4 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
462
N
ARTYKUŁ NAUKOWY
BIOCHEMIA
Cannabis sativa L
. pochodzi z Azji Środko-
wej i w czasach starożytnych stosowano
ją do produkcji papieru, tkanin, żagli oraz
używano w obrządkach religijnych jako
kadzideł, czy też jako lek wykorzystywa-
ny w chorobach skóry [1, 3]. Olej konopny
pozyskiwany metodą na zimno z nasion
konopi siewnych ma płynną konsysten-
cję oraz zieloną lub zielono-brunatną
barwę. Charakteryzuje się delikatnym
orzechowych zapachem i gorzkim orze-
chowym smakiem. Olej ten jest wrażliwy
na działanie promieni słonecznych, dla-
tego należy przechowywać go w ciem-
nych butelkach, najlepiej w lodówce; pod
wpływem słońca jego zielona barwa zni-
ka i staje się bezbarwny [1, 4].
SKŁAD CHEMICZNY
OLEJU KONOPNEGO
Olej z konopi siewnych posiada bogaty
skład chemiczny, występuje w nim wie-
le składników aktywnych o pozytywnym działaniu [1, 5]. Jedną
z zalet oleju jest wysoka zawartość niezbędnych nienasyconych
kwasów tłuszczowych NNKTw odpowiednich proporcjachwspo-
magających organizmw prawidłowym funkcjonowaniu. Wskład
oleju z konopi wchodzi około 81% NNKT, głównie kwas linolowy
(omega-6) oraz kwas
α
-linolenowy (omega-3) o wartościach 58%
i 19%, w odpowiednim stosunku 3:1 uważanym za optymalny
w prawidłowym żywieniu [5-7]. Olej zawiera również nienasy-
cone kwasy: 4% kwasu
γ
-linolenowego (omega-6) oraz 13% jed-
nonienasyconego kwasu oleinowego. Kwas linolowy oraz kwasy
α
-linolenowy i
γ
-linolenowy należą do grupy wielonienasyconych
kwasów tłuszczowych, nie syntetyzowanych w organizmie ludz-
kim, które należy dostarczać wraz z pożywieniem. Relacja kwa-
sów
ω
-6 do
ω
-3 jest bardzoważna, gdyż kwasy
ω
-6mają działanie
prozapalne, natomiast kwasy
ω
-3 przeciwzapalne [6-9]. Zbyt duża
ilość kwasów
ω
-6w stosunku do kwasów
ω
-3 zwiększa skłonność
do powstawania stanów zapalnych w ciele człowieka, co może
prowadzić również do występowania cukrzycy oraz nadciśnienia
tętniczego. Woleju znajdują się także nasycone kwasy tłuszczowe
– kwas palmitynowy (5%) i kwas stearynowy (2,5%) [1, 6-9].
Kwasy tłuszczowe stanowią większą część składu chemicz-
nego oleju. W kompozycji oleju konopnego można znaleźć wiele
składników odżywczych, takich jak witamina A, witamina E,
witamina K, minerały: potas, sód, wapń, cynk, fosfor, magnez,
miedź, żelazo oraz fitosterole, chlorofil i fosfolipidy [1, 6, 10].
Witaminy obecne w oleju należą do grupy witamin rozpusz-
czalnych w tłuszczach [11-13]. Witamina A znana również pod
nazwą retinol występuje tylko w tkankach zwierzęcych, u lu-
dzi jest syntetyzowana z prowitamin pochodzenia roślinnego
(np.
β
-karoten). Głównym zadaniem retinolu jest warunkowa-
nie syntezy rodopsyny odpowiedzialnej za proces widzenia.
W skórze witamina A pobudza fibroblasty do syntezy kolagenu
wykazując działanie przeciwzmarszczko-
we oraz hamuje działanie metaloproteinaz
powodujących rozkład kolagenu. Pochod-
ne witaminy A stosowane są również do
leczenia trądziku, gdyż normalizują pracę
gruczołów łojowych i wspomagają prawi-
dłowe rogowacenie naskórka. Niedosta-
teczna ilość retinolu może dawać objawy
dopiero po kilku miesiącach i prowadzić
do znanej w starożytności kurzej ślepoty
oraz łuszczenia nabłonków, suchej, szorst-
kiej skóry, spadku elastyczności skóry
i powstawania zmarszczek [11]. Witami-
na E stosowana jest do określenia nazwy
grupy dla 8 tokoferoli, których najwięk-
szą aktywność biologiczną wykazuje
α
-tokoferol (88% puli witaminy E osocza
krwi). Nie jest ona syntetyzowana w or-
ganiźmie człowieka, musi być więc dostar-
czana w pokarmach, występuje głównie
w olejach roślinnych tłoczonych na zimno,
nasionach roślin oleistych, zarodnikach
zbóż i w mniejszym stopniu w mięsie i tłuszczach zwierzęcych.
Niedobór tokoferoli powoduje osłabienie mięśni, złą koordyna-
cję ruchową, apatię rozdrażnienie, obniżoną aktywność seksu-
alną oraz może objawiać się na skórze zmęczeniem, starczymi
Rys. 1
Δ9-tetrahydrokannabinol
Źródło:
[3]
Fot.1
Olejkonopnykosmetyczny
Źródło:
Archiwumwłasneautora
Tabela 1
Skład oleju konopnego
Nienasycone kwasy tłuszczowe
Nazwa zwyczajowa
Wzór chemiczny Ilość wiązań
podwójnych
Zawartość
w oleju konopnym
Kwas linolowy
C
17
H
31
COOH
2
58%
Kwas
α
-linolenowy
C
17
H
29
COOH
3
19%
Kwas
γ
-linolenowy
C
17
H
29
COOH
3
4%
Kwas oleinowy
C
17
H
33
COOH
1
13%
Nasycone kwasy tłuszczowe
Kwas palmitynowy
C
15
H
31
COOH
-
5%
Kwas stearynowy
C
17
H
35
COOH
-
2,5%
Witaminy
Witamina A
3,1 mg/100 g oleju
Witamina E
88 mg/100 g oleju
Witamina K
Składniki roślinne
Fitosterole
390-670 mg/100 g oleju
Makro i mikroelementy
Sód
88,79 mg/kg
Wapń
53,86 mg/kg
Magnez
199,07 mg/kg
Potas
20,72 mg/kg
Cynk
0,91 µg/kg
Żelazo
1,71 µg/kg
Miedź
1,48 µg/kg
Źródło:
Opracowanie własne na podstawie [1, 6-10]
