4 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
496
N
ARTYKUŁ NAUKOWY
KOSMETOLOGIA I MEDYCYNA ESTETYCZNA
Związek C
6760
H
10447
N
1743
O
2010
S
32
to neurotoksyna wytwarzana
przez bakterie Gram-dodatnie z rodzaju
Clostridium botulinum
(rys. 1). Ta neurotoksyna jest odpowiedzialna za zatrucie jadem
kiełbasianym. Występuje w ośmiu różnych serotypach (A, B,
C1, C2, D, E, F i G), które zostały zidentyfikowane w ostatnim
czasie [4]. Typy A i B tej neurotoksyny są dobrze poznane, nie
powodują powikłań i są stosowane w medycynie np. w lecze-
niu bruksimzu i nadpotliwości.
Rysunek 1
Model przestrzenny cząsteczki
toksyny botulinowej
Źródło:
[5]
Bruksizm
Charakteryzuje się niekontrolowanym, nieprawidłowym i nie-
świadomym zaciskaniem zębów oraz zgrzytaniem. Akademia
Medycyny Snu w 2001 roku opracowała definicję o brzmieniu:
„Bruksizm to zaburzenie motoryczne w obrębie jamy ustnej,
charakteryzujące się zgrzytaniem i zaciskaniem zębów, wy-
stępującymi w czasie snu” [6].
Jego etiopatogeneza nie jest do końca poznana. Jest zwią-
zany z zaburzeniami psychicznymi i nieprawidłową pracą
układu nerwowego. Najczęściej niekontrolowane zgrzytanie
zębami następuje w nocy, podczas snu. Wiąże się ze zbyt du-
żym napięciem mięśnia żwacza co w konsekwencji grozi star-
ciem i bólem zębów. Wcelu złagodzenia napięcia mięśniowego
żwacza stosuje się iniekcje toksyny botulinowej typu A. Efekt
zabiegu utrzymuje się od 4 do 6 miesięcy. Dawka dobierana
jest w zależności od siły napięcia mięśnia [6, 7].
Nadpotliwość
Jest to nadmierne wydzielanie potu, które przekracza fizjolo-
giczne potrzeby organizmu. Osoby cierpiące na tę przypadłość
nie są narażone na utratę zdrowia, jednakże problem ten po-
woduje dyskomfort w sferze psychicznej. Nadpotliwość może
dotyczyć całego organizmu, bądź jego partii, mówimy wtedy
o nadpotliwości zlokalizowanej. Nadmierne wydzielanie potu
dzieli się na pierwotne, w którym czynnik wywołujący jest
nieznanego pochodzenia oraz wtórne, w którym czynnik wy-
wołujący jest znany [4, 8, 9]. Miejsca, w których nadpotliwość
objawia się najczęściej to dłonie, stopy oraz pachy. Fizjologicz-
nie w organizmie występują dwa rodzaje gruczołów potowych:
ekrynowe i apokryfowe [4, 8].
•
Gruczoły potowe ekrynowe
(Eccrine glandulis)
występują na
całym ciele i mają ujście bezpośrednio na powierzchnię skó-
ry. Wydzielają bezwonny, bezbarwny pot [4, 8].
•
Gruczoły potowe apokrynowe
(Apocrine glandulis)
są umiej-
scowione w dołach pachowych, okolicach intymnych oraz
na powiekach i brodawkach sutkowych. Uaktywniają się
w okresie dojrzewania. Wydzielany przez nie pot jest lekko
żółtawy i łatwo ulega rozkładowi przez bakterie bytujące na
skórze, co powoduje nieprzyjemny zapach [4, 8].
W leczeniu nadmiernej potliwości iniekcjami toksyny botu-
linowej powoduje się „odnerwienie” ekrynowych gruczołów
potowych poprzez zablokowanie wydzielania acetylocholiny
pozazwojowych neuronów cholinergicznych. Toksyna botuli-
nowa uznana jest za bezpieczny i skuteczny środek leczenia
nadmiernej potliwości pach, dłoni i podeszw stóp
[4].
Bruksizm i nadpotliwość to jedne z wielu zaburzeń, które
poddaje się leczeniu wykorzystując do tego celu botuliny. Jej
terapeutyczne działanie wykorzystuje się z powodzeniem
w wielu chorobach i dysfunkcjach, w których występują zabu-
rzenia nerwowe, mięśniowe lub nerwowo-mięśniowe [10, 11].
HISTORIA TOKSYNY BOTULINOWEJ
WZABIEGACH ESTETYCZNYCH
Toksyna botulinowa znajduje szerokie zastosowanie w zabie-
gach estetycznych jak i w medycynie [11, 12]. Dostępne ko-
mercyjnie preparaty toksyny botulinowej składają się z soli
fizjologicznej, preparat w odpowiedniej dawce jest wstrzyki-
wany do mięśnia docelowego. Uważa się, że jest to procedura
z minimalnym ryzykiem wystąpienia skutków ubocznych
takich jak: obrzęk, rumień i ból w miejscu wstrzyknięcia. Ból
głowy, złe samopoczucie – to reakcje dwukierunkowe oraz
efekty spowodowane dyfuzją toksyn do okolicznych miejsc.
Działanie toksyny jest widoczne po 3-4 dniach, a zaburzenia
pracy mięśni trwają około 3-4 miesięcy. Ich czynność powraca
stopniowo w miarę regeneracji zakończeń nerwowych.
Tabela 1
Rodzaje toksyny botulinowej
OnabotulinomtoksynaA AbobotulinowatoksynaA InkobotulinowatoksynaA RimbotulinowatoksynaB
NAZWA KOMERCYJNA
Botox®
Dysport®
Xeomin®
Neuroblok®/Myoblok®
JEDNOSTKA
100/200
300/500
50/100
2500/5000/10.000
TOKSYNA BOTULINOWA: PRODUKT
1:1
1.2-1.4:1
1:1
1:50 – 1:100
PRZECHOWYWANIE W TEMP.
(PRZED OTWARCIEM)
2-8°C
2-8°C
2-8°C
2-8°C
PRZECHOWYWANIE
(PRZED OTWARCIEM)
4-24 h
4-24 h
WSKAZANIA
Skurcz powiek, dystonia szyjki
macicy, hiperroza, nietrzymanie
moczu, przewlekła migrena
Skurcz powiek, dystonia szyjki
macicy
Skurcz powiek, dystonia szyjki
macicy
Dystonia szyjki macicy
Źródło:
Opracowanie własne
