Basic HTML Version
56
vol. 1 / 1 / 2012 / Kosmetologia Estetyczna
Epidemiologia chorób
nowotworowych
Przeciętna długość życia w Polsce wzrasta – w ostatnich
latach nieco wolniej. W roku 2007 wynosiła odpowiednio
71,0 lat w
przypadku mężczyzn i
79,9 lat w
przypadku
kobiet. Od roku 2001 zaobserwowane różnice w długości
życia pogłębiają się na niekorzyść mężczyzn. W
stosun-
ku do rozwiniętych krajów Unii Europejskiej mężczyźni
żyją krócej, średnio o 4,6 lat, kobiety o 2 lata, a nowotwory
złośliwe są drugą co do częstości przyczyną
zgonów w Polsce [1].
Od wielu lat obserwuje się stały wzrost
chorych na nowotwory złośliwe – w
ciągu
ostatnich czterdziestu lat liczba chorych
zmarłych na nowotwory złośliwe wzrosła
w Polsce prawie 2,5 razy. Wzrost ten szybszy
jest w populacji mężczyzn. Prawdopodobnie
liczba nowych zachorowań wśród mężczyzn
w
najbliższych dwóch dekadach będzie cha-
rakteryzować się niewielkim spadkiem, na-
tomiast liczba nowotworów wśród kobiet
nadal będzie wzrastać w najbliższych dwóch
dekadach do 80 000 zachorowań w 2025 r.
Istotnym
obserwowanym
zjawiskiem
jest wzrost zachorowalności na nowotwory
wśród młodych dorosłych w
grupie 20-44 lata – wyższy
wśród kobiet. Podobne dane notuje się w populacji kobiet
w średnim wieku 45-64 lat. Przewiduje się wzrost zacho-
rowalności na czerniaka u obu płci z
tendencją do więk-
szej zachorowalności wśród młodych kobiet i
znacznego
wzrostu zachorowalności wśród ludzi starszych, powyżej
65. roku życia. Należy spodziewać się również wzrostu
zachorowań na nowotwory piersi we wszystkich grupach
wiekowych, przy czym największy wzrost zachorowalno-
ści wystąpi w grupie wiekowej kobiet pomiędzy 50. a 69.
rokiem życia. Pojawią się tendencje spadkowe zachoro-
walności na raka szyjki macicy we wszystkich grupach
wiekowych, w
przeciwieństwie do raka trzonu macicy,
w
przypadku którego wykazano tendencję wzrostową
u kobiet w średnim i w starszym wieku. Zachorowania na
nowotwory jajnika dominować będą u
starszych kobiet
i
to one zmieniają niekorzystnie statystykę, gdyż zacho-
rowania umłodych kobiet powinny wykazywać tendencję
spadkową [2].
Ma to związek nie tylko ze stylem życia, zwiększeniem
ekspozycji na czynniki rakotwórcze, zagrożeniami cywi-
lizacyjnym i
rozpowszechnieniem zachowań sprzyjają-
cych rozwojowi nowotworów, ale też zmian w strukturze
wieku, zwiększenia liczby ludności po 65. roku życia i wy-
dłużeniem średniej życia ludności polskiej.
Dane statystyczne wskazują, że pojawi się stosunkowo
duża liczba kobiet młodych i w średnim wieku leczonych
z
powodu nowotworów złośliwych. Grupa ta, aktywna
zawodowo i
życiowo, będzie potrzebowała pomocy ko-
smetycznej w większym niż dotychczas stopniu. Wiązać
to się będzie nie tylko z
samą jakością życia, potrzebami
społecznymi, ale też obawami przed zjawiskami odrzu-
cenia społecznego, alienacji, nietolerancji towarzyskiej
z którymi spotykamy się także obecnie.
Radioterapia
nowotworów
Radioterapia jest jedną najważniejszych metod leczni-
czych w przypadku nowotworów złośliwych, powodującą
około 18% wyleczeń wszystkich nowotworów złośliwych
[3]. Pomimo zdecydowanego postępu w
tej dziedzinie
leczenia, wynikającej zarówno z
progresu techniczne-
go, jak i współpracy wielu specjalistów w
doborze naj-
bardziej optymalnej wersji naświetlań, ilość objawów
ogólnych i miejscowych jest duża, a
ich charakter bardzo
zróżnicowany.
Stopień uszkodzenia komórek pod wpływem działania
promieniowania jonizującego może mieć różny charak-
ter, bardzo rozciągnięty w
czasie, zależny od wielu wza-
jemnie wpływających na siebie czynników, takich jak:
techniki napromienienia (teleradioterapia, brachytera-
pia), rodzaju wiązki promieniowania (fotony, elektrony,
protony) i
jego energii (całkowita dawka pochłonięta, cał-
kowity czas leczenia, liczba i wysokość poszczególnych
dawek frakcyjnych, wrażliwości komórek i
inne). Czas
tych reakcji może przebiegać od milisekund do wielu dni,
miesięcy, a nawet lat po napromienianiu.
Skutki mikrosekundowe to jonizacja i w efekcie wy-
twarzanie wolnych rodników, a
także zmiany chemiczne,
doprowadzające w
następnych godzinach do uszkodzeń
biochemicznych DNA, RNA, w
chromosomach jądra ko-
mórkowego i w błonach komórkowych [4].
Biologiczną konsekwencją jest zaburzenie czynności
reprodukcyjnych komórek i
ich czynności metabolicz-
nych. W
efekcie pojawiają się skutki późne, obserwowa-
ne w kolejnych miesiącach i
latach, które można określić
jako subletalne uszkodzenia komórek, prowadzące osta-
tecznie do ich śmierci [3].
Chemioterapia
i metody łączone
Stosunkowo niewielką grupę chorych można leczyć wyłącz-
nie chemioterapią. Jest to powszechnie stosowana metoda
leczenia skojarzonego wprzypadku nowotworów złośliwych.
Wwielu sytuacjach przydatna jest indukcyjna chemioterapia
przedoperacyjna ułatwiająca późniejszy zabieg i
zmniejsza-
jąca jego rozmiary. Kuracje tego typu dają niestety dużą ilość
objawów niepożądanych, zależną od typu kuracji.
Fot. 1
Zmiany skórne po radioterapii
Źródło:
Opracowanie własne.