6 / 2016 / vol. 5
Kosmetologia Estetyczna
639
N
artykuł naukowy
dermatologia
surowiczych, zajęcie nerek, układu nerwowego oraz zmiany w ob-
razie morfologii krwi o charakterze cytopenii (niedokrwistość he-
molityczna, leukopenia < 4000/mm
3
lub limfopenia < 1000/mm
3
,
trombocytopenia < 100000/mm
3
. Do kryteriów laboratoryjnych
zaliczono obecność przeciwciał przeciwjądrowych ANA, skierowa-
nychprzeciwkoantygenomanty-dsDNA, anty-Sm(
antygenSmith’a
)
oraz antyfosfolipidowych. TRU można również rozpoznać nieza-
leżnie od przedstawionych kryteriów w przypadku zajęcia nerek,
potwierdzonego w badaniu histopatologicznym, przy obecnych
przeciwciałach ANA lub anty-dsDNA [4].
|
|
Różnicowanie
Typowy dla ostrej postaci tocznia rumień twarzy o kształciemotyla
zewzględu na lokalizacjęwpierwszej kolejności należy różnicować
ze zmianami w przebiegu trądziku różowatego, który odróżnia
grudkowy i krostkowy charakter wykwitów, naczynioruchowy
charakter zmian oraz ich zaostrzanie pod wpływem czynników,
takich jak stres, wysiłek, alkohol oraz niektóre pokarmy (Fot. 5).
Ostrą postać skórną tocznia, z uwagi na nadwrażliwość na
światło słoneczne, różnicować należy także z fotodermatozami,
głównie wielopostaciowymi osutkami świetlnymi, od których
toczeń różni się przedłużonym czasem utrzymywania rumie-
nia oraz mniej wyraźną zależnością od pór roku.
Kolejną jednostką chorobową, którą należy uwzględnić
w diagnostyce różnicowej, jest zapalenie skórno-mięśniowe,
które przebiega m.in. ze zmianami rumieniowo-obrzękowymi
w zakresie oczodołów oraz bólami mięśniowymi (Fot. 6). Inną
chorobą, której objawy mogą przypominać ostrą postać skór-
ną tocznia, jest łojotokowe zapalenie skóry, w którym zmiany
skórne mają charakter rumieniowo-złuszczający, niekiedy łu-
ski. Od tocznia odróżnia się m.in. rozmieszczeniem zmian skór-
nych odpowiadającym rozmieszczeniu gruczołów łojowych
oraz faktem występowania przede wszystkim u mężczyzn.
Podostry toczeń rumieniowaty manifestuje się w postaci
grudkowo-złuszczającej lub obrączkowatej. Pierwszą z wymie-
nionych postaci, z uwagi na złuszczający charakter zmian skór-
nych, różnicować należy z łuszczycą (
psoriasis
), wktórej brak jest
objawów narządowych, a zmiany skórne lokalizują się głównie
na wyprostnych powierzchniach kończyn, owłosionej skórze
głowy oraz w okolicy krzyżowej (Fot. 7), a także z łuszczycowym
zapaleniem stawów, w którym, podobnie jak w toczniu, zajęte
mogą być dodatkowo stawy obwodowe i kręgosłupa oraz narzą-
dy wewnętrzne. Z kolei postać obrączkowata z towarzyszącymi
zmianami narządowymi wymaga różnicowania z chorobami
ziarniniakowymi, m.in. sarkoidozą oraz boreliozą.
Najczęstszą postać tocznia przewlekłego, toczeń krążkowy,
odróżnić należy od pęcherzycy rumieniowatej, którą cha-
rakteryzują wykwity pęcherzowe i nadżerkowe oraz typowe
zmiany immunologiczne, a także od wielopostaciowych osutek
świetlnych, podczas gdy postać głęboką różnicuje się z zapale-
niami tkanki podskórnej występującymi na innym tle [1].
|
|
Diagnostyka
Stwierdzenie opisanych w artykule zmian skórnych, szczególnie
w przypadku, gdy towarzyszy im nadwrażliwość na światło sło-
neczne, łysienie lub owrzodzenia jamy ustnej, stanowi wskazanie
do skierowania chorego do dermatologa lub reumatologa w celu po-
głębienia diagnostyki. W pierwszej kolejności należy wykonać ba-
danie morfologii krwi, badanie ogólne moczu, a także oznaczenie
przeciwciał przeciwjądrowych ANA, antykoagulantu tocznia LA
oraz przeciwciał skierowanych przeciwko dwuniciowemu dsDNA,
które są najbardziej swoiste dla choroby i których poziom koreluje
z jej aktywnością. Dodatkowo w diagnostyce uwzględnia się dwu-
krotne, wykonywane w odstępie dwunastotygodniowym badanie
na obecność przeciwciał antyfosfolipidowych APLA. Obecność
Fot. 5
Trądzik różowaty w zakresie skóry policzków i nosa. Zwracauwagęobecnośćzmiangrudko-
wychoraz teleangiektazji [11]
Fot. 6
Rumień heliotropowy w zakresie skóry powiek w zapaleniu wielomięśniowym [12]
Fot. 7
Wykwity łuszczycowe w zakresie skóry tułowia [14]
Fot. 4
Toczeń podskórny, postać głęboka okaleczająca [10]
