< Previous4 / 2023 Kosmetologia Estetyczna 108 ARTYKUŁ KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA E rozmowy mogą dyskwalifikować okoliczności, w jakich na- stąpiło nagranie, jeżeli wskazują one jednoznacznie na po- ważne naruszenie zasad współżycia społecznego. Analiza orzecznictwa oraz stanowisk doktryny wskazuje, że w oma- wianym zakresie można spotkać się zasadniczo ze stanowi- skiem dopuszczającym nagranie z wizyty, nawet jeżeli na- granie dokonane było bez wiedzy osoby wykonującej zawód medyczny, i to niezależnie od podnoszonych wątpliwości co do wartości dowodu, z uwagi na możliwość sterowania przez nagrywającego przebiegiem takiej rozmowy. PODSUMOWANIE Za błąd medyczny podmiot leczniczy nie odpowiada sam. Z podmiotem leczniczym solidarną odpowiedzialność za następstwa udzielania świadczeń zdrowotnych albo nie- zgodną z prawem odmowę ich udzielenia ponoszą: lekarz prowadzący indywidualną praktykę lekarską wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego na podstawie umowy z tym podmiotem (najczęściej na tak zwanych kontraktach), lekarz prowadzący indywidualną specjali- styczną praktykę lekarską wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego na podstawie umowy z tym podmio- tem, pielęgniarka wykonująca działalność leczniczą jako indywidualną praktykę pielęgniarki – wyłącznie w przed- siębiorstwie podmiotu leczniczego, na podstawie umowy z tym podmiotem, pielęgniarka wykonująca działalność leczniczą jako indywidualną specjalistyczną praktykę pie- lęgniarki – wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu lecz- niczego, na podstawie umowy z tym podmiotem. Odpo- wiedzialność solidarna daje zatem pacjentowi możliwość wyboru, do kogo kieruje roszczenie. Z roszczeniem pacjent może wystąpić: tylko do podmiotu leczniczego, tylko do osoby z personelu medycznego, która udzielała świadcze- nia, do osoby z personelu medycznego oraz do podmiotu leczniczego. Oczywiście w przypadku zgłoszenia roszcze- nia zaangażowani zostają również ubezpieczyciele. Odpo- wiedzialność solidarna ww. podmiotów oznacza, że pacjent może dochodzić odszkodowania w całości lub części od podmiotu leczniczego i lekarza łącznie, od każdego z nich z osobna, a zaspokojenie roszczeń odszkodowawczych pa- cjenta przez jednego z nich zwalnia ze zobowiązania dru- giego dłużnika (art. 366 § 1 k.c.). Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, w której personel medyczny zatrudniony jest na podstawie umowy o pracę. W takim przypadku wie- rzytelność musi pokryć podmiot leczniczy, zatrudniający lekarza. Co najwyżej, po zaspokojeniu roszczeń odszkodo- wawczych, podmiot ten może domagać się od personelu medycznego należności, ale ograniczonej do wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia. C M Y CM MY CY CMY K4 / 2023 Kosmetologia Estetyczna 111 ARTYKUŁ KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA E Zgodnie ze „Statusem prawnym biegłego i jego konsekwencji” autorstwa T. Widka biegły są- dowy, który jest ekspertem w danej dziedzinie, w polskim systemie prawnym jest określany jako pomocnik sądu, który został powołany przez organ procesowy. Czynnością, do któ- rej powołuje się biegłego, jest opinia – dowód w sprawie. Poznanie przez biegłych podstawo- wych zasad i reguł, którymi rządzi się proces cywilny, a także oczekiwań organów proce- sowych od biegłych niewątpliwie powinno się przyczynić do tego, aby sporządzone opinie były klarowne, rzeczowe, merytoryczne oraz spójne w swojej treści. Postępująca specjalizacja w nie- malże każdej sferze zawodowej powoduje, że opinia biegłego staje się wręcz niezbędna, także w toku postępowania cywilnego. Rola biegłego sądowego zobowiązuje do posiadania wiedzy, doświadczenia zawodowego, praktycznego z danej dziedziny. Ponadto powinny cechować go predyspozycje niezbędne do sporządzenia opinii, potrzebnej sądowi w danej sprawie. Bie- głego, wykonującego czynności zlecane przez sąd, obowiązują zasady etyczne właściwe dla wykonywanego przez niego zawodu. POWTARZAJĄCE SIĘ BŁĘDY W PMU Osoby świadczące usługi beauty zbyt często przyjmują uległą postawę wobec klienta. Postawa ta jest najczęściej mylona z najkorzystniejszym podejściem, które z kolei kładzie nacisk na pomoc oraz współpracę. Niestety nadmierna uległość może skutkować skrajnymi konsekwencjami, ta- kimi jak: roszczeniowość, przekraczanie granic między usługodawcą a usługobiorcą. Należy mieć na uwadze, iż linergista nie jest osobą powołaną, by uchronić klienta przed wszelkimi niedogodno- ściami, związanymi ze specyfiką zabiegu w maki- jażu permanentnym. Przykładowo - efekt wcześniej wykonanego zabiegu mikropigmentacji nie zawsze można usunąć za pomocą removeru czy posłużyć się coverem. W większości przypadków klient powi- nien skorzystać z laserowego usuwania makijażu permanentnego. Jeśli linergista, mimo posiada- nia wiedzy oraz doświadczenia, ulegnie klientowi, który obawia się poddać zabiegom przy użyciu la- sera, i zdecyduje się na wykonanie coveru, to w na- stępstwie nowo wykonany makijaż może pogłębić defekt, a użycie removeru z kolei nie przyniesie zamierzonych efektów. Ostatecznie, obciążony winą, w radykalnych przypadkach konsekwen- cjami prawnymi, zostanie ten usługodawca, który stał się ostatnim wykonawcą zabiegu. UMOWA REZULTATU Zabiegi kosmetyczne, są umową o dzieło – czy- li umową rezultatu. Oznacza to, że nie liczy się w niej wkład pracy wykonanej przez usługodaw- cę, a jej ostateczny rezultat. Umowa o dzieło to zobowiązanie do wykonania określonego dzieła oraz otrzymania zapłaty za nie. Jeśli klient po wy- konanej usłudze wyraża akceptację rezultatu wy- konanego zabiegu, a następnie po upływie kilku dni informuje o niezadowoleniu oraz grozi kon- sekwencjami prawnymi, usługodawca w pierw- szej kolejności powinien poprosić o sporządzenie przez klienta reklamacji z wyszczególnieniem wszelkich wad wykonanej usługi. Może być zło- żona w każdej formie: pisemnie, ustnie, telefo- nicznie, nawet e-mailem, bezpośrednio do osoby, która wykonała zabieg, by ta miała możliwość na rzetelne jej rozpatrzenie. Błędem z kolei jest zwrócenie kosztów zabiegu klientowi w obawie Makijaż p ermanentny jest formą sztuki tatuażu, toteż czerpie z jej historii i do- świadczenia. Polega on na implantacji pig- mentu do skóry za pomocą przeznaczonych do tego celu, narzędzi i urządzeń. Jak każdy trwały zabieg niewłaściwie wykonany, rów- nież mikropigmentacja niesie za sobą pew- ne niepożądane skutki. Warto wprowadzić odpowiednią formę ochrony, by wyelimino- wać zagrożenie związane z konsekwencjami prawnymi. Błędy linergistów – według biegłego sądowego „ Biegły sądowy powinien posiadać gruntowne wykształcenie, połączone z praktyka, umiejętności oraz sporą domieszkę wyobraźni i zaangażowania. Magdalena Drezin mgr kosmetologii, trener linergista, pedagog, instruktor, szkoleniowiec i biegły sądowy z zakresu kosmetologii, stylizacji rzęs, makijażu permanentnego i tatuażu4 / 2023 Kosmetologia Estetyczna 112 ARTYKUŁ KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA E o naruszenie dóbr osobistych przed otrzymaniem konkret- nej reklamacji, opartej na faktycznym stanie, a nie na rosz- czeniach, które są wytworem subiektywnych odczuć klienta. ZGODA NA ZABIEG Pisemna zgoda na zabieg chroni gabinet przed wieloma problemami. Odgrywa rolę potwierdzenia, że klient otrzy- mał wszystkie ważne informacje, dotyczące specyfiki za- biegu. Z przekazania części z nich gabinet może być później rozliczany, jeśli po zabiegu wystąpią u klienta jakiekolwiek komplikacje. Kolejną ważną kwestią jest wykonywanie adnotacji w momencie podjęcia się wszelkich modyfikacji w PMU na prośbę klienta. Jeśli klient prosi, by wyjść poza obowiązujące ramy w makijażu permanentnym, należy w sposób szczegółowy opisać, z jakich przyczyn ma owa modyfikacja nastąpić oraz że klient jest ich świadomy, a także wyraża na nie zgodę. W każdej zgodzie na wykonanie makijażu permanentne- go powinien znajdować się zapis, dokonany przez klienta. Akceptuję wykonany rysunek wstępny, wybrany kolor pig- mentu oraz efekt końcowy wykonanego makijażu perma- nentnego brwi/ust/powiek” – data, czytelny podpis klienta. Usługodawca, który pominął w zgodzie na wykonanie za- biegu istotne informacje z powodu swojej niewiedzy, staje na słabszej pozycji wobec krytykującego klienta. BŁĄD W SZTUCE Warunkiem przyjęcia, że doszło do błędu w sztuce, a w kon- sekwencji, że istnieją podstawy do uzyskania zadośćuczy- nienia przez klienta, jest ustalenie, że postępowanie przy makijażu permanentnym, w tym praca osoby wykonującej zabieg, była obiektywnie niezgodna ze wskazaniami współ- czesnej wiedzy, obowiązującej w makijażu permanentnym, że został on wykonany niewłaściwie technicznie oraz że działanie to miało charakter zawiniony. W konsekwencji, klient ma możliwość starania się o uzyskanie od usługo- dawcy zadośćuczynienia, odszkodowania, zwrotu kosztów za wykonany niewłaściwie zabieg, kosztów usunięcia go oraz o wykonanie nowego makijażu permanentnego. DOKUMENTACJA PRZEDZABIEGOWA Kolejnym, często bagatelizowanym elementem, choć nie- zwykle ważnym, a w przypadku sporu sądowego – bezcen- nym, jest posiadanie skrupulatnie prowadzonej dokumen- tacji przedzabiegowej. Przed wykonaniem usługi należy skonsultować z klient- ką jej oczekiwania, a następnie na podstawie otrzymanych od niej informacji, swojego doświadczenia oraz analizy ko- lorystycznej wykonać wizualizację makijażu permanent- nego – poprzez rysunek wstępny, który jest następnie pre- zentowany do akceptacji. Klientka obligatoryjnie powinna wyrazić swoją opinię na temat sugerowanego przez liner- gistkę wyglądu (kształtu, koloru) obszaru, którego dotyczy zabieg, i w przypadku braku zastrzeżeń powinna wyrazić zgodę pisemną lub jej brak na wykonanie zabiegu. W przy- padku zgłoszenia przez klientkę zastrzeżeń w stosunku do zaprezentowanej wizualizacji, linergistka powinna wykonać ponownie rysunek wstępny, z uwzględnieniem otrzymanych uwag lub w razie sprzeczności z podstawowymi kanonami estetyki. W momencie gdy sugerujące uwagi klientki mogłyby wpłynąć na karykaturalny lub niewspółgrający w jej odczuciu efekt końcowy, linergistka powinna wyjaśnić i przedstawić odpowiednie rozwiązanie. W ostateczności, gdy próba kom- promisu nie została uznana przez obie strony, zdecydowanie należy odmówić wykonania zabiegu. Efekty zabiegu uzależ- nione są od wielu czynników, w tym od biochemii, rodzaju skóry, miejsca stosowania zabiegu, rodzaju preparatu użyte- go do makijażu permanentnego oraz techniki przeprowadza- nia zabiegu, wobec czego nie da się w pełni zagwarantować oczekiwanych wyników zabiegu ani że będą one identyczne w przypadku każdego klienta. Ilość zabiegów oraz ich efekty są uwarunkowane dla każdej osoby indywidualnie. PODSUMOWANIE Prawidłowe zasady współpracy z klientem polegają na wy- pracowaniu właściwych metod tej współpracy przy po- szanowaniu obu stron – klient, usługodawca. Z najwyższą uwagą należy podchodzić do skrupulatności w zakresie sporządzenia dokumentacji zabiegowej, nie dopuszczając do znaczących uchybień w formie braku istotnych informacji. Konkludując, należy pamiętać, że odpowiednie zabez- pieczenie prawne jest niezbędne do prawidłowego roz- strzygnięcia skomplikowanych spraw i niejasności pod- czas sporów między klientem a usługodawcą. Magdalena Drezin mgr kosmetologii o specjalności kosmetologia estetyczna, jej wiedza poparta jest wieloma certyfikatami i dyplomami, trener linergista, instruktor stylizacji rzęs, PMU, tatuażu, dyrektor Kliniki Imperial. Biegły sądowy z zakresu: kosmetologii, PMU, tatuażu, stylizacji rzęs Absolwentka kierunku psychologia kliniczna oraz uczestniczka szkoleń z zakresu psychologii sądowej, kryminalistyczno-śledczej, wiktymologii. Pedagog, specjalizujący się w rozwoju psychiki dziecka w okresie przedszkolnym oraz wczesnoszkolnym. +48 531 532 455 4 / 2023 Kosmetologia Estetyczna 117 ARTYKUŁ KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA E Podczas oceny kolorów często mamy wątpliwości, czy czerwony jest kolorem ciepłym czy zimnym, pomijając fakt, że każdy widzi i postrzega ten kolor inaczej. To, co wiemy na pewno – łatwo określić temperaturę, porównując określony kolor z in- nym. Na przykład, żółty może być neutralny, ale jednocześnie cieplejszy lub chłodniejszy. Jak więc określić, czy subton skóry jest chłodny czy ciepły? Szczególnie gdy skóra ma nierówny koloryt. Duże znaczenie ma nawet wybór koloru ubrań, owoców, tkaniny czy miejsca na urlop. Wybiera- my automatycznie, naturalnie. Ludzka natura jest niezbadana, dlatego trudno określić temperaturę koloru, patrząc wyłącznie na czyjąś twarz. Jest to jeszcze trudniejsze, gdy skóra jest opalona lub przy- kryta podkładem. Pojęciem, które w makijażu per- manentnym ma ogromną moc i będzie niezwykle przydatne w określeniu subtonu, jest harmonia. HARMONIA Rys. 1 Koło kolorów Zbyt wiele nasyconych kolorów sprawia, że wzrok się męczy i wprowadza w pewien chaos. Natomiast barwy, które sąsiadują ze sobą, ła- godnie przechodząc jedna w drugą, tworzą obraz harmonijny. To właśnie harmonia sprawia, że makijaż wygląda przede wszystkim naturalnie. KONTRASTY Rys. 2 Kontrasty Istnieje wiele rodzajów harmonii kolorystycznej. Skupię się na tych, które mają największy wpływ na wybór odpowiednich pigmentów w makijażu permanentnym. Niektóre kolory współpracują ze sobą, dając odbiorcy przyjemne wrażenia wzrokowe, a inne wręcz przeciwnie. Są takie, które oddziałują na nas drażniąco, skupiając na sobie całą naszą uwagę. Odniosę się do kolorów, które ze sobą współgrają. Nazywamy je barwami harmoni- zującymi, a dane połączenie barw – harmonią kolorystyczną. Może się ona opierać na różnych gamach kolorystycznych: • Gama toniczna. Składa się z pojedynczych stop- niowanych kolorów oraz czerni i bieli; jest zwią- zana ze stopniem zaciemnienia barw. Obraz będzie dawał wrażenie spokoju i harmonii, nie będzie ekspresyjny. Z kolei obraz budowany z za- stosowaniem jednego koloru będzie tworzył spe- cyficzną atmosferę, która robi duże wrażenie. • Gama harmoniczna. Zawiera kolory, które są do siebie podobne pod względem odcieni i kon- trastów i leżą obok siebie na kole barw. Sąsia- dujące kolory są przyjemne dla oka i tworzą nastrój spokoju. Wydają się naturalne, gdyż często występują w przyrodzie. Można wyróż- nić trzy podstawowe jej rodzaje: Jaki kolor dobrać, by makijaż wyglądał spój- nie z naturą i tylko delikatnie podkreślał urodę klienta/klientki? Po pierwsze, należy sprawdzić, jaki kolor będzie właściwy. Myślę, że najlepszą opcją jest połączenie koloru brwi i włosów z subtonem skóry. Nie jest to jednak proste zadanie. Ile książek, tyle teorii. Nie- rzadko sprzecznych ze sobą. Harmonia w makijażu permanentnym Subton ciepły i zimny Kamila Kaca absolwentka liceum plastycznego w Szczecinie, kolorystka, portrecistka, wyłączny dystrybutor marki Biotek w Irlandii, właścicielka Art Permanent Make Up z siedzibą w Irlandii i w PolsceNext >