Basic HTML Version
49
Kosmetologia Estetyczna / 2012 / 1 / vol. 1
hydroterapię, fizykoterapię, kinezyterapię, psychoterapię,
wykorzystuje się zależnie od typu dolegliwości.
Według aktualnego stanu wiedzy zarówno żywienie
w okresie dziecięcym, jak i ukształtowane w tym czasie
nieprawidłowe nawyki żywieniowemogą wdużymstopniu
wpływać na stan zdrowia w późniejszym okresie życia [16,
17]. Dzieci w wieku przedszkolnym, a nieraz i młodsze (w
żłobkach) to grupa, która jest szczególnie zagrożona nie-
prawidłowym żywieniem, gdyż dzieci w tym wieku wymy-
kają się ciągłości opieki matki. Sposób żywienia odgrywa
istotną rolę w zachowaniu dobrego stanu zdrowia dziecka,
wpływa na jego rozwój fizyczny i psychiczny, aktywność
ruchową, zdolność uczenia się, zachowania emocjonalne
i samopoczucie. Ważną rolę w tym żywieniu, oprócz ro-
dziców i opiekunów, odgrywają zakłady żywienia zbioro-
wego zamkniętego, do których należą żłobki i przedszkola.
Placówki te powinny pełnić funkcję edukacyjną również
w zakresie prawidłowego żywienia. Ukształtowanie odpo-
wiednich zachowań i postaw żywieniowych możliwe jest
przy współudziale rodziców/opiekunów dzieci oraz perso-
nelu, poprzez rzetelne informacje dla rodziców o żywie-
niu w żłobku/przedszkolu, aby umożliwić zbilansowanie
potrzeb żywieniowych dziecka. Według Światowej Orga-
nizacji Zdrowia niewłaściwy sposób żywienia w młodości
ma znaczący wpływ na rozwój wielu przewlekłych chorób
niezakaźnych wieku dorosłego, między innymi takich jak:
otyłość, choroby układu krążenia, przewodu pokarmowe-
go, osteoporoza [18]. Wyniki badań potwierdzają korzystną
rolę żywienia w ograniczaniu czynników ryzyka miaż-
dżycy u młodzieży [19]. Niestety poziom wiedzy młodzieży
w zakresie prawidłowego żywienia nie jest zadowalający
[20]. Edukacja żywieniowa przyczynia się do istotnego
wzrostu poziomu wiedzy żywieniowej [21].
Modyfikacja zachowań
żywieniowych przez
edukację żywieniową
Biorąc pod uwagę obecny brak możliwości skutecznej ko-
rekty skłonności genetycznych do metabolicznych chorób
cywilizacyjnych, szczególnego znaczenia w profilaktyce
nabiera prawidłowe żywienie. Wprowadzenie w życie za-
leceń dotyczących prawidłowego żywienia w skali kra-
ju wymaga zmian w profilu produkcji i technologii, jest
wyzwaniem zarówno dla środowiska rolniczego, jak
i technologów żywności, lekarzy i specjalistów w zakre-
sie żywienia człowieka. Przekonanie, że zdrowie zależy
w znacznym stopniu od własnego zaangażowania i wła-
snych wyborów diety i aktywności, jest coraz powszech-
niejsze. Jednak obserwowany współcześnie wzrost zain-
teresowania żywnością, żywieniem i zdrowiem nie jest
niestety gwarancją wzrostu posiadanej wiedzy, zmiany
postaw na prawidłowe zachowania w tym zakresie. Istotną
rolę w modyfikowaniu zachowań żywieniowych odgrywa
proces edukacji, którego efektywność zależy od dostoso-
wania metod edukacyjnych do potrzeb odbiorców, a więc
społeczeństwa. Modyfikacja zachowań żywieniowych jest
procesem powolnym, przede wszystkim z powodu dużego
przywiązania do tradycji żywieniowych, przyzwyczajeń,
ale i upodobań smakowych. Wykrycie i zidentyfikowanie
występujących w żywności czynników zagrożenia zdrowia
skłoniło do podjęcia na całym świecie, również w Polsce,
działań zmierzających do poprawy stanu zdrowia ludności
poprzez promocję prawidłowego sposobu odżywiania.
Wychodząc naprzeciw powszechnemu zapotrzebowa-
niu na specjalistów z aktualną, szeroko rozumianą wie-
dzą o żywieniu człowieka, wiele szkół oraz uczelni me-
dycznych i kosmetycznych tworzy kierunek nauczania
– dietetyka, kształcąc specjalistów do pracy w poradniach,
zakładach zbiorowego żywienia, zakładach opieki zdro-
wotnej, cateringu, inspekcji sanitarnej, poradnictwie die-
tetycznym, organizacjach konsumenckich, komercyjnych
placówkach rekreacyjnych i sportowych itd.
Literatura
1.
G. Nowicka:
Geny, żywienie, zdrowie. Gdzie jesteśmy, dokąd zmierza-
my?
Żywienie Człowieka i Metabolizm, 31, 2004, 247-253.
2.
M. Kozłowska-Wojciechowska:
Zasady racjonalnego żywienia
, Nowa
Medycyna, 21, 11996, 2-12.
3.
B. Bałasińska, A. Mazur:
Utlenione tłuszcze z diety mogą uczestniczyć
w rozwoju miażdżycy
, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej,
(online), 58, 2004, 176-182.
4.
J.S. Newton:
Long chain fatty acids in health and nutrition, Journal of
Food Lipids
, 31(3), 1996, 233-249.
5.
L. Kłosiewicz-Latoszek:
Rola kwasów tłuszczowych omega-3 w profilak-
tyce i leczeniu chorób sercowo-naczyniowych
, Ogólnopolskie Sympozjum
Bromatologiczne: Żywność, Żywienie ‑ Nowe wyzwania, Białystok 2005.
6.
K. Achremowicz, K. Szary-Sworst:
Wielonienasycone kwasy tłuszczo-
we czynnikiem poprawy stanu zdrowia człowieka,
Żywność. Nauka.
Technologia. Jakość, 3(44), 2005, 23-35.
7.
H. Mojska, I. Gielecińska, J Balas, M. Pawlicka, L. Szponar:
Trans fat-
ty acids in foods in Poland: Monitoring study
, Żywienie Człowieka
i Metabolizm, 2, 2006, 107-122.
8.
W.E. Connor:
Importance of n-3 fatty acids in health and disase,
Ame-
rican Journal of Clinical Nutrition, 71, 2000, 171-175.
9.
L. Kłosiewicz-Latoszek, A. Ziółkowska:
Znaczenie witamin w profi-
laktyce i leczeniu chorób sercowo-naczyniowych
, Żywienie Człowieka
i Metabolizm, 32, 2005, 1220-1224.
10.
I.S Young., J.V. Woodside:
Antioxidants in health and disease,
Journal
of Clinical Pathology, 54, 2001, 176-186.
11.
K.S. Redd, M.B. Katan:
Diet, nutrition and prevention of hypertension
and cardiovascular disease
, Public Health Nutrition, 7(1A), 2004, 170-186.
12.
S.S. Gidding, B.A. Dennison, L.L. Birch, S.R. Daniels, M.W. Gilman,
A.H. Lichtenstein, K.T. Rattay, J. Steinberger, N. Stettler, L. Van Horn:
Dietary recommendations for children and adolescents. A guide for
practitioners
, American Academy of Pediatrics, 117(2), 2006, 544-559.
13.
P. Abelson, D. Kennedy:
Obesity epidemic
, Science, 304, 2004, 1413-1416.
14.
WHO Global Infobase: https://apps.who.int/infobase/, accessed 6 De-
cember 2010.
15.
ht t p : //www. eu r o .who . i nt /en /wh a t -we - do / he a l t h- t op i c s /
noncommunicable-diseases/obesity
16.
C. Law:
Early growth and chronic disease: a public health overview,
Maternal
and
Child Nutrition
, 1, 2005, 169-176.
17.
H. Vatanparast, A. Baxter-Jones, R.A. Faulkner, D.A. Bailey, S.J. Whiting:
Positive effects of vegetable and fruit consumption and calcium intake on
bone mineral accrual in boys during growth from childhood to adolescen-
ce: the University of Saskatchewan Pediatric Bone Mineral Accrual Study,
American Journal of Clinical Nutrition
, 3(82), 2005, 700-706.
18.
Preventing chronic diseases: a vital investment
, WHO global report 2005.
19.
E. Rapacka, J. Błaszczyk, J. Kędziora:
Wpływ diety na profil lipidowy
osocza i peroksydację lipidów u młodzieży z czynnikami ryzyka miaż-
dżycy
, Żywienie Człowieka i Metabolizm, 28, 2001, 696-701.
20.
M. Jeżewska-Zychowicz:
Ocena poziomu wiedzy żywieniowej i jej
wpływ na częstotliwość spożywania wybranych produktów żywnościo-
wych wśród uczennic szkoły gastronomicznej
, Żywienie Człowieka
i Metabolizm, 31, 2004, 33-39.
21.
D. Wolańska:
Ocena wpływu edukacji żywieniowej na poziom wiedzy
żywieniowej u dzieci w wieku szkolnym
, Żywienie Człowieka i Meta-
bolizm, 38, 2011, 195-201.