1 / 2017 / vol. 6
Kosmetologia Estetyczna
50
artykuł naukowy
Kosmetologia Estetyczna
N
|
|
WSTĘP
Wiadomo, że niemal wszystkie cechy i właściwości organizmu,
w tym także właściwości skóry i prędkość jej starzenia się, zale-
żą od czynników wewnątrzpochodnych (genetycznych i hor-
monalnych) oraz zewnątrzpochodnych (modyfikatorów środo-
wiskowych), spośród których styl życia wydaje się być jednym
z bardziej istotnych [1-3]. W poprzednich publikacjach autorzy
na podstawie badań własnych wykazali, jak dieta i niektóre ele-
menty trybu życia wpływają na parametry czynnościowe skóry
twarzy: strukturę, poziom natłuszczenia, złuszczanie, wielkość
porów i naczynek, nasilenie przebarwień, szerokość zmarszczek
oraz nawilżenie strefy T i U części środkowej czoła oraz policzka
[4, 5]. Interesujące wydaje się jednak też, w jakim stopniu parame-
try te są determinowane genetycznie, a w jakim podlegają wpły-
wom czynników zewnątrzpochodnych. Rozstrzygnięcie tej kwe-
stii jest trudne i powinno być oparte o badania bliźniąt lub badania
rodzin, jednak pośredniomożna o tymwnioskować na podstawie
współczynników zmienności. Na jakość skóry mogą też wpływać
właściwości organizmu takie jak: wysokość i masa ciała (i ich wza-
jemny stosunekwyrażonywskaźnikiemBMI) orazwiek. Cechy te
są także w różnym stopniu determinowane genetycznie.
Prawidłowa interpretacja stopnia determinacji genetycznej
lub środowiskowej poszczególnych cech określających jakość
skóry twarzy nie jest możliwa bez znajomości korelacji wystę-
pujących między tymi cechami. Ponadto ocena siły i kierunku
korelacji stwarza możliwość wskazania związków przyczyno-
wo-skutkowych, gdyż zmiana jednego z parametrów może po-
wodować zmiany innych właściwości skóry, wywołując szereg
procesów fizjologicznych rzutujących na wygląd i funkcjonowa-
nie skóry. Wiadomo, że wiele przypadłości czy zmian skórnych
zależy bezpośrednio od jej właściwości. I odwrotnie, niektóre
parametry skóry często pogarszają się w wyniku chorób, także
chorób skóry. Skłonność do licznych zmian skórnych, np. zmian
występujących w przebiegu różnych rodzajów trądziku, rozstę-
py, cellulit czy teleangiektazje mogą być przekazywane wraz
z genami, jak i powstawać wtórnie przezwpływ środowiska [6-9].
Z tego wynika aspekt praktyczny. Ważna wydaje się zatem
każda próba oceny stopnia determinacji genetycznej
v.
środo-
wiskowej parametrów skóry oraz ich wzajemnych powiązań, co
pozwala na lepsze poznanie etiologii chorób i zmian skórnych.
|
|
CEL PRACY, MATERIAŁ I METODY
Celem pracy była próba oszacowania wpływu czynników gene-
tycznych i środowiskowych na dziewięć parametrów czynno-
ściowych skóry twarzy u kobiet w wieku postmenopauzalnym.
Analizowano jej strukturę, poziom natłuszczenia, złuszczanie,
wielkość porów (szerokość ujść gruczołów łojowych) i naczynek
(powierzchnia prześwitujących przez skórę kapilar), nasilenie
przebarwień (nasycenie barwnika), szerokość zmarszczek oraz
nawilżenie strefy T i U części środkowej czoła oraz policzka. Oce-
niono wielkość i kierunek korelacji tych cech z wiekiem, wyso-
kością i masą ciała, wskaźnikiem masy ciała BMI (
Body Mass
Index
), a także wzajemne związki badanych parametrów skóry.
Parametry czynnościowe skóry zmierzono przy pomocy urzą-
dzenia Skinanalyzer Nati3. Badaniem objęto 90 zdrowych kobiet
wieku od 45 do 94 lat. Szczegółymetodyki badań i wartości referen-
cyjne badanychparametrówskóry opisanowpublikacji autorów [4].
Do oceny zmienności badanych cech motorycznych i soma-
tycznych wykorzystano współczynnik zmienności (
V
), który po-
zwala na porównanie zmienności cech o różnej wielkości i wy-
rażonych w różnych jednostkach. Jest on wartością odsetkową
ilorazu odchylenia standardowego i średniej arytmetycznej:
V =
× 100%
s
x
Duże wartości tego współczynnika sugerują większą podat-
ność cechy na oddziaływanie środowiska, a tym samym mniej-
szą ich odziedziczalność.
Siłę i kierunek związku pomiędzy badanymi cechami okre-
ślono, obliczając współczynnik korelacji liniowej
r
-Pearsona. Za
istotne statystycznie przyjęto wartości
p
≤ 0,05. Wszystkie ob-
liczenia wykonano w programie Statistica 12.0.
|
|
ANALIZAWYNIKÓW I WNIOSKI
Spośród badanych dziewięciu parametrów czynnościowych
skóry twarzy największe wartości współczynnika zmienności
odnotowano w zakresie przebarwień oraz nawilżenia obu stref
twarzy, T i U (tabela 1). Sugeruje to, że cechy te są wnajwiększym
stopniu podatne na czynniki środowiskowe. Z kolei bardzo mała
wartość współczynnika zmienności stopnia natłuszczenia skóry
wskazuje na wysoki stopień determinacji genetycznej tej cechy.
Podobnie pory i struktura skóry wydają się być także stosun-
kowo silnie determinowane genetycznie. Złuszczanie, naczynka
i zmarszczki mają zbliżone, pośrednie wartości wsp. zmienności,
co wskazuje na porównywalny udział komponenty genetycznej
i środowiskowej w ich kształtowaniu.
Tabela 1
Wartości współczynnika zmienności analizowanych parametrów skóry u ogółu
badanych kobiet (N = 90)
Parametry skóry
X–
± s
Współczynnik
zmienności (
V
)
Struktura (skala producenta)
9,59 ± 1,73
18,04
Natłuszczenie [sebum] (%)
69,36 ± 3,38
4,87
Złuszczanie (%)
38,83 ± 10,69
27,53
Pory (mm)
0,15 ± 0,02
13,33
Zmarszczki (mm)
0,08 ± 0,02
25,00
Naczynka [powierzchnia] (mm
2
)
0,07 ± 0,02
28,57
Przebarwienia [nasycenie barwnika] (%)
22,52 ± 11,52
51,15
Nawilżenie strefy T (%)
33,16 ± 13,90
41,92
Nawilżenie strefy U (%)
28,20 ± 12,02
42,62
Źródło:
Opracowanie własne
Wraz z wiekiem następuje wysoce istotne statystycznie po-
gorszenie struktury skóry i wzrasta skłonność do jej przebar-
wiania. Także istotnie rośnie wielkość zmarszczek i zmniejsza
się nawilżenie strefy T (tabela 2). Pozostałe parametry skóry
ulegają pogorszeniu z wiekiem w mniejszym, nieistotnym sta-
tystycznie stopniu. Wysokość nie koreluje istotnie z żadnym
