< PreviousA C Z E R W I E N I E N I A Z M N I E J S Z E N I E WID O C Z N O Ś C I N A C Z Y N E K U K O J E N I E A N T I - R E D N ES S C O M P L E X NOWOŚĆ www.bielendaprofessional.pl Siła składników aktywnych: ESCYNA HESPERYDYNA TROKSERUTYNA EKSTRAKT Z KASZTANOWCA WITAMINA C EKTOINA Zaawansowana terapia REDNESS RELIEF stworzona z myślą o skórze naczynkowej IIlmmlimmil::STRESZCZENIE Tymochinon, związek fitochemiczny pozyskiwany z czar- nuszki siewnej, wykazuje działanie przeciwutleniające, prze- ciwzapalne i antybakteryjne. Może wspomagać regenerację, opóźniać procesy starzenia oraz poprawiać kondycję skóry podrażnionej i trądzikowej. Celem pracy było przedstawienie możliwości wykorzysta- nia tymochinonu w kosmetologii oraz wyjaśnienie jego me- chanizmu działania na poziomie komórkowym. Badania wskazują, że tymochinon ma potencjał jako cen- ny składnik nowoczesnych kosmetyków, jednak jego zastoso- wanie wiąże się z wyzwaniami dotyczącymi stabilności, bio- dostępności oraz synergii z innymi substancjami aktywnymi. Słowa kluczowe: czarnuszka siewna, tymochinon, właściwości antyoksydacyjne, działanie przeciwstarzeniowe ABSTRACT Thymoquinone, a phytochemical compound extracted from black cumin, exhibits antioxidant, anti-inflammatory and antibacterial effects. It can promote regeneration, delay ageing processes, and improve the condition of irritated and acne-prone skin. The study aimed to present the potential use of thymoquinone in cosmetology and explain its mechanism of action at the cellular level. Research confirms that thymoquinone could become a valuable addition to modern cosmetic products, however, it presents challenges related to stability, bioavailability and the possibility of synergy with other active ingredients. Keywords: Nigella sativa, thymoquinone, antioxidant properties, anti-aging effect Anna Klonowska-Śmigiel 0000-0002-0672-4136 Klaudia Ciesielska-Figlon Katedra i Zakład Fizjopatologii, Wydział Lekarski, Gdański Uniwersytet Medyczny, ul. Marii Skłodowskiej-Curie 3a, 80-210 Gdańsk +58 349 12 10 k.ciesielskafiglon@gumed.edu.pl Sposób cytowania / Cite Klonowska-Śmigiel A, Ciesielska-Figlon K. Thymoquinone as a new active ingredient in cosmetics. Aesth Cosmetol Med. 2025;14(1):27-32. https://doi.org/10.52336/acm.2025.005 Tymochinon jako nowa substancja aktywna w kosmetykach Thymoquinone as a new active ingredient in cosmetics WSTĘP W ostatnich latach pielęgnacja skóry stała się istotnym ele- mentem codziennej rutyny dla wielu osób. Wraz z jej rozwo- jem i rosnącą różnorodnością rynek kosmetyczny zaczął ofe- rować coraz bardziej zaawansowane i dopasowane rozwią- zania. Marki kosmetyczne, które dynamicznie się rozwijają, często poszukują innowacyjnych i bezpiecznych substancji aktywnych o wszechstronnych właściwościach. Jedną z nich może okazać się tymochinon (TQ, thymoquinone), który w li- teraturze naukowej uznawany jest za związek o wysokim po- tencjale prozdrowotnym. Naturalne substancje pochodzenia roślinnego cieszą się dużym zainteresowaniem naukowców, ze względu na wyj- ściowe cechy biologiczne i możliwość wykorzystania ich w celach terapeutycznych. Przewagą naturalnych surowców jest kontrolowany metabolizm oraz niskie ryzyko wystąpie- nia reakcji niepożądanych. Jedną z takich substancji jest ty- mochinon, który posiada liczne właściwości lecznicze, zwe- ryfikowane w badaniach naukowych. CHARAKTERYSTYKA CHEMICZNA TYMOCHINONU Tymochinon jest bioaktywnym związkiem o nazwie chemicz- nej 2-isopropyl-5-methylbenzo-1,4-quinone, który został wy- kryty w wielu roślinach medycznych (rys. 1). This is an article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 Unported (CC BY 4.0) https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/ Review article / Artykuł przeglądowy 1 / 2025 Kosmetologia Estetyczna 79 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” WRys. 1 Wzór strukturalny tymochinonu Źródło: Opracowanie własne Wysoką zawartość tymochinonu udało się wyizolować z nasion czarnuszki siewnej (Nigella sativa), oprócz rodziny Ranunculaceae (jaskrowate) obecność tego związku potwier- dzono w kilku innych gatunkach roślin należących do ro- dziny jasnotowatych (Lamiaceae), między innymi w pyszno- główce oraz w roślinach z rodziny cyprysowatych (Cupressa- ceae) [1]. Nasiona czarnuszki siewnej stanowią bogate źródło wielu substancji czynnych. Jednak to tymochinon należący do grupy chinonów, jako związek fitochemiczny, który po- wstaje w wyniku biosyntezy w cytoplazmie roślin jest związ- kiem o najwyższej bioaktywności [1, 2]. Zalicza się go do gru- py monoterpenoidów, a jego budowa cząsteczkowa składa się z dziesięciu atomów węgla (C₁₀) oraz grup ketonowych za- wierających tlen. Tymochinon jako związek zawierający pier- ścień chinonowy wykazuje ciekawe właściwości utleniają- co-redukujące [3]. Chinony łatwo podlegają redukcji do hy- drochinonów, co przyczynia się do podobieństw w strukturze cząsteczkowej tymochinonu do hydrochinonu. Hydrochinon stanowi bardzo dobrze poznaną w dermatologii substancję aktywną stosowaną w terapiach leczenia przebarwień [4]. Jednak na przestrzeni ostatnich lat zauważono, że związek ten wykazuje działania niepożądane, takie jak podrażnienie czy pieczenie skóry, a dodatkowo jest mutagenny dla komó- rek ssaków i cytotoksyczny dla melanocytów [5]. W badaniach in vivo tymochinon został oceniony jako substancja bezpiecz- na [6], jednak konieczne są dalsze badania w tym zakresie, które porównają zarówno działanie tymochinonu do hydro- chinonu uwzględniając profil toksykologiczny obu substancji. W 2005 roku Salem i wsp. opisali istnienie dwóch form tau- tomerycznych tymochinonu: enolowej, ketonowej oraz ich mieszaniny [5]. Jednakże w 2018 roku opublikowano artykuł, który kwestionuje możliwość istnienia tautomerii keto-eno- lowej w strukturze tymochinonu [7, 8]. Może to wynikać z fak- tu, że enol jest jedynie produktem pośrednim w procesach chemicznych. Większość związków istnieje niemal wyłącznie w formie ketonowej i zwykle trudno jest wyizolować związek w postaci czystego enolu [9]. Nawet w mieszaninie równowa- gowej enol obecny jest w znikomej ilości, dlatego forma keto- nowa stanowi 90% tymochinonu i odpowiada za jego właści- wości farmakologiczne [7]. DZIAŁANIE FARMAKOLOGICZNE TYMOCHINONU Badania nad działaniem farmakologicznym tymochinonu wykazały jego właściwości przeciwutleniające, przeciwzapal- ne, immunomodulujące, przeciwhistaminowe, przeciwdrob- noustrojowe i przeciwnowotworowe. Tymochinon ma także działanie gastroprotekcyjne, co zostało przebadane na mo- delach zwierzęcych, działanie hepatoprotekcyjne (badanie na wyizolowanych zwierzęcych hepatocytach), nefroprotek- cyjne i neuroprotekcyjne (badania na komórkach szczurzych oraz indukowanych przez człowieka pluripotencjalnych ko- mórkach macierzystych) [1]. Ponadto zauważono pozytywne efekty w terapii chorób układu krążenia, cukrzycy, zaburze- niach rozrodu i dolegliwościach układu oddechowego [10]. Przy mnogości pozytywnych efektów zdrowotnych, tymochi- non dostarczany do organizmu ma bardzo niewielkie skutki uboczne i nie powoduje poważnej toksyczności, jest dobrze tolerowany, co wpisuje się w potrzebę bezpieczeństwa kon- sumentów [1]. DZIAŁANIE PRZECIWUTLENIAJĄCE TYMOCHINONU Liczne badania eksperymentalne potwierdziły właściwości przeciwzapalne tymochinonu. Ze względu na światłoczułość oraz słabą rozpuszczalność w wodzie, najbardziej biodostęp- ną formą aplikacyjną tymochinonu są liposfery. W 2017 roku zespół badawczy Jain i wsp. opracował liposfery z tymochi- nonem do miejscowego stosowania w łuszczycy. Autorzy po zastosowaniu terapii miejscowej zaobserwowali zmniejsze- nie poziomu cytokin prozapalnych w tym IL-1, IL-6 i TNF-α, a także odnotowali poprawę cech histopatologicznych skó- ry łuszczycowej [11]. Inne badania in vivo testowały działanie przeciwtrądzikowe na modelu zwierzęcym. Badanie przeci- wtrądzikowe wykazało, że opracowana formuła nanopęche- rzyków z zawartością tymochinonu wykazała znaczny wpływ na jednostki gruczołów łojowych poprzez zmniejszenie licz- by i wielkości gruczołów [12]. Tymochinon wykazuje silne właściwości przeciwutlenia- jące dzięki zdolności do neutralizowania wolnych rodników, co czyni go cennym składnikiem kosmetyków opóźniających procesy starzenia się skóry. Naturalne mechanizmy obron- ne skóry mogą okazać się niewystarczające przy nadmier- nej ekspozycji na wolne rodniki, co prowadzi do przewlekłe- go stanu zapalnego tzw. inflammaging oraz przyspieszone- go starzenia komórek [13]. W tej sytuacji zintensyfikowana praca komórek układu immunologicznego sprawia, że orga- nizm nie prowadzi wydajnie procesów regeneracyjnych, po- nieważ jest zaangażowany w nasiloną neutralizację reaktyw- nych form tlenu RFT (ROS, reactive oxygen species). Kumulacja reaktywnych form tlenu doprowadza do utle- niania lipidów błonowych, białek i kwasów nukleinowych [14]. Tymochinon mając potencjał przeciwutleniający może przeciwdziałać niekorzystnym skutkom wynikającym z pod- 1 / 2025 Kosmetologia Estetyczna 80 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” Wwyższonego poziomu RFT i hamować przewlekły stan zapal- ny organizmu. Potencjał antyoksydacyjny tymochinonu może być powiązany z właściwościami redoks struktury chino- nu obecnej w cząsteczce związku i zdolnością penetracji do struktur wewnątrz komórki – mitochondrium i jądra komór- kowego, co pomaga w zmiataniu RFT [15, 16]. W 2003 roku wykazano, że tymochinon silnie hamuje ka- talizowaną przez jony żelaza Fe² ⁺ peroksydację lipidów mi- krosomalnych [15]. Peroksydacja lipidów może prowadzić do uszkodzenia struktury błon komórkowych, co zaburza ich funkcje, takie jak transport białek i lipidów oraz metabolizm ksenobiotyków. Produkty peroksydacji lipidów, takie jak ma- londialdehyd (MDA, malondialdehyde) i 4-hydroksynonenal (4-HNE, 4-Hydroxynonenal) mogą reagować z białkami, kwa- sem deoksyrybonukleinowym (DNA, deoxyribonucleic acid) i innymi lipidami prowadząc do dalszych uszkodzeń komór- kowych [17]. Te produkty mogą również działać jako sygna- ły wywołujące stres oksydacyjny, co w konsekwencji prowa- dzi do stanów zapalnych, uszkodzeń komórek i apoptozy, czy- li śmierci komórki. Khalife i wsp. opisali mechanizm działania antyoksydacyjnego tymochinonu [18]. Mechanizm reakcji enzymatycznej może przebiegać po- przez dwuetapową reakcję redukcji w obecności trzech en- zymów: reduktazy dinukleotydu fosforanu nikotynami- doadeninowego (NADPH, nicotinamide adenine dinucleoti- de phosphate), cytochromu P450, mikrosomalnej reduktazy dinukleotydu nikotynamidoadeninowego (NADH, nicotina- mide adenine dinucleotide), cytochromu b5 oraz mitochon- drialnej oksydoreduktazy NADH-ubichinonowej lub jedno- etapową redukcję dwoma elektronami w obecności redukta- zy chinonowej zależnej od NADPH. W obu przypadkach tymochinon ulega konwersji do ty- mohydrochinonu. Tymochinon może również ulec reakcji redukcji do glutationylodihydrotymochinonu w nieenzyma- tycznej reakcji z glutationem [19]. Powstałe metabolity obu reakcji – tymohydrochinon i/lub glutationylodihydrotymo- chinon, wykazują jeszcze wyższy potencjał antyoksydacyjny niż tymochinon i mogą usuwać wolne rodniki zapobiegając peroksydacji lipidów. Formy te były również wysoce reaktyw- ne wobec utlenionych stanów hemoglobiny i mioglobiny, co prowadziło do ich regeneracji i odtwarzania podczas stresu oksydacyjnego [19]. Kolejnym aspektem działania przeciwutleniającego tymo- chinionu jest ochrona przed reaktywnymi formami tlenu po- wstającymi w wyniku promieniowania ultrafioletowgo typu A (UVA, ultraviolet radiation type A) działającego na skórę [20]. Komórki nienowotworogennej, unieśmiertelnionej linii komórkowej keratynocytów człowieka (HaCaT, human kera- tinocyte cell line) poddawano w opisywanym badaniu wstęp- nemu traktowaniu TQ, a następnie naświetlano promienio- waniem UVA. Wyniki pokazały, że TQ znacząco zmniejsza po- ziom cytotoksyczności wywołanej promieniowaniem UVA względem testowanych komórek. Wpływ TQ redukował za- równo stres oksydacyjny, jak i stan zapalny w napromienio- wanych komórkach [20]. Wnioski płynące z badań ekspe- rymentalnych wskazują, że stymulacja UVA jest kluczowym czynnikiem przyczyniającym się do zaburzeń mitochondrial- nych i niekorzystnie wpływa na wzrost i różnicowanie keraty- nocytów oraz przyczynia się do ich śmierci [21]. Dowody te su- gerują, że TQ może stanowić nowy środek zapobiegający nie tylko przyspieszonemu starzeniu się skóry, ale także choro- bom wywołanym przez promieniowanie słoneczne. WPŁYW TYMOCHINONU NA SKÓRĘ Badania donoszą, że tymochinon może mieć potencjalne ko- rzyści zdrowotne dla skóry, szczególnie w kontekście dzia- łania przeciwstarzeniowego i wybielającego skórę. W 2020 roku poddano badaniom komercyjnie produkowany ekstrakt z nasion czarnuszki siewnej (Thymocid) o standaryzowanej wysokiej zawartości tymochinonu [22]. Wyniki pokazały, że Thymocid hamuje tworzenie końcowych produktów zaawan- sowanej glikacji, zmniejsza sieciowanie kolagenu oraz obniża aktywność enzymów, takich jak kolagenaza i elastaza, które odpowiadają za degradację kolagenu w skórze. Ponadto wy- kazano działanie antymelanogenne, co oznacza zmniejsze- nie produkcji melaniny poprzez zmniejszenie aktywności ty- rozynazy – enzymu kluczowego w procesie pigmentacji skó- ry. Efekt antymelanogenny Thymocidu oceniono w badaniu na komórkach czerniaka B16F10. Zaobserwowano, że Thymo- cid (2,5, 5, 10 i 20 µg/ml) hamował produkcję melaniny (od- powiednio do stężenia) do poziomu 40-60% w porównaniu do grupy kontrolnej i tym samym zmniejszał aktywność tyro- zynazy o 20,9% przy stężeniu 20 μg/ml [22]. Badanie sugeru- je, że Thymocid może być cennym składnikiem kosmetyków przeznaczonych do działania przeciwstarzeniowego i rozja- śniającego skórę [22]. Badano również aktywność inhibicyjną tymochinonu wo- bec powstawania zaawansowanych produktów końcowych glikacji (AGEs, advanced glycation end products) [23]. AGEs przed wchłonięciem, zawierają silne związki karbonylowe, które mogą prowadzić do powstawania reaktywnych form tlenu i wywoływać stres oksydacyjny sprzyjający stanom za- palnym. Produkty glikacji są odpowiedzialne za uszkadzanie włókien kolagenowych i elastynowych stanowiących kluczo- we białka odpowiedzialne za elastyczność i jędrność skóry [24]. W badaniu wykorzystano testy identyfikujące produk- ty glikacji: test hemoglobiny-d-glukonolaktonu, test albumi- ny ludzkiej z glukozą oraz test estru metylowego N-acetyl-gli- cyl- lizyny z rybozą. Każdy z testów pomaga ocenić, w jakim stopniu białka w organizmie są modyfikowane przez cukry. W stężeniu 20 µM tymochinon hamował o 39% proces glika- cji hemoglobiny, 82% produktów reakcji Amadori (prekurso- rów AGEs), zmniejszał glikację albuminy ludzkiej przez mety- lgloxal o 68% oraz hamował o 78% powstawanie późnych pro- duktów glikacji [23]. Wyniki potwierdzają silne właściwości tymochinonu przeciwdziałające glikacji, co może przekładać 1 / 2025 Kosmetologia Estetyczna 81 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” Wsię na spowolnienie procesów starzenia oraz ochronę przed uszkodzeniami wywołanymi przez stres oksydacyjny. Zarówno ekstrakt, jak i olej z nasion czarnuszki siewnej oraz tymochinon, wykazują wyjątkowe właściwości regeneracyj- ne przyspieszając procesy gojenia ran. W badaniu ran cię- tych stwierdzono, że miejscowe stosowanie kremu zawierają- cego ekstrakt z czarnuszki miało pozytywny wpływ na proces gojenia ran u szczurów. Grupy leczone kremem z ekstraktem z nasion czarnuszki siewnej zakończyły eksperyment z naj- mniejszym rozmiarem ran − 99,69% redukcji powierzchni zra- nionej, w porównaniu do 81,35% redukcji w grupach kontrol- nych. Analiza histologiczna wykazała, że badany krem zmniej- szył infiltrację komórek zapalnych oraz obrzęk [25]. Dodatkowo zaobserwowano wyższe poziomy antyoksydantów w tkankach zwierząt leczonych kremem zawierającym ekstrakt z czar- nuszki, co sugeruje związek między działaniem przeciwutle- niającym N. sativa a jej korzyściami w leczeniu ran [26]. W 2019 roku przeprowadzono badanie nad opracowaniem i optymalizacją formulacji etosomów z tymochinonem do te- rapii trądziku. Optymalna formulacja, w której wielkość pę- cherzyków wynosiła 105,2 ± 8,0 nm, wydajność enkapsula- cji 85,30 ± 6,30% wykazała wysoką efektywność penetracji w skórze szczura i osiągnęła głębokość 103,5 μm, w porówna- niu do 14,4 μm dla roztworu kontrolnego. Badanie formulacji wykazało działanie przeciwbakteryjne (zahamowanie stre- fy wzrostu S. epidermidis), przeciwzapalne (redukcja obrzę- ku) i przeciwtrądzikowe (ograniczenie wielkości i liczby gru- czołów łojowych), jednocześnie będąc bezpieczną i dobrze tolerowaną [12]. Wyniki sugerują, że opracowana formulacja może być skuteczną opcją leczenia trądziku pospolitego i in- nych chorób skóry. BIODOSTĘPNOŚĆ TYMOCHINONU Tymochinon jest krystalicznym żółtym ciałem stałym o cha- rakterze hydrofobowym, dlatego jego rozpuszczalność może być dla formulatora wyzwaniem, ponieważ wpływa to na jego biodostępność i powoduje ograniczenia w recepturowaniu produktu kosmetycznego. Każda z poszczególnych warstw naskórka charakteryzuje się specyficznym składem chemicz- nym, który wpływa bezpośrednio na jakość i efektywność transportu substancji aktywnych przez skórę. Najbardziej ze- wnętrzna warstwa naskórka – warstwa rogowa, zbudowana jest przede wszystkim z ceramidów, cholesterolu i wolnych kwasów tłuszczowych, a w małej ilości amfifilowych fosfoli- pidów, co czyni tę warstwę bardziej hydrofobową. Obecność fosfolipidów w głębszych warstwach naskórka zmienia nie- co charakter chemiczny struktur skórnych umożliwiając lep- szą migrację związkom hydrofilowym [27]. Rozpuszczalność tymochinonu w wodzie wynosi od 549 do 669 μg/ml i zwięk- sza się w ciągu kolejnych 48 godzin [28]. Charakter hydrofo- bowy tymochinonu stanowi wyzwanie w dostarczeniu czą- steczki tego związku do głębszych warstw skóry, gdzie mógł- by działać na poziomie komórkowym. Próby zamykania tymochinonu w nanopęcherzykach to skuteczna strategia zwiększenia jego działania w kosmety- kach. Pierwszą z zalet jest zwiększenie stabilności tego związ- ku i zabezpieczenie go przed wpływem światła, tlenu lub wy- sokich temperatur. Nanopęcherzyki, dzięki mniejszym roz- miarom, przenikają przez barierę naskórkową skuteczniej niż wolne cząsteczki tymochinonu, co pozwala na dotarcie do głębszych warstw skóry i zwiększenie jego biodostępno- ści. Nanopęcherzyki nie tylko umożliwiają stopniowe i kon- trolowane uwalnianie zamkniętej w nich substancji, ale tak- że mogą zmniejszać ryzyko podrażnień i reakcji alergicznych, co zwiększa komfort stosowania takich kosmetyków [29, 30]. STABILNOŚĆ TYMOCHINONU Stabilność substancji aktywnej w kosmetyku jest niezwykle istotnym parametrem wpływającym na optymalne działa- nie produktu. Ocena stabilności jest kluczową częścią proce- su projektowania receptury, ponieważ decyduje o właściwo- ściach pielęgnacyjnych preparatu kosmetycznego. W bada- niach nad trwałością tymochinonu dowiedziono jego niską stabilność. Duży wpływ na proces degradacji cząsteczki ma światło oraz wartość pH roztworu wodnego [30]. Proces na- świetlania (750 lux) doprowadził do poważnej degradacji – po 24 godzinach pozostało mniej niż 20% wyjściowej substan- cji, natomiast po 48 godzinach jedynie 10%. Ponadto tymo- chinon wykazał nietrwałość w roztworach wodnych. Stabil- ność tymochinonu zależy od wartości pH – w pH zasadowym o wartości 9 ulega szybkiej degradacji w znacznym stopniu, natomiast w kwaśnym pH 5 – stopień degradacji jest mniej- szy. To istotna informacja w kontekście projektowania pre- paratów kosmetycznych lub leków podawanych powierzch- niowo. Wartość pH produktów kosmetycznych wynosi zwy- kle 5,0-6,5 i jest to zakres podyktowany naturalnym pH skóry. Wyjątek stanowią produkty ochrony przeciwsłonecznej czy też produkty złuszczające zawierające kwasy chemiczne [31]. Dodatkowym kryterium stabilności preparatu kosmetycz- nego jest odpowiednio dobrany układ konserwujący, któ- ry zapewni czystość mikrobiologiczną produktu. Tymochi- non wykazuje działanie przeciwbakteryjne wobec niektórych szczepów bakterii, w tym Escherichia coli, Streptococcus fa- ecalis, Staphylococcus aureus, Peudomonas aeruginosa i Ba- cillus subtilis [32]. Może to stanowić interesujące rozwiąza- nie w przemyśle kosmetycznym, umożliwiając ogranicze- nie ilości konwencjonalnych konserwantów w produktach. W 2022 roku opublikowano badania skuteczności ochrony przeciwdrobnoustrojowej tymochinonu zamkniętego w na- nocząstkach chitozanu (NPCH-TQ, TQ encapsulated in chito- san nanoparticles). Wykonano test konserwacji według naj- częściej wybieranej w przemyśle kosmetycznym metody opisanej w normie PN-EN ISO 11930:2012. W badaniu wyko- rzystano szczepy P. aeruginosa, E. coli, S. aureus, A. brasiliensis i C. albicans. Wykonano recepturę naturalnego kremu nawil- żającego, do którego dodano 0,5% testowanego konserwantu 1 / 2025 Kosmetologia Estetyczna 82 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” WNPCH-TQ. Po 28 dniach próba kontrolna wykazała redukcję wzrostu mikroorganizmów. Natomiast krem zakonserwowa- ny NPCH-TQ wykazał zmniejszenie kolonii E. coli, S. aureus, C. albicans i A. brasiliensis oraz utrzymanie na stałym po- ziomie ilości P. aeruginosa. Otrzymane wyniki potwierdzają działanie konserwujące NPCH-TQ, wskazując niższą aktyw- ność wobec P. aeruginosa [32]. TYMOCHINON W PREPARATACH KOSMETYCZNYCH W 2018 roku wykonano badanie wpływu rozpuszczalników i promotorów przenikania na transepidermalny transport ty- mochinonu oraz jego depozycji w skórze [33]. Badania nad przenikaniem TQ przez skórę odgrywają ważną rolę w two- rzeniu nowoczesnych preparatów kosmetycznych, zwłaszcza chroniących skórę przed stresem, a ich wyniki mogą przy- czynić się do poprawy jej kondycji. Badania wykazały, że za- stosowanie odpowiednich rozpuszczalników, takich jak eta- nol i glikol propylenowy oraz promotorów penetracji takich jak Azone czy kwas oleinowy umożliwia skuteczne przenika- nie TQ przez skórę, co jest kluczowe w tworzeniu efektywnych preparatów kosmetycznych [33]. Optymalizacja tych parame- trów może prowadzić do rozwoju kosmetyków zapewniają- cych długotrwałe uwalnianie TQ z warstwy rogowej naskórka, co zwiększa ich skuteczność w pielęgnacji skóry. Firma TriNutra przeprowadziła badania sprawdzające ak- tywność oleju z czarnuszki wobec Malassezia furfur, C. albi- cans oraz S. aureus, które stanowią grupę patogenów odpo- wiedzialnych za powstawanie łojotokowego zapalenia skóry głowy, łupieżu oraz łuszczycy. Regulacja wzrostu tych mikro- organizmów odgrywa istotną rolę w utrzymaniu homeosta- zy mikrobiomu skóry. Wykorzystano surowiec o nazwie han- dlowej B’utyQuin, który jest tłoczonym na zimno, standaryzo- wanym olejem z nasion czarnuszki siewnej o zawartości 3% tymochinonu i bardzo niskiej ilości wolnych kwasów tłusz- czowych. Porównano jego aktywność wobec powyższych mi- kroorganizmów z aktywnością olejów zawierających niż- sze stężenie tymochinonu (0,5%). B’utyQuin (3% TQ) wyka- zywał najsilniejszy efekt wobec szczepu Malassezia furfur, C. albicans oraz S. aureus hamując ich rozrost [34]. Przeprowa- dzono również badanie kliniczne na grupie dziesięciu kobiet i mężczyzn w wieku 18-65 lat. Probanci nakładali serum prze- znaczone do skóry głowy z 5% zawartości surowca B’utyQuin. Po 28 dniach nastąpiło zmniejszenie przetłuszczania się skó- ry głowy o 16,7%, zmniejszenie rumienia skalpu o 58,8% oraz spadek o 30% łuszczenia skóry głowy [33]. PRZECIWWSKAZANIA I POTENCJALNE SKUTKI STOSOWANIA TYMOCHINONU Tymochinon jako związek fitochemiczny wykazuje wyso- kie bezpieczeństwo stosowania i dobrą tolerancję. Pod- czas testów klinicznych nie wykazano wyraźnej tendencji do występowania skutków ubocznych jego działania, doty- czyło to zarówno podania doustnego oraz aplikacji topikal- nej. W literaturze niewiele badań informuje na temat możli- wych przeciwwskazań do stosowania nasion czarnuszki i ich składników. Uważa się jednak, że jak każdy związek roślin- ny może mieć potencjał alergizujący i powodować zapalenie skóry [35]. Cytowana praca opisuje przypadek kontaktowego zapalenia skóry wywołanego przez olej z czarnuszki. Autorzy przeprowadzając testy płatkowe z różnymi składnikami oleju z czarnuszki i kontrolnymi związkami o podobnej strukturze, zidentyfikowali tymochinon jako główny alergen odpowie- dzialny za reakcję alergiczną. W pracy podjęto również temat krzyżowej reaktywności tymochinonu z tert-butylhydrochi- nonem [35]. Badanie miało na celu lepsze zrozumienie me- chanizmów reakcji alergicznych na oleje roślinne stosowa- ne w kosmetykach i medycynie naturalnej. Kolejny z artyku- łów opisuje przypadek ciężkiego alergicznego kontaktowego zapalenia skóry u partnerki mężczyzny stosującego kosme- tyki do brody zawierające olej z czarnuszki siewnej, którego składnikiem jest również tymochinon. Powtarzający się kon- takt z tymi kosmetykami doprowadził do wystąpienia reakcji alergicznej u partnerki [36]. Tymochinon wykazuje silne właściwości przeciwzapal- ne, przeciwutleniające, a nawet przeciwbakteryjne, niemniej jednak jego stosowanie na skórę wiąże się z potencjalnymi skutkami ubocznymi np. reakcjami alergicznymi, podraż- nieniem skóry czy krzyżową reaktywnością. Dostępne bada- nia są ograniczone do pojedynczych przypadków i wąskich grup populacji, co utrudnia pełną ocenę bezpieczeństwa. Przed wprowadzeniem kosmetyku zawierającego tymochi- non bezwzględnie należy dokonać analizy toksykologicznej, przeprowadzić badania dermatologiczne oraz nad stabilno- ścią w różnych formulacjach kosmetycznych, aby ocenić jego trwałość oraz możliwe interakcje z innymi składnikami. PODSUMOWANIE W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących zasto- sowania tymochinonu, naturalnego związku chemicznego pochodzącego z oleju z nasion czarnuszki (Nigella sativa) jako nowej, potencjalnej substancji aktywnej w kosmetykach. Ty- mochinon, znany ze swoich właściwości przeciwzapalnych i antyoksydacyjnych, wykazuje znaczący potencjał w pielę- gnacji skóry. Badania in vitro wskazują, że tymochinon skutecznie neu- tralizuje wolne rodniki, zmniejsza stan zapalny oraz wspiera regenerację komórkową. Dzięki właściwościom ochronnym przed stresem oksydacyjnym oraz zdolności do poprawy kon- dycji skóry stanowi obiecujący składnik aktywny, szczególnie w produktach przeciwstarzeniowych i przeciwtrądzikowych. Wyniki badań wskazują, że tymochinon może być cennym składnikiem nowoczesnych kosmetyków, jednak jego zasto- sowanie wiąże się z wyzwaniami dotyczącymi stabilności, biodostępności oraz synergii z innymi substancjami aktyw- nymi. Wymagane są dalsze badania w celu optymalizacji for- 1 / 2025 Kosmetologia Estetyczna 83 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” Wmulacji oraz oceny długoterminowego wpływu tymochinonu na zdrowie skóry. Przed wprowadzeniem kosmetyków zawie- rających tymochinon na rynek należy przeprowadzić kom- pleksowe badania bezpieczeństwa i skuteczności, aby zmi- nimalizować ryzyko dla użytkowników i zapewnić zgodność z obowiązującymi regulacjami prawnymi. IEAUAӾE EENES 1 . Darakhshan S, Bidmeshki Pour A, Hosseinzadeh Colagar A, et al. Thy- moquinone and its therapeutic potentials. Pharmacol Res. 2015;95- 96:138-158. https://doi.org/10.1016/j.phrs.2015.03.011 2 . Lange BM, Rujan T, Martin W, Croteau R. Isoprenoid biosynthesis: the evolution of two ancient and distinct pathways across genomes. Proc Natl Acad Sci U S A. 2000;97(24):13172-13177. https://doi.org/10.1073/pnas.240454797 3 . Elmaci I, Altinoz MA. Thymoquinone: An edible redox-active quino- ne for the pharmacotherapy of neurodegenerative conditions and glial brain tumors. A short review. Biomed Pharmacother. 2016;83:635-640. https://doi.org/10.1016/j.biopha.2016.07.018 4 . Sadowska A, Kamm A. Sposoby zapobiegania i niwelowania hiperpig- mentacji skóry twarzy w gabinecie kosmetologicznym. Ocena aktualne- go stanu wiedzy społeczeństwa. Aesth Cosmetol Med. 2020;9(4):363-382. 5 . Masum MN, Yamauchi K, Mitsunaga T. Tyrosinase inhibitors from na- tural and synthetic sources as skin-lightening agents. Rev Agric Sci. 2019;7:41-58. https://doi.org/10.7831/ras.7.41 6 . Mashayekhi-Sardoo H, Rezaee R, Karimi G. An overview of in vivo toxi- cological profile of thymoquinone. Toxin Rev. 2018;37(3):176-186. http://dx.doi.org/10.1080/15569543.2018.1514637 7 . Badary OA, Taha RA, Gamal el-Din AM, Abdel-Wahab MH. Thymoqui- none is a potent superoxide anion scavenger. Drug Chem Toxicol. 2003;26(2):87-98. https://doi.org/10.1081/dct-120020404 8 . Arroo RRJ, Alfa HH. Chemical properties of thymoquinone, a mono- terpene isolated from the seeds of Nigella sativa Linn. Pharmacol Res. 2018;133:151. https://doi.org/10.1016/j.phrs.2018.05.003 9 . McMurry J. Chemia organiczna. Tom 2. Warszawa: Wydawnictwo Nauko- we PWN; 2000. 10 . Tabassum S, Rosli N, Ichwan SJA, Mishra P. Thymoquinone and its pharmacological perspective: A review. Pharmacol Res Mod Chin Med. 2021;1:100020. https://doi.org/10.1016/j.prmcm.2021.100020 11 . Jain A, Pooladanda V, Bulbake U, et al. Liposphere mediated topical de- livery of thymoquinone in the treatment of psoriasis. Nanomedicine. 2017;13(7):2251-2262. https://doi.org/10.1016/j.nano.2017.06.009 12 . Kausar H, Mujeeb M, Ahad A, et al. Optimization of ethosomes for topi- cal thymoquinone delivery for the treatment of skin acne. J Drug Deliv Sci Technol. 2019;49:177-187. https://doi.org/10.1016/j.jddst.2018.11.016 13 . Uzdrowska K, Górska-Ponikowska M. Sunscreen cosmetics as basic protection against photoaging. Aesth Cosmetol Med. 2022;11(6):225-230. https://doi.org/10.52336/acm.2022.029 14 . Ali HM, Karam K, Khan T, et al. Reactive oxygen species induced oxida- tive damage to DNA, lipids, and proteins of antibiotic-resistant bacteria by plant-based silver nanoparticles. 3 Biotech. 2023;13(12):414. https://doi.org/10.1007/s13205-023-03835-1 15 . Badary OA, Taha RA, Gamal El-Din AM, Abdel-Wahab MH. Thy- moquinone is a potent superoxide anion scavenger. Drug Chem Toxicol. 2003;26(2):87-98. https://doi.org/10.1081/DCT-120020404 16 . Daba MH, Abdel-Rahman MS. Hepatoprotective activity of thymoquino- ne in isolated rat hepatocytes. Toxicol Lett. 1998;95:23-29. https://doi.org/10.1016/S0378-4274(98)00012-5 17 . Liu H, Gambino F Jr, Algenio CS, et al. Inflammation and oxidati- ve stress induced by lipid peroxidation metabolite 4-hydroxynone- nal in human corneal epithelial cells. Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol. 2020;258(8):1717-1725. https://doi.org/10.1007/s00417-020-04647-2 18 . Khalife KH, Lupidi G. Non-enzymatic reduction of thymoquinone in physiological conditions. Free Radic Res. 2007;41(2):153-161. https://doi.org/10.1080/10715760600978815 19 . Khalife KH, Lupidi G. Reduction of hypervalent states of myoglobin and hemoglobin to their ferrous forms by thymoquinone: the role of GSH, NADH and NADPH. Biochim Biophys Acta. 2008;1780(4):627-637. https://doi.org/10.1016/j.bbagen.2007.12.006 20 . Liang J, Lian L, Wang X, Li L. Thymoquinone, extract from Nigella sativa seeds, protects human skin keratinocytes against UVA-irradiated oxi- dative stress, inflammation and mitochondrial dysfunction. Mol Immu- nol. 2021;135:21-27. https://doi.org/10.1016/j.molimm.2021.03.015 21 . Reelfs O, Abbate V, Cilibrizzi A, et al. The role of mitochondrial labile iron in Friedreich’s ataxia skin fibroblasts sensitivity to ultraviolet A. Metallo- mics. 2019;11(3):656-665. 22 . Li H, DaSilva NA, Liu W, et al. Thymocid, a Standardized Black Cumin (Nigella sativa) Seed Extract, Modulates Collagen Cross-Linking, Colla- genase and Elastase Activities, and Melanogenesis in Murine B16F10 Melanoma Cells. Nutrients. 2020;12(7):2146. https://doi.org/10.3390/nu12072146 23 . Losso JN, Bawadi HA, Chintalapati M. Inhibition of the formation of advanced glycation end-products by thymoquinone. Food Chem. 2011;128(1):55-61. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2011.02.076 24 . Chen CY, Zhang JQ, Li L, et al. Advanced Glycation End Products in the Skin: Molecular Mechanisms, Methods of Measurement, and Inhibito- ry Pathways. Front Med (Lausanne). 2022;9:837222. https://doi.org/10.3389/fmed.2022.837222 25 . Kmail A, Said O, Saad B. How Thymoquinone from Nigella sativa Acce- lerates Wound Healing through Multiple Mechanisms and Targets. Curr Issues Mol Biol. 2023;45:9039-9059. https://doi.org/10.3390/cimb45110567 26 . Han MC, Durmus AS, Sagliyan A, et al. Effect of Nigella sativa and Hype- ricum perforatum on wound healing. Turk J Vet Anim Sci. 2017;41:99-105. http://doi.org/10.3906/vet-1603-26 27 . Malinowska M, Sikora E, Ogonowski J. Transport przeznaskórko- wy aktywnych składników kosmetycznych. Wiadomości Chemiczne. 2013;67(3-4):227-239. 28 . Salmani JMM, Asghar S, Lv H, et al. Aqueous solubility and degradation kinetics of the phytochemical anticancer thymoquinone: Probing the effects of solvents, pH, and light. Molecules. 2014;19(5):5925-5939. https://doi.org/10.3390/molecules19055925 29 . Mondéjar-López M, López-Jiménez AJ, Martínez JCG, et al. Thymoquino- ne-loaded chitosan nanoparticles as natural preservative agent in co- smetic products. Int J Mol Sci. 2022;23(3):898. https://doi.org/10.3390/ijms23020898 30 . Modarresi Chahardehi A, Ojaghi HR, Motedayyen H, Arefnezhad R. Na- no-based formulations of thymoquinone are new approaches for pso- riasis treatment: a literature review. Front Immunol. 2024;15:1416842. https://doi.org/10.3389/fimmu.2024.1416842 31 . Herman A, Herman AP, Domagalska BW, Młynarczyk A. Essential oils and herbal extracts as antimicrobial agents in cosmetic emulsion. Indian J Mi- crobiol. 2013;53:232-237. https://doi.org/10.1007/s12088-012-0329-0 32 . Khan MA, Ashfaq MK, Zuberi HS, et. al. The in vivo antifungal acti- vity of the aqueous extract from Nigella sativa seeds. Phytother Res. 2003;17(2):183-186. https://doi.org/10.1002/ptr.1146 33 . Haq A, Michniak-Kohn B. Effects of solvents and penetration enhancers on transdermal delivery of thymoquinone: permeability and skin depo- sition study. Drug Deliv. 2018;25(1):1943-1949. https://doi.org/10.1080/10717544.2018.1523256 34 . von Oppen-Bezalel L, Jurenka JS. Irritated, itchy, scaly, seborrheic scalp: Causes and relief with a proprietary, cold-pressed Nigella sativa (black seed) oil standardized to 3% thymoquinone. Sofw Journal. 2022;24(7-8): 148-154. 35 . Kurihara F, Soria A, Lepoittevin JP, et al. Thymoquinone as a causative allergen in Nigella sativa oil contact dermatitis with cross-reactivity to tert-butylhydroquinone. Contact Dermatitis. 2020;83(2):132-134. https://doi.org/10.1111/cod.13542 36 . Assier H, Kouby F, Ingen-Housz-Oro S, Roux C. Severe allergic contact connubial dermatitis to Nigella Sativa Seed Oil due to repeated contacts to beard cosmetics. Contact Dermatitis. 2023;88(3):245-246. https://doi.org/10.1111/cod.14266 otrzymano / received: 28.12.2024 | poprawiono / corrected: 04.01.2025 | zaakceptowano / accepted: 11.01.2025 1 / 2025 Kosmetologia Estetyczna 84 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” W1 / 2025 Kosmetologia Estetyczna 85 ARTYKUŁ EKSPERCKI E Kosmetyki do pielęgnacji okołozabiegowej wy- stępują w formie serum, kremów oraz masełek. Odpowiednio stosowane przygotowują skórę do zabiegu makijażu permanentnego, stymulują prawidłowy proces gojenia, a także wspomaga- ją utrzymanie trwałych efektów. Preparaty po- winny być sprawdzone, opierać się na składni- kach o działaniu nawilżającym, regenerującym i ochronnym: pantenol, alantoinę, ceramidy, olej z konopi, masło shea oraz witaminę A, C, E. Niestety, wiele z nich zawiera substancje, któ- re mogą zakłócać proces regeneracji, prowadzić do podrażnień opóźniając w ten sposób gojenie. Szczególną uwagę należy zwrócić na obecność miki, syntetycznych substancji zapachowych oraz parabenów. MIKA Sproszkowany krzemian w kosmetykach Mika to grupa minerałów zaliczanych do krze- mianów, charakteryzujących się warstwową budową krystaliczną. Chemicznie są to zasa- dowe glinokrzemiany potasu, sodu, wapnia, glinu, magnezu, żelaza i innych pierwiastków. W kosmetyce mika jest ceniona za swoje wła- ściwości rozświetlające i zdolność nadawania kosmetykom połysku. Dzięki umiejętności odbijania i rozpraszania światła, optycznie wygładza skórę i ukrywa jej niedoskonałości. Znajduje zastosowanie w wielu produktach, ta- kich jak podkłady, pudry, cienie do powiek czy balsamy rozświetlające. Jednak w kontekście pielęgnacji skóry po ma- kijażu permanentnym obecność miki w kosme- tykach może być niekorzystna. Po zabiegu skóra jest wrażliwa i wymaga szczególnej troski. Dro- binki miki, choć niewielkie, mogą osadzać się na powierzchni skóry, tworząc warstwę utrudniają- cą jej naturalne oddychanie. Taka bariera sprzy- ja gromadzeniu się zanieczyszczeń i bakterii, co z kolei prowadzi do podrażnień i stanów zapal- nych. Ponadto mika nie ma właściwości regene- racyjnych ani nawilżających, które są kluczowe w procesie gojenia. Jej obecność w preparatach stosowanych po zabiegu może więc opóźniać re- generację skóry i negatywnie wpływać na osta- teczny efekt makijażu permanentnego. W związku z powyższym, zaleca się unikanie kosmetyków zawierających mikę w okresie go- jenia po makijażu permanentnym. Zamiast tego warto sięgać po produkty o działaniu łagodzą- cym i regenerującym, które wspierają naturalne procesy naprawcze skóry. SYNTETYCZNE SUBSTANCJE ZAPACHOWE Syntetyczne substancje zapachowe, często ozna- czane na etykietach jako „Parfum” lub „Fragrance”, są powszechnie dodawane do kosmetyków w celu nadania im atrakcyjnego aromatu. Choć zapach M akijaż permanentny to popularny zabieg kosmetyczny polegający na wprowadzeniu pigmentu do warstwy skóry właściwej, zapewniając długotrwały efekt estetyczny. ednak ostateczny rezultat oraz zdrowie skóry po zabiegu w dużej mierze za- leżą od odpowiedniej pielęgnacji. Na rynku dostępne są kosmetyki do stosowania zarów- no przed, jak i po zabiegu pigmentacji. Oprócz pożądanych składów mogą zawierać sub- stancje zakłócające proces gojenia. Kosmetyki do pielęgnacji makijażu permanentnego Składy pod kontrolą Małgorzata Altwasser linergistka z wieloletnim doświadczeniem, trener makijażu permanentnego 1 / 2025 Kosmetologia Estetyczna 86 ARTYKUŁ EKSPERCKI E może zwiększać przyjemność z użytkowania produktu, dla skóry poddanej makijażowi permanentnemu stanowi poten- cjalne zagrożenie. Po zabiegu skóra jest szczególnie wrażliwa i podatna na podrażnienia. Kontakt z syntetycznymi aroma- tami może wywoływać reakcje alergiczne, zaczerwienienie, świąd oraz uczucie pieczenia. Takie objawy nie tylko powo- dują dyskomfort, ale również mogą opóźniać proces gojenia i negatywnie wpływać na ostateczny efekt zabiegu. Warto zwrócić uwagę, że niektóre syntetyczne substancje zapacho- we mogą działać jako alergeny, prowadząc do nadwrażliwości skóry przy dłuższym stosowaniu. Dlatego zaleca się wybiera- nie produktów bezzapachowych lub zawierających naturalne kompozycje zapachowe, które są łagodniejsze dla skóry. PARABENY Konserwanty w kosmetykach Parabeny to grupa związków chemicznych powszechnie stosowanych jako konserwanty w kosmetykach, żywności i lekach. Ich głównym zadaniem jest ochrona produktów przed rozwojem mikroorganizmów, takich jak bakterie, grzyby czy pleśnie, co wydłuża trwałość kosmetyków. Do najczęściej stosowanych parabenów należą metylparaben, etylparaben, propylparaben i butylparaben. Choć skutecz- nie chronią produkty przed zepsuciem, ich obecność w ko- smetykach budzi kontrowersje. Badania sugerują, że para- beny mogą przenikać przez skórę i potencjalnie zakłócać funkcje hormonalne organizmu, działając jako ksenoestro- geny – związki naśladujące działanie estrogenów. To z kolei może prowadzić do zaburzeń hormonalnych. W kontekście pielęgnacji skóry po makijażu permanentnym, gdzie skóra jest osłabiona i bardziej podatna na wchłanianie substan- cji, obecność parabenów może stanowić dodatkowe ryzyko. Choć nie ma jednoznacznych dowodów na ich szkodliwość w stosowanych stężeniach, wiele osób decyduje się unikać parabenów, wybierając produkty z naturalnymi konser- wantami lub o krótszym terminie ważności. SKŁADNIKI NATURALNE Świadome wybieranie kosmetyków do pielęgnacji po ma- kijażu permanentnym ma kluczowe znaczenie dla zdrowia i wyglądu skóry. Zaleca się stosowanie produktów opartych na naturalnych składnikach, które wspierają proces rege- neracji i nie obciążają wrażliwej skóry po zabiegu. Masło shea, znane ze swoich właściwości nawilżających i regenerujących, tworzy na skórze barierę ochronną, zapo- biegając utracie wody i wspomagając odbudowę naskórka. Olej kokosowy działa przeciwzapalnie i łagodząco, co jest szczególnie istotne w przypadku podrażnionej skóry po za- biegu. Witamina E, będąca silnym antyoksydantem, chroni komórki skóry przed uszkodzeniami oraz przyspiesza pro- cesy naprawcze. Stosowanie preparatów zawierających te składniki może przyczynić się do szybszego powrotu skóry do pełnej kondycji po makijażu permanentnym. Warto również zwrócić uwagę na zalecenia dotyczące pielęgnacji pozabiegowej, które obejmują nie tylko stoso- wanie się do zaleceń linergisty. Warto również zadbać o od- powiednią dietę, bogatą w witaminy A, C, E oraz cynk, które wspierają procesy naprawcze skóry. Nawilżenie organizmu poprzez picie odpowiedniej ilości wody również odgrywa istotną rolę w regeneracji skóry. Świadome przestrzeganie tych zaleceń, w połączeniu z właściwą pielęgnacją, pozwo- li na osiągnięcie optymalnych efektów makijażu perma- nentnego oraz utrzymanie zdrowia i piękna skóry. PODSUMOWANIE Odpowiednia pielęgnacja skóry po makijażu permanent- nym jest niezbędnym ogniwem dla osiągnięcia satysfak- cjonujących i trwałych efektów zabiegu. Unikanie kosmety- ków zawierających potencjalnie szkodliwe składniki, takie jak mika, syntetyczne substancje zapachowe czy parabeny, może znacząco przyspieszyć proces gojenia i zminimalizo- wać ryzyko podrażnień. Konsultacja z profesjonalistą oraz dokładne czytanie etykiet kosmetyków pozwoli na dokona- nie świadomego wyboru, zapewniając skórze optymalne warunki do regeneracji i utrzymania pożądanego efektu makijażu permanentnego.1 / 2025 Kosmetologia Estetyczna 87 PERMANENTNIE W DOSKONALEJ FORMIE www.nebapmu.pl WEGAŃSKI KOMPLEKS EGZOSOMÓW – EXO BOOSTER Exo Booster od Dermalogica zmienia podejście do pielęgnacji skóry i dąże- nia do jej długowieczności. To profesjonalny, wegański, dwufazowy preparat, który podnosi zaawansowane zabiegi na wyższy poziom. W każdej ampuł- ce znajduje się 10 miliardów egzosomów Lactobacillus, które współpracują z technologią PRO Resolution, wspomagając naturalną regenerację skóry i poprawiając jej witalność. Doskonale uzupełnia procedury zabiegowe z za- stosowaniem mikronakłuwania, RF mikroigłowej oraz laserów ablacyjnych i nieablacyjnych, maksymalizując efekt odmłodzenia, ujędrnienia i wygła- dzenia. Ekskluzywna 7-dniowa pielęgnacja w domu z zastosowaniem pro- duktu jako serum ujędrnia skórę, wygładza ją i skraca czas rekonwalescencji po zabiegach inwazyjnych. derôalooica.pl TULOS – SKUTECZNY SPOSÓB NA PIĘKNĄ SKÓRĘ TULOS to nowoczesny laser tulowy ze skanerem frakcyjnym, który niezwykle skutecznie stymuluje produkcję kolagenu oraz umożliwia wykonanie zabiegów z efektem BABY FACE. Oferuje szerokie spektrum zabiegowe, zapewnia skuteczność i bezpieczeństwo. Wykorzystu- je się go do remodelingu skóry, usuwania zmian pigmentacyjnych wszelkiego pochodzenia, usuwania blizn i rozstępów oraz głębokiej przebudowy skóry (odmłodzenie). W zależności od poziomu użytej energii, działa na różnych głębokościach skóry. Może pracować w trzech róż- nych trybach: ablacyjnym, subablacyjnym i nieablacyjnym, dlatego z powodzeniem zastąpi pracę nawet kilku innych laserów. Jest wyposażony w dwie stopki: standardową i roller. To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją. attre.euNext >