< PreviousPartner programu Erasmus 2014-2020 Otwieramy drzwi dla nauki na światowym poziomie! Dzięki zajęciom ponadprogramowym, szeregu kursom i szkoleniom absolwenci NWSM są przygotowani do wykonywania zawodu i wysoko oceniani przez pracodawców. Dowodem uznania są liczne oferty zatrudnienia zarówno dla studentów, jak i absolwentów! Studia licencjackie (3-letnie): • Kosmetologia –akredytacjaMinisterstwaNaukiiSzkolnictwaWyższego StudencikierunkuKosmetologiamająmożliwośćkształceniawwybranej specjalności:Podologia,Kosmetologialecznicza, • Dietetyka • Pielęgniarstwo–wtympomostowe–AkredytacjaMinisterstwaZdrowia • Pielęgniarstwoweekendowo-wieczorowe3,5-letnie • Ratownictwomedyczne • Elektroradiologia NIEPUBLICZNAWYŻSZASZKOŁAMEDYCZNA ul.Nowowiejska69,50-340Wrocław Sekretariattel.713221548,fax717868328 Dziekanattel.713211154 dziekanat@nwsm.pl www.nwsm.pl Partner programu Erasmus 2014-2020 Otwieramy drzwi dla nauki na światowym poziomie! Pracownie: • kosmetologiczne • wizażu • ratownictwamedycznego • podologii • masażu • fizykoterapii • elektroradiologii • komputerowe • pielęgniarstwa • technologiiżywności–kuchnia Laboratoria: • chemiikosmetycznej • chemiiżywności • mikrobiologii • parazytologii Gabinety: • kosmetyczny • podologiczny Baza dydaktyczna Wszystkiesaledydaktyczneipracow- niewyposażonesąwsprzętaudiowi- zualnyinajwyższejjakościaparaturę. Uczelniaposiadabogatowyposażoną bibliotekęzczytelnią. Studia podyplomowe: Naukatrwa2semestry.Słuchaczeotrzymująświadectwo ukończeniastudiówpodyplomowych. • Kosmetologiastosowana • Podologia • Dietetykawzdrowiuichorobie • Żywienieidietetykawsporcie Programy stypendialne: • stypendiumsocjalne,specjalneorazdla najlepszychstudentów • zapomogi Posiadamy znakomitą kadrę dydaktyczną, którą stanowią nauczyciele akademiccy Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, Uniwersytetu Wrocławskiego i Politechniki Wrocławskiej. Dążymy do osiągnięcia jak najwyższego poziomu kształcenia w zakresie nauk paramedycznych, medycznychispołecznychorazwyposażeniaabsolwentówwnajwyższeumiejętnościiwiedzęzapewniająceoptymalneszanserozwojuzawodo- wego.Uczelniaumożliwiastudentomangażowaniesięwpracekołanaukowegoipublikacjeorazuczestniczeniewkonferencjachnaukowych. Dziękizajęciomponadprogramowym,licznymszkoleniomikursomsąprofesjonalnieprzygotowanidowykonywaniazawodu.Dowodemuznania przezpracodawcówsąofertypracydlaabsolwentów,anawetstudentów.UczelniawdrożyłamiędzynarodowysystempunktacjiECTS.Prowadzi równieżpraktykistudenckiewramachprogramuERASMUS.ZajęciaprowadzonesązgodniezestandardamiMNISW,kierunekKosmetologia posiada certyfikat Polskiej Komisji Akredytacyjnej, natomiast kierunek Pielęgniarstwo posiada akredytację Ministerstwa Zdrowia. Szeroki programpraktykstudenckichpozwalalepiejprzygotowaćstudentówdozawodu.InfrastrukturaUczelniumożliwianaukęosobomporuszającym sięnawózkuinwalidzkim Zasady rekrutacji: Oprzyjęciunastudiadecydujekolejnośćzgłoszeń,studencisąprzyjmowanidowyczerpanialimitumiejsc. Rekrutacjaodbywasiębezegzaminówwstępnych. Dlaczego warto u nas studiować? Tryb nauczania: •Studiastacjonarne •Studianiestacjonarne Na Ciebie czeka nasz INDEKS3 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna 301 MEDIK8 DAILY RADIANCE VITAMIN C™ Witamina C, lekka konsystencja i ochro- na przeciwsłoneczna? To musi być Da- ily Radiance Vitamin C! Połączenie silnego przeciwutlenia- cza ze skutecznym filtrem przeciwsło- necznym o szerokim spektrum SPF 30. Wielozadaniowa witamina C przywra- ca blask i głęboko nawilża skórę, pozostawiając ją jaśniejszą, gładszą i wyglądającą młodziej. Dzięki delikatnemu, naturalnemu, cytrusowe- mu zapachowi, ten odżywczy krem nawilżający ożywia zmysły i pobu- dza skórę, zapewniając jednocześnie ważną ochronę przeciwsłonecz- ną bez pozostawiania nieprzyjemnego uczucia po nałożeniu. SENSI CALMING CREAM OD CLARENA Sensi Calming Cream to lekki, wyciszają- cy krem do twarzy, bogaty w ekstrakty roślinne. Łagodzi podrażnienia, zaczer- wienienia i stany zapalne, a także likwi- duje przekrwienie i stymuluje procesy obronne. Doskonały do pielęgnacji skóry podrażnionej częstym noszeniem mase- czek higienicznych. Oczyszcza i ujędrnia skórę, a także koi ją i uodpar- nia na działanie czynników zewnętrznych. Zawarty w kremie kolagen w połączeniu z witaminą C nawilża i regeneruje. W: TRYCHOLOGIA TYLKO DLA PROFESJONALISTÓW Wielbiciele trychologii ucieszą się z naj- nowszej inicjatywy firmy Trichoparn- ter. Za pośrednictwem Facebooka utwo- rzona została grupa zrzeszająca specjalistów, chcących szlifować swoją wiedzę oraz wymieniać się doświadcze- niami i inspiracjami, ułatwiającymi codzienną pracę w gabinecie try- chologicznym. Chcesz być częścią naszej społeczności? Zapraszamy, dołącz do grupy: TRYCHOLOGIA – TYLKO DLA PRFESJONALISTÓW na facebook.com W: NOWOCZESNE ODMŁADZANIE – MEZOTIX Nowoczesny nieablacyjny system frak- cyjnego odmładzania skóry. Wykorzystu- je czyste, naturalne ciepło, które dostar- czane jest do skóry za pomocą specjalnej, opatentowanej, jałowej końcówki tytano- wej o wymiarach 1 cm kw. Terapia trwa kilka minut. Polega na „ostrzeliwaniu” wybranego obszaru. Wykonanie zabiegu jest przyjazne dla pacjenta, poziom bólu jest niski i nie jest wymagane znieczulenie. Mezotix umożliwia przepro- wadzanie zabiegów na delikatnej skórze twarzy, włącznie z okolicami oczodołów, szyi oraz dekoltu. 3 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna 302 NOWA FORMUŁA SERUM Nowa formuła serum Germaine de Capuccini Repair Night Progress oparta jest na innowacyjnym składniku Glyco 8-Power, który w kontakcie z wodą generuje powstawanie pęcherzyków, wychwytujących składniki aktywne. Biomolekuły mają wysokie powinowactwo do lipidów skóry i są nośnikami substancji aktywnych. Dzięki temu bez trudu pokonują barie- rę naskórkową i uwalniają substancje aktywne w głębszych warstwach. Bogaty skład produktu, aż 22 składniki aktywne oraz zaawansowana technologia sprawiają, że serum zapewnia kompleksowe działanie i jest niezwykle skuteczne w walce z oznakami starzenia skóry. Widoczne efek- ty w postaci zrewitalizowanej i odmłodzonej skóry pojawiają się już po 7 dniach stosowania. VENUS BEAUTY Venus-Beauty.pl to polska firma o 10-let- niej tradycji, będąca producentem i dys- trybutorem najwyższej jakości urządzeń kosmetycznych. Przez ten czas zaufało nam kilka tysięcy gabinetów w całej Pol- sce i poza jej granicami. Filozofią firmy jest rozwój naturalnego piękna kobiet, tak by czuły się one atrakcyjne i pewne siebie. Ten cel realizujemy, oferując gabi- netom najwyższej jakości urządzenia kosmetyczne. Szeroka oferta urządzeń spełnia oczekiwania nawet najbardziej wymagających klien- tów. Naszym priorytetem jest dostarczanie oryginalnych, bezpiecz- nych urządzeń, posiadających certyfikat zgodności z normami UE, świadczący o całkowitym bezpieczeństwie ich zastosowania. Siedziba firmy składa się dużego zaplecza magazynowego, biura, serwisu, ale przede wszystkim z serca firmy – sali ekspozycyjnej, dzięki której nasi klienci mają możliwość bliższego zapoznania się z ofertą naszych urządzeń. Serdecznie zapraszamy do owocnej współpracy gabinety kosmetyczne, kliniki oraz obiekty SPA. Jest wielu dostawców urządzeń kosmetycznych, ale tylko my jesteśmy Venus-Beauty.pl W: SPROSTOWANIE Redakcja „Kosmetologii Estetycznej” informuje, że w wyniku oczywistej omyłki pisarskiej, w wydaniu KE2/2020 na stronie 229 błędnie wstawiono stopkę teleadresową. Powinno być: Venus Beauty, ul. Legio- nów 52, 62-800 Kalisz COFNĄĆ CZAS KREM POD OCZY Z MELATONINĄ Dzienno-nocny krem pod oczy, idealny nawet przed nałożeniem makija- żu! 99% czysta melatonina i 7 rodzajów kwasu hialuronowego (Sodium Hyaluronate Crosspolymer, Sodium Hyaluronate, Potassium Hyaluro- nate, Hydrolyzed Hyaluronic Acid, Hyaluronic Acid, Sodium Acetylated Hyaluronate, Hydroxypropyltrimonium Hyaluronate) oraz ekstrakt z liści rododendronu utrzymują nawilżoną i jędrną skórę wokół oczu. Liposomy z melatoniną i ekstraktem z trufli ujędrniają delikatną skórę. Syntetyzowana melatonina wytwarzana w czasie snu pomiędzy 22.00 a 2.00 rano sprawia, że skóra staje się elastyczna i rozjaśniona. Pojemność 15 ml. W: OZONAOR GRATIS Laser Hi-Tech to producent unikal- nych urządzeń dla kosmetologii i medycyny estetycznej. Tworzymy wielofunkcyjne plat- formy zabiegowe, które mogą obsługiwać różne typy zaawansowanych technologii. Lasery Nd:Yag z systemem pracy nano-, piko- i milisekun- dowym, lasery diodowe 3D, lasery frakcyjne CO 2, światło impulsowe typu E-light i E-SHR, frakcyjną radiofrekwencję mikroigłową i bipo- larną, ultradźwięki oraz kriolipolizę. Nasze urządzenia są zaprojekto- wane tak, aby ułatwiały i uskuteczniały pracę lekarzy i kosmetologów. W cenie dostawa i profesjonalne szkolenie, które gwarantuje prze- strzeganie wysokich standardów zabiegowych. Gabinety, które zdecydują się na zakup urządzenia do 31 sierpnia 2020 r., otrzymają OZONATOR 15G gratis. NAJBARDZIEJ SPEKTAKULARNY ZABIEG PODBIJA GABINETY Thuzzle i Xantohumol to jedne z naj- bardziej innowacyjnych technologii w branży beauty. Już po pierwszym zabiegu zauważalny jest spektakular- ny efekt liftingu skóry. Badania z wykorzystaniem ultrasonografii wysokiej częstotliwości wykazały zdumiewające działanie nowej technologii multifali. W pod- danym zabiegowi miejscu wykazano zwiększenie grubości i gęstości skóry i pojawienie się znacznych ilości włókien elastyny i kolagenu. Jednocześnie przeciwzapalne i antyoksydacyjne działania Xantohu- molu, powoduje kojący wpływ na skórę. Wyniki badań dostępne pod linkiem: 3 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna 303 RYTUAŁY NAWILŻAJĄCE Bez względu na wiek skó- ry czy styl życia, który prowadzisz, rytuały na- wilżające to pierwszy etap pielęgnacji, zwłaszcza gdy wysokie temperatury czy morska bryza nie po- zostają obojętne na na- skórek, który może ulec wysuszeniu. Skin Perfu- sion marki FILLMED La- boratoires to profesjonalna linia pielęgnacyjna, zawierająca m.in. kompletną gamę produktów, które przywrócą komfort suchej skórze. Po nawilżające HAB5-Hydra Serum sięgaj codziennie przed zasto- sowaniem ulubionego kremu. W okresie nadmiernej suchości skóry wzmocnij swoją pielęgnację skoncentrowanym Hydra-Boosterem, a zastosowana 1-2 razy w tygodniu kojąca maska Hyaluronic Youth Mask skutecznie wygładzi zmarszczki spowodowane suchością oraz ukoi i odżywi naskórek. Odpowiednio nawodniona skóra wygląda młodziej, jest aksamit- na w dotyku, pełna blasku i szybciej się regeneruje, np. po zabiegach estetycznych. NOWOŚĆ W OFERCIE MADERM ACADEMY Szkolenie WOW BROWS COURSE to aż 4-dniowe intensywne szkolenie z pigmentacji brwi – nowość w ofercie Maderm Academy. Szkolenie przeznaczone jest przede wszystkim dla osób początkujących, którym zależy na wydłużonym terminie praktyk oraz na znajomości większej liczby technik pigmentacji. Kursant ma możliwość przeprowadzenia za- biegu na 6 modelkach w najpopularniejszych technikach pigmentacji: Powder Brows, Ombre Brows i Insta Brows. Na szkoleniu omawiane są również podstawy makijażu permanentnego, pigmentologia, koloryme- tria, procedury zabiegowe, jak i prawidłowy rysunek wstępny. Istnieje możliwość uzyskania dotacji na szkolenie z funduszy europejskich. N A TU RAL A C TIVE CREAM GŁĘ BOK O N A WI L Ż A, OD ŻY W I A I CHRONI SK ÓRĘ NATURAL ACTIVE CREAM poprawia odporność skóry, przyspiesza regenerację oraz zabezpiecza skórę przed czynnikami zewnętrznymi i naskórkową utratą wody (TEWL) pozostawiając na niej delikatny film. U osób stosujących NAC na przesuszoną, podrażnioną lub uszkodzoną skórę zanotowano szybsze gojenie, mniejsze zaczerwienienie oraz brak blizn i stanów zapalnych. Zawarte w kremie srebro koloidalne stanowi dodatkowe zabezpieczenie przed wirusami i bakteriami. WSPOMAGA LECZENIE: ŁUSZ CZY CA, AZS, ŁOJO T OK, TRĄD ZIK, WYPR Y SK K ON TAKT OWY BETA GLUKANOLEJ KOKOSOWY SREBRO KOLOIDALNE AgZnSi 473014 ESTRY WYŻSZYCH KWASÓW TŁUSZCZOWYCH CYNKKRZEM305 3 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna / Aesthetic Cosmetology and Medicine ARTYKUŁ NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA N Oryginalny artykuł ukazał się w "Aesthetic Cosmetology and Medicine" STRESZCZENIE Najczęstszym problemem klientów gabinetów kosmetycznych jest zachwiana kondycja skóry twarzy. Stabilizacja mikrobiomu, równowaga płaszcza hydrolipidowego są bardzo ważnymi elementami utrzymującymi ją w dobrej kondycji. Celem artykułu było potwierdzenie istoty pro- blemu oraz określenie czynników bezpośrednio wpływających na stan oraz zmiany pojawiające się w obszarze twarzy w wyniku noszenia ma- seczek mających za zadanie zakrywać okolice nosa oraz ust. Podjęto również próbę wyjaśnie- nia, dlaczego stan skóry ulega pogorszeniu. Czynniki zewnętrzne w znacznym stopniu od- działują na stan skóry. Do najczęstszych zmian wy- nikających z naruszenia homeostazy mikrobiomu zalicza się trądzik pospolity, a w przypadku uszko- dzenia płaszcza hydrolipidowego może rozwinąć się podrażnienie oraz nadreaktywność skóry. Słowa kluczowe: skóra, mikrobiom, noszenie maseczek, kondycja skóry, reakcja immunologiczna skóry ABSTRACT The most common problem of clients of beauty salons is the disturbed condition of the facial skin. The sta- bilization of the microbiome and the balance of the hydrolipid coat are very important elements that keep it in good condition. The purpose of the article was to confirm the es- sence of the problem and to determine the factors directly affecting the condition and changes that appear in the face area as a result of wearing face masks designed to cover the nose and mouth area. An attempt was also made to explain why the skin condi- tion gets worse. External factors significantly affect the condition of the skin. Common acne is one of the most common changes resulting from a violation of microbiome homeostasis, and in the event of damage to the hy- drolipidic coat, irritation and hyperactivity of the skin may develop. Keywords: skin, microbiome, wearing masks, skin condition, skin immune reaction otrzymano / received 25.05.2020 poprawiono / corrected 01.06.2020 zaakceptowano / accepted 07.06.2020 » 306 Paulina Spaleniak 1 Małgorzata Chmielewska 2 1. Gabinet Kosmetologii Skin Expert ul. Śląska 17/8 98-300 Wieluń E: M: +48 503 44 66 55 2. Katedra i Zakład Biologii Komórki, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu ul. Rokietnicka 5D 60-806 Poznań E: WSTĘP W wyniku ogłoszonej w Polsce 16 kwietnia 2020 r. pandemii, wprowadzono dla wszystkich obywate- li obowiązek noszenia maseczek zakrywających usta i nos. Dla większości osób była to nowa sytu- acja, nierzadko powodująca trudności w oddycha- niu. Ponadto u wielu ludzi pojawiły się problemy skórne, takie jak zmiany trądzikowe, podrażnie- nia czy stan zapalny w okolicy skóry twarzy. Po- gorszenie stanu skóry stanowi obecnie częsty problem, dlatego wiele osób poszukuje rozwiązań pozwalających na poprawę jej kondycji. MIKROBIOM SKÓRY Mikrobiom jest zgrupowaniem mikroorgani- zmów charakterystycznych dla danego siedliska naturalnego. Termin mikrobiom po raz pierwszy został zdefiniowany przez laureata nagrody No- bla – Joshuę Lederberga, który zasugerował, aby używać jednego określenia dla genomu wszyst- kich drobnoustrojów komensalnych, symbio- tycznych i chorobotwórczych obecnych w ludz- kim organizmie [1]. Mikrobiom jest wsparciem barierowym funkcji skóry, stanowi on duże powiązanie z chorobami skóry, zmianami pa- togennymi i jej ogólną kondycją. Zaburzoną homeostazę obserwuje się w przebiegu między innymi atopowego zapalenia skóry, łuszczycy, trądziku pospolitego, trądziku różowatego i ło- jotokowego zapalenia skóry [2]. Bakterie, grzy- by, roztocza i wirusy tworzą mikrobiom, a ich liczebność oraz gatunkowość jest zróżnicowana na całym ciele w zależności od obszaru bytowa- nia, co jest bezpośrednio związane z wilgotno- ścią oraz wydzielaniem nabłonkowym. Istotnym czynnikiem wpływającym na skład mikrobiomu jest woda. Warunkuje ona wzrost liczebności Wpływ noszenia maseczek ochronnych na kondycję skóry Impact of wearing protective masks on skin condition306 3 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna Aesthetic Cosmetology and Medicine ARTYKUŁ NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA N bakterii czy innych mikroorganizmów, stąd w obszarach o dużej wilgotności obecna jest liczniejsza mikroflora ko- mensalna [3]. Uwzględniając wymienione czynniki, skórę człowieka można podzielić na obszary o dużej wilgotności, bogate w sebum oraz suche (rys.1). Grupę bakterii na skórze stanowi ponad 1000 gatun- ków. Znajdują się wśród nich m.in. Actinobacteria (Cory- nebacterium spp., Propionibacterium spp., Microbacterium spp., Micrococcus spp.) Firmicutes (niehemolityczne tlenowe i beztlenowe gronkowce Staphylococcus spp.), eneterokoki (Enterococcus). Najliczniej wyizolowane bakterie z grupy Micrococcus to Micrococcus luteus, które należą do gatunków symbiotycznych i są najbardziej stabilnym elementem mi- krobiomu. Na skórze człowieka znajdują się również pato- genne bakterie, stanowiące niepożądaną florę, która może być przyczyną zakażeń skóry. Wśród nich znajdują się: Sta- phylococcus aures (gronkowiec złocisty), paciorkowce grupy A, tlenowe maczugowce i pałeczki Gram-ujemne [3]. Na skórze bytują również grzyby, dominującym gatun- kiem są lipolfilne grzyby z gatunku Malassezia, obecne są również drożdżaki m.in. Candida albicans. W sprzyjających warunkach (uszkodzenie naskórka, zwiększona wilgot- ność i temperatura czy okluzja) mają zdolność do koloni- zowania się, w wyniku czego mogą powodować zmiany dermatologiczne lub zakażenia ogólnoustrojowe [5]. Dodatkowo na skórze obecne są roztocza – nużeńce (Demodex), pasożyty które zamieszkują mieszki włosowe i ujścia gruczołów łojowych. Prawdopodobnie ich rozwój przyczynia się do powstawania trądziku różowatego [4]. Ostatnim składnikiem mikrobiomu są wirusy, których identyfikacja jest ciągłym wyzwaniem ze względu na różnorodność materiału genetycznego. Jednak istnieją po- dejrzenia, że nie są one tylko odpowiedzialne za choroby, ale znacząco wpływają na równowagę mikrobiomu [6]. Mikrobiom pełni określone funkcje, jego zadaniem jest integracja ze środowiskiem zewnętrznym, a także ochrona przed patogenami chcącymi wniknąć do wnętrza ciała. Mi- krobiom powinien charakteryzować się określoną wielko- ścią i różnorodnością, na jego skład mają wpływ czynniki zewnętrzne, do których zalicza się między innymi: prawi- dłową pielęgnację skóry, odpowiedni styl życia, przyjmo- wanie leków. Natomiast najbardziej bezpośredni wpływ mają antybiotyki [4]. PŁASZCZ HYDROLIPIDOWY SKÓRY Płaszcz hydrolipidowy skóry w literaturze określany jest jako naturalna zewnętrzna ochrona skóry. Jest to miesza- nina wody i lipidów powstająca z wydzielin gruczołów ło- jowych i potowych – łoju i potu, które w pewnym stopniu są metabolizowane przez mikroorganizmy [7]. W składzie płaszcza hydrolipidowego znajdują się: woda, kwas mleko- wy, jony sodu, potasu, wapnia, magnezu (wydzielane wraz z potem), wolne kwasy tłuszczowe, woski, skwalen, triglice- rydy, metabolity komórek łojowych – oparte na trzech me- chanizmach wydzielania: merokrynowego, apokrynowego oraz holokrynowego. Zadaniem płaszcza hydrolipidowego skóry jest jej ochrona, jednak nie każdy składnik filmu po- siada taką funkcję (między innymi pot, który umożliwia rozwój mikroorganizmów). Wilgotne warunki wywołane przez wysiłek fizyczny, zbyt grube i nieprzepuszczalne ubranie, częste, długie kąpiele czy korzystanie z sauny sprzyjają rozwojowi bakterii, niekoniecznie tych dobrych. Jednak nie można zapominać, że pot posiada ważna funk- cję termoregulacyjną naszej skóry. Uszkodzenie płaszcza hydrolipidowego skóry prowadzi do jej zaburzeń, dlatego ważna jest równowaga składników, odpowiednia pielęgna- cja, która nie prowadzi do naruszenia składu płaszcza [8]. IMMUNOLOGIA SKÓRY Organizm człowieka jest narażony na ataki ze strony drob- noustrojów, pomimo ich bytowania w naturalnej florze skóry. Skóra stanowi pierwszą linię obrony, dzięki obecno- ści zrogowaciałego naskórka, z warstwą podstawną oraz niskim poziomem pH, jak również zdolność do czynnej obrony – odpowiedź immunologiczną [9]. Stan zapalny skóry jest odczynem obronnym, za co odpowiedzialne są mediatory zapalne, powodujące charakterystyczne obja- wy. Do czynników wywołujących reakcje zapalne zalicza się nie tylko mikroorganizmy, ale również czynniki ze- wnętrzne – fizyczne czy chemiczne. Początkiem procesu zapalnego są komórki: fagocyty (makrofagi i neutrofile), komórki dendrytyczne, mastocyty, limfocyty oraz bazofile • Actinobacteria (Micrococcus spp., Corynebacterium spp.) • Firmicutes (Staphylococcus spp.) • grzyby z rodzaju Malassezia /fungi of the genus Malassezia Na powierzchni skóry wyróżnia się obszary/Skin surface types: Wilgotne/High-moisture Bogate w sebum/Sebum-rich Suche/Dry • Actinobacteria (Micrococcus spp., Corynebacterium spp.) • Firmicutes (Staphylococcus spp.) Mikrobionty dominujące w obszarach wilgotnych/Microbiota components dominating in high-moisture areas: Mikrobionty dominujące w obszarach bogatych w sebum /Microbiota components dominating in sebum-rich areas/: • Actinobacteria • Firmicutes • Bacteroidetes • Proteobacteria Mikrobionty dominujące w obszarach suchych /Microbiota components dominating in dry areas: Rys. 1 Podział skóry na obszary według kryterium wilgotności Źródło: Opracowanie własne na podstawie [4] 307 3 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna Aesthetic Cosmetology and Medicine ARTYKUŁ NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA N i eozynofile. Komórki te biorąc czynny udział w reakcjach immunologicznych przyczyniają się do niszczenia zarów- no tlenowych jak i beztlenowych bakterii za pomocą pro- dukowanych substancji [8]. ZMIANY TRĄDZIKOWE Do zmian trądzikowych zalicza się: łojotok, zaskórniki za- mknięte i otwarte, grudki, krosty, nacieki, torbiele, prze- toki i blizny o różnym nasileniu. Zmiany skórne lokalizują się najczęściej w obrębie twarzy (90%) [10]. Do pierwot- nych postaci trądziku należą mikrozaskórniki, które prze- kształcając się w zaskórniki zapoczątkowują wtórne zmia- ny zapalne, takie jak grudki, krostki, guzki, ropnie. Istotną rolę w powstawaniu problemów skórnych z tytułu skóry trądzikowej odgrywa mikrobiom. Zaburzenie jego rów- nowagi, między innymi poprzez zmiany środowiskowe, pobudza Qurom Sensing – międzykomórkowy system ko- munikacji. W wyniku jego działania następuje proliferacja komórek, uszkodzenie naskórka, a w końcowej fazie stan zapalny. W całym procesie tworzenia stanu zapalnego bio- rą udział receptory toll-like będące częścią odpowiedzi im- munologicznej. Receptor TLR2 (toll-like receptor 2) znajduje się w monocytach i identyfikuje składniki ścian bakterii między innymi Propionibacterium acnes – odpowiedzialne za powstawanie trądziku [11]. CZYNNIK CIEPŁA Według przeprowadzonych w Nowej Zelandii badań na dwunastu pracownikach wykonujących różne zawody, udowodniono, że noszenie maseczek spowodowało wzrost temperatury skóry pod maską. U 11 badanych potwier- dzono wzrost temperatury w zakresie od 1,2°C do 4,8°C. Ponadto wykazano, że obszar twarzy zasłonięty przez ma- seczki jest bardzo wrażliwy na ciepło [12]. Inne badanie, przeprowadzono na sześciu osobach, któ- re wykonywały ćwiczenia na rowerze treningowym przez 15 minut. Wszystkie osoby posiadały maski ochronne na twarzy. Badanie wykonywano przy różnych temperatu- rach otoczenia wraz z osobami, które nie korzystały z ma- sek ochronnych. Temperatura skóry, tętno i wilgotność skóry były monitorowane podczas wykonywania ćwiczeń. Wykazano bezpośredni wpływ noszenia maseczki na tem- peraturę skóry oraz jej adaptację [13]. Kolejne badanie wpływu noszenia maseczki na tempe- raturę skóry pod nią, wykonano na 20 uczestnikach, któ- rzy przez godzinę biegali na bieżni z prędkością 5,6 km/h w masce chirurgicznej jak i bez niej. Podczas badania po- dobnie, jak w poprzednich, badano między innymi: tętno, częstość oddechów oraz temperaturę skóry pod maską. W tym badaniu również wykazano wzrost temperatury skóry pod maską, w tym przypadku o 1,76°C [14]. Na podstawie powyższych badań wykazano, że skóra pod maską zwiększa swoją temperaturę i poci się. Pot składa się w przybliżeniu z 99% wody, która jest istotnym czynni- kiem wpływającym na skład mikrobiomu. Pot jest również jedynym ze składników płaszcza hydrolipidowego skóry i odpowiada za jego właściwości na powierzchni skóry, utrzymanie poziomu pH i funkcje immunologiczne [7]. Zaburzenie homeostazy mikrobiomu oraz płaszcza hy- drolipidowego (poprzez pot) bezpośrednio wpływa na po- wstawanie stanu zapalnego skóry oraz zmian trądzikowych. Najnowsze dowody naukowe silnie wspierają koncepcję, że układ odpornościowy skóry współpracuje z określonymi drobnoustrojami w jej mikrobiomie w celu ochrony przed przerostem patogennych drobnoustrojów odpowiedzial- nych za powstawanie stanu zapalnego skóry [15]. CEL BADAŃ Celem badań była ocena występowania zmian skórnych na twarzy w wyniku noszenia maseczek ochronnych. Cel ten zrealizowano poprzez badania ankietowe, przeprowadzo- ne wśród losowo dobranych respondentów. MATERIAŁY I METODY Badanie przeprowadzono z wykorzystaniem ankiety wła- snego autorstwa utworzonej w Formularzu Google (załącz- nik 1). Zawierała ona 13 pytań, z czego 10 to pytania mery- toryczne, pozostałe 3 to pytania o cechy charakteryzujące osobę badaną. W metryczce znalazły się pytania dotyczą- ce płci, wieku, aktywności zawodowej oraz potencjalnego występowania problemów skórnych w wyniku obowiązko- wego noszenia maseczek. Co więcej, poddano ocenie czy w zależności od czasu oraz typu noszonej maseczki wystę- puje skłonność do występowania konkretnych zmian. Prze- analizowano również czy sposób dbania o maseczkę wielo- krotnego użytku ma związek z występowaniem problemów skórnych. Badanie przeprowadzono za pomocą ankiety in- ternetowej i jej publikacji na forach internetowych dotyczą- cych pielęgnacji skóry w dniu 12 maja 2020 roku. Z uwagi na szybki czas osiągnięcia zakładanej ilości osób badanych ankieta udostępniona była tylko przez kilka godzin. Analiza statystyczna przeprowadzona została z użyciem programu Statistica (wersja 13.4) oraz arkusza kalkulacyj- nego Microsoft Excel 2016. W analizach związku między zmiennymi wykorzystano test χ2, stosując jednocześnie warunki Cochrana do wyboru odpowiedniej poprawki. Za poziom istotności statystycznej przyjęto α = 0,05. W badaniu wzięło udział 1014 osób, w tym 995 kobiet, co stanowi 98,13% i 19 mężczyzn (1,87%). Największa ilość ankietowanych (45%) była w przedziale wiekowym 21-26 lat, 440 osób wskazało, że jest aktywnych zawodowo (43% badanych). Respondentów podzielono na sześć grup wiekowych (tab. 1). 308 3 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna Aesthetic Cosmetology and Medicine ARTYKUŁ NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA N Tabela 1 Charakterystyka respondentów ze względu na wiek oraz płeć (n = 1014). Grupa wiekowa Płeć Kobieta (n = 995)Mężczyzna (n = 19) n%n% 15-20 lat33233,4736,8 21-26 lat45345,5631,6 27-35 lat15315,4526,3 36-45 lat393,915,3 46-55 lat161,600 powyżej 55 roku życia20,200 n – liczba przypadków Źródło: Opracowanie własne WYNIKI Zaobserwowano istotny statystycznie związek pomiędzy występowaniem zmian skórnych, a noszeniem maseczek (p = 0,01). Przeprowadzone badania wykazały, że 285 osób (28%), które przed obowiązkiem noszenia maseczek nie ob- serwowały skłonności do podrażnień i zaczerwienienia, za- uważyły zmiany na skórze w wyniku ich noszenia. 448 osób (44%), których skóra była skłonna do podrażnień zauważy- ło dodatkowe zmiany na skórze w wyniku noszenia mase- czek. 134 respondentów (13%) wskazało, że zarówno przed, jak i po wprowadzeniu obowiązku noszenia maseczek nie obserwowało problemów skórnych. Z kolei 147 osób (15%) wskazało, że nie zaobserwowało zmian skórnych, mimo że przed obowiązkiem noszenia maseczek ich skóra była skłonna do podrażnień (rys. 2). Nie zaobserwowano istotne- go związku między występowaniem zmian skórnych, a cza- sem noszenia maseczki (p > 0,05). Dane zawarte na rysunku 3 pozwalają stwierdzić, iż w wy- niku noszenia maseczki najczęściej pojawiały się zmiany trądzikowe. Występowały one u 568 z 733 ankietowanych, którzy zaobserwowali zmiany skórne w wyniku noszenia maseczek, co stanowiło 77% badanych. Tylko u 15 ankie- towanych w sumie wystąpiły zajady (5 przypadków, 0,6%) oraz opryszczka (10 przypadków, 1,3%). zmiany trądzikowe podrażnienie skóry szorstkość skóry nadmierne przetłuszczanie suchość skóry opryszczka zajady 568 292 199 251 249 10 5 zmiany skórne 0 100 200 300 400 500 600 Liczba obs. Rys. 3 Liczba poszczególnych zmian skórnych, których występowanie ankietowani zaobserwo- wali w wyniku noszenia maseczek Źródło: Opracowanie własne Problem występowania zmian skórnych w wyniku nosze- nia maseczek występował najczęściej w przedziale wieko- wym 21-26 lat (rys. 4). Wiek brak obserwowanych zmian skórnych w wyniku noszenia maseczki obecne zmiany skórne w wyniku noszenia maseczki Liczba obs. 88 125 44 17 5 2 251 334 114 23 11 15 - 20 21 - 26 27 - 35 36 - 45 46 - 55 powyżej 55 roku życia 0 50 100 150 200 250 300 350 Rys. 4 Występowanie zmian skórnych w różnych grupach wiekowych Źródło: Opracowanie własne W pytaniu dotyczącym sposobu radzenia sobie z wystę- pującymi problemami skórnymi, 372 (51%) z 733 respon- dentów, którzy zaobserwowali zmiany skórne w wyniku noszenia maseczek, najczęściej wybierało preparaty pole- cane na stronach internetowych. Co ciekawe, aż 36% an- kietowanych nie radzi sobie z problemem. Tylko 33 osoby zgłosiły problem dermatologowi (rys. 5). brak skłonności do podrażnień /zaczerwienienia przed obowiązkiem noszenia maseczek występowanie skłonności do podrażnień/zaczerwienienia przed obowiązkiem noszenia maseczek NieTak Czy w wyniku noszenia maseczki zauważył/a Pan/Pani zmiany na swojej skórze? 100 150 200 250 300 350 400 450 500 Liczności Rys. 2 Liczba ankietowanych na podstawie występowania zmian skórnych w wyniku noszenia maseczek w badanych grupach w zależności od skłonności do podrażnień Źródło: O pracowanie własne 309 3 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna Aesthetic Cosmetology and Medicine ARTYKUŁ NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA N 263; 36% 66; 9% 372; 51% 32; 4% nie radzę sobię korzystam z rad mojego kosmetologa nakładam produkty polecane w internecie byłam/byłem u dermatologa 0 50 100 150 200 250 300 350 400 Liczba obs. Rys. 5 Sposób radzenia sobie z występującymi zmianami skórnymi Źródło: O pracowanie własne Analiza wyników ankiety wskazała również, że nakładanie makijażu pod maseczkę nie ma związku z występowaniem zmian skórnych (p > 0,05). 52% kobiet odpowiedziało, że nakłada makijaż pod maseczkę. Nie odnotowano żadnego przypadku w grupie mężczyzn. Wśród kobiet, które nie ob- serwowały problemów skórnych w wyniku noszenia ma- seczki, 141 (52%) ankietowanych nakładało makijaż. Licz- ba kobiet, które nakładały makijaż i obserwowały zmiany skórne wynosiła 341, co stanowi 47% przypadków (rys. 6). nakładanie makijażu pod maseczkę nie nakładanie makijażu pod maseczkę tak NieTak Czy w wyniku noszenia maseczki zauważył/a Pan/Pani zmiany na swojej skórze? 100 150 200 250 300 350 400 450 Liczności Rys. 6 Liczba ankietowanych kobiet na podstawie występowania zmian skórnych w zależności od nakładania makijażu Źródło: Opracowanie własne Odnotowano, że 664 osoby (65,5%) korzystały wyłącznie z ma- seczek wielokrotnego użytku. Z kolei z maseczek jednorazo- wych korzystało 66 osób, co stanowi 6,5%. 281 respondentów, czyli 27,7 % korzystało z obu typów maseczek. Tylko 3 osoby, co stanowi 0,3% w ogóle nie korzysta z maseczek (rys. 7). Nie wykazano istotnego związku między rodzajem stosowanej maseczki a wystąpieniem zmian skórnych (p > 0,5). Liczba obs. korzystam z maseczek wielokrotnego użytku nie korzystam z maseczek wielokrotnego użytku 281 664 66 3 korzystam z maseczek jednorazowych nie korzystam z maseczek jednorazowych 0 100 200 300 400 500 600 700 Rys. 7 Liczba osób korzystających z maseczek jednorazowych oraz wielokrotnego użytku Źródło: Opracowanie własne Nie odnotowano, aby występowanie zmian skórnych za- leżało w istotnym stopniu od sposobu dbania o maseczkę wielokrotnego użytku (p > 0,05). WNIOSKI Przyjęte założenie na temat wpływu noszenia maseczek na stan skóry zostało potwierdzone w badaniach. Do najczęst- szych obserwowanych zmian zalicza się zmiany trądzikowe. Z badań wynika, że makijaż oraz metody dbania o maseczki nie wpływają bezpośrednio na występujące zmiany. Więk- szość ankietowanych korzysta z maseczek wielokrotnego użytku, które mogą powodować pocenie się skóry, z powo- du zastosowania grubszych materiałów, przez co naruszo- na jest równowaga skóry i zostaje uruchomiony cały proces tworzenia się zmian zapalnych. Pozwala to na stwierdzenie, że głównym czynnikiem, który bezpośrednio wpływa na pogorszenie się stanu skóry jest czynnik ciepła. Ciepło jest wytwarzane pod maseczką, z racji wydychanego powietrza, w związku z tym skóra się poci, co bezpośrednio wpływa na płaszcz hydrolipidowy. Pot (wydzielany przy poceniu się) umożliwia rozwój mikroorganizmów, następuje narusze- nie homeostazy mikrobiomu, a co za tym idzie pobudzenie odpowiedzi immunlogicznej skóry oraz receptorów toll-like (białek odgrywających istotną rolę w odpowiedzi odporno- ściowej). W efekcie tych reakcji stymulowane jest powstanie zmian trądzikowych i zapalnych. Pomimo dużego problemu, w aktualnej literaturze jest niewiele doniesień odnoszących się bezpośrednio do poruszanego tematu. Next >