5 / 2017 / vol. 6
Kosmetologia Estetyczna
472
artykuł naukowy
Kosmetologia Estetyczna
N
bytujących na skórze. Efekt przeciwdrob-
noustrojowy uzyskuje się dzięki zdolno-
ści miodu do pochłaniania wydzielanych
przez skórę substancji – efekt odkażania.
Działanie przeciwzapalne uzyskuje się
dzięki wytworzeniu cytokin na skutek
pobudzenia monocytów i makrofagów [5].
Działanie terapeutyczne miodu wyko-
rzystywane jest w leczeniu chorób błon śluzowych, owrzodzeń
podudzi oraz martwicy tkanek, chorób alergicznych, bakteryj-
nych, grzybiczych skóry. Odnotowano również pozytywne
efekty w przypadku leczenia atopowego zapalenia skóry oraz
łuszczycy [6].
|
|
SKŁAD CHEMICZNY MIODU MANUKA
Miód manuka posiada wiele cennych składników. Związkami
wykazującymi działanie przeciwbakteryjne są związki feno-
lowe, do których zalicza się: flawonoidy oraz fenolokwasy [1].
Jednak substancją przewodnią jest metyloglioksal (MGO). Jest
to substancja pozyskiwana z nektaru drzewa herbacianego.
MGO powstaje w wyniku przemian dihydroksyacetonu [7].
Analizie poddano skład chemiczny miodu manuka oraz ze-
stawiono otrzymane wartości z tymi odpowiadającymi mio-
dom polskim.
Z badań przeprowadzonych przez A. Wilczyńską z Katedry To-
waroznawstwa i Zarządzania Jakością Akademii Morskiej w Gdy-
ni dotyczących składu chemicznego miodu manuka wynika, że
średnia zawartość cukrów redukujących w czterech rodzajach
miodu różniących się zawartością MGO mieści się między 64,9%
a 66,2%. Wodniesieniu do samej sacharozy średnia zawartość wy-
nosiła powyżej 14%. Dane literaturowe podają, że miody manuka
zawierają około 15,4% sacharozy i jest to wartość znacznie wyższa
aniżeli ta charakteryzująca miody pochodzenia polskiego [1].
Ponadto w zależności od źródła spotkać można różne dane
dotyczące zawartości MGO w miodzie manuka: 38-761 mg/kg
[8, 9], 25-725 mg/kg [10], 189-835 mg/kg itp. [11]. Polifenole wy-
kryte zostały w ilościach 117-150 mg GAE/100 g miodu. Miody
polskie zawierają zbliżone ilości polifenoli, jednak najwięcej
jest ich w miodzie gryczanym i wrzosowym. Średnia zawar-
tość wody wynosiła 16,2%-18,6%. W odniesieniu do literatury
miody polskie zawierają od 16,1% do 19,3% wody, w zależności
od pochodzenia miodu [1].
Opisane badanie obejmowało również określenie właściwo-
ści przeciwutleniających. Wyniki jasno przedstawiały dużą
zdolność redukowania kationorodników przez przeciwutle-
niacze zawarte w miodach. W przeciwieństwie do miodów
polskich, których aktywność przeciwrodnikowa mieści się
w przedziale 30-70%, miód manuka wykazuje tę aktywność
na poziomie powyżej 75% [1].
|
|
METYLOGLIOKSAL
Metyloglioksal (rys. 1) to związek występujący w nektarze ro-
śliny
Leptospermum scoparium
obok dihydroksyacetonu [12, 13].
Na podstawie przeprowadzonych badań
na 9 próbkach świeżego miodu manuka
stwierdzono, że po 30 tygodniach prze-
chowywania w temp. 37ºC poziom MGO
w przeciwieństwie do poziomu dihydrok-
syacetonu stopniowo wzrastał. Adams
i współautorzy [10] wykazali, że MGO po-
wstaje na skutek odwodnienia dihydrok-
syacetonu [13]. Zdaniem naukowców zawartość MGO w roślinie
jest wskaźnikiem stresu, jaki towarzyszy jej w trakcie wzro-
stu. Związane jest to z niemożnością usunięcia MGO z rośliny
w okresie wzmożonego stresu. Eliminacja ta polegać ma na reak-
cjach enzymatycznych doprowadzających do rozpadu związku.
Wspomniany stres natomiast może wynikać z wysokiego zaso-
lenia gleby, na której rośnie roślina, bądź też suszy.
W związku z tym można sądzić, że wysokie stężenie MGO
w roślinie, z której pozyskuje się miód manuka, wynika z niedobo-
ru bądź braku enzymu odpowiedzialnego za rozkład tego związ-
ku [12, 13]. Warto zaznaczyć, że według Adamsa i wsp. [10] oraz
Weigela i wsp. [14] MGO w innych miodach tworzy się według
odmiennego mechanizmu. Według nichMGO uzyskuje się wwy-
niku zabiegów technologicznych, którym poddane zostały cukry
proste zawarte wmiodach [10, 14]. Również za przyczynę powsta-
nia związku podaje się zbyt długie przechowywanie miodu [12].
MGO oprócz właściwości przeciwzapalnych, przeciwbak-
teryjnych i przeciwgrzybiczych wykazuje również działanie
antykancerogenne. Zostało udowodnione, że substancja ta
działa hamująco na procesy komórkowe w tkankach nowotwo-
rowych, nie oddziałując na tkanki niezmienione chorobowo.
Zwiększenie aktywności MGO uzyskuje się poprzez połączenie
z witaminą C [15].
|
|
WŁAŚCIWOŚCI SUROWCÓW POZYSKIWANYCH
ZDRZEWAMANUKA
Natura dostarcza wiele bogactw, które z różnych powodów
są niedoceniane przez potencjalnych użytkowników. Wśród
właściwości miodu oraz olejku manuka wymienia się m.in. ak-
tywność antybiotyczną. Dla określenia stopnia tej właściwości
stosuje się wartość inhibinową będącą wypadkową substancji,
jak również warunków fizykochemicznych odpowiadającym
tym produktom w czasie ich oznaczania [8]. W badaniu prze-
prowadzonym w Instytucie Włókien Naturalnych i Roślin Zie-
larskich w Poznaniu, obejmującym 50 próbek miodu, uzyskano
wartości inhibinowe od 2,0 do 4,5. Liczbą 2 określa się stopień
działania bakteriostatycznego na poziomie 12,5%, natomiast
4 – na poziomie 3,12%. Działanie antybiotyczne miodu zapew-
nia składnik, jakim jest metyloglioksal. Jest to substancja nie-
nadtlenkowa, a o jej zawartości w miodzie świadczy wskaźnik
MGO. Do 2007 roku funkcjonował wskaźnik UMF (Wyjątko-
wy Wskaźnik Manuka), który określał stopień aktywności an-
tybiotycznej dla różnych odmian miodu. Został on zastąpiony
wskaźnikiem MGO, kiedy uznano, że za działanie antybiotycz-
ne odpowiedzialny jest metyloglioksal [8].
Rys. 1
Budowa chemiczna metyloglioksalu
