3 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
362
ARTYKUŁ NAUKOWY
KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA
N
znieczulony obszar [6]. Środki zawierające lidokainę, ametoka-
inę, cetakainę lub benzokainę mogą pomóc wminimalizowaniu
bólu podczas zabiegów. Najczęstszym powikłaniem miejscowe-
go znieczulenia jest kontaktowe zapalenie skóry [7].
WIBRACJA JAKO CZYNNIK ZNIECZULAJĄCY
Stosowanie wibracji w medycynie i rehabilitacji było od same-
go początku wykorzystywane do zmniejszenia odczuwania
bólu. Współcześnie, jednym ze wskazań do stosowania wibro-
terapii jest zmniejszenie dyskomfortu w czasie wkłuć [8–10].
W zależności od źródła, ból może mieć charakter recepto-
rowy, neuropatyczny lub psychogenny – powstaje w następ-
stwie podrażnienia receptorów bólowych (nocyceptorów)
lub poprzez obniżenie progu ich pobudliwości. Ból związany
z wkłuciem ma przeważnie charakter receptorowy i przeno-
szony jest przez włókna nerwowe różnego typu:
•
włókna A-
β
(grube, zmielinizowane, zdolne do szybkiego
i precyzyjnego przenoszenia sygnałów nerwowych),
•
włókna C (pozbawione osłonek mielinowych, wolne i sto-
sunkowo mało precyzyjne).
Równocześnie z receptorów zmysłowych: ciałek Pacina i Me-
issnera oraz receptorów dotykowych w skórze, włóknami A-
β
biegną impulsy, które w trakcie transdukcji sygnału bólowego
stymulują interneurony hamujące w rdzeniu kręgowym, co
z kolei zmniejsza nasilenie sygnału bólu przenoszonego przez
włókna A i C [11]. Bodźcowanie w postaci głaskania lub szczy-
pania skóry, które przenoszone będzie do centralnego systemu
nerwowego poprzez włókna A-
β
, może w tym mechanizmie
złagodzić uczucie bólu. Również wibracja może działać w ten
sposób. W niektórych przypadkach, bodźce wibracyjne mogą
mieć również efekt placebo. Użycie wibracji w niwelowaniu
bólu jest proste, bezpieczne i wysoce skuteczne [12].
W zabiegach dermatologicznych i estetycznych użyteczne
mogą być masażery, stosowane również do zmniejszania dys-
komfortu związanego z laseroterapią w obrębie żył kończyn
dolnych. Wibracje należy rozpocząć około 2–3 sekundy przed
rozpoczęciem potencjalnie bolesnej procedury. Autorzy zale-
cają używanie ustawień zapewniających wibracje o wyższych
częstotliwościach, w zależności od urządzeń dostępnych na
rynku: 83–150 Hz [8]. Wibracja może być także pomocna w za-
biegach akupunkturowych [10].
Wskazuje się, że w przypadku bardzo bolesnych zabiegów, ta-
kich jak wielokrotne wstrzyknięcia toksyny botulinowej typu
A w dłonie lub podeszwy stóp w leczeniu nadmiernej potliwo-
ści, wymagane jest inne postępowanie. Należy zastosować jed-
nocześnie dwa masażery – jeden na powierzchni grzbietowej,
a drugi na powierzchni dłoniowej lub podeszwowej [10].
Badanie efektywności działania anestetycznego w stomatolo-
gii było już tematem analiz. W pracy DiFelice, 20 uczestników
otrzymywało dwie iniekcje z 5–minutową przerwą pomiędzy
wstrzyknięciami – jedną iniekcję ze znieczuleniem miejsco-
wym i jedną ze znieczuleniem miejscowym i urządzeniem wi-
bracyjnym [13]. Uczestnicy oceniali ból odczuwany po każdym
wstrzyknięciu za pomocą wizualnej skali analogowej VAS (
Visual
Analogue Scale
). Urządzenie wibracyjne ze znieczuleniem miej-
scowym dało znamiennie niższy średni wynik VAS. Wyniki te
zostały potwierdzone przez kolejnych naukowców [14].
W praktyce stosuje się specjalistyczne masażery stomatolo-
giczne, które pozwalają na minimalizowanie odczuć bólowych
w czasie wykonywania zabiegów stomatologii zachowawczej
lub nakładki akumulatorowe generujące wibracje stosowane
do standardowej karpuli. Pozwalają one na ograniczenie no-
cycepcji w czasie wkłuć.
Efekt przeciwbólowy wibracji dla bodźców w okolicach twa-
rzoczaszki jest obserwowany zakresie 10–200 Hz [8] i nie zale-
ży od wielkości sondy. Wibracje znacząco zmniejszają odczu-
cie bólu cieplnego, bólu zatok, a ból fantomowy jest łagodzony
w 75% [8]. Nie są natomiast wystarczające do łagodzenia inten-
sywnego bólu twarzoczaszki związanego z operacjami miazgi,
nacięciem ropnia lub ekstrakcją zęba [8]. Nie łagodzą również
bólu neuropatycznego.
PODSUMOWANIE
Skuteczność rożnych form stosowania wibracji w kosmetologii
i stomatologii jest wciąż badana. Główną zaletą znieczulenia wi-
bracjami jest to, że obie dłonie lub obie podeszwy stóp mogą być
obstrzykiwane podczas jednej sesji bez generowania niepełno-
sprawności pozabiegowej. Wibracje są też skutecznym rozwiąza-
niem dla osób cierpiących na aichmofobię (lęk przed igłami), mają
niewielką ilość przeciwwskazań, nie generują alergii i reakcji nad-
wrażliwości. WPolsce są metodą wciąż niedocenianą i stosowaną
w bardzo ograniczonej ilości wskazań. Mimo dużego zakresu bez-
pieczeństwa wskazać należy, że nie zaleca się tego typu znieczule-
niawprzypadkuzabiegówwymagającychrozległychkauteryzacji.
Dalsze badania pozwolą na dokładniejsze określenie roli znieczu-
leńwibracyjnychw zabiegach stomatologicznych i estetycznych.
LITERATURA
1.
Skidmore R, Patterson J, Tomsick R. Local anesthetics. Dermatol Surg. 1996, vol.
22(6): 523-524.
2.
Chen B, Eichenfield L. Pediatric anesthesia in dermatologic surgery: when hand-
-holding is not enough. Dermatol Surg. 2001, vol. 27(12): 1010-1018.
3.
Maloney J, Bezzant J, Stephen R, Petelenz T. Iontophoretic administration of lidocaine
anesthesia inofficepractice.Anappraisal.JDermatolSurgOncol.1992,vol.18(11):937-940.
4.
Shenefelt P. Biofeedback, cognitive-behavioral methods, and hypnosis in dermato-
logy: is it all in your mind? Dermatol Ther. 2003, vol. 16(2): 114-122.
5.
Chan H, Lam L, Wong D, Wei W. Role of skin cooling in improving patient tolera-
bility of Q-switched Alexandrite (QS Alex) laser in nevus of Ota treatment. Lasers
Surg Med. 2003, vol. 32(2): 148-151.
6.
Koay J, Orengo I. Application of local anesthetics in dermatologic surgery. Dermatol
Surg. 2002, vol. 28(2): 143-148.
7.
Le Coz C, Cribier B, Heid E. Patch testing in suspected allergic contact dermatitis due
to Emla cream in haemodialyzed patients. Contact Dermatitis. 1996, vol. 35(5): 316-317.
8.
Smith K, Comite S, Balasubramanian S, Carver A, Liu J. Vibration anesthesia: a no-
ninvasive method of reducing discomfort prior to dermatologic procedures. Derma-
tol Online J. 2004, vol. 10(2): 1.
9.
Shaefer J, Lee S, Anderson N. A Vibration Device to Control Injection Discomfort.
Compend Contin Educ Dent. 2017, vol. 38(6): e5-e8.
10.
Kuwahara H, Ogawa R. Using a Vibration Device to Ease Pain During Facial Ne-
edling and Injection. Eplasty. 2016, vol. 16: e9.
11.
Żylicz Z, Krajnik M. Jak powstaje ból? Neurofizjologia bólu dla początkujących. Pol-
ska Medycyna Paliatywna 2003, vol. 2(1): 49-56.
12.
Melzack R. FolkMedicine and the sensory modulation of pain. W: Wall P, Melzack R.
Eds Textbook of Pain. London: Churchill Livingstone 1994: 1209-1217.
13.
DiFeliceM, Vandewalle K, Maller S, Hancock R. Effects of a vibratory device on pain
from anesthetic injections. Compend Contin Educ Dent. 2014, vol. 35(4): 246-250.
14.
Pedersen C, Miller M, Xu K, Carrasco L, Smith C, Richman P. Use of a Dental Vibra-
tion Tool to Reduce Pain From Digital Blocks: A Randomized Controlled Trial. Reg
Anesth Pain Med. 2017, vol. 42(4): 458-461.
