< Previous3 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 118 ARTYKUŁ KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA E POUFNOŚĆ I DYSKRECJA Dane osobowe oraz informacje dotyczące zdrowia i zabie- gów klientów należy traktować z najwyższą poufnością. Powinni oni czuć się bezpiecznie i mieć pewność, że ich prywatność jest respektowana. Najważniejszym dokumentem podpisywanym przez klientów przed przystąpieniem do zabiegów makijażu per- manentnego jest formularz świadomej zgody, w którym znajdują się nie tylko dane personalne, wskazania i zale- cenia po zabiegu, zgody na wykorzystanie wizerunku, ale przede wszystkim informacje na temat stanu ich zdrowia. Rozmowa o ewentualnych chorobach powinna odbywać się w komfortowych, intymnych warunkach, a stan zdro- wia klienta nie powinien być tematem rozmów ze współ- pracownikami lub innymi klientkami. Wszystkie osoby pracujące w sektorze kosmetycznym wiedzą, że gabinet często jest dla klientek miejscem relaksu i odpoczynku, przy okazji którego dzielą się z nami szczegó- łami życia prywatnego. Bardzo ważne, żeby usłyszane histo- rie zatrzymać dla siebie i nie narażać się na utratę zaufania klientek. Nie opowiadaj smutnej historii, którą usłyszałaś od pierwszej klientki, następnej, z którą jesteś umówiona na za- bieg. Jeśli o tym się dowie, już nigdy ci nie zaufa. SZACUNEK DLA ZDROWIA I BEZPIECZEŃSTWA Specjaliści muszą przestrzegać rygorystycznych standar- dów higieny i bezpieczeństwa, aby minimalizować ryzyko infekcji oraz innych komplikacji. Dziś możliwe jest korzy- stanie z materiałów jednorazowego użytku, łącznie z pę- setą czy pędzelkiem. Natomiast wszystkie metalowe na- rzędzia i elementy po zabiegu makijażu permanentnego muszą zostać poddane dezynfekcji i sterylizacji. Te będące odpadami medycznymi kartridże, igły akupunkturowe, jednorazowe nasadki powinny być gromadzone w przezna- czonych do tego pojemnikach. Pamiętajmy, że w salonach PMU istnieje niebezpieczeń- stwo przeniesienia zakażenia bakteriami, grzybicami, wiru- sami oraz pasożytami. Osoby odwiedzające gabinety PMU to ludzie wyedukowani w temacie makijażu permanentnego przynajmniej w minimalnym stopniu. Zwracają uwagę czy jesteś ubrana w odpowiedni strój, czy zabieg jest wykonany zgodnie z zasadami BHP. Przykładowo, jeżeli już rozpoczynasz pigmentację, ale musisz odejść od klientki, ponieważ przy- pomniałaś sobie, że powinnaś jeszcze zrobić zdjęcie przed zabiegiem, pamiętaj o ściągnięciu rękawiczek. Nie podnoś przedmiotów, które ci upadły. Podczas wykonywania mikro- pigmentacji nie dotykaj w rękawiczkach swoich włosów, twa- rzy, kubka z kawą. Pamiętaj, że klientka zwraca na to uwagę. ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZAWODOWA Odpowiedzialność w zawodzie specjalisty od makijażu permanentnego ma wiele wymiarów, w tym odpowiedzial- ność prawną, moralną i zawodową. • Odpowiedzialność prawna Specjaliści muszą znać i przestrzegać obowiązujących przepisów prawa dotyczących wykonywania zabiegów ko- smetycznych. W niektórych krajach wymaga się, aby oso- by wykonujące makijaż permanentny posiadały licencje lub certyfikaty potwierdzające kwalifikacje. Niezgodność z przepisami może prowadzić do konsekwencji prawnych, w tym kar finansowych czy utraty uprawnień. W Polsce zabiegi makijażu permanentnego może wyko- nywać tak naprawdę każdy. Potwierdzenie kwalifikacji jest mile widziane i konieczne, do np. kwestii ubezpieczenia. • Odpowiedzialność wobec klienta Każdy klient powinien być traktowany indywidualnie, z pełnym zrozumieniem jego potrzeb i oczekiwań. Spe- cjalista musi być gotowy do udzielenia wsparcia zarówno przed, jak i po zabiegu, w tym do reagowania na ewen- tualne problemy lub komplikacje. W razie wystąpienia powikłań lub infekcji bardzo ważna jest pomoc, wspar- cie, a przede wszystkim zainteresowanie klientem. Zda- rza się, że klientka, która nie jest zadowolona z zabiegu i koresponduje z linergistką, po pewnym czasie przestaje otrzymywać od niej odpowiedzi, a ostatecznie jej numer zostaje zablokowany. Historie w podobnym stylu niestety wciąż się zdarzają. • Odpowiedzialność wobec samego siebie Praca w zawodzie specjalisty od makijażu permanentne- go może wiązać się ze stresem i presją. Porównywanie się do innych, dążenie do wykreowanych „ideałów” tworzo- nych przez media społecznościowe czy niepokój o wypeł- nienie kalendarza po brzegi, to tylko kilka powodów wy- wołujących stres, dlatego ważne jest, aby dbać o własne zdrowie psychiczne i fizyczne. To pozwoli na utrzymanie wysokiej jakości usług i zadowolenie klientów. Rada ode mnie – konkuruj tylko ze sobą sprzed roku. PODSUMOWANIE Etyka i odpowiedzialność są fundamentami pracy każde- go specjalisty wykonującego makijaż permanentny. Prze- strzeganie zasad etyki zawodowej oraz odpowiedzialne podejście do klientów i własnej pracy zapewnia nie tylko wysoką jakość usług, ale także buduje zaufanie i reputację w branży. W dynamicznie rozwijającym się świecie beau- ty, gdzie nowe techniki i produkty pojawiają się regularnie, stałe doskonalenie swoich umiejętności i wiedzy jest klu- czowe dla utrzymania wysokich standardów zawodowych. Makijaż permanentny to nie tylko sztuka, ale przede wszystkim odpowiedzialność za zdrowie i dobrostan klien- tów. Profesjonalizm, uczciwość i empatia to cechy, które powinny wyróżniać każdego specjalistę w tej dziedzinie. Dzięki temu makijaż permanentny może być bezpiecznym i satysfakcjonującym doświadczeniem dla wszystkich za- interesowanych.3 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 119 PREZENTACJA KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA P W ostatnich latach makijaż permanentny zdo- bywa coraz większą popularność, umożliwiając kobietom osiągnięcie idealnego wyglądu bez ko- nieczności codziennego nakładania kosmetyków. Jedną z najbardziej zaawansowanych i efektow- nych technik w tej dziedzinie jest metoda włosa maszynowego, która stała się niezwykle pożądaną techniką wykonywania trwałej pigmentacji brwi. Technika włosa maszynowego pozwala na niezwykle precyzyjne odtworzenie naturalnego wyglądu brwi. Efekt jest subtelny, a jednocześnie trwały, co sprawia, że brwi wyglądają perfekcyj- nie w każdej sytuacji – od porannego joggingu po wieczorne wyjście. Moja technika Silky HairStroke Brows charak- teryzuje się naturalnością oraz indywidualnym dopasowaniem układu włosków do naturalnych brwi. Co jest najbardziej istotne w mojej metodzie? • Głębokość pracy. Kluczowym aspektem tech- nicznym jest umiejętność pracy na odpo- wiedniej głębokości skóry. Pigment musi być wprowadzany na tyle głęboko, aby był trwały, a jednocześnie na tyle płytko, aby uniknąć zbyt intensywnego efektu i potencjalnego blizno- wacenia czy odbarwiania. • Realizm. Aby stworzyć jak najbardziej reali- styczny efekt, należy dokładnie odwzorować naturalny układ włosków brwi. Każdy włosek powinien być rysowany w odpowiednim kie- runku, pod odpowiednim kątem, aby brwi wy- glądały naturalnie i harmonijnie. Włos maszynowy daje nam również możliwość rekonstrukcji brwi u osób dotkniętych chorobą nowotworową czy alopecją, dzięki czemu może- my pomóc chorym odzyskać dobry wygląd i sa- mopoczucie. Moja autorska technika Silky HairStroke Brows to idealne rozwiązanie dla klientek, które ponad wszystko cenią naturalne efekty. Precy- zyjna praca pozwala stworzyć doskonałą imi- tację pojedynczych włosków, uzupełnić ubytki łuków i delikatnie zagęścić brwi. Makijaż permanentny brwi to najpopularniejszy zabieg w branży PMU. Przez lata przeszedł prawdziwą ewolucję. Technik wykonywania makijażu permanentnego brwi jest na rynku wiele, warto jednak wybrać te, które gwarantują naturalne efekty i uczyć się ich od uznanych ekspertek. Zespół trenerski Long Time Liner jest tworzony przez dziewięć doświadczonych specjalistek z tytułami mistrzowskimi, zdobytymi w Polsce i na świecie. Ucz się od najlepszych! SILKY HAIRSTROKE BROWS BY BOGUSŁAWA HERDA Bogusława Herda Elite Top Linergist Long Time Liner, wicemistrzyni świata World PMU Industry Convention (2023), właścicielka gabinetu Permanentny Make-up w Bielsku-Białej3 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 120 PREZENTACJA KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA P Wykonując makijaż permanentny brwi, zależy mi na podkreśleniu naturalnego piękna kobiety. Moja techni- ka pozwala stworzyć subtelny, naturalny gradient koloru – ciemniejszy u podstawy brwi i jaśniejszy na górze. Pig- mentacja typu ombre brows to doskonałe rozwiązanie dla kobiet ceniących sobie wygodę i oszczędność czasu. Zabieg pozwala udoskonalić kształt łuków i optycznie zagęścić brwi. Ponadto, modeluje optycznie rysy twarzy, pozwala zredukować asymetrię oraz nadaje brwiom deli- katny, naturalny wygląd. Moja autorska technika ombre brows pozwala stworzyć pudrowe brwi z efektem cieniowania. Z delikatną nasadą i lekką górą, która może mieć pikselowe lub satynowe wy- kończenie, oraz z mocniejszym podkreśleniem łuku brwio- wego. W tej technice możemy uzyskać nasycenie od lekkie- go do mocnego. Satysfakcja klientki jest dla mnie priorytetem, więc pierw- szym krokiem przed wykonaniem zabiegu jest przepro- wadzenie wywiadu. Słucham oczekiwań, preferencji oraz obaw. Bardzo ważna jest dokładna analiza kształtu twarzy klientki. Podczas konsultacji omawiamy też, jaki efekt chce- my uzyskać – czy brwi mają być bardziej wyraziste, czy może delikatne, subtelne. Ich kolor musi harmonizować z natu- ralnym odcieniem włosków oraz fototypem skóry, dlatego dokładnie analizuję te elementy. Korzystam z palety pig- mentów, które można dostosować do różnych typów urody. Przy użyciu odpowiednich narzędzi rysuję wstępny kształt, aby klientka mogła zobaczyć, jak będzie wyglądać efekt pigmentacji. W mojej technice Ombre Brows pracuję jed- nym lub dwoma kolorami – dobieram je tak, aby wyglądały jak najbardziej naturalnie. Technika Ombre Brows polega na stopniowym wpro- wadzaniu pigmentu za pomocą cienkich igieł i tworzeniu w ten sposób efektu gradientu. Proces ten jest wykonywany w trzech etapach: Kontur: delikatnie rysuję zewnętrzny kontur brwi, aby ustalić ich kształt. Kontur jest subtelny, ale stanowi pod- stawę do dalszej pracy. Cieniowanie: stopniowo wprowadzam pigment, zaczy- nając od nasady brwi i przechodząc ku ich końcom. Nasada jest zawsze ciemniejsza, co nadaje brwiom głębi i natural- ności, podczas gdy jaśniejsza góra dodaje lekkości. Wykończenie: wykonuję delikatne poprawki, aby upew- nić się, że gradient jest równomierny, a kształt idealnie do- pasowany do twarzy. Moja autorska technika Ombre Brows to efekt 8 lat do- świadczeń i nieustannego dążenia do perfekcji. Dbałość o każdy detal, od pierwszej konsultacji po pielęgnację po zabiegu, sprawia, że efekt jest zawsze zgodny z oczekiwa- niami klientek. Maria Wyszyńska Elite Top Linergist Long Time Liner, II wicemistrzymi świata World PMU Industry Convention (2023), właścicielka Mary Salon Urody w Rzeszowie OMBRE BROWS BY MARIA WYSZYŃSKA3 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 121 PREZENTACJA KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA P Naturalny look nigdy nie wychodzi z mody. Z uwagą obser- wuję, jak zmieniają się trendy, które, ku mojej radości, z roku na rok zmierzają w kierunku – tzw. make up no make up. Technika Soft Brows jest moją autorską metodą makija- żu permanentnego brwi. Udoskonalana przez wiele lat, za- pewnia naturalność i bezpieczeństwo. Wykonując makijaż permanentny, biorę pod uwagę jego przemijalność i sta- wiam przede wszystkim na lekkość. W mojej ocenie makijaż permanentny muszą cechować subtelność oraz elegancja. Daleka jestem od kierowania się chwilową modą na konkretny kształt brwi. Wystarczy w myśl zasady less is more odpowiednio skorygować brwi, aby odkryć ich ukryte piękno. Przerysowane łuki są zdecy- dowanie passé. • Sekrety techniczne. Soft Brows polega na bardzo deli- katnej pigmentacji, dzięki czemu zachowujemy natural- ny zarys brwi. Pozwala też skorygować ubytki w miej- scach, gdzie powinny znajdować się naturalne włoski. Odpowiednia jest również do wykonania całkowitej re- konstrukcji brwi (gdy ich brak) lub przy dużych ubytkach, np. z powodu blizny. • Kolor. Nasycenie pigmentacji jest lekkie i świeże na ca- łym obszarze brwi. Istotne jest również odpowiednie rozłożenie gradientu, gra światłocieniem. Nasada, czyli początek łuku, jest zdecydowanie lżejsza i „otwarta”, co pozwala uzyskać efekt trójwymiarowości. Dzięki temu makijaż nie jest płaski. Od najwyższego punktu brwi (idąc ku ich końcowi) stopniowo wzmacniam nasyca- nie barwnikiem o około 20-30%. Tu zawsze trzeba brać pod uwagę indywidualne cechy klientki (kolor włosów, odcień skóry, naturalne brwi). Wykonując pigmentację, tworzę obraz składający się z tysięcy mikropikseli, co tworzy wielowymiarowy gradient, który podkreśla i ko- ryguje całą oprawę oczu. • Efekt. Niedoskonałości czy ubytki łuku zostają skorygo- wane, ale w taki sposób, aby makijaż permanentny nie był na pierwszym planie. Technika Soft Brows zapewnia półprzezroczysty, satynowy efekt, który klientki często porównują do lekkiej, pudrowej chmurki. Dla podkreśle- nia brwi, przy jednoczesnym zachowaniu ich natural- nego wyglądu, ważny jest odpowiedni dobór barwnika. W większości przypadków pracuję na indywidualnie przygotowywanych mieszankach. Trwałość makijażu wykonanego moją techniką to około 12-18 miesięcy. Paulina Szymańska Elite Top Linergist Long Time Liner, finalistka Mistrzostw Polski Long Time Liner (2021), Master of Brows (2020), właścicielka salonów LongPMU (Poznań) i Moodita (Słupca) SOFT BROWS BY PAULINA SZYMAŃSKA3 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 123 ARTYKUŁ KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA E Marta Szuter mgr kosmetologii, specjalizuje się w zabiegach estetycznych, jej głównym celem jest promowanie bezpieczeństwa i świadomości reakcji możliwych w codziennej pracy w gabinecie Zabiegi wykorzystujące zaawansowaną apara- turę, oparte na iniekcji kwasu hialuronowego, mezoterapii czy trochę zapomnianych peelin- gach chemicznych, choć uznawane za stosun- kowo bezpieczne, nie są pozbawione ryzyka. Powikłania mogą obejmować reakcje alergicz- ne, infekcje, blizny, przemieszczenie podanej do skóry substancji, a nawet problemy zdrowotne. Z tego powodu niezwykle ważne jest, aby zarów- no specjaliści wykonujący zabiegi, jak i klienci byli świadomi potencjalnych zagrożeń i sposo- bów ich minimalizowania. Procedury zabiegowe wiążą się z fizjologicz- nymi skutkami pozabiegowymi, działaniami niepożądanymi oraz powikłaniami. Czy kiedyś zastanawialiście się nad różnicami pomiędzy tymi definicjami? Z punktu prawnego są one bardzo istotne, ponieważ gdy dochodzi do sporu rozstrzyganego na drodze sądowej, ważne, o ile nie najważniejsze, będzie „ubranie” zaistniałej sytuacji w definicję prawną. Fizjologiczne skut- ki pozabiegowe to naturalne reakcje organizmu na zabieg, które zazwyczaj ustępują samoistnie. Działania niepożądane to efekty, które są nie- zamierzone, ale przewidywalne i zazwyczaj nie wymagają interwencji medycznej. Powikłania natomiast to nieprzewidywalne, niepożądane skutki, które mogą wymagać interwencji me- dycznej i mogą prowadzić do trwałego uszczerb- ku na zdrowiu. Ponad 20 lat obserwujemy intensywny rozwój branży beauty. W Polsce, w ostat- nich pięciu, nastąpił prawdziwy rozkwit ko- smetologii, a zabiegi estetyczne z użyciem wypełniaczy na bazie kwasu hialuronowego i stymulatorów zawładnęły rynkiem. Tak dy- namiczny postęp zaawansowanych techno- logii oraz technik umożliwia poprawę jakości skóry i uzyskanie młodszego wyglądu, często w bardzo krótkim czasie. Z drugiej jednak strony niesie ze sobą ryzyko powikłań, które mogą mieć poważne konsekwencje dla zdro- wia klientów. Działania niepożądane oraz powikłania w zabiegach estetycznych3 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 124 ARTYKUŁ KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA E ODCZYN POZABIEGOWY Fizjologiczny odczyn pozabiegowy to nieunikniona reak- cja organizmu na mechaniczne, fizyczne lub chemiczne działanie danego zabiegu. Występuje w przypadku zabie- gów kosmetologicznych, które swoim działaniem mogą powodować kilkudniowe lub nawet kilkunastodniowe ob- jawy, m.in. płatowe złuszczanie skóry. Osoby poddane ta- kim zabiegom, ze względu na długi okres rekonwalescencji, powinny być pod stałą kontrolą osoby wykonującej zabieg i podlegać bezwzględnym zasadom postępowania pozabie- gowego, w celu niedopuszczenia do późniejszych powikłań (Kononowicz WS, Malara B. Aesth Cosmetol Med. 2021). Za- biegi kosmetologiczne, które mogą wywoływać fizjologicz- ny odczyn pozabiegowy, obejmują szeroki zakres procedur, mających na celu poprawę wyglądu skóry i redukcję róż- nych problemów dermatologicznych. Przykładowo: • Peelingi chemiczne: Procedura polegająca na aplikacji profesjonalnych kwasów na skórę, w celu złuszczenia martwego naskórka i poprawy tekstury skóry. Może wy- woływać zaczerwienienie, łuszczenie się skóry i niewiel- ki dyskomfort. • Mikrodermabrazja: Mechaniczne złuszczanie skóry za pomocą mikrokryształków lub diamentowej końcówki, mające na celu usunięcie martwych komórek i poprawę wyglądu skóry. Może prowadzić do zaczerwienienia i lek- kiego, przejściowego obrzęku przy skórach wrażliwych. • Laseroterapia: Zastosowanie laserów do stosowania na różne problemy skórne, takie jak blizny, przebarwienia, zmarszczki czy usuwanie tatuaży, makijaży permanent- nych, może mieć swoje skutki uboczne w postaci za- czerwienienia, obrzęku, łagodnego podrażnienia skóry, a w skrajnych przypadkach nawet nadmiernej wrażliwo- ści, dla innych definiowanej jako tkliwość. • Iniekcje substancji wypełniających: Wstrzykiwanie substancji, takich jak kwas hialuronowy, w celu wypeł- nienia zmarszczek, poprawy objętości twarzy itp. Może prowadzić do niewielkiego zaczerwienienia, obrzęku i krwiaki w miejscu wkłucia. • Zabiegi z wykorzystaniem urządzeń: Na przykład radio- frekwencja, ultradźwięki czy terapia światłem LED, które mogą być stosowane w celu poprawy elastyczności skóry, redukcji cellulitu itp. Skutki uboczne mogą obejmować zaczerwienienie, lekkie pieczenie lub mrowienie skóry. To tylko kilka przykładów zabiegów, mogących wywołać skutki uboczne, które należy uwzględnić i omówić z klien- tem przed przystąpieniem do procedury. DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE Działanie niepożądane to szkodliwa i niezamierzona re- akcja na mechaniczne, fizyczne lub chemiczne działanie zabiegu estetycznego, pomimo prawidłowego zastoso- wania procedur zabiegowych. W odróżnieniu od fizjolo- gicznego odczynu pozabiegowego, skutki niepożądane są niespodziewaną reakcją, która może wystąpić zarówno w trakcie, jak i po zabiegu, mimo zachowania szczególnej ostrożności i higieny podczas zabiegu oraz przestrzegania zasad postępowania pozabiegowego. Istnieje możliwość skutecznego opanowania niepożąda- nej reakcji pozabiegowej poprzez konsultację ze specjalistą, który może zalecić odpowiednie leczenie lub modyfikację dalszego postępowania, w celu złagodzenia objawów i za- pobieżenia dalszym powikłaniom. Ważne, aby klienci byli świadomi możliwych skutków niepożądanych i zgłaszali je natychmiast, aby zapewnić sobie szybką pomoc. Przykłady działań niepożądanych mogą być różnorodne i zależą od rodzaju wykonywanego zabiegu oraz indywidu- alnych cech klienta. Przykładowo: • Odczyny alergiczne: Reakcje alergiczne mogą wystąpić po iniekcji substancji, np. kwasu hialuronowego, toksy- ny botulinowej, hialuronidazy czy aplikacji składników aktywnych, zawartych w produktach stosowanych do pielęgnacji skóry po zabiegu. Objawy mogą obejmować zaczerwienienie, swędzenie, obrzęk, w bardziej skraj- nych przypadkach trudności z oddychaniem i obrzęk na- czyniowo-ruchowy. • Infekcje: Niewłaściwe stosowanie technik aseptycznych podczas zabiegu może prowadzić do infekcji skóry. Ob- jawami mogą być zaczerwienienie, bolesność, ropnie lub chociażby gorączka. • Blizny i przebarwienia: Nieprawidłowe wykonanie za- biegu, zbyt głębokie peelingi chemiczne lub nieodpo- wiednia reakcja skóry na substancje zawarte w produk- cie mogą prowadzić do powstania blizn lub trwałych przebarwień na skórze. • Asymetria i nienaturalny wygląd: Niewłaściwe podanie substancji wypełniających, takich jak usieciowany kwas hialuronowy, hydroksyapatyt wapnia, kwas polimle- kowy i innych stałych wypełniaczy, może prowadzić do nierównomiernego wypełnienia, asymetrii twarzy, mi- gracji produktu czy po prostu hiperkorekcji powodującej nieestetyczny wygląd. • Reakcje psychiczne: Niektórzy klienci mogą doświad- czać reakcji emocjonalnych, takich jak depresja, lęk czy obniżenie samooceny, zwłaszcza w przypadku niezado- walającego efektu zabiegu. • Martwica skóry: W skrajnych przypadkach, nieprawi- dłowe podanie substancji lub przeprowadzenie zabie- gu może spowodować niedokrwienie tkanek, ucisk na naczynie – naprawdę w ekstremalnych przypadkach – martwicę skóry w obszarze poddanym zabiegowi. POWIKŁANIA Definicja prawna powikłania w kontekście zabiegów ko- smetologii estetycznej może być zależna od ustawodaw- stwa danego kraju. Ogólnie jednak powikłanie jest defi- niowane jako: następstwo niewłaściwego leczenia, błędnie 3 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 125 ARTYKUŁ KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA E przeprowadzonej procedury zabiegu kosmetologicznego lub nieodpowiedniego postępowania pozabiegowego. Nierzadko powikłanie jest zależne od: specyfiki konkretnego organi- zmu lub danego preparatu, zdarza się, że jego przyczyna jest nieznana bądź niemożliwa do ustalenia. W odróżnieniu od fizjologicznych odczynów pozabiegowych powikłania mogą pozostawiać nieestetyczne uszkodzenia na skórze w postaci przebarwień, blizn zanikowych lub hipertroficznych itp., któ- re często są trudne do cofnięcia (Kononowicz WS, Malara B. Aesth Cosmetol Med. 2021). Takie następstwo zabiegu, może prowadzić do trwałego uszczerbku na zdrowiu klien- ta. Jest to sytuacja, w której wystąpienie negatywnych skut- ków jest nieprzewidywalne i może być rezultatem nie tylko samego zabiegu, ale także indywidualnych cech danej oso- by czy czynników zewnętrznych. W kontekście prawnym, istotne jest ustalenie, czy dane powikłanie zostało spowodowane nieprawidłowym dzia- łaniem osoby wykonującej zabieg, zaniedbaniem lub na- leżytą starannością w przeprowadzeniu procedury, czy też było to działanie niepożądane, niemożliwe do uniknięcia pomimo zastosowania właściwych procedur i środków ostrożności. Pozostaje również do ustalenia, czy nie było ono zależne od osoby poddającej się zabiegowi. W ramach procedur prawnych powikłania mogą być kla- syfikowane i oceniane pod kątem ich ciężkości, związku z zabiegiem oraz możliwościami udowodnienia winy oso- by wykonującej zabieg. Istotne jest również ustalenie, czy pacjent został w pełni poinformowany o potencjalnych ry- zykach związanych z zabiegiem, co może mieć wpływ na ewentualną odpowiedzialność cywilnoprawną czy karną. Ostatecznie, definicja prawnego powikłania w kontekście kosmetologii estetycznej wymaga uwzględnienia wie- lu czynników, w tym przepisów prawnych danego kraju, praktyk medycznych oraz interpretacji sądowej. Klasyfikacja powikłań może być zależna od trzech głów- nych czynników: • Osoba wykonująca zabieg. Wykształcenie, doświad- czenie, umiejętności oraz wiedza, rozwój i odświeżanie praktyk specjalisty mają kluczowy wpływ na bezpie- czeństwo i skuteczność zabiegu. Błędy w wykonywaniu procedury, brak należytej ostrożności, odpowiednich warunków lub zaniedbania ze strony osoby wykonującej zabieg mogą prowadzić do różnych powikłań, podobnie jak nieprawidłowa kwalifikacja do zabiegu lub jej brak. Wybór preparatów niezgodnych z przeznaczeniem, po- chodzących z niesprawdzonych źródeł i zastosowanie niskiej jakości sprzętu (np. zużytego). • Zastosowany produkt lub urządzenie. Jakość, skład oraz właściwości używanych substancji lub urządzeń mogą znacząco wpływać na ryzyko wystąpienia działań niepo- żądanych lub powikłań. Zdarza się, że produkty, promo- wane jako bardzo bezpieczne, przebadane i certyfikowa- ne realnie, opierają się na komponentach niskiej jakości, są źle oczyszczane w trakcie produkcji, nieodpowiednio przechowywane lub transportowane. Nie mają kart cha- rakterystyki, opieki polskiej dystrybucji i są podróbkami. • Klient. Indywidualne cechy klienta, takie jak typ skóry, stan zdrowia, alergie oraz historia medyczna, mogą de- terminować reakcję na zabieg i podatność na powikłania. Niektóre osoby mogą być bardziej narażone na ryzyko powikłań niż inne ze względu na swoje indywidualne ce- chy fizyczne i zdrowotne. Niewiadome alergie i choroby lub ich świadome zatajenie może sprzyjać pojawianiu się powikłań. PODSUMOWANIE Rynek zabiegów estetycznych rozwija się dynamicznie, oferując coraz bardziej zaawansowane metody poprawy wyglądu. Jednakże, wraz z postępem technologicznym, po- jawia się również ryzyko powikłań. Ich klasyfikacja zależ- na jest od trzech głównych czynników: osoby wykonującej zabieg, zastosowanego produktu lub maszyny oraz samego klienta. Wprowadzenie tego podziału pozwala na lepsze zrozumienie potencjalnych zagrożeń oraz opracowanie spersonalizowanych protokołów postępowania. Pamiętaj- my, że wykonywanie zabiegów estetycznych wymaga nie tylko umiejętności technicznych, ale także ciągłej troski o bezpieczeństwo i dobro klienta. STRESZCZENIE Utrata objętości skóry oraz pogłębiające się zmarszczki są oznaką naturalnego procesu starzenia się organizmu. Wy- pełniacze na bazie usieciowanego kwasu hialuronowego są standardem w zabiegach estetycznych, jednakże w wielu wy- padkach są nadużywane. Poszukiwane są nowe rozwiązania do zastosowania w zabiegach odbudowujących zdegradowa- ne tkanki i poprawiających wygląd skóry. Stymulatory kola- genu, zarówno typu I jak i III, zawierające w składzie: amino- kwasy, fragmentaryczny nieusieciowany kwas hialuronowy, peptydy biomimetyczne, polinukleotydy, polimery to rozwią- zanie alternatywne dla usieciowanego kwasu hialuronowego. Celem pracy było przedstawienie sproszkowanego polidio- ksanonu zawierającego mikrosfery, jako produktu stymulu- jącego kolagenogenezę. Ten syntetyczny polimer może znaleźć zastosowanie wśród osób, które oczekują przywrócenia skórze twarzy napięcia, gęstości jak również naturalnego efektu zwiększenia objęto- ści tkanek. Dzięki swym właściwościom: hydrofilności, neu- tralności immunologicznej i degradacji do wody i dwutlenku węgla sproszkowany polidioksanon wydaje się być bezpiecz- nym do zastosowania w zabiegach estetycznych. Słowa kluczowe: starzenie się, fibroblasty, kolagen, neokolageneza, polimer syntetyczny, polidioksanon, sproszkowany PDO, stymulatory kolagenu ABSTRACT The body’s natural ageing process is characterised by a decrease in skin volume and the development of deeper wrinkles. Fillers derived from cross-linked hyaluronic acid are commonly used in aesthetic medicine procedures, however they are frequently overused. Current investigations are underway to new solutions that can be utilised in therapies aimed at regenerating damaged tissues and enhancing the appearance of the skin. Collagen stimulators, which include both type I and type III, consist of amino acids, fragmented uncrosslinked hyaluronic acid, biomimetic peptides, polynucleotides, and polymers. The above compounds serve as alternatives to crosslinked hyaluronic acid. This study aimed to introduce powdered polydioxanone containing microspheres as a product that promotes the production of collagen. This synthetic polymer can be used by patients seeking to rejuvenate facial skin by restoring its tone, density, and natural volume. Due to its hydrophilic properties, immune neutrality, and ability to degrade into water and carbon dioxide, powdered polydioxanone seems to be a safe option for aesthetic medicine procedures. Keywords: ageing, fibroblasts, collagen, neocollagenesis, synthetic polymer, polydioxanone, powdered PDO, collagen stimulators Krzysztof Gemza1 Agnieszka Surgiel-Gemza2 0009-0005-8573-6985 1 Śląska Wyższa Szkoła Medyczna w Katowicach, ul. Mickiewicza 29, 40-085 Katowice +48 602 256 849 krzysztofgemza62@gmail.com 2 Collegium Medicum im. dr. Władysława Biegańskiego, Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie, ul. Armii Krajowej 13/15, 42-200 Częstochowa agnieszka.surgiel.gemza.asg@gmail.com Sposób cytowania / Cite Gemza K, Surgiel-Gemza A. Powdered polydioxanone – synthetic polymer that stimulates formation of collagen in aging skin. Aesth Cosmetol Med. 2024;13(3):113-120. https://doi.org/10.52336/acm.2024.020 Sproszkowany polidioksanon – syntetyczny polimer stymulujący tworzenie kolagenu w starzejącej się skórze Powdered polydioxanone – synthetic polymer that stimulates formation of collagen in aging skin This is an article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 Unported (CC BY 4.0) https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/ Artykuł przeglądowy / Review article 3 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 127 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” NNext >