< Previous 4 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 61 PREZENTACJA KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA P Skóra wokół oczu jest jednym z najbardziej delikatnych obszarów na naszej twarzy. Nasz bestsellerowy preparat przeznaczony jest dla tej okolicy. MAESELLE SHINE EYES SOLUTION zyskał uznanie wielu specjalistów dzięki szyb- kim i spektakularnym efektom anti-aging. ZORRO LIFT idealnie spełnia oczekiwania na- szych klientów. Jednak coraz więcej osób, zarów- no kobiet, jak i mężczyzn, boryka się z chronicz- nie przesuszoną skórą wokół oczu, co powoduje nie tylko defekt estetyczny, ale również odczu- walny dyskomfort. Z myślą o potrzebie zabiegu, który nie tylko doskonale zrewitalizuje i rozjaśni tę wrażliwą okolicę, powstał HYDRA SHINE. HYDRA SHINE to synergiczne połączenie dzia- łania preparatu Maeselle Shine Eyes Solution, opar- tego na mannitolu i aminokwasach, oraz preparatu Cytocare 502 z gamy Revitacare, który zawiera ni- skocząsteczkowy kwas hialuronowy oraz kompleks CT50, w skład którego wchodzą witaminy i minera- ły niezbędne do utrzymania odpowiedniej kondycji skóry. To połączenie pozwala kompleksowo zadbać o skórę wokół oczu. Dzięki naszej autorskiej techni- ce aplikacji na maskę „ZORRO”, uzyskujemy natych- miastowy efekt napięcia, odbudowy, rozjaśnienia oraz ultranawilżenia tej wyjątkowej okolicy. Mezoterapia igłowa okolic oczu to skuteczna metoda poprawy wyglądu skóry wokół oczu. Za- awansowana procedura zabiegowa HYDRA SHI- NE to hit, który pozwoli rozwinąć i zachęcić do stosowania zabiegu mezoterapii igłowej okolic oczu w każdym gabinecie – dzięki rewelacyjnym i szybkim efektom! Zostań specjalistą mezotera- pii igłowej! Już tej jesieni zaczynamy cykl szkoleń anatomicznych, połączonych z najnowszymi, za- awansowanymi procedurami zabiegowymi marki MAESELLE. Dzięki tym szkoleniom Twoja wiedza i umiejętności osiągną nowy poziom. Aktualny kalendarz szkoleń znajduje się na naszej stronie internetowej i w mediach społecznościowych. EFEKTY ZABIEGU HYDRA SHINE Zabieg HYDRA SHINE, dzięki zaawansowa- nej technologii i synergii używanych prepara- tów, przynosi szereg spektakularnych efektów w okolicach oczu: • Intensywne nawilżenie: skóra wokół oczu sta- je się głęboko nawilżona, co eliminuje uczucie suchości i dyskomfortu; • Redukcja zmarszczek i drobnych linii: zmarszcz- ki i drobne linie ulegają spłyceniu, co nadaje skó- rze młodszy i bardziej wygładzony wygląd; • Rozjaśnienie cieni pod oczami: cienie pod ocza- mi stają się mniej widoczne, co przyczynia się do bardziej wypoczętego i świeżego wyglądu; • Zredukowanie worków pod oczami: obrzęki i worki pod oczami zostają zmniejszone, co po- prawia ogólny wygląd okolicy oczu; • Regeneracja i odbudowa skóry: dzięki bogate- mu składowi preparatów używanych w zabie- gu, skóra jest regenerowana i odbudowywana, co przyczynia się do jej zdrowszego wyglądu; • Natychmiastowy efekt napięcia: po zabiegu skóra jest natychmiast napięta i odświeżona, co widocznie poprawia wygląd okolicy oczu. Dzięki tym efektom, zabieg HYDRA SHINE jest idealnym rozwiązaniem dla osób, które chcą po- prawić kondycję okolic oczu, zapewniając sobie młodszy, bardziej promienny i wypoczęty wygląd. Mezoterapia igłowa okolic oczu to popularny zabieg estetyczny, mający na celu poprawę wyglądu skóry wokół oczu. Jest to bezpieczna i skuteczna metoda, która może przynieść wiele korzyści. HYDRA SHINE MAESELLE NOWATORSKIE POŁĄCZENIE DLA JESZCZE LEPSZEGO NAWILŻENIA SKÓRY WOKÓŁ OCZU Karolina Sobjanek ekspert marki MAESELLE PHOTODYNAMIC THERAPY OD C.O.B SKIN Terapia PDT LED to zaawansowane połączenie peelingów chemicz- nych i światłoterapii, będące częścią terapii COB Skin. Dzięki synergii światła LED i specjalistycznych peelingów, zabiegi te oferują szybkie, widoczne efekty bez okresu rekonwalescencji. Regulacja kolorem światła (czerwone, niebieskie, zielone, żółte, białe) pozwala precyzyj- nie dostosować moc terapii, wzmacniając jej działanie i wspomagając regenerację skóry. Zabiegi są całoroczne, bezpieczne i minimalizują ryzyko podrażnień. Dodatkowo, terapia nie emituje promieniowania UVA i UVB, poprawia nawilżenie, elastyczność skóry i wspomaga pe- netrację aktywnych składników. LUMINFUSION NATYCHMIASTOWE ODSŁONIĘCIE GŁADSZEJ, BARDZIEJ PROMIENNEJ SKÓRY! LuminFusion to nowy, zaawansowany zabieg Dermalogica, który w 45- lub 60-minutowym protokole zabiegowym łączy ukierunkowany pe- eling na bazie hydroksykwasów i retinolu, technologię nanoinfuzji oraz terapię światłem czerwonym LED. Odnawia powierzchnię skóry, zwiększa penetrację składników aktywnych oraz redukuje objawy sta- rzenia się. Synergia działania profesjonalnego produktu złuszczające- go, technik nanobrazji z zastosowaniem wysokiej jakości urządzenia PRO Pen oraz maski optymalizującej działanie fototerapii gwarantuje natychmiastowe rezultaty, zwiększając blask skóry oraz wygładzając drobne linie i zmarszczki. Ta wysoce zaawansowana procedura nie wymaga okresu rekonwalescencji i zapewnia widoczną poprawę stanu skóry, przez co świetnie sprawdzi się jako zabieg bankietowy. 4 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 63 PREZENTACJA KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA P WIELOPOZIOMOWE NAWILŻANIE Wiadomo, że kwas hialuronowy (HMW-HA) dzię- ki swojej budowie tworzy na powierzchni skóry film ochronny, zapobiegając transpidermalnej utracie wody (TEWL). Mniej znaną cechą są inte- rakcje kwasu hialuronowego z receptorami CD44 na powierzchni skóry, co wspiera proliferację i migrację keratynocytów, przyspieszając regene- rację naskórka i poprawiając jego nawilżenie. ZAPOBIEGANIE PROCESOM STARZENIA Kwas hialuronowy o niskiej masie cząsteczko- wej (LMW HA) wykazuje także właściwości an- tyoksydacyjne. LMW HA zmniejsza poziom ROS (wolnych rodników tlenowych) w komórkach skóry poprzez aktywację szlaków sygnałowych, takich jak Nrf2, który reguluje ekspresję genów kodujących enzymy antyoksydacyjne. STYMULACJA SKÓRY Mało znaną właściwością jest również zdolność HA do stymulowania produkcji kolagenu. Kwas hialuronowy zwiększa ekspresję genów kodują- cych kolagen (COL1A1, COL1A2) oraz enzymów niezbędnych do jego modyfikacji i organizacji, takich jak prokolagenaza. Dodatkowo wspiera tworzenie macierzy zewnątrzkomórkowej po- przez regulację proteoglikanów i glikozamino- glikanów, co zwiększa stabilność i funkcjonal- ność włókien kolagenowych. NOWOŚĆ BASICLAB nawilżające serum poprawiające napięcie z kwasem hialuronowym Właściwości przeciwstarzeniowe kwasu hialu- ronowego o różnych masach cząsteczkowych zo- stały wykorzystane w najnowszym serum marki BasicLab, dostępnym w dwóch wariantach: • Nawilżające serum poprawiające napięcie z 3% kwasem hialuronowym (wariant Dermo- cosmetics) – skoncentrowane na nawilżeniu i napięciu skóry. Zawiera kwas hialuronowy o różnych masach cząsteczkowych (HMW, LMW, ULMW). Formułę wzbogacono o 15% kompleks peptydów biomimetycznych, które wspierają regenerację skóry, poprawiają jej jędrność i elastyczność, a także redukują wi- doczność zmarszczek. • Nawilżające serum poprawiające napięcie z 4% kwasem hialuronowym (wariant Cosmetology) – zintensyfikowane działanie przeciwstarze- niowe. Zawiera 4% kwasu hialuronowego oraz aż 25% kompleksu peptydów biomime- tycznych. W składzie znalazł się także oligo- peptyd-4, który skutecznie wspiera redukcję stanów zapalnych, chroni strukturalne białka skóry (kolagen i elastynę) oraz wyrównuje ko- loryt, co przekłada się na jeszcze lepsze efekty przeciwstarzeniowe. Nowe serum BasicLab oferuje zaawansowa- ny poziom domowej pielęgnacji, w którym sy- nergistyczne działanie kwasu hialuronowego, biozgodnych aminokwasów i peptydów biomi- metycznych zapewnia kompleksowe działanie przeciwstarzeniowe. BIBLIOGRAFIA 1. Antonio CR, Trídico LA. The importance of interaction between hyaluronic acid and CD44 receptor. Surg Cosmet Dermatol. 2021;13:20210006. 2. Onodera Y, Teramura T, Takehara T, Fukuda K. Hyaluronic acid regulates a key redox control factor Nrf2 via phosphorylation of Akt in bovine articular chondrocytes. International Journal of Molecular Sciences. 2015;16(5):10447-10460. 3. Papakonstantinou E, Roth M, Karakiulakis G. Hyaluronic acid: A key molecule in skin aging. Dermatoendocrinology. 2012;4(3):253-258. Kwas hialuronowy ceniony jest w kosmetyce głównie za swoje właściwości nawilżające i regenerujące. Ostatnie badania naukowe dowodzą, że kryje on w sobie dużo więcej atutów. Warto je poznać. KWAS HIALURONOWY WIĘCEJ NIŻ NAWILŻANIE 4 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 65 ARTYKUŁ KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA E Katarzyna Pytkowska dr n. med. inż. prof. WSIiZ, absolwentka Wydziału Chemii Politechniki Warszawskiej, dr n. med. Wydz. Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, specjalistka z zakresu biologii skóry i receptury kosmetyków, wieloletni pracownik naukowo-dydaktyczny, pełnomocnik rektora ds. kształcenia i dydaktyki Wyższej Szkoły Inżynierii i Zdrowia w Warszawie, opiekun merytoryczny marki estGen CHARAKTERYSTYKA NUŻEŃCA Ludzka skóra w normalnych warunkach jest za- siedlana nie tylko przez bakterie i grzyby, ale tak- że przez roztocza – to pełnoprawni „obywatele” naturalnej ludzkiej mikrobioty. Z ludzkich miesz- ków włosowych izolowane są: nużeniec ludzki Demodex folliculorum oraz nużeniec krótki Demo- dex brevis. Każdy z nas jest zasiedlony nużeńcami przenoszonymi z organizmu matki (kontakt skó- ra-skóra) oraz od innych dorosłych. Cykl życiowy nużeńców ludzkich to około 14-18 dni. Demodex folliculorum zasiedla mieszki włosowe, natomiast Demodex brevis lokalizowany jest i w mieszkach włosowych, i w gruczołach łojowych. Te typowe siedliska wynikają z tego, że pożywką nużeńców są lipidy, w tym lipidy sebum wydzielanego przez gruczoły łojowe. Nużeńce mogą korzystać z lipi- dów jako pożywki, ponieważ wydzielają egzogen- ne lipazy (tak samo jak bakterie). Skład lipidów zmienia się w zależności od intensywności zasie- dlenia mieszków włosowych przez bakterie i nu- żeńce, ponieważ nużeńce i bakterie hydrolizują lipidy. W konsekwencji dochodzi do zwiększenia ryzyka stanów zapalnych, uszkodzenia ścian mieszka włosowego przez enzymy hydrolityczne itd. Doświadczenia kosmetologów i dermatolo- gów potwierdzają, że zasiedlenia nużeńcami są jedną z przyczyn powstawania kaskady zapalnej i trądziku różowatego. NUŻENIEC W DERMATOLOGII Do zwiększenia ryzyka nadmiernego rozwoju nużeńca dochodzi przy sprzyjających warun- kach bytowania (dostęp do pożywki, ciepło, wy- soka wilgotność otoczenia oraz pH podwyższo- ne w stosunku do przeciętnego pH powierzchni ludzkiej skóry – bliżej 7) oraz w przypadku za- chwiania równowagi mikrobioty skóry (np. ob- niżona odporność u seniorów czy po leczeniu sterydami, stany nadmiernego łojotoku, nie- doczynność tarczycy, insulinooporność, czyli syndrom metaboliczny). Standardowe meto- dy terapii dermatologicznych opierają się na antybiotykach, które niestety równocześnie Mikroorganizmy kolonizujące ludzką skórę tworzą na jej powierzchni sa- profityczną florę, która pełni wiele funkcji. Do najważniejszych należy współdziałanie w utrzymywaniu homeostazy organizmu człowieka i ochrona przed zasiedleniem określonych nisz przez organizmy pato- genne. Organizmy kształtujące mikroflorę w prawidłowych warunkach nie są w stanie wywołać choroby. Charakteryzuje je jednak pewien potencjał chorobotwórczości i mogą dać o sobie znać w sprzyjających dla nich oko- licznościach. Mikroorganizmy te nazywane są oportunistycznymi, czyli chorobotwór- czymi warunkowo. Bytują one na skórze jako komensale lub symbionty. Rozwój choroby może nastąpić w momencie, gdy m.in. zo- stanie przerwana ciągłość tkanki, zmianie ulegnie kwasowość albo dojdzie do zaburzeń w składzie mikrobioty, np. w następstwie sto- sowania antybiotyków. Nużeniec Rola w mikrobiomie skóry i terapii trądziku różowatego4 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 66 ARTYKUŁ KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA E wpływają negatywnie na przyjazną dla skóry mirobiotę (przedłużające się stany zapalne, problemy z regeneracją bariery naskórkowej itp.), środkach przeciwpasożytni- czych typu iwermektyna czy działaniu wysokich energii (IPL, lasery), w konsekwencji również mogących potęgo- wać stany zapalne i uszkodzenia tkanki. Dlaczego tak się dzieje? Przyczyna wynika z budowy roztoczy nużeńca (chi- tynowy pancerzyk, niepodatny na hydrolizę oraz uszko- dzenia na skutek działania wielu związków chemicznych) oraz bytowania w mieszkach włosowych (trudny dostęp substancji bójczych). Oczywiście, jeśli nużeniec rozmnożył się bardzo intensywnie, to – w celu przywrócenia równo- wagi – mimo wszystko warto zacząć od terapii dermatolo- gicznej (zwłaszcza jeśli podejście kosmetologiczne nie daje rezultatów). ŚWIADOME PODEJŚCIE KOSMETOLOGICZNE Nużeniec ludzki i krótki przystosowały się i nadal się przy- stosowują do życia na naszych twarzach i w innych ko- rzystnych siedliskowo lokalizacjach, ale warto pamiętać, że np. w związku z zasiedlaniem mieszków włosowych nie wykształciły systemów ochrony przed niską temperaturą, zakresem światła widzialnego czy promieniowaniem UV (nie syntezują melaniny ani innych substancji o charak- terze filtrów UV). Ponadto czynnikami niekorzystnymi dla nużeńców są niskie pH oraz rzecz jasna brak pożywki, dlatego mycie skóry preparatami niezawierającymi mydła oraz prawidłowa higiena to podstawowe elementy strate- gii zmniejszania ryzyka nadmiernego rozwoju nużeńca. Jednym z kluczowych etapów pielęgnacji jest także zakwa- szanie powierzchni skóry – niestety wadą płynów, jako form kosmetycznych, jest to, że nie penetrują do mieszków włosowych, czyli tam, gdzie bytuje nużeniec. W związku z tym warto stosować preparaty zawierające mieszaniny różnych hydrofilowych kwasów z silniej działającym lipo- filowym kwasem salicylowym, który dzięki „otwieraniu” zaczopowanych mieszków włosowych ułatwia dostęp do roztoczy. Ważny jest również kwas laktobionowy, który poza obniżaniem pH i eksfoliacją jest przeciwutleniaczem i humektantem. Działanie przeciwutleniające zmniejsza ryzyko zmian zapalnych, ale dla uzyskania dobrego efek- tu terapeutycznego warto stosować mieszaniny substancji czynnych o różnych mechanizmach działania – takich jak azeloiloglicyna, kwas azelainowy, laktoferyna i in. Środki przeciwpasożytnicze powinny być stosowane z rozwagą i umiarem, żeby nie powodować uszkodzeń tkan- ki, która już i tak jest objęta stanem zapalnym. Nieocenione są w tym zakresie naturalne olejki eteryczne (szałwii, ore- gano, rozmarynu, tymianku, pięciornika kurze ziele) oraz naturalne pyretroidy z chryzantem, w tym permetryna. Nowym rozwiązaniem jest zastosowanie totarolu (przeciwpasożytniczy diterpen), występującego natu- ralnie w rozmarynie oraz nowozelandzkim zastrzalinie (Podocarpus totara). Warto stosować też substancje czynne o znanym działaniu keratolitycznym – związki siarki. Naj- silniejsze działanie mają w tym przypadku siarczki, ale ze względu na nieprzyjemny zapach oraz reaktywność w sto- sunku do składników kosmetyku współcześnie stosuje się przede wszystkim siarczany, które są metabolizowane do siarczków przez współbytujące drobnoustroje mikrobioty. HOMEOSTAZA TO PODSTAWA Rolą każdej procedury kosmetologicznej skierowanej na zahamowanie rozrostu nużeńca jest przede wszystkim przywracanie sprawności bariery naskórkowej. W pielę- gnacji ważne, by nie dostarczać nużeńcowi dodatkowej po- żywki i nie tworzyć na skórze warstw o silnej okluzyjności, dlatego np. emolienty należy stosować z umiarem. Dosko- nale sprawdza się także włączenie do terapii Lactobacil- lus. Stosowany jako probiotyk na powierzchnię skóry jest nieocenionym wsparciem równowagi mikrobioty. W stan homeostazy wprowadzić trzeba jednak funkcjonowanie nie tylko skóry, ale i całego organizmu. Tylko wielopłasz- czyznowy model pracy może zagwarantować osiągnięcie skutecznych i długotrwałych efektów terapeutycznych. W zaleceniach kosmetologicznych uwzględnić więc należy m.in. uregulowanie rytmu domowego, dietę przeciwzapal- ną, odpowiednią suplementację czy regulację czynników stresowych. Świadomy wywiad kosmetologiczny umożliwi opracowanie planu terapeutycznego adekwatnego do po- trzeb klienta. BIBLIOGRAFIA 1. Aylesworth R, Vance JC. Demodex folliculorum and Demodex brevis in cutane- ous biopsies. J Am Acad Dermatol. 1982;7(5):583-589. 2. Forton FMN. The Pathogenic Role of Demodex Mites in Rosacea: A Potential Therapeutic Target Already in Erythematotelangiectatic Rosacea? Dermatol Ther. 2020;10(6):1229-1253. 3. Foley R, Kelly P, Gatault S, Powell F. Demodex: a skin resident in man and his best friend. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2021;35(1):62-72. 4. Brezdeń K, Waszkielewicz AM. Xanthone Derivatives and Their Potential Usage in the Treatment of Telangiectasia and Rosacea. Appl Sci. 2024;14(10):4037. 5. Holmes AD, Steinhoff M. Integrative concepts of rosacea pathophysiology, cli- nical presentation and new therapeutics. Exp Dermatol. 2017;26(8):659-667. 6. Forton FMN, De Maertelaer V. Which factors influence Demodex proliferation? A retrospective pilot study highlighting a possible role of subtle immune varia- tions and sebaceous gland status. J Dermatol. 2021;48(8):1210-1220. 7. Kabat AG. In vitro demodicidal activity of commercial lid hygiene products. Clin Ophthalmol. 2019;13:1493-1497. 8. Reynoso-García J, Miranda-Santiago AE, Meléndez-Vázquez NM, et al. A com- plete guide to human microbiomes: Body niches, transmission, development, dysbiosis, and restoration. Front Syst Biol. 2022;2:951403. 9. Ricardo-Gonzalez RR, Kotas ME, O’Leary CE, et al. Innate type 2 immu- nity controls hair follicle commensalism by Demodex mites. Immunity. 2022;55(10):1891-1908.e12. 10. Smith G, Manzano-Marín A, Reyes-Prieto M, et al. Human Follicular Mites: Ec- toparasites Becoming Symbionts. Mol Biol Evol. 2022;39(6):msac125. 11. Toka Özer T, Akyürek Ö, Durmaz S. Association between Demodex folliculorum and Metabolic Syndrome. J Cosmet Dermatol. 2020;19(11):3145-3149. 12. Zhu W, Hamblin MR, Wen X. Role of the skin microbiota and intestinal microbi- ome in rosacea. Front Microbiol. 2023;14:1108661.Aleksandra Słupianek 0009-0008-6282-5258 Małgorzata Dudek 0009-0006-5759-4905 Śląska Wyższa Szkoła Medyczna w Katowicach, ul. Mickiewicza 29, 40-085 Katowice +48 666 173 762 slupianekaleksandra@gmail.com Sposób cytowania / Cite Słupianek A, Dudek M. Zastosowanie kwasu azelainowego w redukcji trądziku pospolitego i przebarwień pozapalnych. Opis przypadku. Aesth Cosmetol Med. 2024;13(4):137-143. https://doi.org/10.52336/acm.2024.017 Zastosowanie kwasu azelainowego w redukcji trądziku pospolitego i przebarwień pozapalnych. Opis przypadku The use of azelaic acid in the reduction of acne vulgaris and post-inflammatory hyperpigmentation. Case report STRESZCZENIE Trądzik pospolity uważany jest za jedną z najczęściej wystę- pujących jednostek chorobowych skóry. Na jego etiopatoge- nezę składają się gównie: nadaktywność gruczołów łojowych, wpływ hormonów, wpływ bakterii Cutibacterium acnes, za- burzenia keratynizacji ujść jednostek włosowo-łojowych, czynniki genetyczne oraz zaburzenia immunologiczne. Prze- barwienia pozapalne powstają m.in. jako następstwo chorób zapalnych skóry, w tym trądziku pospolitego. Są konsekwen- cją toczącego się stanu zapalnego, który pobudza melanocy- ty do syntezy melaniny. Celem pracy była ocena skuteczności 30% kwasu azelaino- wego u 25-letniego mężczyzny z objawami trądziku pospoli- tego i przebarwień pozapalnych. Słowa kluczowe: trądzik pospolity, przebarwienia pozapalne, kwas azelainowy, melanocyty, gruczoły łojowe ABSTRACT Acne vulgaris is considered as one of the most common skin disorders. Its etiopathogenesis is based mainly on sebaceous gland overactivity, the influence of hormones, the presence of Cutibacterium acnes bacteria, abnormal keratinization of the outlets of the hair follicles and sebaceous glands, genetic factors and immunological disorders. Post-inflammatory hyperpigmentation occurs as a consequence of inflammatory skin conditions, such as acne vulgaris, and other similar diseases. They arise as a result of persistent inflammation, which stimulates melanocytes to synthesize melanin. The aim of this study was to evaluate the efficacy of 30% azelaic acid in a 25-year-old man with symptoms of acne vulgaris and post-inflammatory hyperpigmentation. Keywords: acne vulgaris, post-inflammatory hyperpigmentation, azelaic acid, melanocytes, sebaceous glands WSTĘP Trądzik pospolity (łac. acne vulgaris) uznawany jest przede wszystkim za jedną z najczęstszych chorób dermatologicz- nych. Charakterystyczna dla jego przebiegu jest obecność za- skórników, krost, grudek, guzków, nacieków zapalnych, a tak- że cyst ropnych. Przyjęto, że dotyczy on głównie osób w wieku młodzieńczym, gdzie szczyt zapadalności u kobiet szacuje się na 14-17 rok życia (r.ż.), natomiast u mężczyzn na 16-19 r.ż. [1, 2]. Nadprodukcja łoju wraz z nadmierną aktywnością gruczo- łów łojowych jest uznawana za jedną z podstawowych przy- czyn powstawania trądziku pospolitego. Ważnym aspek- tem jest nie tylko zwiększenie wydzielania sebum, ale rów- nież jego zmieniony skład, co skutkuje zaburzeniami procesu keratynizacji, prowokuje dalsze nadmierne wydzielanie łoju, jak również pojawienie się stanu zapalnego [3]. Cutibacterium This is an article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 Unported (CC BY 4.0) https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/ Opis przypadku / Case study 4 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 67 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” NNext >