4 / 2017 / vol. 6
Kosmetologia Estetyczna
420
artykuł naukowy
Kosmetologia Estetyczna
N
licznych torbieli na jajnikach, zaburzeniami owulacji lub jej bra-
kiem, hiperandrogenizmem oraz niepłodnością [3]. PCOS odpo-
wiada w około 73% przypadków za brak owulacji oraz niepłod-
ność, w 75% przypadków jest przyczyną zaburzeń menstruacji,
a w 85% przyczynia się do poronień i występowania hirsutyzmu,
z kolei trądzik występuje u około 15-25% przypadków [4].
|
|
ETIOPATOGENEZA
W celu określenia charakterystycznych klinicznych i histolo-
gicznych cech zespołu, po raz pierwszy terminu PCOS (
poly-
cysticovarysyndrome
) użyto w 1960 roku i choć od tamtej pory
minęło już ponad 50 lat, nadal przyczyny występowania PCOS
nie są do końca wyjaśnione. Badania najczęściej wskazują na
podłoże genetyczne, gdzie w większości przypadków stwier-
dza się dziedziczenie autosomalne dominujące, jednak w nie-
których rodzinach wykryto typ dziedziczenia recesywny [5].
|
|
Kryteria rozpoznawcze
Kryteria rozpoznania PCOS zmieniły się na przestrzeni lat.
Obecnie zespół PCOS diagnozuje się na podstawie standar-
dów Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego, który
stwierdza, iż zespół PCOS charakteryzuje się zaburzeniami
miesiączkowania oraz owulacji, niepłodnością i androgeni-
zacją z często występującym hirsutyzmem (nadmiernym
owłosieniem) oraz otyłością, zwykle u kobiet z hiperinsuline-
mią i wielotorbielowatością jajników.Natomiast podstawowym
kryterium rozpoznawczym jest wyznaczenie wolnego testo-
steronu, a jeżeli chodzi o hirsutyzm, oceniany jest w skali Fer-
rimana-Gallweya [6].
Przy rozpoznaniu PCOS bierze się pod uwagę 4 z 5 wymienio-
nych objawów:
1.
Rzadkie owulacje lub ich brak.
2.
Nadmierna aktywność hormonów o działaniu androgennym
potwierdzona w badaniu klinicznym lub laboratoryjnym.
3.
Obraz policystycznych jajników w badaniu USG (fot. 1, 2).
4.
Kliniczne lub biochemiczne objawy hiperandrogenizmu
– hirsutyzm, trądzik.
5.
Wykluczenie innych chorób przebiegających z nadmiarem
androgenów, tj.: zespołu Cushinga, zespołu oporności insu-
linowej, nieklasycznych postaci wrodzonego przerostu nad-
nerczy, guzów wydzielających androgeny, zaburzeń funkcji
tarczycy i hiperprolaktynemii [7].
Fot. 1
Zespół policystycznych jajników
(PCOS), obraz USG
Źródło:
[II]
Fot. 2
Zespół policystycznych jajników (PCOS)
Źródło:
[II]
Niechciane owłosienie w obrębie twarzy i ciała u kobiet w przebie-
gu PCOS związane jest przede wszystkim z nadmiarem androge-
nów w organizmie. Androgeny występują zarówno u mężczyzn,
jak i u kobiet, natomiast wysokie stężenie u mężczyzn jest uwa-
runkowane biologicznie i jest całkowicie normalne. Androgeny są
wytwarzane umężczyznw jądrach i gruczołach nadnerczowych,
u kobiet wytwarzane są przez jajniki i nadnercza. Ekstremalnie
wysoki poziom androgenów u kobiet może powodować przybra-
nie męskiej budowy, łysienie typu męskiego, powiększenie łech-
taczki czy zmniejszenie się piersi. Taki obraz nadmiaru androge-
nów zwany jest wirylizacją i choć występuje bardzo rzadko, może
mieć ogromny wpływ na jakość życia kobiet [2].
|
|
PATOFIZJOLOGIAWŁOSA
Przeciętnie człowiek traci 50-100 włosów na dobę, co jest fizjo-
logiczne i nie powinno budzić niepokoju. Każdy włos wyrasta
z mieszka włosowego na powierzchnię skóry dopóki niezo-
stanie całkowicie zniszczony, gdyż włosy będą rosnąć nawet
wtedy, gdy łodyga włosa, pojawiająca się nad powierzchnią
skóry, zostanie zerwana lub usunięta [2].
Mieszki włosowe obejmują całą powierzchnię skóry poza po-
deszwami stóp i dłoni. Gęstość włosów, ich rodzaj zależny jest
od wieku oraz od pochodzenia. Mężczyźni i kobiety z tej samej
grupy etnicznej mają podobne liczby mieszków włosowych
i podobne wzory włosów.Pod względem kształtu rozróżniamy
trzy grupy włosów: gładkie, faliste i kręcone. Włosy gładkie
mają w przekroju kształt okrągły, włosy faliste owalny, a włosy
kręcone kształt nerkowaty, zbliżony do ziarna fasoli [2].
Nadmierny porost włosa może być uwarunkowany gene-
tycznie lub etniczne, występuje on zwykle w miejscach ty-
powych jak ramiona, nogi, ręce. Hirsutyzm z kolei, który ma
podłoże hormonalne, występuje na twarzy, brzuchu, klatce
piersiowej, na udach czy plecach [2].
Dorośli posiadają dwa rodzaje włosów: vellus i terminal
(fot. 3). Vellussą to włosy delikatne, miękkie, jasnego koloru,
zwykle krótkie, występują u kobiet na twarzy, klatce piersio-
wej czy placach, dając wrażenie „gładkiej skóry”. Terminal to
włosy długie, grube, ciemne, a czasem kręcone, występują jako
włosy łonowe, pod pachami, jako rzęsy i brwi zarówno u kobiet,
jak i u mężczyzn. Natomiast u mężczyzn włosy typu terminal
zakrywają również twarz i ciało [2].
a)
b)
Fot. 3
a) Włos typu vellus, b) włos typu terminal
Źródło:
[II]
Wzrost włosów występuje w cyklach. Przez cykl włosowy
rozumie się okres od początku wzrostu włosa do jego sa-
moistnego wypadnięcia i zakończenia fazy spoczynkowej.
