5 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
554
ARTYKUŁ NAUKOWY
KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA
N
W tabeli 1 przedstawiono substancje stosowane miejscowo,
powszechnie wykorzystywane do niwelowania zaburzeń hi-
perpigmentacji skóry oraz mechanizm ich działania.
Tabela 1
Substancje wykorzystywane do niwelowania zaburzeń hiperpigmentacji skóry
w preparatach do stosowania miejscowego na skórę oraz mechanizm ich działania
Składnik
o działaniu depigmentacyjnym
Mechanizm depigmentacyjny
Kwas elagowy
Inhibitor tyrozynazy
Ekstrakt z soi
Hamowanie transferu melanosomów
do keratynocytów
Kwas askorbinowy
Produkcja podtlenku azotu, antyoksydacja,
inhibitor tyrozynazy, niwelowanie
reaktywnych form tlenu
Amid kwasu nikotynowego
Hamowanie transportu melanosomów
z melanocytów do keratynocytów
Kwas kojowy
Inhibitor tyrozynazy
Aloesyna
Inhibitor tyrozynazy
Likwirytyna (ekstrakt z lukrecji)
Rozpraszanie melaniny
Glabrydyna (ekstrakt z lukrecji)
Inhibitor tyrozynazy
Resweratrol
Inhibitor tyrozynazy
Peroksydaza ligninowa
Oksydaza i rozkład melaniny
Arbutyna
Inhibitor tyrozynazy
Nienasycone kwasy tłuszczowe:
kwas oleinowy, kwas linolowy,
kwas linolenowy
Inhibitor tyrozynazy
α
-hydroksykwasy / AHA
(kwas migdałowy, mlekowy, glikolowy,
jabłkowy, cytrynowy, winowy)
Degradacja melaniny
i melanosomów, inhibitor tyrozynazy
β
-hydroksykwasy / BHA (kwas salicylowy)
Degradacja melaniny
i melanosomów, inhibitor tyrozynazy
α
-ketokwasy (kwas pirogronowy)
Degradacja melaniny
i melanosomów, inhibitor tyrozynazy
Polihydroksykwasy / PHA
(kwas laktobionowy, glukonolakton,
glukoheptanolakton)
Degradacja melaniny
i melanosomów, inhibitor tyrozynazy
Ekstrakt z suszonych liści morwy
(
Morus alba
)
Inhibitor tyrozynazy, niwelowanie
reaktywnych form tlenu, hamowanie
melanogenezy
NCAP (N-acetylo-4-S-cysteaminylofenol)
– analog tyrozyny, związek fenolowy
Inhibitor tyrozynazy
Piknogenol
Zmniejsza melanozę
Kwas cynamonowy
Inhibitor tyrozynazy
Umbeliferon / UMB (7-hydroksykumaryna)
Blokada światła ultrafioletowego
Hydroksyanizol
Inhibitor tyrozynazy
Retinol i retinoidy
Hamowanie dyspersji tyrozynazy,
zakłócenie transferu pigmentu
do keratynocytów, zagęszczenie warstwy
rogowej, zmniejszenie zawartości melaniny
Peptydy – Oligopeptyd-68
Inhibitor tyrozynazy
Kwas azelainowy
Hamowanie mitochondrialnej
oksyreduktazy, inhibitor tyrozynazy
Sylimaryna
Działanie przeciwutleniające,
fotoprotekcyjne. Zmniejsza stres
oksydacyjny, zapalenie, obrzęk,
rumień, uszkodzenie DNA i odpowiedzi
immunologiczne. Zmniejsza
produkcję melaniny poprzez działanie
przeciwutleniające i hamowanie
aktywności utleniania tyrozynazy przez
L-dopę, zmniejsza ekspresję białka
tyrozynazy
Źródło:
Opracowanie własne
Badania naukowe na przestrzeni ostatnich dwóch lat dostar-
czyły istotnych informacji na temat działania substancji do-
tychczas mniej znanych i wykorzystywanych w procesie ni-
welowania hiperpigmentacji. Jak przedstawiono poniżej, mogą
być skuteczne i bezpiecznie stosowane w walce z zaburzenia-
mi pigmentacji skóry.
SYLIMARYNA
W ubiegłych latach poszukiwano między innymi inhibitorów
melanogenezy z zasobów naturalnych i badano działanie ha-
mujące sylimaryny na melanogenezę.
Sylimaryna jest naturalnym polifenolowym kompleksem
flawonoidów pochodzących z rośliny ostropestu plamistego
(
Silybummarianum
). W jej skład wchodzi kilka flawonolignanów,
w tym: sylibiny, izosilybiny, silydianiny, silychrystyny i inne
związki fenolowe. Wykazano, że sylibina, która jest głównym
i najbardziej aktywnym biologicznie składnikiem sylimary-
ny, ma silne właściwości antyoksydacyjne. Posiada zdolność
zmniejszania i niwelowania szkodliwych skutków promienio-
wania UV, zmniejsza stres oksydacyjny, hamuje powstawanie
stanu zapalnego skóry oraz reakcji alergicznych powstających
w wyniku kontaktu z promieniowaniem UV, zmniejsza rów-
nież uszkodzenie DNA oraz ogranicza indukcję apoptozy [7].
Sylimaryna jest lekiem stosowanym w leczeniu chorób wą-
troby, ma działanie hepatoprotekcyjne. Posiada również wła-
ściwości przeciwzapalne i przeciwnowotworowe.
Sylimaryna znacząco zapobiega wytwarzaniu melaniny
w sposób zależny od dawki, bez wpływu na żywotność ko-
mórek, nawet w wysokich dawkach nie wykazuje działań tok-
sycznych [8-10].
Najnowsze badania opublikowane w lutym 2019 r. w Jour-
nal of Cosmetic Dermatologymiały na celu ocenę skuteczności
i bezpieczeństwa działania miejscowej sylimaryny o różnych
stężeniach (0,7% i 1,4%) w leczeniu melasmy. Wyniki porów-
nywano z efektami uzyskanymi po zastosowaniu hydrochi-
nonu, najpopularniejszego i najszerzej badanego leku stosowa-
nego w leczeniu melasmy. Wbadaniu wzięły udział 42 dorosłe
pacjentki z melasmą o różnym nasileniu, różnym rodzaju me-
lanozy (naskórkowym, skórnym lub mieszanym) i różnym
czasie jej trwania. Nasilenie melanozy u pacjentów podzielono
według skali MASI na: łagodne (1-16), umiarkowane (> 16-32)
i ciężkie (> 32-48) [9].
Skala MASI (
melasma area and severity index
) to skala ilościo-
wa określająca nasilenie zmian. Ocenie podlega powierzchnia
zmiany (P), kolor (K) i jednorodności hiperpigmentacji (J). Ba-
dania dokonuje się w obrębie czoła, prawego policzka, lewego
policzka oraz brody [11].
Badania wykonano na trzech czternastoosobowych gru-
pach, pacjenci z pierwszej grupy stosowali przez okres 3 mie-
sięcy sylimarynę 0,7% krem dwa razy dziennie, pacjenci
z drugiej grupy stosowali przez okres 3miesięcy sylimarynę 1,4%
kremdwa razy dziennie, pacjenci z trzeciej grupy stosowali przez
okres 3 miesięcy 4% krem hydrochinonu jeden raz, na noc.
