4 / 2015 / vol. 4
Kosmetologia Estetyczna
337
N
artykuł naukowy
biochemia
|
CHARAKTERYSTYKA KWASU GAMMA-
-LINOLENOWEGO I JEGO WPŁYW NA SKÓRĘ
Kwas gamma-linolenowy (GLA) powstaje z kwasu li-
nolowego (LA) pod wpływem 6-desaturacji. Enzym ten
u niektórych osób występuje w bardzo małych ilościach,
zanika również z wiekiem, podczas infekcji wirusowych
i bakteryjnych, palenia papierosów, nadużywania alko-
holu, przy spożyciu niektórych niesteroidowych leków
przeciwzapalnych (NLPZ), glikokortykosteroidów, kate-
cholamin oraz nasyconych kwasów tłuszczowych trans.
Brak w organizmie kwasu gamma-linolenowego powo-
duje problemy ze skórą, która staje się sucha, mało ela-
styczna, szybciej tworzą się zmarszczki, pęknięcia, ranki.
Zanika naturalna odporność skóry [5].
Dobrym źródłem GLA jest olej z wiesiołka, ogórecz-
nika i nasion czarnej porzeczki. Zakres działania GLA
jest zależy od formy podania. Jeżeli zostanie podany
w postaci kremu, przejdzie tylko do warstwy rogowej
naskórka. GLA podany doustnie przechodzi do war-
stwy skóry właściwej, wzmacniając ją, zapobiegając
utracie wody, wzmacnia barierę ochronną skóry przed
wnikaniem bakterii, toksyn, grzybów czy alergenów [5].
GLA w organizmie człowieka jest przekształcany
do kwasu dihomo-gamma-linolenowego (DGLA), któ-
ry jest składnikiem lipidów naskórka – fosfolipidów
i ceramidów niezbędnych do utrzymania prawidłowej
struktury naskórka. W wyniku metabolizmu DGLA
powstaje prostaglandyna serii 1 (PGE 1) lub kwas 15-hy-
droksyeikozatrienowy (15-HETrE), które działają prze-
ciwzapalnie i antyproliferacyjnie [6].
15-HETrE oraz DGLA są składnikami ceramidów
naskórka i uczestniczą w regulacji różnicowania ke-
ratynoidów oraz przylegania i złuszczania komórek.
Osoby, u których występuje atopowe zapalenie skóry
(AZS), łuszczyca czy u osób starszych, mają zmniejszo-
ną mniejszą ilość ceramidów w porównaniu z osobami
zdrowymi [6].
|
ZASTOSOWANIE
•
Atopowe zapalenie skóry
(AZS)
Badania skuteczności ole-
jów bogatych w NNKT na
rozwój AZS nie są jedno-
znaczne. W niektórych ba-
daniach, gdzie zastosowa-
no olej z ogórecznika, który
jest bogatym źródłem GLA
u części pacjentów zaob-
serwowano zmniejszenie
świądu, rumienia i łusz-
czenia. Z kolei metaanaliza
19 badań prób klinicznych wykazała, że stosowanie GLA
nie ma istotnego znaczenia u chorych na AZS. W jeszcze
innych badaniach stwierdzono, że niemowlęta karmio-
ne mlekiem o zmniejszonym stężeniu GLAmają większą
skłonność do rozwojuAZS. Dlategowysnutowniosek, że
w tej populacji suplementacja GLA może przeciwdziałać
atopowemu zapaleniu skóry [6].
•
Łuszczyca
W literaturzemożna znaleźć doniesienia, że suplementacja
NNKT głównie EPA i GLA łagodzi objawy łuszczycy. Bada-
nia przeprowadzone w latach 80. XXwieku na niewielkiej
grupie chorych wykazały korzystny wpływ na przebieg
choroby zastosowanie doustnej suplementacji LA w połą-
czeniu z GLA. Do tej pory nie przeprowadzono badań na
szerszą skalę, które potwierdziłyby te wnioski [6].
•
Starzenie się skóry wraz z wiekiem
Po dwumiesięcznej kuracji olejem z ogórecznika (po po-
daniu w dwóch grupach badawczych albo 360 albo 720
mg) zaobserwowano u zdrowych starszych osób zmniej-
szenie suchości skóry, świądu oraz poprawę profilu lipido-
wego w błonach erytrocytów. Korzystny wpływ kwasu
gamma-linolenowego na stan skóry wynika z poprawy
nawilżenia skóry oraz działania przeciwzapalnego, które
ogranicza ilość podrażnień i spowalnia procesy starzenia.
U starszych osób obserwuje się również spadek odporno-
ści. W randomizowanym badaniu starszym osobom po-
dawano olej z nasion czarnej porzeczki (źródła GLA i LA)
i zaobserwowano miejscowe podniesienie odporności, któ-
re wspomaga funkcje obronne skóry przed infekcjami [6].
•
Osoby dializowane
U osób dializowanych często występują problemy ze
skórą, tj. suchość, zaczerwienienie czy świąd, które są
wynikiem niewydolności nerek. Po 6-tygodniowym
stosowaniu doustnej suplementacji GLA (250g/d) zaob-
serwowano zmniejszenie objawów. Nie zaobserwowa-
no żadnej poprawy po suplemetacji LA (2g/d) [6].
Tabela 1
Skład wybranych olejów roślinnych
Źródło
[1]
Nazwa oleju
Nasycone kwasy
tłuszczowe
Nienasycone kwasy tłuszczowe
Omega-3 Omega-6
Omega-9
Arganowy
PA (12,8); SA (5,8)
ALA (0,5)
LA (33)
OA (46,6)
Canola (rzepakowy)
PA (6,2)
ALA (6,6)
LA (21,6)
OA (61,3)
Z czarnuszki
MA (<1); PA (10-14); SA (1-4)
ALA (<0,5)
LA (50-60); GLA (<0,5)
OA (20-30)
Z ogórecznika
PA (9,5-11,5); SA (2-4,2)
LA (34-40), GLA (18-25)
OA (13,5-18,5)
Z rokitnika
PA (30-33) SA (<1)
ALA (30)
LA (5-7); GLA (35)
OA (14-18); EA (2)
Z wiesiołka
PA (6,2) SA (1,8)
ALA (<2)
LA (70-75), GLA (10-15)
OA(3,5-5,4)
Oliwa z oliwek
PA (11)
ALA (0,7)
OA (75)
Lniany
PA (5-7); SA (3-7)
ALA (48-60)
LA (<20)
OA (10-18)
Objaśnieniaskrótów:
PA
–palmitynowy,
SA
–stearynowy,
ALA
–alfa-linolenowy,
LA
– linolowy,
GLA
–gamma-linolenowy,
OA
–oleinowy
