5 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
601
N
ARTYKUŁ NAUKOWY
PODOLOGIA
noszenia obuwia cudzego, a także wykonanego ze sztucznego
tworzywa, które sprzyja wilgotnemu środowisku w obuwiu
– przyczynić się to może do rozwoju infekcji grzybiczej w obrę-
bie stóp i paznokci. Podczas korzystania z publicznych basenów,
saun czy klubów fitness, trzeba pamiętać o noszeniu obuwia
ochronnego np. klapek. Kolejnym działaniem prewencyjnym
jest noszenie obuwia, skarpetek i rękawiczek z przewiewnych
materiałów odprowadzających wilgoć (np. z bawełny). U osoby
chorej istotne jest badanie członków rodziny u lekarza dermato-
loga, aby wyeliminować źródło zakażenia [3- 5, 18, 19].
LECZENIE
Proces leczenia onychomikozy jest bardzo ważny, ponieważ
nieleczona choroba paznokci może prowadzić do negatyw-
nych skutków takich jak: ból pod naciskiem obuwia, utrud-
nione poruszanie się, a w poważniejszej konsekwencji może
doprowadzić do zniszczenia płytki paznokciowej [3, 14]. Lecze-
nie grzybicy paznokci jest procesem bardzo trudnym i długo-
trwałym i nie zawsze wysoce skutecznym, ale dzięki postę-
pom w terapii możliwe jest całkowite wyleczenie tej choroby.
W przypadku onychomikozy, w zależności od stopnia zaawan-
sowania choroby zastosowanie ma leczenie miejscowe, ogólne,
skojarzone, a także leczenie chirurgiczne. W procesie leczenia
grzybicy istotny jest prawidłowy wybór metody leczniczej, co
uzależnione jest od identyfikacji laboratoryjnej czynnika wy-
wołującego zakażenie. Należy podkreślić ogromne znaczenie
laboratoryjnej diagnostyki mikologicznej, gdyż umożliwia po-
twierdzenie lub wykluczenie zakaźnego czynnika etiologicz-
nego oraz wdrożenie celowanego, a tym samym efektywnego
i skutecznego leczenia. Błędny dobór terapii może być przy-
czyną niepowodzenia leczenia [3, 5, 6, 14].
Leczenie miejscowe grzybicy paznokci polega na pokryciu
zakażonej powierzchni lekiem w formie lakieru, maści, kre-
mu czy żelu, zawierającego substancje takie jak: amorolfina 5%
(1/tydzień, 6-12 miesięcy), cyklopiroks 8% (kilka razy/tydzień,
stosowany do 6 miesięcy) oraz bifonazol (stosowany na począt-
ku w połączeniu z 40% mocznikiem do momentu złuszczenia
warstw płytki objętej zakażeniem, a następnie samodzielnie
do odrostu zdrowej płytki paznokcia) [3, 4, 14]. Możliwe jest
wspomożenie stosowanego miejscowo leku, poprzez założenie
na 7 dni płytki agar Sabouraud, w celu pobudzenia grzybów
do form wrażliwych na leczenie [5]. W trakcie terapii warto
też pamiętać, aby skracać paznokieć jednorazowym pilnikiem,
w celu zapewnienia lepszego przenikania lekuwgłąb paznokcia
oraz uniknięcia rozprzestrzeniania się zakażenia do zdrowych
miejsc. Według badań, metodą leczenia dającą największy odse-
tek trwałych wyleczeń jest połączenie farmakoterapii doustnej
z leczeniem miejscowym, tzw. metoda skojarzona [5, 12]. Aktu-
alne badania wskazują, iż pomimo dostępności szeregu leków
doustnych i miejscowych olejki eteryczne wykazują działanie
cytotoksyczne, przeciwzapalne, antyoksydacyjne, przeciwbak-
teryjne oraz przeciwgrzybicze i mogą być stosowane w leczeniu
miejscowym onychomikozy [2, 3, 5, 6, 14, 15, 18, 20-22].
W 2015 r. Camplone i wsp. opisali innowacyjną metodę le-
czenia grzybicy polegającą na zastosowaniu na zakażoną po-
wierzchnię żelu z tazarotenem, który jest pochodną witaminy
A. Tazaroten jest zaliczany do proleku, czyli wykazuje słabą
aktywność biologiczną i właściwości farmakologiczne otrzy-
muje dopiero po przemianach metabolicznych. Tazaroten ma
działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, przeciwzaskór-
nikowe, przeciwtrądzikowe, przeciwłojotokowe, przeciwłusz-
czycowe, immunomodulujące. Reguluje zdolność rozmnażania
się komórek oraz proces keratynizacji, czyli rogowacenia skó-
ry. Badacze zastosowali 0,1% żelu z tazarotenem, raz dziennie
przez 12 tygodni i już po czterech tygodniach stosowania leku
zaobserwowali poprawę u 40% chorych [22].
Terapia ogólna polega na zastosowaniu leków przeciwgrzy-
biczych z grupy pochodnych triazolu tj. itrakonazol, flukona-
zol oraz terbinafina. Mechanizm działania tych leków polega
na hamowaniu enzymu, który jest odpowiedzialny za biosyn-
tezę ergosterolu, biorącego udział w budowie błony komórko-
wej grzyba. Leczenie ogólne może trwać kilka miesięcy, w za-
leżności od postępów terapii [3-6].
Coraz częściej stosowaną niekonwencjonalną metodą lecze-
nia grzybicy paznokci jest ozonoterapia. Ozon to trójatomowa
cząsteczka tlenu, na którą większość organizmów, w tym rów-
nież grzyby, wykazują brak odporności i giną pod wpływem
jego działania. Ozon ma właściwości przeciwdrobnoustrojowe,
co zostało potwierdzone badaniami [23,24,25]. Dzięki silnym
właściwościom utleniającym, ozon jest stosowany do dezyn-
fekcji, dezynsekcji oraz dezodoryzacji. Jest także skuteczny
w odkażaniu obuwia u osób chorych na onychomikozę. Ozo-
noterapia wykazuje dużą skuteczność w zwalczaniu chorób po-
wierzchniowych (tj. egzema czy grzybica). W leczeniu grzybicy
paznokci, ozonoterapia polega na zastosowaniu opatrunków
z oleju ozonowanego lub z wody ozonowej czy suchej kąpie-
li w mieszaninie tlenowo-ozonowej. Inną formą ozonoterapii
jest dożylne lub dostawowe podawanie ozonowanych płynów
infuzyjnych, a także autohemotransfuzja ozonowa, polegająca
na pobraniu około 100-150 ml krwi z żyły, następnie mieszaniu
jej z ozonem i ponownym podawaniu mieszaniny do układu
krwionośnego. Wtrakcie terapii warto stosować maść ozonową,
która wpływa na efektywność leczenia onychomikozy [23-27].
Warto też pamiętać, iż w czasie trwania leczenia istotna jest
pielęgnacja paznokci. Należy stosować preparaty w postaci
kremów, maści czy spray-yów o działaniu przeciwgrzybicz-
nym. Należy także usuwać możliwie jak najwięcej powierzch-
ni paznokcia zajętej grzybnią, delikatnie obcinając paznokieć
odpowiednimi cążkami, tak by nie połamać łamliwej i kruchej
płytki. Aby zabezpieczyć brzegi płytki przed zadarciami, po-
winno się wygładzać rogi paznokcia. Opracowywanie zmienio-
nej chorobowo płytki paznokciowej powinno być prowadzone
pod kontrolą podologa. W trakcie leczenia onychomikozy nie
należy używać żadnych preparatów do upiększania paznok-
ci tj. lakierów klasycznych, hybrydowych, żelu czy akrylu.
W gabinecie kosmetycznym można rozpocząć rekonstrukcję
