: 10.09.2019).
6.
Kleszczewska E. Biologiczne znaczenie witaminy C ze szczególnym z uwzględnie-
niem jej znaczenia w metabolizmie skóry. Pol. Merk. Lek. 2007, vol. XXIII(138): 462.
7.
Padayatty S, Katz A, Wang Y, Eck P, Kwon O, Lee J, Chen S, Corpe C, Dutta A, Dutta S,
Levine M. Vitamin C as an Antioxidant: Evaluation of Its Role in Disease Prevention.
Journal of the American College of Nutrition 2003, vol. 1: 1835.
8.
Szymanska-Pasternak J. Janicka A. Bober J. Witamina C jako oręż wwalce z rakiem.
Onkol. Prak. Klin. 2011, vol. 7(1): 9-23.
9.
Lykkesfeldt J, Paulsen H. Is vitamin C supplementation beneficial? Lessons learned
from randomised controlled trials. British Journal of Nutrition 2010, vol. 103(9): 1-9.
10.
Gawęcki J. Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. Wyd. PWN, Warsza-
wa 2010: 271-276.
11.
Kleszczewska E, Wiszowata A, Lisowski P. Oznaczenie kwasu askorbowego i kwasu
dehydroaskorbowego metodą HPLC w osoczu palaczy oczekujących na operację re-
waskularyzacji mięśnia sercowego. Przeg. Lek. 2005, vol. 62: 1054-1057.
12.
Fridrich W. Vitamins. Walter der Gruyter, Berlin-New York 1988.
13.
Maćkowiak K, Treliński L. Współczesne poglądy na rolę witaminy C w fizjologii
i patofizjologii człowieka. Nowiny Lekarskie 2007, vol. 76(4): 349-356.
14.
Krasnowska G, Sikora T. Suplementy diety a bezpieczeństwo konsumenta. Żywność.
Nauka. Technologia. Jakość. 2011, vol. 4(77): 5-23.
15.
Birkner E, Zalejska-Fiolka J, Antoszewski Z. Aktywność enzymów antyoksyda-
cyjnych i rola witamin o charakterze antyoksydacyjnym w chorobie Alzheimera.
Postępy Hig Med Dosw. 2004, vol. 58: 264-269.
16.
Krzysiak M, Biernat J, Grajewa H. Wpływ wybranych składników odżywczych po-
żywienia na funkcjonowanie układu odpornościowego. Cz. II. Immunomodulacyjne
działanie witamin i pierwiastków śladowych na organizm człowieka. Adv Clin Exp
Med 2007, vol. 16(1): 123-133.
17.
Bojarowicz H, Dzwigulska P. Suplementy diety. Część II. Wybrane składniki suple-
mentów diety oraz ich przeznaczenie. Suplementy diety. Hygeia Public Health 2012,
vol. 47(4): 433-441.
18.
Grajek W. Rola przeciwutleniaczy w zmniejszeniu ryzyka wystąpienia nowotwo-
rów i chorób układu krążenia. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość. 2004, vol.
1(38): 3-11.
19.
Cendrowski A, Kalisz S, Mitek M. Właściwości i zastosowanie owoców róży w prze-
twórstwie spożywczym. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość. 2012, vol. 4(83): 24-31.
20.
Sokołowska D. Wendorff J. Rola wolnych rodników w patogenezie chorób neurode-
generacyjnych. Studia Medyczne 2009, vol. 16: 49- 53.
21.
Matyska-Piekarska E, Łuszczewski A, Łącki J. Wawer I. Rola stresu oksydacyj-
nego w etiopatogenezie reumatoidalnego zapalenia stawów. Postępy Hig Med
Dosw. 2006, vol. 60: 617-623.
22.
Gryszczynska B, Iskra M. Współdziałanie antyoksydantów egzogennych i endo-
gennych w organiźmie człowieka. Nowiny Lekarskie 2008, vol. 77(1), 50-55.
23.
Saluk-Juszczak J. Antocyjany jako składnik żywności funkcjonalnej stosowanej
w profilaktyce chorób układu krążenia. Postępy HigMed Dosw. 2010, vol. 64: 451-458.
24.
Górska K, Pietkiewicz J. Funkcje technologiczne i charakterystyka kwasów doda-
wanych do żywności. Prace naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego weWrocławiu.
Nauki Inżynierskie i Technologie 2009, vol. 1(57): 141-158.
25.
Kalis K. Dwukierunkowe działanie witaminy C a degradacja i suplementacja. Postępy
Hig Med Dosw. 2015, vol. 69: 1239-1244.
26.
Gliszczyńska A, Szymusiak H. Interakcje między składnikami suplementów diety
na przykładzie kwercetyny i witaminy C. Żywność, Nauka, Technologia, Jakość.
2009, vol. 4(65): 278-285.
27.
Wojnowska D. Kosmeceutyki w pielęgnacji skóry kobiet w okresie menopauzalnym.
Przegląd Menopauzalny 2011, vol. 4: 338-342.
