156
vol. 2 \ 3 \ 2013 \ Kosmetologia Estetyczna
Podsumowując, w procesie starzenia się skóry obser-
wujemy następujące objawy kliniczne:
warstwa rogowa naskórka staje się grubsza,
zanikowi ulegają warstwy ziarnista i kolczysta,
mogą pojawiać się komórki wykazujące pewne nie-
prawidłowości oraz bezładny układ (komórki atypo-
we powstałe pod wpływem UV),
zmieniają się komórki warstwy podstawnej, ule-
ga wydłużeniu czas przechodzenia keratynocytów
z warstwy podstawnej do rogowej (z 16 do 28 i >30 dni
u osób 60-65-letnich),
zmniejsza się liczba melanocytów i regularność rozło-
żenia melaniny w komórkach warstwy podstawnej (UV),
maleje liczba komórek Langerhansa – powstają
zaburzenia miejscowych mechanizmów nadzoru
immunologicznego,
granicaskórno-naskórkowaulegaspłaszczeniuizatarciu,
następuje atrofia skóry właściwej, jej grubość ulega
zmniejszeniu, dotyczy to zwłaszcza kobiet, których
skóra staje się bardzo cienka, „jak pergamin”,
dochodzi do upośledzenia pracy gruczołów łojowych,
powstają poważne zakłócenia w równowadze wodno-
-tłuszczowej, przez co skóra staje się bardziej sucha,
pogarsza się mikrokrążenie skórne, które znamionuje
kruchość naczyń kapilarnych, skłonność do mikrowyle-
wów i zasinień skóry, teleangiektazje, zmniejsza się licz-
ba gruczołów potowych, co utrudnia detoksykację skóry,
mechanizmy obronne w komórkach skóry, takie jak
neutralizacja wolnych rodników, procesy związane
z utrzymaniem właściwej war-
tości pH, regulacja hormonal-
na i immunologiczna komórki
oraz adaptacja biochemiczna
do egzogennych warunków
stresowych i tym podobne ule-
gają poważnemu upośledzeniu.
Ponadto w procesie starzenia się skóry z wiekiem, szcze-
gólnie wskutek fotostarzenia, powstają zaburzenia
struktury włókien elastycznych i kolagenu:
zanikają poprzeczne włókienka elastyny dochodzące
do granicy skórno-naskórkowej,
uporządkowane dotychczas struktury włókien elastycz-
nych grupują się w duże bezpostaciowe konglomeraty,
występują zaburzenia struktury kolagenu: włókna
kolagenowe stają się pofałdowane, poszczególne pa-
sma są porozdzielane przez nieupostaciowane ele-
menty tkanki łącznej,
włókna tracą kontakt z produkującymi je
fibroblastami,
ilość rozpuszczalnego kolagenu, a także ilość roz-
puszczalnych glikozoaminoglikanów (GAG) maleje,
zmniejsza się liczba i aktywność fibroblastów,
maleje liczba naczyń krwionośnych.
W skórze właściwej występują zmiany wywołane głównie
działaniem UV:
elastoza – zwyrodnienie włókien sprężystych w stop-
niu niespotykanym w skórze niepoddawanej działa-
niu promieni słonecznych,
zmniejszenie się liczby włókien kolagenowych oraz
naczyń krwionośnych,
spowolniony metabolizm komórkowy,
zwiększenie się liczby glikozaminoglikanów (GAG).
K
osmetyka
i kosmetologia przeciwstarzeniowa
W kosmetyce i kosmetologii przeciwstarzeniowej obser-
wuje się bardzo duże zainteresowanie naukowców i produ-
centów wszystkimi środkami i substancjami, które przez
swoją aktywność fotoprotekcyjną mogą spowolnić nie-
korzystne procesy przebiegające w skórze pod wpływem
promieniowania ultrafioletowego. Obecnie bardzo duże
znaczenie przypisuje się filtrom przeciwsłonecznym wie-
lofunkcyjnym (
broad-sunscreens
), które powinny zapew-
niać skórze całodobową ochronę
przeciwpromieniową, oraz sub-
stancjom pochodzenia roślinne-
go, które wykazują te potencjalne
możliwości (np. polifenolom łącznie
z flawonoidami i kwasami fenolo-
wymi, niektórym lipofilnym wita-
minom – retinoidom, witaminie E,
karotenoidom, także hydrofilnym witaminom, jak witami-
na C czy kwas pantotenowy z kompleksu witamin B) [5-16].
Skóra absorbuje tlen atmosferyczny w ilości około 2%
całego zapotrzebowania organizmu. Jest on zużywany
w procesach oksydacyjnych, stanowiących element me-
tabolizmu skórnego. Procesy te przebiegają z udziałem
rodników tlenowych, które poza pełnieniem naturalnych,
fizjologicznych funkcji w łańcuchu oddechowym, gdy są
wzbudzone w nadmiarze, powodują trwałe uszkodzenia
w strukturach białkowych i lipidowych skóry. Zjawiska
te są ograniczane przez odpowiednie mechanizmy regu-
lacyjne (enzymatyczne) komórki, które jednak w wieku
starszym i podeszłym ulegają znacznemu osłabieniu.
Odpowiednie odżywianie się, zdrowy tryb życia, a tak-
że dobrze dobrane kosmetyki oparte przede wszystkim
o substancje naturalne pochodzenia roślinnego, o wyso-
kiej aktywności antyoksydacyjnej i przeciwwolnorodniko-
wej, wykazujące także działanie przeciwzapalne, stymulu-
ją odporność wrodzoną (
innate immunity
) i nabytą (wtórną,
związaną z produkcją przeciwciał) lub podnoszą oporność
(rezystencję) adaptogenną (przeciwstresową) skóry.
Większość zmian starczych powstaje z różnych przyczyn zwią-
zanych z fizjologicznym funkcjonowaniem całego organizmu.
Jednocześnie istnieją jednak miejscowe, wyłącznie skórne me-
chanizmy starzenia się, będące m.in. ubocznym skutkiem tak
zwanego oddychania skórnego.
Szybkość starzenia się skóry zależy od uwarunkowań gene-
tycznych, ale nie oznacza to, że nie mamy wpływu na szybkość
postępujących wraz z wiekiem fizjologicznych procesów starze-
niowych skóry.
1...,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13 15,16,17,18,19,20,21,22,23,24,...88