< Previous• bruzda nosowo-wargowa – stanowi fałd oddzielający skrzydło nosa od policzka, biegnie łukowato do kąta ust, • bruzda kątowa – ogranicza brodę biegnąc łukiem od kąta ust do brzegu trzonu żuchwy, • rynienka podnosowa (fałd nosowo-wargowy) – występuje jako zagłębienie leżące pomiędzy przegrodą nosa a wargą górną, • bruzda bródkowo-wargowa – biegnie poprzecznie na gra- nicy dolnego brzegu mięśnia okrężnego ust i mięśnia bród- kowego [8, 15]. Dopełnieniem oceny zmian wymienionych struktur była ocena kształtu i wielkości szpary powiekowej oraz owalu twa- rzy wyznaczonej przez okolicę kąta żuchwy, policzek i trzon żuchwy. Na podstawie autorskiej ankiety wypełnionej przez każ- dą z uczestniczek wykluczono osoby z przeciwwskazaniami do wykonania zabiegu. Każdy zabieg rozpoczynał się odpo- wiednim przygotowaniem skóry do wykonania masażu. Naj- pierw wykonano demakijaż, usuwając wszelkie ślady makija- żu i oczyszczając skórę. Następnie wykonano zdjęcia twarzy zachowując te same warunki dokumentowania. Po zakoń- czeniu etapu przygotowawczego przystępowano do przepro- wadzenia zabiegu. U wszystkich badanych przeprowadzo- no w tych samych warunkach serię zabiegów. Pierwsze trzy masaże odbywały się co 4-7 dni. Kolejne trzy wykonywano co 7 dni. Siódmy i ósmy masaż zostały przeprowadzone w odstę- pie 10-14 dni. Ostatnie dwa wykonane były w odstępie mie- siąca. Przez całą serię 10 zabiegów monitorowano stan skó- ry twarzy uczestniczek. Dokonywano oceny ewentualnych zmian zachodzących na skórze w wyniku przeprowadzonego zabiegu. Zbierano dane dotyczące jakości skóry, wyglądu, ję- drności, elastyczności i zmarszczek. WYNIKI Fotografia 1 wskazuje badaną z grupy wiekowej powyżej 36 lat. Na zdjęciu po prawej zauważalne są spłycone i mniej wyraźne fałdy czołowe. Podobnie, na bardziej „rozmyte” i mniej kontra- stowe wyglądają bruzdy promieniste w okolicy kąta bocznego oka. Spłycenie bruzd szyjnych dało wyraźny efekt zmniejsze- nia głębokości zmarszczek tej okolicy. Z kolei spłycenie bruz- dy kątowej spowodowało łagodniejsze przejście brody w poli- czek, niwelując w niewielkim stopniu granicę pomiędzy tymi częściami twarzy. Na skutek zmiany tonusu mięśniowego za- uważalna jest poprawa owalu twarzy, szczególnie nastąpiło złagodzenie obrysu i spłycenie wcięcia dokładnie na wysoko- ści bruzdy kątowej. Zauważalna jest również zmiana proporcji kształtu twarzy, czyli wyrównanie podstawy żuchwy. Ponadto zauważalna jest również różnica w zarysie nosa. Rozjaśnienie ciemnych obszarów w okolicy nosa, a w szczególności w okoli- cy kąta przyśrodkowego oka świadczy o złagodzeniu jego obry- sów i wygładzeniu skóry. Zarysowana wyraźnie przed zabiega- mi bruzda bródkowo-wargowa uległa po serii zabiegów wyraź- nemu spłyceniu, co dało efekt gładszej skóry w okolicy brody. Fotografia 2 wskazuje kolejną kobietę z grupy wiekowej po- wyżej 36 lat. Zauważalne są spłycone i mniej wyraźne fałdy czołowe i międzybrwiowe. Bruzda nosowo-wargowa uległa spłyceniu. Również spłycenie bruzd szyjnych dało wyraźny efekt zmniejszenia głębokości zmarszczek tej okolicy. Ry- nienka podnosowa po zabiegu stała się też mniej ostra, gdyż uległa spłyceniu. Na skutek zmiany tonusu mięśniowego mięśni wyrazowych zauważalna jest poprawa owalu twarzy, szczególnie nastąpiło złagodzenie obrysu i spłycenie wcię- cia na wysokości bruzdy kątowej. Zauważalna jest również zmiana proporcji kształtu twarzy, czyli wyrównanie podsta- wy żuchwy. Rozjaśnienie ciemnych obszarów w okolicy nosa, a w szczególności w okolicy kąta przyśrodkowego oka świad- czy o złagodzeniu jego obrysów i wygładzeniu skóry. Na fotografii 3 najbardziej zauważalna jest zmiana zmarsz- czek statycznych czoła (fałdy czołowe) i wokół oczu na bar- dziej powierzchowne. Podobnie fałdy międzybrwiowe i pro- mieniste uległy spłyceniu i stały się mniej widoczne. Szpara powiekowa jest zauważalnie powiększona. Spłycenie bruz- dy kątowej spowodowało łagodniejsze przejście brody w po- liczek niwelując w niewielkim stopniu granicę pomiędzy tymi częściami twarzy. Spłycenie bruzdy bródkowo-wargo- wej spowodowało łagodniejsze przejście wargi dolnej w bro- dę. Zauważalna jest również zmiana proporcji kształtu twarzy, z prostokąta na bardziej owalny. Fotografia 4 obrazuje efekty po serii 10 masaży u kobie- ty z młodszej grupy. Widać rozluźnienie fałdu międzybrwio- wego. Skóra gładzizny czoła wygląda na mniej pofałdowaną. Fałdy czołowe stały się również mniej widoczne. Szpara po- wiekowa uległa powiększeniu, fałd powieki górnej i dystalna część brwi jest widocznie uniesiona. Proporcje twarzy ule- gły zmianie, podstawa czoła jest szersza, a okolica żuchwowa uległa wyszczupleniu. Na fotografii 5 zauważalny jest efekty spłycenia i bar- dziej „rozmytych” fałd czołowych oraz międzybrwiowych, co może świadczyć o zmniejszeniu napięcia mięśnia marszczy- ciela brwi i mięśnia podłużnego. Obrzęki pod oczami uległy spłaszczeniu i zmniejszeniu. Nastąpiło też spłycenie bruz- dy nosowo-wargowej. Twarz uległa wyszczupleniu na skutek odprowadzenia limfy i zastosowania technik liftingujących podczas masażu. Zauważalna jest również zmiana propor- cji kształtu twarzy. Nastąpiło wyrównanie podstawy żuchwy w wyniku zaostrzenia kąta żuchwy i wyszczuplenia okolicy bródkowej. Spłycenie bruzd szyjnych dało wyraźny efekt wy- gładzenia skóry tej okolicy. Fotografia 6 przedstawia najmłodszą, 25-letnią kobietę. Trudno u tak młodej osoby dostrzec zmarszczki statyczne, ale po dokładnej analizie obrazowej można zauważyć niewielkie napięcia fałdów międzybrwiowych, które po serii zabiegowej uległy niemal całkowitemu zanikowi. Szpara powiekowa ule- gła nieznacznemu powiększeniu, a owal twarzy uległ podnie- sieniu, co jest widoczne najlepiej przy kątach żuchwy. Można też zauważyć zanik bruzdy kątowej. 3 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 48 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” NFot. 1 Kobieta z grupy wiekowej powyżej 36 lat. Przed i po zabiegu Źródło:Archiwum własne autora Fot. 2 Kobieta z grupy wiekowej powyżej 36 lat. Przed i po zabiegu Źródło:Archiwum własne autora 3 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 49 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” NFot. 3 Kobieta z grupy wiekowej powyżej 36 lat. Przed i po zabiegu Źródło:Archiwum własne autora Fot. 4 Kobieta z grupy wiekowej poniżej 36 lat. Przed i po zabiegu Źródło:Archiwum własne autora 3 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 50 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” NFot. 5 Kobieta z grupy wiekowej poniżej 36 lat. Przed i po zabiegu Źródło:Archiwum własne autora Fot. 6 Kobieta z grupy wiekowej poniżej 36 lat. Przed i po zabiegu Źródło:Archiwum własne autora 3 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 51 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” NDYSKUSJA Badania przeprowadzone przez niektórych naukowców su- gerują, że masaż tkanek głębokich, skoncentrowany na roz- luźnianiu czepca ścięgnistego i brzuśca czołowego mięśnia potyliczno-czołowego, może przynosić korzyści w zakresie zmniejszenia nieprawidłowego napięcia w układzie mięśnio- wo-powięziowym. Wyniki tych badań wskazują na poprawę elastyczności tkanek po jednorazowym działaniu [12]. Ob- serwacja efektów zabiegowych po wykonanym masażu wy- kazała, że u większości badanych kobiet najlepsze wizualne efekty występują w obrębie fałdów czołowych i międzybrwio- wych. Same badane zaobserwowały je po 4-6 zabiegach. Nie stwierdzono istotnych różnic w efektach wykonanego zabie- gu w zależności od grupy wiekowej, natomiast u 5 kobiet bio- rących udział w badaniach, za wyjątkiem odczucia relaksacyj- nego, nie zauważono znaczących różnic w wyglądzie. Uzupełnieniem przeprowadzonej analizy była samooce- na pozabiegowych zmian w obrębie twarzy dokonana przez kobiety biorące udział w badaniu. W obu grupach wiekowych badane stwierdziły redukcję napięć mięśniowych, a w gru- pie młodszej dodatkowo wyszczuplenie twarzy. Choć przed- miotem przeprowadzonego badania nie była ocena nawilże- nia skóry twarzy, to należy wspomnieć, że w subiektywnym odczuciu dużej grupy kobiet, efekt poprawy nawilżenia skóry twarzy i miękkości był wyraźnie wyczuwalny (rys. 1, 2). Badane kobiety czuły się bezpiecznie podczas trwania ma- sażu i nie obawiały się powikłań uznając go za relaksujący. To istotny element całego zabiegu, ponieważ pozytywne do- świadczenia i brak obaw pacjentów przed skutkami uboczny- mi mogą przyczynić się do ich pełnej satysfakcji i skłonności do kontynuacji lub ponowienia terapii. Większość badanych kobiet uważała, że przeprowadzony cykl zabiegów może sta- nowić skuteczną alternatywę dla tradycyjnych zabiegów me- dycyny estetycznej takich jak chirurgiczny lifting twarzy. To wskazuje na postrzeganie masażu kobido jako naturalnej, nieinwazyjnej metody poprawy wyglądu i redukcji oznak sta- rzenia się skóry. Dokonując zbiorczej oceny uzyskanych efektów zabiegu badanej grupy kobiet, można stwierdzić, że najczęściej wi- zualny efekt poprawy dotyczył fałdów czołowych i między- brwiowych oraz bruzdy kątowej (u 10 osób), bruzdy nosowo- -wargowej (u 7 osób), bruzdy bródkowo-wargowej (u 6 osób). Powiększenie szpary powiekowej stwierdzono u 7 osób, a po- prawę owalu u 6 badanych. Podsumowując analizę można stwierdzić, że najczęściej obserwowanymi efektami wykonanego zabiegu są: spłycone bruzdy w okolicach oczu i ust, wygładzone fałdy skóry twarzy oraz zmiana jej obrysu. Osiągnięte rezultaty badania są zgod- ne z oczekiwaniami większości badanych. Nie zaobserwowa- no istotnego zróżnicowania efektów zabiegu w zależności od wieku badanych kobiet. To sugeruje, że zaproponowany za- bieg wykorzystujący elementy masażu kobido może być sku- teczny niezależnie od grupy wiekowej i może przynosić po- dobne efekty terapeutyczne dla kobiet w dowolnym wieku. WNIOSKI Najczęściej obserwowanymi efektami wykonanego zabiegu z elementami masażu kobido są zmniejszenie napięć skóry, głównie w obrębie oczu i ust. W subiektywnym odczuciu sa- mych badanych nastąpiła poprawa nawilżenia oraz miękko- ści skóry twarzy. Uzyskane wyniki są zgodne z oczekiwania- mi większości badanych kobiet. Jest to ważna informacja dla masażystów, którzy powinni dostosować swoje działania do uzyskania głównie tych efektów, które są najbardziej oczeki- wane, stosując zasadę indywidualnego podejścia do klientek. Uzyskane wyniki pozwalają wnioskować, że zabieg może być postrzegany jako naturalna, nieinwazyjna, relaksująca metoda poprawy wyglądu twarzy i redukcji oznak starzenia się skóry. Rys. 1, 2 Uzyskane efekty zabiegu w ocenie badanej grupy kobiet Źródło:Opracowanie własne 1 2 4 1 5 0 1 2 3 4 5 6 osoby w wieku 25-35 lat nawilżenie i miękkość skóry poprawa owalu twarzy redukcja napięć redukcja zmarszczek wyszczuplenie twarzy 5 3 6 0 1 2 3 4 5 6 7 osoby w wieku > 36 lat nawilżenie i miękkość skóry poprawa owalu twarzy redukcja napięć redukcja zmarszczek wyszczuplenie twarzy 1 2 4 1 5 0 1 2 3 4 5 6 osoby w wieku 25-35 lat nawilżenie i miękkość skóry poprawa owalu twarzy redukcja napięć redukcja zmarszczek wyszczuplenie twarzy 5 3 6 0 1 2 3 4 5 6 7 osoby w wieku > 36 lat nawilżenie i miękkość skóry poprawa owalu twarzy redukcja napięć redukcja zmarszczek wyszczuplenie twarzy ilość osób 1 2 4 1 5 0 1 2 3 4 5 6 osoby w wieku 25-35 lat nawilżenie i miękkość skóry poprawa owalu twarzy redukcja napięć redukcja zmarszczek wyszczuplenie twarzy 5 3 6 0 1 2 3 4 5 6 7 osoby w wieku > 36 lat nawilżenie i miękkość skóry poprawa owalu twarzy redukcja napięć redukcja zmarszczek wyszczuplenie twarzy 1 2 4 1 5 0 1 2 3 4 5 6 osoby w wieku 25-35 lat nawilżenie i miękkość skóry poprawa owalu twarzy redukcja napięć redukcja zmarszczek wyszczuplenie twarzy 5 3 6 0 1 2 3 4 5 6 7 osoby w wieku > 36 lat nawilżenie i miękkość skóry poprawa owalu twarzy redukcja napięć redukcja zmarszczek wyszczuplenie twarzy ilość osób 3 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 52 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” NPODSUMOWANIE Wraz z ciągłym postępem cywilizacyjnym i przyspieszającym tempem życia, coraz więcej ludzi doświadcza chronicznego stresu. W efekcie rośnie zapotrzebowanie na różne metody relaksacji, w tym na masaż kobido. Efekty tego zabiegu pro- wadzą do poprawy wyglądu twarzy poprzez wygładzenie wi- docznych zmarszczek, korektę szpary powiekowej, redukcję obrzęków, czy też poprawę owalu twarzy. Dodatkowo zabieg zapewnia doskonałą formę relaksu i odprężenia. Wykorzy- stując dostępność nowych technologii, masażyści i kosme- tolodzy mogą wzbogacić oferowane usługi, uzyskując jeszcze większe korzyści dla klientów. Perspektywy rozwoju japoń- skiego masażu wydają się być obiecujące i warto kontynu- ować badania nad tą metodą, aby w pełni wykorzystać jej po- tencjał i zwiększyć popularność na polskim rynku. LITERATURA / REFERENCES 1 . Bień A, Turkosz A, Stadnicka S, et al. Beauty treatments and skin care during pregnancy. European Journal of Medical Technologies. 2014;2(3):66-71. 2 . Dolecka W. Masaż kobido zamiast liftingu. Estetyczny Magazyn. 2021;(1):126-128. 3 . Allen L, Pounds D. Masaż leczniczy. Podstawy anatomiczne i techniki. Wrocław: Wyd. Edra Urban & Partner; 2018. 4 . Kolankowska-Trzcińska M. Psychocosmetology – the opportunity to re- duce stress in a beauty salon with the use of music therapy, massage, yoga, and meditation. Aesth Cosmetol Med. 2022;11(4):123-130. https://doi.org/10.52336/acm.2022.019 5 . Pediaditis M, Giannakakis G, Chiarugi F, et al. Extraction of facial featu- res as indicators of stress and anxiety. In: Proceedings of the Annual In- ternational Conference of the IEEE Engineering in Medicine and Biology Society. IEEE. 2015;3711-3714. http://doi.org/10.1109/EMBC.2015.7319199 6 . Wytrążek M, Chochowska M, Marcinkowski J. Masaż tkanek głębokich – konieczne podejście terapeutyczne wobec narastającej epidemii chorób narządu ruchu. Problemy Higieny i Epidemiologii. 2013;94(3):428-434. 7 . Magiera L. Klasyczny masaż leczniczy. Kraków: Wyd. Bio-Styl; 2007. 8 . Domaradzki J, Zaleski A. Anatomia Praktyczna Układu Ruchu. Wrocław: Wyd. Edra Urban & Partner; 2021. 9 . Kołodziejczak A. Kosmetologia. Tom I. Warszawa: Wyd. PZWL; 2019. 10 . Koren Y, Kalichman L. Deep tissue massage: What are we talking about? Journal of Bodywork and Movement Therapies. 2018;22(2):247-251. 11 . Riggs A. Masaż tkanek głębokich. Wizualny przewodnik po technikach. Wyd. CMT; 2008. 12 . Stecco L. Atlas fizjologii powięzi mięśniowej. Szczecin: Wyd. Odnova- -Med; 2020. 13 . Uryzaj R, Kuklińska A, Cabak A. Wpływ masażu tkanek głębokich na ob- niżenie napięcia struktur taśmy powierzchownej tylnej. Polish Journal of Sports Med. 2016;3:157-163. 14 . Uryzaj R. Anatomia masażu tkanek głębokich. Poznań: Wyd. Centrum Szkoleniowe Rafała Uryzaja; 2020. 15 . Bochenek A, Reicher M. Anatomia człowieka. Tom I. Warszawa: Wyd. PZWL; 1990. otrzymano / received: 15.02.2024 | poprawiono / corrected: 22.02.2024 | zaakceptowano / accepted: 27.02.2024 MLECZKA DO OPALANIA SPF30 I SPF50 ASTRALI Mleczka do opalania Astrali oferują optymalną ochronę podczas opalania. Zawierają sku- teczne filtry, SPF30 lub SPF50, jednocześnie nawilżając i odżywiając skórę. Bezwonne, szyb- ko się wchłaniają, nie pozostawiając na skórze białego filmu ani uczucia lepkości. Są szcze- gólnie przeznaczone dla tych, którzy preferują lekkie produkty. Ich nietłusta konsystencja sprawia, że łatwo i równomiernie się rozsmarowują. Mleczka bazują na maśle shea, które dodatkowo koi i wspomaga regenerację komórkową. W składzie jest też witamina E – znany przeciwutleniacz, niwelujący wolne rodniki, odpowiedzialne za powstawanie zmarszczek i szybsze starzenie się skóry. tristarcos.pl POINT ZMIENIA PUNKT WIDZENIA – REWOLUCJA W PIELĘGNACJI SKÓRY Poznaj luksusową serię trzech kremów przeciwstarzeniowych, które odmieniają pie- lęgnację skóry. • POINT Extra Firm – mocny krem ujędrniający z peptydami, który spektakular- nie poprawia jędrność i elastyczność skóry. • POINT Age Reverse: krem przeciwstarzeniowy z peptydami i składnikami ro- ślinnymi, redukujący oznaki starzenia i przywracający młodzieńczy wygląd. • POINT Multi Protect – nawilżający krem z SPF 15, idealny dla skóry delikatnej, intensywnie nawilżający i chroniący przed czynnikami zewnętrznymi. Każdy z nich wspiera naturalne procesy skóry, zapewniając widoczne i długo- trwałe rezultaty. Odkryj nową jakość pielęgnacji z pHformula! 3 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 53 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” N3 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 55 PREZENTACJA KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA P Krem do ciała Profhilo® Figura to multiaktywny krem remodelujący i ujędrniający, zawierający nisko- i wysokocząsteczkowy kwas hialuronowy oraz Matrixyl® 3000. Według Bukhariego i in., kwas hialuronowy ma silny potencjał wiązania wody, a zastosowany w dermokosmetykach nie tylko zwiększa nawilżenie skóry, ale również sty- muluje syntezę kolagenu. Natomiast Matrixyl® 3000 (E. Veiga i in., 2023) zawiera kombinację peptydów: Pal-GHK i Pal-GQPR, które pobudzają proces przebudowy tkanek i pomagają przywró- cić prawidłowe czynności komórek. W kwietniu 2024 r. zostało opublikowane ba- danie G. Rovedy i in., którego celem było zbadanie skuteczności kremu do ciała Profhilo® Figura w zakresie nawilżenia i poprawy kondycji skóry. W badaniu wzięło udział 30 kobiet w wieku od 30 do 65 lat z tendencją do suchości skóry i łagodnej do umiarkowanej atonii skóry, czyli utraty ela- styczności w obszarze kończyn dolnych. Uczest- niczki stosowały krem do ciała Profhilo® Figura codziennie przez 28 dni na skórę nóg. Skutecz- ność kremu oceniono w 14. i 28. dniu, stosując nieinwazyjne, instrumentalne techniki bioin- żynieryjne do oceny nawilżenia, elastyczności i jędrność skóry. W 28. dniu tolerancja skóry zo- stała również oceniona klinicznie przez derma- tologa, a także przez uczestniczki, które wypeł- niły kwestionariusz samooceny w celu oceny ich zadowolenia z produktu. W dniu 28. w porównaniu z dniem 0 nastą- pił znaczący wzrost nawilżenia, aż o 42,4% (P<0,0001), oraz wzrost ogólnej elastyczności o 6,3% (P<0,0001). 96,7% uczestniczek stwier- dziło, że skóra jest gładsza i jędrniejsza, a 93,3% zauważyło rozjaśnienie skóry. Wyniki ankiety satysfakcji uczestników wykazały, że wszyst- kie kobiety biorące udział w badaniu zauważy- ły zwiększone nawilżenie i elastyczność skóry. Większość ochotniczek zauważyła, że po użyciu produktu miała bardziej jędrną skórę. Warto podkreślić, że w czasie trwania badania nie wy- stąpiły żadne zdarzenia niepożądane. Podsumowując, wyniki tego badania sugerują, że codzienne stosowanie kremu do ciała Profhilo® Figura przez 28 dni na okolice nóg doprowadziło do poprawy nawilżenia, elastyczności i jędrności skóry u zdrowych kobiet ze skłonnością do sucho- ści skóry i atonią łagodną do umiarkowanej. ŹRÓDŁA 1. Bukhari SNA, Roswandi NL, Waqas M, et al. Hyaluronic acid, a pro- mising skin rejuvenating biomedicine: A review of recent updates and pre-clinical and clinical investigations on cosmetic and nutri- cosmetic effects. Int J Biol Macromol. 2018;120:1682-1695. 2. Veiga E, Ferreira L, Correia M, et al. Anti-aging peptides for ad- vanced skincare: Focus on nanodelivery systems. J Drug Deliv Sci Technol. 2023;89:1-16. 3. Roveda G, Tanzini L, Bergomi C, et al. Emerging Evidence for the Effectiveness of Profhilo® Figura Body Cream in Enhancing Skin Hydration, Elasticity, and Firmness. Ann Case Report. 2024;9:1743. Zabiegi z wykorzystaniem kompleksów hybrydowych kwasu hialuronowego są uzupełniane odpowiednio dopasowaną pielęgnacją domową, w myśl zasady, że nawet najlepszy zabieg odmładzający nie będzie do końca efektywny bez odpowiednio dobranego dermokosmetyku. Specjalne przygotowanie formuły dermokosmetyku stanowi kontynuację danego zabiegu, dającą pełną synergię działania. Takim dobrym duetem jest zabieg bioremodelingu na ciało oraz krem do ciała Profhilo® Figura. PROFHILO® FIGURA POPRAWA NAWILŻENIA, ELASTYCZNOŚCI I JĘDRNOŚCI Emilia Garłowska Scientific Communication & Education Manager IBSA Poland, dr n. biol. z doświadczeniem w branży farmaceutycznej w obszarze marketingu i planowania biznesu, trenerka zorientowana na wynik, mająca doskonałe umiejętności komunikacji interpersonalnej, autorka artykułów naukowych w prasie specjalistycznej3 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 57 ARTYKUŁ KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA E Z wiekiem wydłuża się proces wymiany komór- kowej (turn-over time), zaburzeniu ulegają funkcje bariery skórnej, zmniejsza się odpowiedź immu- nologiczna, a proces termoregulacji zostaje za- burzony. Obniża się również produkcja łoju, potu, a także witaminy D w skórze. Granica skórno- -naskórkowa ulega spłaszczeniu, co wpływa na pogorszenie ukrwienia warstwy podstawnej na- skórka. W skórze właściwej dochodzi do spadku ilości włókien kolagenowych typu I i III oraz spad- ku ilość kwasu hialuronowego. Dobór terapii za- biegowej, opierający się wyłącznie na poprawie kondycji skóry, może nie przynieść satysfakcjonu- jących efektów. Istotne jest holistyczne podejście oraz ocena kondycji całego organizmu. Hormony to jeden z elementów, który znacząco wpływa na tempo starzenia skóry, a także determinuje możli- wości regeneracji skóry po zabiegach. Umiejętność rozpoznania zaburzeń gospodarki hormonalnej na podstawie wywiadu, symptomów widocznych na skórze, wyników badań laboratoryjnych, sta- nowi podstawę efektywnej terapii. Hormony odgrywają bardzo ważną rolę w re- gulacji procesów fizjologicznych w skórze. Odpo- wiedź komórkowa na hormony zależy od stężenia receptorów w danym narządzie czy tkance. Recep- tory dla hormonów znajdują się na keratynocytach, fibroblastach, sebocytach oraz melanocytach. Istotnymi hormonami odpowiedzialnymi za pra- cę fibroblastów, produkcję włókien kolagenowych, elastynowych i glikozamidoglikanów są estrogeny, hormony tarczycy, insulina i witamina D. Starzenie jest naturalnym procesem za- chodzącym w każdej komórce ludzkiego ciała. Jego oznaki najdotkliwiej ukazują się na twarzy, niejednokrotnie obniżając jakość życia. Problem ten dotyka wszystkich, dlate- go najbardziej pożądanymi zabiegami wśród klientów gabinetów kosmetologicznych są te odmładzające wygląd skóry. Kosmetologia oferuje wiele możliwości. By w pełni wyko- rzystać potencjał terapii, warto przed roz- poczęciem zabiegów przeanalizować szereg czynników, w tym hormonalnych, wpływają- cych na ich efektywność. Monika Łysiak kosmetolog, pedagog i publicysta branżowy, właścicielka i pomysłodawczyni centrum szkoleniowego beauty, współzałożycielka akademii dotyczącej kosmetyki komplementarnej Czynniki hormonalne wpływające na starzenie skóry i efektywność zabiegów anti-agingNext >