6 / 2015 / vol. 4
Kosmetologia Estetyczna
542
artykuł naukowy
Kosmetologia Estetyczna
N
|
Fizjologia starzenia
Wyróżnia się trzy typy starzenia w obrębie skóry:
•
wewnątrzpochodne, związane z upływem lat i me-
nopauzą,
•
zewnątrzpochodne, będące efektem głównie szkodli-
wego wpływem promieniowania UV oraz
•
starzenie mimiczne, miostarzenie [4, 5]
.
Cechy typowe dla starzejącej się skóry to: pogłębia-
jące się zmarszczki, ścieńczenie naskórka związane
z atrofią warstwy kolczystej i ziarnistej skóry, spadek
elastyczności, opadanie owalu twarzy wywołane za-
burzeniami w obrębie struktury włókien kolagenu
i elastyny, redukcja zawartości podściółki tłuszczowej,
postępująca suchość skóry.
Suchość dojrzałej skóry wynika ze ścieńczenia fil-
mu hydrolipidowego, niedoboru glikozaminoglikanów
(w tym kwasu hialuronowego) oraz zmniejszonej synte-
zy lipidów warstwy rogowej [2]. Skóra starzejąca się jest
poszarzała i pozbawiona blasku, a przyczynia się do tego
stanu spowolnione oddzielanie się martwych komórek
w obrębie warstwy rogowej i jej stopniowe pogrubianie
się, w porównaniu z pozostałymi warstwami skóry. Na
skutek glikacji białek skóra stopniowo przybiera żółtawy
odcień. Spada synteza włókien kolagenowych głównie
typu III i I, a włókna powstające są twarde, sztywne i nie-
równomiernie rozmieszczone [5]. Zmarszczki są następ-
stwem degradacji włókien kolagenu i elastyny, spadku
napięcia oraz powtarzających się stale ruchów mięśni
mimicznych, prowadzących do skurczania i rozkurcza-
nia się skóry właściwej [5]. Zmarszczki mimiczne, utrwa-
lające się stopniowo oznaki ekspresji twarzy, przechodzą
w zmarszczki statyczne. Badania przeprowadzone przez
Uniwersytet w Fukui, na grupie 102 Japonek w wieku
25-56 lat, wykazały, że szczególne zmiany w obrębie
zmarszczek twarzy zachodzą około 33. r.ż. [4]. Zmiany
związane z procesem starzenia się skóry są szczególnie
widoczne wokół oczu, a także w okolicy ust. Skóra wokół
oczu traci sprężystość, staje się wiotka, pojawiają się nie-
estetyczne „worki” pod oczami powodowane obrzękiem,
zależne od stężenia hemoglobiny we krwi i zwiększonej
ilości melaniny [4]. Skóra wokół ust natomiast wykazu-
je szczególną tendencję do utraty wody, coraz cieńsza
i suchsza pokrywa się siateczką drobnych zmarszczek [4].
|
Teorie dotyczące starzenia
Starzenie się organizmu to proces bardzo indywidual-
ny. Starzenie się skóry rozpoczyna się już około 25.-30.
r.ż. w sposób prawie niewidoczny. Istnieje kilka hipotez
dotyczących mechanizmów starzenia się organizmu [3]:
•
teoria genowa – szybkość i charakter starzenia się
są zależne od genów zawartych w DNA jądrzastych
komórek skóry),
•
teoria ograniczonej liczby podziałów komórki – spadek
aktywności telomerazy następujący wraz z wiekiem,
•
błonowa - wzrost ilości lipidów, a spadek ilości wody
w błonie komórkowej, skutkujący upośledzeniem
transportu substancji przez błonę komórkową,
•
mitochondrialna – zmniejszenie wytwarzania czą-
steczek ATP (adenozynotrifosforanu), biorących
udział w procesach energetycznych),
•
teoria zaburzeń białkowych – malejąca wraz z wie-
kiem zdolność do syntezy białek [3].
Ostatnio wyróżnia się także teorię
inflammaging
, do-
tyczącą wpływu procesów zapalnych na starzenie się
skóry [6]. W zdrowym organizmie zapalenie jest formą
obrony przed zewnętrznym czynnikiem uszkadza-
jącym, w starszym wieku natomiast może prowadzić
do przewlekłych chorób. Termin
inflammaging
został
wprowadzony przez Claudia Franceschiego. Badacz
zauważył, że długotrwała ekspozycja organizmu na
czynniki chemiczne czy też fizyczne powoduje stałą
stymulację układu odpornościowego, w dalszej kolejno-
ści obniżenie jego reaktywności i przystosowanie się do
obecności czynników wywołujących reakcje zapalne.
Przewlekłe procesy zapalne prowadzą do nieodwra-
calnych zmian w komórkach poszczególnych organów,
w tym i skóry, a do objawów
inflammagingu
zaliczają się
m.in. suchość i ścieńczenie, zmarszczki, teleangiektazje,
grudki i przebarwienia [6]
.
|
Promieniowanie UV
Jeden z podziałów promieniowania ultrafioletowego opie-
ra się na długości fali: UVA (400-315 nm), UVB (315-280
nm) i UVC (280-100 nm). Za fotostarzenie się skóry od-
powiada w główniej mierze promieniowanie UVA, wy-
korzystywane w przemyśle solaryjnym ze względu na
możliwość wywoływania opalenizny, bez ryzyka zaczer-
wienienia skóry [7]. Początkowo sądzono, że starzenie
związane z upływem czasu i starzenie wywołane dzia-
łaniem UV mają to samo podłoże, ostatnio przyjmuje się
jednak, że są to dwa różne zjawiska o odrębnych cechach
widocznych w obrazie klinicznym i na poziomie komór-
kowym [7]. Pod wpływem słońca zwiększa się ilość wol-
nych rodników, prowadzących do degradacji białek skóry
[8]. Do typowych cech skóry narażonej na
photoaging
należą m.in. suchość, szorstkość, zmniejszenie grubości
naskórka, spadek elastyczności, degradacja włókien ko-
lagenowych w skórze właściwej, elastoza, zmiany przed-
nowotworowe [7]. Do podstawowych sposobów ochrony
skóry przed zgubnym wpływem promieniowania UV
należy stosowanie kosmetyków z filtrem UV oraz przyj-
mowanie wraz z dietą przeciwutleniaczy.
