5 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
579
N
ARTYKUŁ NAUKOWY
ZDROWIE
oraz niewielkie działanie antybakteryjne i antygrzybiczne,
dzięki obecności 70 związków aromatycznych w jej składzie.
Skwalen wykazuje wysoką biozgodność z łojem wydziela-
nym przez skórę człowieka, ma właściwości antybakteryjne,
przeciwgrzybicze, przeciwutleniające oraz zmniejsza po-
wstawanie rumienia [40, 41].
•
Masło shea
(
butyrospermum parkii butter
) stosowane jest głów-
nie w kosmetykach nawilżających skórę oraz pielęgnujących
zniszczone włosy. Działa nawilżająco, natłuszczająco, prze-
ciwświądowo i kojąco. Wpływa na regenerację skóry, reduk-
cję podrażnień i występujących na niej przebarwień. Tworzy
na skórze film, dzięki czemu wzmacnia barierę ochronną i za-
bezpiecza przed utratą wody, a ponadto ma działanie ochron-
ne przed promieniowaniem UV. Nie powoduje podrażnień
ani alergii, dlatego też może być dodawane do preparatów
stosowanych przez pacjentów onkologicznych [42].
•
Olej sojowy
(
maleated soybean oil
) to składowa kwasu lino-
lowego, oleinowego, linolenowego i nasyconych kwasów
tłuszczowych. Stosowany jest przede wszystkim w kosme-
tykach nawilżających, ponieważ hamuje utratę wody z na-
skórka [43]. Olej sojowy działa zmiękczająco na skórę, redu-
kuje ból i jej napięcie, które jest wynikiem istniejącego stanu
zapalnego, a także wykazuje działanie ochronne [28].
•
Wyciąg z rdestowca japońskiego
(
polygonum cuspidatum
extract
) jest bogaty w resweratrol, dzięki czemu posiada silne
właściwości antyoksydacyjne. Dodatkowo wykazuje działa-
nie przeciwdrobnoustrojowe, przeciwzapalne oraz ułatwia
gojenie ran, przez co z powodzeniem stosowany jest w ko-
smetykach pielęgnacyjnych [44].
•
Ekstrakt z owoców ostropestu plamistego
(
Silybum maria-
num fruit extract
) coraz częściej jest stosowany w terapiach
nowotworowych w celu łagodzenia ich skutków. Aplikowa-
ny na skórę wykazuje działanie terapeutyczne w przypadku
pacjentów z rozwiniętym popromiennym zapaleniem skóry,
ponieważ łagodzi jego objawy oraz zmniejsza zaczerwienie-
nie skóry [45]. Działa także antyoksydacyjnie, przeciwzapal-
nie i przeciwdrobnoustrojowo. Na skórę wykazuje działanie
regeneracyjnie, nawilżające oraz rozjaśniające [46].
•
Aloes
(
aloe vera
) w kosmetykach najczęściej stosowany jest
w formie żelu. Wykazuje przede wszystkim silne działanie
nawilżające, zmiękczające, wpływa na zwiększenie syntezy
kolagenu, dodatkowo działa przeciwzapalnie i antyseptycz-
nie. Aplikowany u pacjentów z rozwiniętympopromiennym
zapaleniem skóry skutecznie zmniejsza dolegliwości z tym
związane. Preparaty z aloesem należy jednak stosować
ostrożnie, ponieważ mogą pojawić się zaczerwienienia oraz
pieczenie u osób z nadmiernie wrażliwą skórą, co spowo-
dowane jest dużą ilością składników aktywnych zawartych
w aloesie [47, 48].
•
Wosk pszczeli
(
Cera alba
) tworzy na skórze film, dzięki cze-
mu wykazuje działanie ochronne i regenerujące, ponadto
skutecznie wygładza i zmiękcza naskórek. Nie powoduje
alergii ani podrażnień, dlatego jest bezpiecznym natural-
nym składnikiem w wielu kosmetykach. Jest silnym emo-
lientem oraz wykazuje niewielkie działanie antyseptyczne,
antybiotyczne i przeciwzapalne [49].
ZAKOŃCZENIE
Tworząc formulacje kosmetyczne producenci bazują na da-
nych literaturowych lub obserwacjach klinicznych śledząc
najczęstsze działania niepożądane stosowanych w onkologii
form leczenia.
Zadaniem kosmetologa w przypadku pielęgnacji skóry pa-
cjenta onkologicznego jest przede wszystkim wczesna profi-
laktyka, co może zapobiec lub zminimalizować skutki uboczne
leczenia. Istotne jest, na ile to możliwe, łagodzenie już wystę-
pujących objawów skórnych poprzez zastosowanie zabiegów
nawilżających, łagodzących i regenerujących, a także zalece-
nie stosowania odpowiedniej pielęgnacji domowej.
Przygotowanie teoretyczne pozwala na dobór właściwych
składników aktywnych i dopasowanie odpowiednich form
aplikacji.
Niestety nauka nie dysponuje jeszcze uniwersalnym lekiem
na raka, nie ma również jednego, uniwersalnego preparatu dla
pacjentów, którzy chcą poprawić stan swojej skóry. Konieczne
są dalsze poszukiwania bezpiecznych i skutecznych prepara-
tów, które zabezpieczą skórę przed degradującym wpływem
chemio- i radioterapii, w co powinni włączać się kosmetolodzy.
LITERATURA
1.
Krajowy Rejestr Nowotworów.
(dostęp: 13.02.2019).
2.
Global Cancer Observatory.
(dostęp: 13.02.2019).
3.
Amin M, Greene F, Edge S, Compton C, Gershenwald J, Brookland R, Meyer L, Gress
D, Byrd D, Winchester D. The Eighth Edition AJCC Cancer Staging Manual: Conti-
nuing to Build a Bridge From a Population-Based to a More “Personalized” Approach
to Cancer Staging. A Cancer Journal for Clinicians 2017, vol. 67(2): 93-99.
4.
O’Sullivan B, Brierley J, Byrd D, Bosman F, Kehoe S, Kossary C, Piñeros M, Van Eyc-
ken E, Weir H, Gospodarowicz M. The TNM classification of malignant tumours –
towards common understanding an d reasonable expectation. The Lancet Oncology
2017, vol. 18(7): 849-851.
5.
Tatala M, Janowski K, Wałachowska K, Król K, Serej B. Jakość życia u kobiet
w aspekcie przeżywania choroby nowotworowej gruczołu piersiowego. Horyzonty
Psychologii 2013, vol. 3: 163-171.
6.
Leppert W, Nowakowska E. Rola radioterapii w leczeniu objawów zaawansowanej
choroby nowotworowej. Medycyna Paliatywna w Praktyce 2008, vol. 2(2): 33-47.
7.
Ziółkowska E, Biedka M, Windorbska W. Odczyn popromienny u chorych na raka
regionu głowy i szyi: mechanizmy i konsekwencje. Otorynolaryngologia 2011, vol.
10(4): 147-153.
8.
Wiśniewski M, Graczyk M, Szpinda M, Brzozowska-Mańkowska S. Popromienne
zapalenie skóry – zasady postępowania. Medycyna Paliatywna w Praktyce 2013,
vol. 7(2): 41-45.
9.
Michalewska J. Odczyny popromienne w radioterapii oraz popromienne zapalenie
skóry. Letters in Oncology Science 2017, vol. 14(3): 104-109.
10.
Bujko K. Podstawy Radioterapii. Gastroenterologia Kliniczna 2010, vol. 2(4): 121-126.
11.
Osuch-Wójcikiewicz E, Bruzgielewicz A. Powikłania po radioterapii nowotworów
głowy i szyi. Otorynolaryngologia 2010, vol. 9(1): 1-6.
12.
Campbell I, Illingworth M. Can patients wash during radiotherapy to the breast or
chest wall? A randomized controlled trial. Clinical Oncology 1992, vol. 4(2): 78-82.
