Basic HTML Version
50
vol. 1 / 1 / 2012 / Kosmetologia Estetyczna
Hirudoterapia
wmedycynie i kosmetologii
Hirudotherapy in medicine and cosmotology
otrzymano / received:
01.04.2012
poprawiono / corrected:
22.04.2012
zaakceptowano / accepted:
01.05.2012
Streszczenie
Hirudoterapia jest niekonwencjonalną meto-
dą leczenia, w której wykorzystuje się pijaw-
ki. Terapia ta była używana od bardzo dawna
w medycynie naturalnej. Pierwsze zapiski
o stosowaniu hirudoterapii są tak stare jak
nasza cywilizacja – pijawki były powszechnie
stosowane już w starożytnym Egipcie, w celu
usunięcia „krwi zepsutej”. W ostatnich latach
zidentyfikowano wiele substancji aktywnych
występujących w gruczołach ślinowych pi-
jawek. Te bezkręgowce wykorzystywane są
obecnie w medycynie niekonwencjonalnej,
w tym w dermatologii, ale również we współ-
czesnej kosmetologii. Obecnie ten sposób le-
czenia przechodzi swoje odrodzenie.
Słowa kluczowe:
pijawka, hirudoterapia, me-
dycyna naturalna
Abstract
Hirudotherapy is a medical treatment taking
advantage of the leeches. It has been used in na-
tural medicine for a long time. The first notes
of hirudotherapy are as old ad our civilization
– leeches were used in ancient Egypt to remove
“the rotten blood”. Recently, many active com-
pounds in the salivary gland secretion of leeches
ware identified. These invertebrates are used
not only in alternative medicine, including der-
matology, but also in the contemporary cosme-
tology. Nowadays, we are witness of the specta-
cular rebirth of this therapy.
Key words:
leech, hirudotherapy, natural me-
dicine
Sylwia Pawlak-
Sprada, Joanna
Deckert
Zakład Ekofizjologii
Roślin, Instytut Biologii
Eksperymentalnej, Wydział
Biologii Uniwersytetu im.
Adama Mickiewicza
ul. Umultowska 89, 61-614
Poznań
tel./fax: +48 61 8295 808
e-mail: jagoda@amu.edu.pl
Medycyna
/
nauka
Wstęp
Pijawki właściwe (
Hirudinea
) to zwierzęta należące
do typu pierścienic, tak jak i wszystkim dobrze znana
dżdżownica. Wśród pijawek występują gatunki drapież-
ne oraz pasożytnicze, odżywiające się krwią lub płynami
ustrojowymi innych zwierząt [1, 2]. Na świecie występuje
około 500 gatunków pijawek, z czego w Polsce jest ich 23
[2]. Spośród nich tylko pijawka lekarska (
Hirudo medicina-
lis
) podlega prawnej ochronie gatunkowej w naszym kraju.
Rys. 1
Pijawka lekarska (Hirudo
medicinalis)
Źródło:
http://www.mo-
da-i-uroda.pl/artykuly/
leczenie-pijawkami-1107
Pijawka ta zasiedla prawie całą Europę, śródziemno-
morską część Afryki oraz cieplejszą część Syberii. W Pol-
sce występuje na całym obszarze kraju, z wyjątkiem tere-
nów górskich [2]. Może przyjmować różne ubarwienie: od
zielonego do ciemnobrązowego. Charakterystyczne w jej
ubarwieniu są żółto-pomarańczowe paski, przebiegające
wzdłuż ciała po stronie grzbietowej [3, 4]. W środowisku
naturalnym występują w okresowo wysychających, płyt-
kich wodach stojących lub wolno stojących, takich jak
kałuże czy rowy. Pijawki mają specjalnie przystosowane
przyssawki, którymi przywierają do ciała ofiary. Otwór
gębowy pijawek zaopatrzony jest w promieniście ułożone
szczęki, na których występuje 80-90 chitynowych ząbków
[1-3]. Ugryzienie pijawki ma charakterystyczny kształt
trzech linii [1]. Podczas pobierania krwi pijawka wydziela
z gruczołów ślinowych do krwi żywiciela liczne substan-
cje o działaniu leczniczym, tzw. hirudozwiązki [1-3].