4 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
473
N
ARTYKUŁ NAUKOWY
PSYCHODERMATOLOGIA
Wpływ stresu na wygląd skóry
Influence of stress on skin appearance
WPROWADZENIE
Stres to nadmierna w stosunku do potrzeby reakcja
organizmu na czynniki środowiskowe, nazywane
stresorami. Jako bodźce niekontrolowane, stano-
wią one zagrożenie dla równowagi psychicznej
oraz fizycznej człowieka [1]. Teoretyk i badacz stre-
su Hans Selye zdefiniował go w następujący sposób:
„Stres to nieswoista reakcja organizmu na wymaga-
jącą sytuację”.
Stresory można podzielić na trzy kategorie: śro-
dowiskowe, psychologiczne i społeczne. Do czyn-
ników środowiskowych zalicza się negatywne,
nieprzewidywalne zdarzenia, często nawet nie-
możliwe do opanowania, np. wszelkiego rodzaju ka-
taklizmy. Czynniki psychologiczne obejmują plano-
wane lub nieplanowane zmiany sytuacji życiowej,
np. małżeństwo, rozwód, poród, przeprowadzkę,
śmierć bliskiej osoby itp. Czynniki społeczne na-
tomiast powiązane są z powszechnie nieakcepto-
wanym zachowaniem ludzkim, np. przestępczość,
alkoholizm, narkomania itp. [2, 3].
BIOLOGIA STRESU
W reakcji stresowej biorą udział układ współczul-
ny oraz oś podwzgórze-przysadka-nadnercza, tzw.
oś HPA (
Hypothalamic-pituitary adrenal axis
). Układ
współczulny zostaje aktywowany natychmiast po
zadziałaniu stresora, co prowadzi do pobudzenia
nadnerczy do produkcji adrenaliny i noradrenali-
ny. Oś HPA zostaje aktywowana dopiero po jakimś
czasie, co powoduje rozpoczęcie wydzielania przez
podwzgórze kortykoliberyny CRH (
Corcotropin-Re-
leasing Hormone
), pobudzającej przysadkę do wy-
dzielania kortykotropiny ACTH (
Adrenocorticotro-
pic Hormone
) [2, 4]. Kortykotropina zaś stymuluje
korę nadnerczy do produkcji kortyzolu, czyli tzw.
hormonu stresu (rys. 1). Powoduje to szeroki zakres
zmian fizjologicznych oraz odpowiedzi, które pró-
bują dostosować organizm do stresu. Jeśli reakcje
na stres są niewystarczające lub nadmierne, mogą
one wywoływać niekorzystne reakcje organizmu
[3, 5, 6].
Magda Pawlicka
Zakład Genetyki
Nowotworów z Pracownią
Cytogenetyczną
Uniwersytet Medyczny
w Lublinie
ul. Radziwiłłowska 11
20-080 Lublin
E:
M:
+48 509 647 783
otrzymano / received
23.03.2019
poprawiono / corrected
07.04.2019
zaakceptowano / accepted
19.04.2019
»
474
ABSTRACT
The skin is exposed to multiple stressors. As a result
of permanent stress, cellular respiration is disturbed.
The free radicals formed then destroy the collagen and
elastin fibers in the skin, which leads to the loss of its
elasticity and resilience. There is also an increase in the
level of cortisol, which inhibits the retention of water
through the natural hydro lipid barrier. However, the
symptoms of stress are not only wrinkles, but also a lot
of dermatoses.
The paper reviews reports on the impact of stress on
acne vulgaris, psoriasis, atopic dermatitis and rosacea.
Keywords:
stress, acne, psoriasis, atopic dermatitis,
rosacea
STRESZCZENIE
Skóra jest narażona na wiele stresorów. Wwyniku
przewlekłego stresu zaburzone zostaje oddychanie
komórkowe. Tworzące się wówczas wolne rodniki
niszczą włókna kolagenu i elastyny, co doprowadza
do utraty elastyczności i sprężystości skóry. Docho-
dzi także do podwyższenia poziomu kortyzolu, któ-
ry hamuje zatrzymywanie wody przez naturalną
barierę hydrolipidową. Jednak objawy stresu to nie
tylko zmarszczki, ale także liczne dermatozy.
W pracy dokonano przeglądu doniesień na temat
wpływu stresu na trądzik pospolity, łuszczycę, ato-
powe zapalenie skóry oraz trądzik różowaty.
Słowa kluczowe:
stres, trądzik, łuszczyca, atopowe
zapalenie skóry AZS, trądzik różowaty
