< Previous3 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 38 ARTYKUŁ KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA E Czynniki wzrostu to najczęściej cząsteczki bia- łek, zdolne do stymulowania różnych proce- sów komórkowych, w tym proliferacji, migracji i różnicowania się komórek, a także gojenia się i regeneracji tkanek. Nie powinno dziwić, że wzbudzają one duże nadzieje w zastosowaniach medycyny regeneracyjnej, a także w kosmetolo- gii. Proces gojenia jest realizowany w odpowiedzi na uszkodzenie tkanki, które może mieć różny charakter, a jego przebieg jest długotrwały i zło- żony. Warto też zwrócić uwagę na rozróżnienie procesów gojenia i regeneracji. Gojenie prowa- dzi do utworzenia tkanki o zmienionej budowie i wytworzenia blizny, a regeneracja doprowadza do całkowitego odtworzenia w pełni funkcjonal- nej tkanki lub narządu. Jednak o ile regeneracja występuje głównie u niższych kręgowców, o tyle w ograniczonym zakresie jest także obserwowa- na u ssaków. PROCESY GOJENIA W procesie gojenia ran biorą udział komórki macierzyste naskórka, a także skórne prekur- sory fibroblastów, komórki macierzyste tkanki tłuszczowej, a aktywność tych komórek podlega regulacji z udziałem czynnika wzrostu naskórka (EGF), czynnika wzrostu fibroblastów (FGF), płyt- kopochodnego czynnika wzrostu (PDGF), trans- formującego czynnika wzrostu (TGF), czynnika wzrostu śródbłonka naczyń (VEGF) oraz innych. Zaburzenia w funkcjonowaniu komórek macie- rzystych oraz w syntezie i degradacji czynników wzrostu mogą np. opóźniać gojenie lub stymulo- wać tworzenie blizn przerostowych. Podczas gojenia rany można wyróżnić główne fazy: zapalną, proliferacji i przebudowy, których działanie może nakładać się na siebie. Po uszko- dzeniu tkanek dochodzi do uruchomienia kaska- dy krzepnięcia i utworzenia się skrzepu. Towa- rzyszy temu uwalnianie czynnika pochodzenia stromalnego 1 (SDF-1), PDGF czy TNF- α, z jedno- czesnym napływem monocytów i neutrofilów. Dla migrujących komórek skrzep stanowi tym- czasowe rusztowanie, a komunikacja pomiędzy komórkami jest realizowana z wykorzystaniem szerokiego spektrum mediatorów. Szczególną rolę odgrywa wytwarzany przez trombocyty PDGF, który aktywuje makrofagi i fibroblasty do wydzielania kolejnych czynników wzrostu. Cy- tokiny i czynniki wzrostu, zwłaszcza PDGF, FGF, TGF- β, wydzielane podczas fazy zapalnej, sty- mulują tworzenie tkanki włóknistej. Przejście z fazy zapalnej do proliferacyjnej jest zależne głównie od aktywności makrofagów i następu- je kilka dni od wystąpienia urazu. W kolejnym Organizm dorosłego człowieka zawiera przeciętnie ponad 30 bilionów komórek – to blisko milion razy więcej niż liczba osób mieszkających w naszym kraju. Oczywiste jest więc to, że by komórki realizowały swoje funkcje w sprawny sposób, muszą się ze sobą komunikować. Mechanizmów takiej komuni- kacji jest wiele, ale w zasadzie wszystkie pole- gają na wysyłaniu odpowiednich posłańców, a są nimi najczęściej substancje sygnałowe, choć mogą to być też bardziej złożone struk- tury, takie jak egzosomy. Wśród wielu klas takich substancji sygnałowych, ważne dla procesów namnażania komórek i ich różni- cowania są czynniki wzrostu. Czynniki wzrostu i ich zastosowanie w kosmetykach Marcin Wasylewski dr n. biol. w obszarze biochemii, wykładowca akademicki na kierunkach medycznych, biotechnologii i kosmetologii, prowadził badania naukowe w Polsce i laboratoriach europejskich w obszarze biochemii i biomateriałów3 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 39 ARTYKUŁ KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA E etapie, trwającym najczęściej w ciągu drugiego tygodnia od wystąpienia urazu, dochodzi do proliferacji wzajemnie po- budzanych przez siebie keratynocytów oraz fibroblastów, stymulowanych dodatkowo przez komórki tuczne. Odbywa się to dzięki wydzielaniu wielu cytokin i czynników wzro- stu, takich jak: IL-1, IL-6, GM-CSF, KGF, FGF, HGF. Wytwa- rzana jest sieć włókien kolagenowych, fibronektyny oraz kwasu hialuronowego, co jest zależne także od obecności TGF- β1 oraz TGF- β2 oraz dochodzi do angiogenezy, któ- ra umożliwia napływ nowych komórek progenitorowych, czynników wzrostu i substancji odżywczych. W kolejnej fa- zie następuje przebudowa macierzy zewnątrzkomórkowej, synteza kolagenu typu I, który jest najobficiej występują- cym elementem ECM w skórze. REGENERACJA TKANEK O ile opisane mechanizmy pozwalają organizmowi reago- wać na obrażenia w obrębie tkanek, o tyle w kosmetologii można wykorzystywać te mechanizmy do planowanej re- konstrukcji skóry, w celu uzyskania jej lepszych parame- trów. Jedną z grup technik i zabiegów kosmetyki regene- racyjnej jest powodowanie kontrolowanego uszkodzenia skóry i/lub uruchomienie naturalnych procesów napraw- czych, skutkujących zwiększonym poziomem proliferacji komórek skóry oraz odbudową macierzy zewnątrzkomór- kowej. Do takich działań można zaliczyć zarówno terapie ablacyjne z użyciem lasera frakcyjnego, jak i złuszczanie chemiczne oraz inne techniki. Choć stopień działania czynnika wywołującego uszkodzenie może być istotnie różny, to zasada działania procesów wywoływanych przez takie bodźce jest podobna, jak opisana powyżej. Inną możliwością modulowania naturalnych procesów regeneracyjnych jest zastosowanie czynników wzrostu. Ta- kie podejście jest stosowane zarówno w medycynie, jak i ko- smetologii. Ważnym zagadnieniem jest optymalne dostar- czenie czynników wzrostu, biorąc pod uwagę ich stabilność i zdolność do penetracji do wybranych tkanek. W obszarze kosmetologii stosuje się preparaty zabiegowe zawierające czynniki wzrostu i naturalne jest pytanie o skuteczność takich zabiegów. Wiarygodnym, choć pewnie niejedy- nym sposobem oceny są badania naukowe, w tym badania kliniczne, oceniające rezultaty stosowania terapii czy za- biegów. Przykładem takiej oceny jest praca opublikowana w 2023 r. przez zespół z Queen Mary University of London pod kierownictwem Haidara Hassana, prezentująca wyniki badań nad stosowaniem preparatów zawierających czyn- niki wzrostu, mające za zadanie odmłodzenie skóry twarzy. Jest to systematyczny przegląd literatury, czyli przegląd pi- śmiennictwa, zbierający wszystkie badania na dany temat. W pracy tej zanalizowano trzydzieści trzy badania, w tym 9 randomizowanych badań kontrolowanych, przeprowa- dzonych z udziałem 1180 uczestników, w których przeba- dano 23 różne preparaty zawierające czynniki wzrostu. Badanie dotyczyło raportów opublikowanych od 2000 do 2022 r., w których oceniano szereg parametrów skóry, ta- kich jak zmarszczki i bruzdy, tekstura skóry i fotouszkodze- nia, a także całościowy wygląd. W konkluzjach badania wskazano, że miejscowe za- stosowanie preparatów kosmetycznych, zawierających czynniki wzrostu, a mających za zdanie wpływać na me- tabolizm kolagenu, mogą być stosowane w terapii przeciw- zmarszczkowej i poprawiającej teksturę skóry. Pozytywny wynik analizy można traktować jako punkt wyjścia, gdyż pozostaje wybór odpowiednich do wybranego zadania czynników, sposobów ich pozyskiwania i – co chyba równie ważne – odpowiednich formulacji. Ale już teraz warto zain- teresować się kosmetykami zawierającymi takie składniki aktywne, tym bardziej że w tym przypadku możemy być i badaczem, i badanym. LITERATURA 1. Wang F, Gao Y, Li H, et al. Effect of natural-based biological hydrogels com- bined with growth factors on skin wound healing. Nanotechnology Reviews. 2022;11(1):2493-2512. 2. Eskens O, Amin S. Challenges and effective routes for formulating and delive- ry of epidermal growth factors in skin care. International Journal of Cosmetic Science. 2021;43(2):123-130. 3. Quinlan DJ, Ghanem A M, Hassan H. Topical growth factor preparations for facial skin rejuvenation: A systematic review. Journal of Cosmetic Dermatology. 2023;22(7):2023-2039. 4. Kołaczek A. Przegląd metod pielęgnacji skóry dojrzałej. Kosmetologia Estetycz- na. 2015;6(4):541-545. 5. Pikuła M, Langa P, Kosikowska P, Trzonkowski P. Komórki macierzyste i czynniki wzrostu w gojeniu ran. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej. 2015;69:874-885.3 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 41 PREZENTACJA KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA P JAK DZIAŁAJĄ CZYNNIKI WZROSTU Komórkowe czynniki wzrostu to substancje sy- gnałowe występujące naturalnie w organizmie człowieka, także w skórze, które stymulują wzrost, namnażanie i różnicowanie komórek. Są to biał- ka, peptydy lub substancje niebiałkowe (steroidy), które odpowiadają za sygnalizację międzyko- mórkową. Ich zadaniem jest komunikacja między komórkami naskórka oraz skóry i przekazanie sygnału do odpowiednich komórek. Wydzielane czynniki wzrostu są rozpoznawane przez recep- tory – białka powierzchniowe komórek doce- lowych, co rozpoczyna kaskadę różnorodnych reakcji, w tym aktywację naturalnych procesów odnowy skóry dla jej odmłodzenia. Linia zabiegowa PLANT PLASMA to intensyw- na dermokuracja przeciwstarzeniowa i rewitali- zująca dla skóry twarzy, wokół oczu, szyi, dekoltu i dłoni. Dzięki aktywizacji naturalnych procesów odnowy poprawia ona takie parametry skó- ry, jak: gęstość, napięcie, nawilżenie, wypłyca zmarszczki i wzmacnia strukturę kolagenu. Za- biegi obejmują preparaty profesjonalne i kremy pielęgnacyjne, które bazują na roślinnych czyn- nikach wzrostu o udowodnionych efektach dzia- łania: EGF i TGF- β. EGF – EPIDERMALNY CZYNNIK WZROSTU Ma intensywne działanie przeciwstarzeniowe dla rewitalizacji i poprawy kondycji skóry. Re- dukuje zwiotczenia i zmarszczki, regeneruje na- skórek, normalizuje nawilżenie i wielkość porów. Poprawa parametrów i wyglądu skóry to efekt stymulacji namnażania keratynocytów, a przez to wzmożonej syntezy kolagenu (kolagenu młodego +123% w ciągu 7 dni od aplikacji), ela- styny (+45% w ciągu 7 dni od aplikacji) i fibronek- tyny. Efektem jest także zwiększenie biosyntezy kwasu hialuronowego w keratynocytach. TGF- β – TRANSFORMUJĄCY CZYNNIK WZROSTU BETA Działa odmładzająco w przypadku starzenia chronologicznego, jak i zewnątrzpochodnego. Promuje wzmożone podziały fibroblastów, pod- wyższa poziom ekspresji białek macierzy poza- komórkowej, takich jak kolagen, fibronektyna i integryna. Hamuje degradację macierzy, prze- ciwdziałając metaloproteinazom, dzięki czemu wzmacnia strukturę włókien podporowych skóry i redukuje zmarszczki. Zwiększa syntezę GAG i kwasu hialuronowego, w związku z tym wzmacnia jędrność i nawilżenie skóry. Czynniki wzrostu PLANT PLASMA są iden- tyczne z naturalnymi, wytwarzanymi w skórze czynnikami wzrostu. Są także sterylne i wolne od składników pochodzenia ludzkiego, zwierzęcego czy bakteryjnego, od endotoksyn i konserwantów. METODY APLIKACJI Czynniki wzrostu są skuteczne zarówno poda- wane powierzchniowo na skórę (przenikanie po- przez mieszki włosowe, kanaliki potowe lub od- działywanie powierzchniowe wywołujące efekt fizjologiczny), jak i wprowadzane za pomocą mi- kronakłuwania czy technik laserowych. Efekty stymulującego działania roślinnych czynników wzrostu PLANT PLASMA są wzmocnione dzięki fotodynamicznej metodzie aplikacji PDT ze świa- tłem lasera LLLT i LED. PLANT PLASMA marki Chantarelle to nowoczesne zabiegi z zakresu kosmetologii regeneracyjnej, w których zastosowano czynniki wzrostu w sposób naturalny stymulujące skórę do odnowy. PLANT PLASMA CZYNNIKI WZROSTU W NIEINWAZYJNEJ REGENERACJI SKÓRY Khrystyna Shekhovtsova ekspert Chantarelle, dermatolog i lekarz medycyny estetycznej CHANTARELLE Laboratory Derm Aesthetics ul. Sierakowska 29 05-092 Łomianki +48 22 610 43 10 3 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 43 PREZENTACJA KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA P Linia została opracowania z myślą o najbar- dziej wymagających i wrażliwych skórach, tak by redukować szeroki problem estetyczny. Sku- teczność produktów została potwierdzona kli- nicznie, a jakość farmaceutyczna i wielokierun- kowość produktów sprawia, że linia jest w pełni skuteczna i przede wszystkim bezpieczna. Linia ADVANCE + w swojej ofercie obejmuje trzy produkty (jeden bez tripeptydu miedzi). Jak zatem dobrać odpowiedni produkt? PRO-HEAL SERUM ADVANCE+ Skóra wrażliwa, naczyniowa z trądzikiem ró- żowatym wymaga niezwykle delikatnej, ale zarazem skutecznej pielęgnacji. Serum w tym celu sprawdzi się idealnie. Dodatkowo łagodzi i zmniejsza zmiany zapalne w przebiegu trądziku pospolitego III i IV, dlatego można nim uzupełnić terapie przeciwtrądzikowe. Kombinacja silnych antyoksydantów, tj. kwas L-askorbinowy 15%, retinol 1% oraz witamina E 1%, skutecznie neutralizują wolne rodniki, ni- welują płytkie oraz głębokie zmarszczki, zapew- niają równomierny koloryt oraz strukturę skóry. Retinol reguluje odnowę komórkową naskórka, działa seboregulująco oraz zmniejsza zmiany za- palne. Ekstrakt z liści europejskiej oliwki wzmac- nia płaszcz ochronny skóry, sprawia, że produkt jest niezwykle skuteczny, nie podrażnia skóry. Chroni przed uszkodzeniem mechanicznym, re- generuje oraz zmniejsza zmiany trądzikowe. SUPERSERUM ADVANCE+ Fotostarzenie, przebarwienia czy atrofia to tyl- ko kilka wskazań z niewielu, z jakimi poradzi sobie serum. Kwas L-askorbinowy 15% odmładza, uszczelnia naczynia krwionośne, chroni przed stresem oksydacyjnym. Tripeptyd miedzi (czyn- nik wzrostu) stymuluje skórę do produkcji włó- kien podporowym, zwiększa akumulację białek, glikozaminoglikanów oraz chroni strukturę DNA. Alfa arbutyna oraz kwas kojowy hamują proces tyrozynazy, jednocześnie rozjaśniając przebar- wienia. Kompleksowy skład sprawdzi się również w przypadku blizn potrądzikowych lub miejscowo na rozstęp czy blizny chirurgiczne. Serum wi- docznie zagęszcza oraz ujędrnia skórę, wyrównu- je koloryt, rozjaśnia przebarwienia oraz zapewnia aktywną ochronę antyoksydacyjną. C EYE SERUM ADVANCE+ Zmarszczki, cienie lub worki pod oczami – cien- ka skóra pokocha to niezwykle lekkie serum. Wysoka zawartość kwasu hialuronowego nawil- ża delikatną skórę. Tripeptyd miedzi zagęszcza, wzmacnia oraz spłyca utrwalone zmarszczki. Kwas L-askorbinowy 7,5% wzmacnia naczynia krwionośne, rozjaśnia oraz rewitalizuje. Serum widocznie niweluje oznaki starzenia, rozświe- tla oraz rewitalizuje okolice oczu, sprawiając, że spojrzenie jest pełne młodzieńczego blasku. Linia ADVANCE+ została opracowana w taki sposób, aby skupić się na korzyściach płynących ze stosowania witaminy C, tj. antyoksydacji, czy działaniu odmładzającym, z uwzględnieniem to- warzyszących problemów estetycznych. Dlatego niezależnie od tego, czy mamy skórę nadreaktyw- ną z trądzikiem różowatym czy skórę z bliznami i utratą jędrności, jesteśmy w stanie wykorzystać właściwości serum w pełnym zakresie. Laboratorium INNOVATIVE SKINCARE ponownie zaskakuje, prezentując innowacyjną linię produktów iS Clinical ADVANCE+. Połączenie stabilnej formy witaminy C (kwas L-askorbinowy) z tripeptydem miedzi (czynnik wzrostu) zapewnia widoczne rezultaty w poprawie kondycji skóry. Połączenie tych substancji pobudza fibroblasty, stymulując skórę do odnowy oraz spowalnia procesy starzenia, ale to nie wszystko! WITAMINA C DOPASOWANA DO TWOICH POTRZEB LINIA ADVANCE + OD IS CLINICAL Marta Poprawa mgr kosmetologii, szkoleniowiec firmy BMED3 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 44 PREZENTACJA KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA P SEMINARIUM KOSMETYCZNE GERnétic BIOTECHNOLOGIA – KLUCZ DO SUKCESU GERnétic Za nami seminarium kosmetyczne marki GERnétic. 17 i 18 kwietnia 2024 r. w siedzibie firmy, francuskim Béraut, grupa ok. 20 uczestniczek poznawała filozofię marki, produkty i zabiegi. Zdobywały one wiedzę u samego źródła – od szkoleniowców marki z wieloletnim doświadczeniem pracy w laboratoriach GERnétic. Wydarzenie było okazją do dokładnego poznania marki kosmeceutyków, słynących już ze swojej efektywności. Dzięki niewielkiej grupie szkole- niowej każda z uczestniczek miała możliwość bezpośredniego kontaktu ze szkoleniowcami, zadawania pytań, a atmosfera seminarium stwa- rzała idealne warunki do dyskusji oraz integracji. TEMATYKA SEMINARIUM Tematykę pierwszego dnia skupiono wokół pie- lęgnacji twarzy. Poruszone tematy dotyczyły ta- kich zagadnień, jak rozświetlenie i rozjaśnienie skóry, pielęgnacja wrażliwej okolicy oczu oraz postępowanie w przypadku skóry wrażliwej i ato- powej. Oprócz części teoretycznej, szkoleniowcy zaprezentowali też krok po kroku zabiegi dla cery wrażliwej, skóry odwodnionej i anti-age. Drugie- go dnia uczestniczki zgłębiały tematy obejmu- jące pielęgnację ciała. Wśród nich znalazły się pielęgnacja biustu i redukcja tkanki tłuszczowej oraz zabiegi ujędrniające i wyszczuplające biust i ciało. Odbyła się również prezentacja nowej marki, stworzonej w laboratoriach GERnétic – Astrali. Ta „młodsza siostra” GERnétic odpowia- da na potrzeby skóry z niewielkimi problemami. Główne zadanie kosmetyków Astrali to podtrzy- mywanie dobrej kondycji skóry oraz prewencja za pomocą starannie dobranych i skutecznych w działaniu składników aktywnych. Na zakoń- czenie seminarium każda z uczestniczek otrzy- mała dyplomy z rąk szkoleniowców. W SERCU FIRMY Co wyjątkowe i warte podkreślenia, wszystko odby- wało się w sercu firmy. Dobrze wyposażona, klima- tyzowana i pięknie zaaranżowana sala szkoleniowa znajduje się blisko zabytkowego dworku, w którym mieści się główna siedziba GERnétic. Położenie w malowniczej Oktanii inspiruje do twórczej pracy nad kosmeceutykami i dostraja z powolnym rytmem okolicznej natury. Właśnie w takich warunkach kul- tywowana jest filozofia marki GERnétic, która opiera się nie tylko na eliminacji problemów skóry, ale tak- że na znajdowaniu przyczyny. GERnétic dużą wagę przywiązuje do takich zagadnień, jak gospodarka hormonalna, niedobory witamin i mikroelementów w organizmie czy zdrowy i zbilansowany tryb życia. Takie holistyczne i wielowymiarowe podejście do człowieka pozwala na trafne wytypowanie źródła deficytów, dzięki czemu podejmowane działania ko- smetyczne są skuteczniejsze, a efekty długotrwałe. Poza aktywnym udziałem w wykładach, uczest- niczki seminarium mogły także poznać region, w którym znajduje się siedziba firmy. Zwiedzanie stolicy regionu Oktanii – Tuluzy, lunche i kolacje w malowniczych okolicznych miejscowościach po- zwalały poczuć ducha i klimat tego pięknego rejonu. Seminarium w Béraut, oprócz solidnej daw- ki wiedzy teoretycznej i praktycznej, nałado- wał uczestniczki pozytywną energią oraz dał możliwość spędzenia czasu w pięknym miejscu i w gronie osób o wspólnej pasji, jaką jest zdro- wa i piękna skóra. Pasję tę podziela także marka GERnétic, która od ponad 50 lat tworzy bezkon- kurencyjne kosmeceutyki do twarzy i ciała. TRI STAR Cosmetics ul. Marusarzówny 2 80-288 Gdańsk +48 603 790 161 Kamila Ogonowska specjalista ds. handlowych i marketinguKlaudia Leszczyńska Andrzej Zaleski 0009-0003-3512-7255 Wyższa Szkoła Fizjoterapii z siedzibą we Wrocławiu, ul. Tadeusza Kościuszki 4, 50-038 Wrocław +48 71 342 50 02 a.zaleski@wsf.wroc.pl Sposób cytowania / Cite Leszczyńska K, Zaleski A. Treatments using elements of Kobido massage for anti-ageing prevention and relaxation. Aesth Cosmetol Med. 2024;13(3):103-111. https://doi.org/10.52336/acm.2024.015 Zabiegi z wykorzystaniem elementów masażu kobido w profilaktyce przeciwstarzeniowej i relaksacji Treatments using elements of Kobido massage for anti-ageing prevention and relaxation STRESZCZENIE Wzrost świadomości społeczeństwa na temat dbałości o do- bry stan zdrowia i atrakcyjny wygląd, idący wraz z rozwojem społecznym sprawiają, że zachowanie młodego wyglądu na- biera coraz większego znaczenia. Jedną z proponowanych metod poprawy wyglądu i kondycji skóry twarzy, stanowią- cą alternatywę dla chirurgicznego liftingu, jest masaż kobi- do. Wykorzystuje on wybrane techniki manualne wykonywa- ne ręką specjalisty. Celem pracy była ocena skuteczności oddziaływania wy- branych elementów masażu kobido na poprawę wyglądu skóry, rozluźnienie mięśni twarzy, redukcję ich napięcia oraz poprawę krążenia krwi i limfy w obrębie głowy. Badaniem ob- jęto grupę 27 kobiet, u których zastosowano 10 takich samych zabiegów. Najczęściej obserwowanymi efektami cyklu zabiegów było zmniejszenie napięć i wygładzenie fałdów skóry twarzy oraz zmiana obrysu twarzy. Uzyskane wyniki były zgodne z oczeki- waniami większości badanych. Masaż kobido może być sku- teczną metodą poprawy wyglądu skóry twarzy oraz może sta- nowić bezpieczną alternatywę dla chirurgicznego liftingu. Słowa kluczowe: masaż kobido, techniki relaksujące, rozluźnienie mięśni twarzy, starzenie się ABSTRACT The growing emphasis on maintaining a youthful appearance is driven by increased public awareness of the importance of good health and an attractive appearance, which going hand in hand with social development. Kobido massage is a suggested technique for enhancing the look and state of facial skin, serving as a non-surgical alternative to a facelift. The procedure employs specific manual techniques executed by a skilled specialist. This study aimed to evaluate the effectiveness of selected elements of kobido massage on improving the appearance of the skin, relaxing facial muscles, reducing their tension and improving blood and lymph circulation in the head area. The study included a group of 27 women who received 10 of the same treatments. The most frequently observed effects of the sequence of procedures were a reduction in tension and smoothing of facial skin folds, as well as a change in facial contour. The obtained results were consistent with the expectations of the majority of the participants. Kobido massage can be an effective method of improving the appearance of facial skin and may be a safe alternative to surgical lifting. Keywords: kobido massage, relaxation techniques, facial muscle relaxation, aging WSTĘP Dążenie do jak najlepszego stanu zdrowia i atrakcyjnego wy- glądu sprawia, że temat starzenia nabiera coraz większego znaczenia. Upływający czas sprawia, że skóra zaczyna tracić elastyczność, pojawiają się zmarszczki, zmieniają się propor- cje twarzy. Wiele osób poszukuje skutecznych metod, które pozwolą im zachować młodzieńczy wygląd i opóźnić proce- sy starzenia. Jedną z metod stosowanych w celu zmniejszenia wizual- nych efektów starzenia się, która zdobywa coraz większą po- This is an article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 Unported (CC BY 4.0) https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/ Artykuł oryginalny / Original article 3 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 45 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” Npularność, jest pochodzący z Japonii masaż zwany kobido. Wykorzystuje on starannie opracowane techniki manipula- cyjne wykonywane ręką specjalisty, do których należą uci- skanie, rozcieranie i oklepywanie stymulujące produkcję włókien kolagenowych i poprawiające trofikę skóry. Regular- ne stosowanie zabiegu może prowadzić do poprawy wyglą- du skóry, redukcji zmarszczek, zwiększenia elastyczności, ję- drności oraz ogólnej poprawy stanu i wyglądu skóry. Początki tego rodzaju masażu sięgają XIV wieku i opierają się na japońskiej filozofii, zgodnie z którą stan zdrowia i piękna cia- ła jest zależny od równowagi energii życiowej „ki”. Znajomość przepływu tej energii w okolicy twarzy oraz umiejętność zrów- noważenia stanu narządów wewnętrznych i emocji jest bardzo ważną oraz unikalną cechą japońskiego masażu twarzy. Składa się on z kilku technik, które mają na celu poprawę krążenia krwi i limfy w obrębie twarzy, a także uwolnienie napięć i obniżenie poziomu stresu. W wyniku tych działań dochodzi do poprawy wyglądu skóry, a także do zmniejszenia wielkości zmarszczek i innych oznak procesu starzenia. Działanie zabiegu obejmuje również stosowanie naturalnych olejków i kosmetyków rege- nerujących skórę i poprawiających jej kondycję. Masaż stymuluje zakończenia nerwów czuciowych twarzy, co skutkuje poprawą krążenia krwi i lepszym odżywieniem skóry [1]. Zabieg koncentrując się na skórze, mięśniach oraz energii życiowej „ki”, wymaga użycia zróżnicowanych tech- nik opierających się na wielu czynnościach manualnych, po- cząwszy od delikatnych powierzchniowych uderzeń do głęb- szych nacisków. Ruchy w trakcie wykonywania tego masażu twarzy oparte są na połączeniu wibracji, głaskania i szczypa- nia. Szybkość, z jaką wykonywany jest masaż zależy od eta- pu zabiegu. W etapie relaksacyjnym jest powolny, a w części liftingującej dynamiczny w celu stymulacji syntezy włókien kolagenowych i elastynowych. W skórze twarzy znajduje się wielka koncentracja recepto- rów czuciowych, i zgodnie z teorią japońskiego masażu, deli- katne uciskanie tych punktów nerwowych zwiększa dopływ energii „ki”, co prowadzi do naturalnego liftingu. Choć pozytyw- ne efekty mogą być widoczne już po pierwszym zabiegu, to po- czątkowo zaleca się wykonanie ich co 4-7 dni, stopniowo wy- dłużając odstępy czasowe między sesjami. Zabieg wykorzystu- jący techniki japońskiego masażu może być więc uznany jako metoda służąca upiększaniu twarzy oraz poprawie ukrwienia skóry. Ponadto odpręża i stymuluje produkcję kolagenu [2]. GŁÓWNE KOMPONENTY ZABIEGU WYKORZYSTUJĄCEGO ELEMENTY MASAŻU KOBIDO Masaż kobido obejmuje kilka technik wykonywanych przez terapeutę. Należą do nich: 1. Masaż tkanek głębokich. Zabieg zaczyna się od opracowa- nia w pozycji siedzącej okolicy karku i górnej części grzbie- tu. Ruchy terapeutyczne są powolne i delikatne w celu zmniejszenia napięć mięśniowych powierzchownych i głę- bokich mięśni grzbietu. Następnie po zmianie pozycji cia- ła na leżącą tyłem, stosując tę samą technikę, oddziałuje się na tkanki zlokalizowane w obrębie twarzy i szyi, co po- woduje wygładzenie zmarszczek. Zabieg wykonuje się bez użycia olejków i innych substancji poślizgowych, docierając jak najgłębiej do wszystkich tkanek. 2. Masaż relaksacyjny. Ten etap zabiegu wprowadza w stan głębokiego odprężenia, zmniejsza stres i poprawia samo- poczucie osoby masowanej. 3. Drenaż limfatyczny. Poprawia głównie przepływ chłonki, ale także krwi. Usuwa ze skóry toksyny i wpływa na lepsze dotlenienie tkanek. 4. Techniki liftingujące. Oparte są na wykonywaniu intensyw- nych ruchów szczypania, oklepywania i naciągania skóry, które poprawiają owal twarzy, redukują zmarszczki i spra- wiają, że skóra staje się bardziej elastyczna. 5. Masaż akupresurowy. Polega na naciskaniu określonych punktów na twarzy, co ma na celu poprawę krążenia krwi i limfy oraz przywrócenie równowagi energetycznej. Wszystkie elementy całego zabiegu łączą się w spójną i ho- listyczną terapię, która ma na celu poprawę kondycji skóry, redukcję oznak starzenia i odprężenie całego ciała [3-5]. Masaż kobido jest uważany za bezpieczną metodę, jednak- że istnieją przeciwwskazania, które uniemożliwiają wyko- nanie zabiegu lub wymuszają konieczność zmodyfikowania technik masażu. TECHNIKI WYKONYWANIA ZABIEGU Podczas zabiegu stosuje się pięć technik wykorzystywanych w masażu kobido: masażu tkanek głębokich, relaksacji, dre- nażu limfatycznego, masażu liftingującego i akupresury. Część praktyczna rozpoczyna się masażem mięśni grzbie- tu w pozycji siedzącej klienta. Po opracowaniu mięśni czwo- robocznych i głębokich grzbietu, stosuje się masaż tkanek głębokich szyi i twarzy w pozycji leżącej. Masaż tkanek głębokich Koncentruje się na pracy na powięzi i manipulacji tkankami miękkimi. Powięź jest niekończącą się siecią włókien tkan- ki łącznej, a miejscowe zmiany w jej strukturze wpływają na cały obszar grzbietu. Praca w obrębie tej struktury prowadzi do poprawy funkcji mięśni grzbietu poprzez wydłużenie tka- nek będących w skróceniu, równoważenie napięć między an- tagonistami i agonistami mięśniowymi oraz poprawę morfo- logicznej symetrii. Masaż tkanek głębokich stanowi nowoczesną formę ma- sażu, która ma na celu rozluźnienie tkanek miękkich i popra- wę ich przesuwalności. Terapeuta stosuje różnorodne tech- niki, aby zminimalizować użycie siły i działać celowo w odpo- wiedzi na reakcje ciała osoby poddawanej zabiegowi. Istnieje wiele koncepcji dotyczących tej formy masażu, a większość technik wywodzi się z integracji strukturalnej i rozluźniania mięśniowo-powięziowego. Filozofia terapii zakłada wsłuchi- 3 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 46 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” Nwanie się w osobę masowaną, postrzeganie jej holistycznie, dokładną ocenę funkcjonalną i palpacyjną oraz świadome stosowanie poszczególnych technik. Rozluźnianie czepca ścięgnistego jest ważnym elementem całego zabiegu. Jednym ze sposobów rozluźniania jest odcią- ganie czepca poprzez włosy. W przypadku ich braku stosu- je się technikę przesuwania skóry głowy opuszkami palców. Czepiec ścięgnisty jest integralną częścią mięśnia naczasz- nego, którego napięcie powoduje uniesienie brwi i tworzenie bruzd poziomych na czole. Technika ta pozwala na rozluźnie- nie napięć mięśnia i wygładzenie zmarszczek na czole. Po rozluźnieniu czepca ścięgnistego, w kolejnym etapie ma- saż ukierunkowany jest na rozluźnienie mięśni mimicznych. Etap relaksacyjny Stanowi niezbędną część zabiegu mającą na celu przede wszystkim rozluźnienie i przygotowanie ciała do kolejnych czynności. Zaczyna się od aromatoterapii i rozprowadze- nia olejku na obszarze poddanemu zabiegowi. Wpływ masa- żu relaksacyjnego na organizm polega na integracji działania różnych układów ciała i poprawie ich funkcjonowania. Zabieg prowadzi do uzyskania głębokiego relaksu i wyeliminowa- nia nadmiernych napięć mięśniowych, co przyczynia się do przywrócenia harmonii w organizmie i uspokojenia umysłu. Dzięki temu można osiągnąć stan odprężenia i relaksu. Na- stępnie przechodzi się do drenażu limfatycznego. Drenaż limfatyczny i liftingujący Ten etap rozpoczyna się od udrożnienia dużych węzłów chłonnych, po którym następuje stymulacja przepływu chłonki w kierunku kątów żylnych. Rozcieranie wykonuje się ruchem spiralnym działając na węzły pachowe, doły nad- obojczykowe, szyję i okolice podżuchwowe. Drenaż charakte- ryzuje się stopniowym zwiększaniem nacisku na tkanki wy- muszając odprowadzenie limfy. Wolny przepływ chłonki wy- musza wolne tempo masażu, techniki na tym etapie zabiegu mają charakter przepychający. W następnym kroku przechodzi się do technik liftingują- cych polegających na intensywnych ruchach „perkusyjnych”, szczypania i oklepywania, które poprawiają owal twarzy, spły- cają zmarszczki i uelastyczniają skórę. Akupresura Ostatnią częścią zabiegu jest akupresura. Praktyka ta wywodzi się z tradycyjnej medycyny chińskiej, która polega na leczeniu zablokowanej energii „ki” poprzez wywieranie nacisku palcami na punkty meridianowe. Według chińskiej teorii o wszechświe- cie – taoizmie, wszystko w człowieku polega na harmonii i rów- nowadze wewnętrznej między siłami Yin i Yang. Jeśli przepływ energii „ki” jest zaburzony, może to prowadzić do choroby. Przy- wrócenie zaburzonego przepływu energii odbywa się poprzez ucisk w punktach akupresury. Chińscy naukowcy przeprowa- dzili w latach osiemdziesiątych XX w. badania, stwierdzając, że podczas terapii akupresurowej uwalniane są endorfiny. Po- przez ucisk wybranych punktów twarzy następuje pobudzenie receptorów nerwowych, dzięki czemu obniża się poziom bólu różnego pochodzenia, dochodzi do poprawy kondycji skóry, re- dukcji zmarszczek czy poprawy owalu twarzy [2, 3, 6, 7, 9-14]. CEL PRACY Celem pracy była ocena efektów wykonanego zabiegu w świe- tle profilaktyki przeciwstarzeniowej, polegająca na porównaniu wyglądu skóry, wielkości zmarszczek, redukcji obrzęków, oceny owalu twarzy przed zabiegami i bezpośrednio po ich zakończe- niu. Dodatkowo oceniono działanie relaksacyjne zabiegu. MATERIAŁ I METODY BADAŃ Badania zostały przeprowadzone na 27-osobowej grupie ko- biet w wieku od 25 do 69 lat (średnia wieku 40 lat), które pod- dały się serii 10 zabiegów wykorzystujących elementy masa- żu kobido. Każdy zabieg trwał 100 minut. W celu przedstawie- nia ewentualnego zróżnicowania oddziaływania zabiegów na skórę badanych, dokonano podziału badanych na grupę ko- biet młodszych (wiek 25-35 lat, n=13) oraz kobiet dojrzałych (powyżej 36. roku życia, n=14). Terapia oparta na stosowaniu ręcznych technik wykorzy- stuje subtelne wrażenia dotykowe, które nie są możliwe do przetłumaczenia na język urządzeń pomiarowych. Pomiar parametrów skóry za pomocą odpowiednio wyskalowanych urządzeń nie może być brany pod uwagę, ponieważ podczas masażu stosuje się preparaty natłuszczające mające wpływ na końcowy efekt zabiegu. Z tego powodu efekty zastosowa- nego zabiegu ocenione zostały na podstawie analizy wzroko- wej wybranych punktów twarzy. Dokumentacja fotograficz- na oraz wykorzystanie subiektywnej skali ocen badanej gru- py kobiet, miały na celu wykazać efektywność masażu jako metody profilaktycznej i terapeutycznej. Seria zabiegów za- kończyła się po upływie 4 miesięcy od rozpoczęcia badania. Fotografie wykonane zostały tym samym aparatem, przy zachowaniu stałych parametrów zdjęcia (natężenie światła, rozdzielczość, długość ogniskowej, ostrość) bez stosowania jakichkolwiek programów fotokorekcyjnych. W trakcie wy- konania zdjęcia, kobiety pozostawały w pozycji nierucho- mej z całkowicie rozluźnionymi mięśniami wyrazowymi, za- mkniętymi ustami i otwartymi oczami. Ocenie poddano następujące bruzdy i fałdy znajdujące się w obrębie twarzy: • fałdy czołowe – dwie lub trzy poprzecznie biegnące fałdy nad oczodołami, • fałdy międzybrwiowe – dwie lub trzy pionowe bruzdy mię- dzy łukami brwiowymi, • fałd powieki górnej – biegnie równolegle do brzegu powie- ki górnej, • fałdy promieniste (kurze łapki) – występują w postaci roz- chodzących się różnokierunkowo krótkich bruzd w okolicy kąta bocznego oka, 3 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 47 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” NNext >