< Previous1 / 2025 Kosmetologia Estetyczna 18 ARTYKUŁ EKSPERCKI E Nerw błędny Ma istotny wpływ na tętno i nieco mniejszy wpływ na rytm oddychania, który można świadomie kontrolować. Wdech zwiększa tętno poprzez stymulację współczulną, podczas gdy wydech obniża je przez stymulację przywspółczulną. Tętno wzrasta wraz ze spadkiem ciśnienia krwi i wzrostem jego objętości. Częstotliwość bicia serca rośnie, aby zapo- biec przepływowi krwi żylnej w górę. Ten odruch zawdzię- czamy aktywności nerwu błędnego. Nerw błędny obejmu- je znaczy obszar. Zarówno otrzymuje, jak i transportuje informacje sensoryczne i ruchowe. Techniki rozluźniania mięśniowo-powięziowego, neuromobilizacje wolnych za- kończeń nerwowych skupiają się w głównej mierze odcin- ku szyjnym i kompleksie obojczykowo-łopatkowym. Nerw ten wychodzi z bruzdy tylno-bocznej rdzenia prze- dłużonego z włóknami biegnącymi w górę i w przód, a na- stępnie przechodzącymi przez otwór szyjny. Nerw błędny lewy przebiega od przodu łuku aorty w kierunku tylnej powierzchni wnęki płucnej, w którym to obszarze możemy na niego efektywnie działać. Natomiast nerw błędny prawy przebiega pomiędzy prawą tętnicą podobojczykową a szyj- no-podobojczykowym spływem żylnym. Biegnie po prawej stronie tchawicy i dochodzi do tylnej powierzchni oskrzela głównego prawego i prawej nasady płuc. Ten obszar pozo- staje często napięty szczególnie w przypadku astmy, der- matoz AZS, łuszczycy i alergii. Funkcja nerwu trójdzielnego Unerwia on czuciowo skórę twarzy, błony śluzowe jamy nosowej, zatok przynosowych i jamy ustnej, zęby oraz za- wartość oczodołu razem z gałką oczną i spojówką. Ponadto unerwia ruchowo mięśnie mięśnie żucia, m. żuchwowo- -gnykowy, brzusiec przedni m. dwubrzuścowego, m. napi- nacz podniebienia miękkiego i m. napinacz błony bębenko- wej. Jest największym z nerwów czaszkowych i dzieli się na trzy główne gałęzie: nerw oczny (V1), nerw szczękowy (V2) oraz nerw żuchwowy (V3). Każda z tych gałęzi odpowiada za unerwienie różnych obszarów twarzy: nerw oczny – czoła i okolic oczodołów, nerw szczękowy – górnej części policz- ków, nosa i górnych zębów, a nerw żuchwowy – powięzi przyuszniczo-żwaczoweja, m. żwacze i dolnych zębów. Funkcja nerwu twarzowego Nerw twarzowy, w anatomii człowiek VII nerw czaszkowy, jest nerwem mieszanym. Składa się z dwóch części: rucho- wej i czuciowo-wydzielniczej (część ta nazywana jest rów- nież nerwem pośrednim). • Zawiera niespecyficzne włókna somatyczne. Aferentne włókna somatyczne przewodzą impulsy czucia zewnętrz- nego (eksterocepcja: czucie bólu, temperatury, dotyku). Nerw VII przewodzi bodźce eksteroceptywne (podobnie jak n. V, IX i X), przewodzi czucie z ucha zewnętrznego. • Przewodzi bodźce z kubków smakowych – 2/3 przednie części języka (są to specyficzne trzewne włókna aferentne). • Zawiera niespecyficzne trzewne włókna eferentne (czyli włókna te zawierają aksony układu przywspółczulnego). Nerw VII: włókna przedzwojowe z jądra ślinowego górnego kończą się w zwoju skrzydłowo-podniebiennym i podżu- chwowym. Włókna zazwojowe unerwiają gruczoły łzowe, błonę śluzową nosa, podniebienia twardego i miękkiego (ze zwoju skrzydłowo-podniebiennego) oraz śliniankę podżu- chwową i podjęzykową (ze zwoju podżuchwowego). • Zawiera specyficzne włókna eferentne, które unerwiają mięśnie mimiczne twarzy. TECHNIKI MASAŻU W PRZYPADKU SKÓRY WRAŻLIWEJ W wielu kulturach, np. w Indiach, masaż głowy stanowi ważny rytuał o znaczeniu relaksacyjnym, ale także har- monizującym duszę i ciało. Istotną rolą neuromasażu jest przywrócenie optymalnej symetrii długości mięśni, po- przez delikatną relaksację i rozciąganie napiętych tkanek. Przy pomocy dotyku, kompresji, trakcji, stymulacji wolnych zakończeń nerwowych terapeuta przywraca optymalnie prawidłowy przepływ płynów ustrojowych. Umożliwia po- średnio uwalnianie czynników wzrostu, które pobudzają aktywność fibroblastów i fasciacytów do syntezy kwasu hialuronowego w macierzy pozakomórkowej (ECM). Technika pośredniego rozluźniania powięzi głowy Skoro drażnienie nerwu trójdzielnego uwrażliwia czuciowo skórę w obrębie twarzy oraz oponę twardą, to wskazane jest w pierwszej kolejności uwolnienie napięcia w w strukturze mięśniowo-powięziowej głowy i karku – technika odwijania. W celu wykorzystania techniki odwijania na poziomie kresy karkowej dolnej. Technika ta polega na ułożeniu dłoni na po- tylicy i uchwycenia dystalnymi paliczkami krawędzi czasz- ki. Terapeuta delikatnie zahacza dystalne paliczki o krawędź podstawy czaszki (omijając otwór wielki) i kiedy stosuje się odwijanie powięziowe, terapeuta inicjuje proces odwijania poprzez delikatny dotyk. Technika ta generuje stymulację wrażliwych na ucisk mechanoreceptorów w tkance powię- ziowej i pobudza pracę układu przywspółczulnego. Dzięki temu osoba masowana odczuwa głębokie rozluźnienie, za- czyna spokojnie oddychać i odprężać się. W dalszej kolejności sugeruje się wprowadzenie technik bezpośredniego rozluźnienia: • Techniki relaksacji powięzi przyuszniczo-żwaczowej, połączenia wyrostka jarzmowego kości skroniowej z wy- rostkiem skroniowym kości jarzmowej – łuk jarzmowy. • Techniki neuromobilizacji wolnych zakończeń nerwo- wych nerwu nad i podoczodołowego oraz czołowego wraz z nerwem szczękowym.1 / 2025 Kosmetologia Estetyczna 19 ARTYKUŁ EKSPERCKI E • Techniki mobilizacji powięzi w obszarze szwu wieńco- wego, gdzie gałązka przednia nerwu trójdzielnego, czyli nerw oczny, łączy się z nerwem potylicznym większym. • Rolfing mięśni mimicznych twarzy – energetyzacja mię- śni (dodać odrobinę kremu na twarz). • Mobilizacja szwu podniebiennego w celu uwolnienia na- pięć gałązek nerwów podniebiennych wychodzących się z gałęzi szczękowej nerwu trójdzielnego. • Technika relaksacji powięzi szyi. • Terapia punktów spustowych m. pochyłych i m. mostko- wo-obojczykowo-sutkowych, odpowiedzialnych za pra- widłowe utrzymanie pozycji głowy. • Ćwiczenia mimiczne twarzy, języka (Połoczańska-Go- dek S., 2020). Warto podkreślić rolę kosmetologa i trychologa w edukacji zdrowotnej klientów ze specyficznymi potrzebami. Znając paradygmat salutogenezy, który skupia się na optymal- nie efektywnym dawaniu sobie rady w życiu i utrzyma- niu harmonii w wielowymiarowym charakterze zdrowia, Aron Antonovsky – twórca dynamicznego modelu zdrowia, opartego na salutogenezie, wskazuje na trzy komponenty poczucia koherencji: • Komponent zrozumiałości, który pokazuje, w jakim stopniu jednostka odbiera bodźce ze środowiska ze- wnętrznego, jaki nadaje im sens poznawczy, pozwalający na zrozumienie i przewidywanie rzeczywistości. Ten ele- ment koherencji jest bardzo istotny w procesie zdrowie- nia i poprawy urody. Klient gabinetu kosmetologicznego, trychologicznego czy medycyny estetycznej powinien przewidzieć również zagrożenia i ponoszone koszty. • Komponent sensowności – rozumiany również jako komponent emocjonalno-motywacyjny. Odnosi się do poczucia sensu i poczucia wartości inwestowania ener- gii w podejmowane aktywnosci dla zdrowia. • Komponent zaradności – wiąże się ze świadomością czło- wieka o posiadaniu odpowiednich środków sprzyjających radzeniu sobie z wymaganiami stawianymi przez bodźce. PODSUMOWANIE Bez względu na to, w którym miejscu kontinuum zdrowia i urody się znajdujemy, mając silne poczucie koherencji, utrzymujemy się na dobrej pozycji bądź ją wzmacniamy. Ani zdrowie, ani uroda nie stanowią wartości samej w so- bie, nie są też gwarancją dobrostanu na całe życie. Zygmunt Bauman podkreśla, że lęk i śmiałość, strach i odwaga, roz- pacz i nadzieja zawsze idą w parze, ale istniejące między nimi proporcje zależą od zasobów danego człowieka Rolą terapeuty (kosmetologa/trychologa) jest skupienie uwagi na teraźniejszości i przyszłości, pozostawiając ocenę zachowań antyzdrowotnych klienta za sobą. Ta perspek- tywa opiera się również na założeniu, że sesje zabiegowe mające poprawić stan zdrowia skóry twarzy i owłosionej skóry głowy uczą zmiany zachowań. Wydaje się, że po- czucie sprawczości klienta w codziennej pielęgnacji skóry i zmiany nawyków z autodestrukcyjnych na troskliwe po- zwoli utrzymać efekty spersonalizowanych zabiegów. Jak sugeruje de Shazer, autor koncepcji terapii skoncentrowa- nej na rozwiązaniach, oraz Insoo Kim Berg warto w proce- sie zdrowienia posiłkować się kilkoma zasadami: • Jeśli coś działa, rób tego więcej. • Jeśli to nie działa, zrób coś innego. • Zmiana jest stała i nieunikniona. Na początku każdej wizyty warto zadać kilka pytań, na które odpowiedzi będą wskaźnikiem postępu terapeutycz- nego. Ważne, by klient swoje wypowiedzi opierał na prze- żytym doświadczenia w kolejnych odstępach czasu, a nie na przeczuciach i gdybaniu, co powinno się zadziać, a nie zadziałało. Efektywność masażu wprowadzającego do dal- szych zabiegów terapeutycznych jest zależna od: kompe- tencji zawodowych kosmetologa/trychologa, empatii do klienta oraz świadomości zdrowotnej i gotowości klienta do zmiany zachowań zdrowotnych . BIBLIOGRAFIA 1. Arnold LM, Auchenbach MB, McElroy SL. Psychogenic excoriation. Clinical features, proposed diagnostic criteria, epidemiology and approaches to treat- ment. National Library of Medicine. 2001;15(5):351-359. 2. Barral J-P. Manual Therapy Approach to the Brain – Volume 1. Florida: Wyd. Barral Productions ;2022. 3. Bauman Z. Zindywidualizowane społeczeństwo. Gdańsk: Wyd. GWP; 2008. 4. Bauman Z. Ponowoczesność jako źródło cierpień. Warszawa: Wyd. Sic!; 2000. 5. Gadamer H. O skrytości zdrowia. Poznań: Wyd. Media Rodzina; 2011. 6. Gardner H, Davis K. The App Generation. How today’s youth navigate identity, in- timacy, and imagination in a Digital World. New Haven/London: Yale University Press; 2014. 7. Grant JE, Chamberlain SR. Prevalence of skin picking (excoriation) disorder. Jo- urnal of Psychiatric Reserch. 2020;130:57-60. 8. Gulczyńska A. Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach w profilaktyce tak zwanych zachowań trudnych w grupie adolescentów. Resocjalizacja Polska. 2023;26:101-115. 9. Haidt J. The Anxious Generation: How the Great Rewiring of Childood Is Causing an Epidemic of Mental Illness. London: Penguin Press; 2024. 10. Jones EJ, Rohleder N, Schreier HMC. Neuroendocrine coordination and youth behavior problems: A review of studies assessing sympathetic nervous system and hypothalamic-pituitary adrenal axis activity using salivary alpha amylase and salivary cortisol. Horm Behav. 2020;122:104750. 11. Moryś J, Narkiewicz O. Neuroanatomia czynnościowa i kliniczna. Warszawa: Wyd. PZWL; 2001. 12. Abu El-Hamd M, Aboeldahab S. Trichodynia: An Update on Definition, Etiopa- thogenesis, Diagnosis and Treatment. J Skin Stem Cell. 2022;9(1):e122659. 13. Połoczańska-Godek S. Neuromasaż. Zdrowie i estetyka. Poznań: Wyd. WSEiT; 2020. 14. Zalewska -Janowska A. Psychodermatologia. Podejście interdyscyplinarne. War- szawa: Wyd. PZWL; 2022. 15. Souza EN, Anzai A, Costa Fechine CO, et al. Sensitive Scalp and Trichodynia: Epidemiology, Etiopathogenesis, Diagnosis, and Management. Skin Appendage Disord. 2023;9(6):407-415. ŹRÓDŁO FOTOGRAFII ARCHIWUM WŁASNE AUTORA1 / 2025 Kosmetologia Estetyczna 21 ARTYKUŁ PROMOCYJNY P Anna Cybulska-Puter szkoleniowiec marki Cell Fusion C i Cell Fusion C Expert, kosmetolog z wieloletnim doświadczeniem, nieustannie poszerza swoją wiedzę i chętnie dzieli się nią podczas szkoleń PODSTAWA WIOSENNEJ PIELĘGNACJI Na co należy zwrócić uwagę, komponując wio- senny beauty plan? Na pewno na aktualne po- trzeby skóry, warunki atmosferyczne i styl życia. Idealnie sprawdzą się produkty o działaniu roz- świetlającym, antyoksydacyjnym i utrzymują- cym odpowiedni poziom nawilżenia. Warto też postawić na składniki łagodzące, które zmniej- szą ewentualne podrażnienia wywołane zmie- niającymi się warunkami zewnętrznymi. Miłym akcentem będzie energetyzująca oprawa zapa- chowa i wizualna produktów, aby przejść przez wiosenne przesilenie. POWITANIE WIOSNY Z RADIANCE VITA! Specjaliści koreańskiej marki Cell Fusion C opra- cowali linię, która łączy w sobie te wszystkie ko- rzyści – Radiance Vita. Nic więc dziwnego, że od momentu premiery zachwyciła rzeszę użytkow- ników swoimi formułami, składnikami aktyw- nymi oraz designem. Produkty przeznaczone są dla osób o skórze szarej, zmęczonej, wymagającej wyrównania kolorytu i odświeżenia, ale również potrzebującej głębokiego nawilżenia i ukojenia. SUBSTANCJE AKTYWNE PRZYWRACAJĄCE BLASK Radiance Vita to kompozycja wyjątkowych składników. Podstawą całej linii jest kompleks Soothino Cooler, który opóźnia starzenie wy- wołane ekspozycją na ciepło i promienie UVB. Łagodzi podrażnienia i schładza skórę, wspo- magając odprowadzanie ciepła z jej powierzchni. Dodatkowo, chroni barierę hydrolipidową. Pro- dukty zawierają również ektoinę o dwukierun- kowym działaniu – nawilżającym i łagodzącym podrażnienia. Dla zapewnienia odpowiednich właściwości rozjaśniających, użyto kompleksu Dual Vitaôin łączącego witaminę C oraz nia- cynamid. Nie mogło zabraknąć podstawy każ- dej pielęgnacji, czyli składników nawilżających. W tym celu specjaliści Cell Fusion C użyli pięciu rodzajów kwasu hialuronowego, aby zapewnić wielowymiarowe działanie. 5 KOSMETYKÓW DLA ROZŚWIETLONEJ CERY 1. Radiance Vita Cleansino Gel. Żel oczyszczają- cy o bogatej formule. Skutecznie usuwa wszel- kie zanieczyszczenia i pozostawia nawilżoną, miękką skórę. Kwasy AHA i BHA wygładzają bez powodowania podrażnień. 2. Radiance Vita Toner. Orzeźwiający tonik o działaniu wygładzającym. Dzięki zawartości glukonolaktonu działa nawilżająco, antyoksy- dacyjnie i przeciwzapalnie. 3. Radiance Vita Aôpoule. Serum rozjaśniające na bazie arbutyny i dwóch form witaminy C. Przywraca młodzieńczy blask, łagodnie wy- równuje koloryt i zapobiega powstawaniu no- wych przebarwień. 4. Radiance Vita Gel Creaô. Odświeżająca for- muła o lekkiej, kremowo-żelowej konsystencji. Dostarcza niezbędnych składników aktywnych dla zachowania promiennej cery. Pantenol za- pewnia nawilżenie i łagodzenie podrażnień. 5. Radiance Vita Mask. Maska w płacie z trehalo- zą i glutationem. Doskonale przylega do skóry twarzy, przywraca blask w 15 minut. Radiance Vita to pielęgnacja pełna orzeźwienia i nawilżenia – w sam raz na początek wiosny! P ierwsze wiosenne promienie słońca napełniają nas optymizmem i energią po długich ziôowych wieczorach. Z przyjemnością wychodzimy na spacery, zaczynamy aktywności na świeżym powietrzu. To idealny czas, aby zrobić wiosenne porządki w swojej doôowej pielęgnacji i wprowadzić produkty odpowiednie na nową porę roku. LINIA CELL FUSION C RADIANCE VITA POWITAJ WIOSNĘ PROMIENNYM BLASKIEM 1 / 2025 Kosmetologia Estetyczna 23 ARTYKUŁ PROMOCYJNY P Sylwia Szyôkowiak mgr kosmetologii, Brand Manager Diego dalla Palma Professional Polska, doświadczony szkoleniowiec z zakresu profesjonalnej pielęgnacji skóry Cosôetic Group ul. Żywiecka 191 43-300 Bielsko-Biała cosmeticgroup.pl NOWA ERA PIELĘGNACJI SKÓRY Zainteresowanie zdrowym starzeniem się ro- śnie wraz z rozwojem technologii medycznych, takich jak telemedycyna czy monitorowanie zdrowia cyfrowego. Klienci poszukują produk- tów o udowodnionej skuteczności, które wspie- rają naturalne procesy regeneracyjne skóry, za- miast maskować oznaki starzenia. Współczesna pielęgnacja anti-age przesuwa akcent z chwilowych rezultatów na holistyczne podejście do długowieczności skóry. Inspiracje czerpane są z regionów, znanych jako „blue zo- nes”, gdzie ludzie żyją dłużej i cieszą się dosko- nałym zdrowiem. W kosmetologii oznacza to integrację zaawansowanych składników i tech- nologii, takich jak sirtuiny, które wspierają funk- cje komórkowe i regenerację skóry. CELL DETOXIUM – rewolucja w detoksykacji komórkowej W kontekście Skin Longevity warto zwrócić uwa- gę na innowacyjne podejście linii Cell Detoxium marki Diego dalla Palma Professional, która re- wolucjonizuje pielęgnację skóry poprzez detoksy- kację komórkową. Kluczowym elementem tej linii jest wsparcie naturalnych mechanizmów skóry w eliminacji toksyn i produktów przemiany ma- terii. Nagrodzone Noblem badania nad autofagią, procesem oczyszczania komórek, stały się inspi- racją dla formuł Cell Detoxium, które stymulują tworzenie autofagosomów – struktur odpowie- dzialnych za usuwanie komórkowych „odpadów”. Autofagia pomaga skórze odzyskać blask i zdrowie, a także zwiększa poziom białek długo- wieczności, takich jak sirtuiny. Badania pokazują, że aktywne składniki zawarte w Cell Detoxium redukują powstawanie promotorów starzenia, takich jak lipofuscyna, jednocześnie wspierając produkcję kolagenu i regenerację komórkową. Zintegrowana pielęgnacja dla nowoczesnych klientów Cell Detoxium to nie tylko produkty – to także metoda, która dostosowuje się do nowoczesne- go stylu życia. Kompleksowa linia obejmuje pre- paraty do zarówno profesjonalnego zabiegu, jak i do pielęgnacji domowej. Wszystkie produkty zostały wzbogacone o zaawansowane składniki aktywne, które działają wielokierunkowo: na- wilżają, detoksykują i wspierają długowieczność komórkową. Nowe standardy piękna Świadomi klienci poszukują produktów, które nie tylko poprawiają wygląd, ale także wspiera- ją ogólne zdrowie skóry i jej funkcje ochronne. Filozofia Longevity redefiniuje standardy pięk- na, promując akceptację naturalnych procesów starzenia i dążenie do harmonii z rytmem życia. Cell Detoxium wpisuje się w ten nurt, oferując rozwiązania, które pozwalają klientom cieszyć się młodszym wyglądem i zdrową, promienną skórą. W erze, gdy pielęgnacja staje się bardziej świado- ma i spersonalizowana, linia ta odpowiada na po- trzeby zarówno nowoczesnych konsumentów, jak i profesjonalistów z branży kosmetycznej. Skin Longevity to przyszłość pielęgnacji anti- -age. Dzięki innowacjom, takim jak Cell Deto- xium, kosmetolodzy mogą zaoferować klientom coś więcej niż tradycyjne produkty – komplekso- we podejście do zdrowia skóry, które wyznacza nowy standard w branży beauty. W świecie kosmetologii pojawiają się nurty, które redefiniują podejście do starzenia się skóry i pielęgnacji anti-age. Jednym z najbardziej ekscytujących jest koncepcja Skin Longevity – pielęgnacja dążąca nie tylko do opóźnienia widocznych oznak starzenia, ale przede wszystkiô do zachowania zdrowia i witalności skóry na dłużej. SKIN LONGEVITY PRZYSZŁOŚĆ PIELĘGNACJI ANTI-AGE517 485 744 biuro@dermotechnika.pldermotechnika.pl ul. Łabiszyńska 21AF 03-204 Warszawa TWÓJ PARTNER W ROZWOJU BRANŻY BEAUTY Jako lider w dostarczaniu profesjonalnych rozwiązań estetycznych pomagamy rozwijać Twój gabinet i podnosić jego prestiż. Nasza filozofia opiera się na kluczowych filarach: Innowacyjne zabiegi – spełniające oczekiwania nawet najbardziej wymagających klientów. Kosmetyki premium – wzmacniające efekty zabiegów i zapewniające codzienną pielęgnację na najwyższym poziomie. Szkolenia i rozwój – zdobywaj nową wiedzę, podnoś kompetencje zespołu i buduj renomę swojego gabinetu. Szkolenia marketingowe - nauczymy Cię skutecznej promocji usług, budowania marki i pozyskiwania nowych klientów. Elastyczna współpraca - dostosowujemy ofertę do Twoich potrzeb, wspierając Cię na każdym etapie rozwoju biznesu. Dołącz do grona Autoryzowanych Gabinetów Partnerskich! Zapisz się na szkolenie już dziś! ZAUFAJ EKSPERTOM Z PONAD 20-LETNIM DOŚWIADCZENIEM ZADZWOŃ PO BEZPŁATNY POKAZ W TWOIM INSTYTUCIE: 22 818-61-28STRESZCZENIE Składniki pochodzenia morskiego odgrywają ważną rolę we współczesnej kosmetologii. Dzięki właściwościom nawilża- jącym, antyoksydacyjnym, przeciwzapalnym, antybakteryj- nym i regenerującym znajdują zastosowanie w produkcji ko- smetyków. Celem pracy było przedstawienie możliwości wykorzysta- nia w produkcji kosmetyków surowców pochodzenia mor- skiego takich jak: makroalgi, mikroorganizmy, odpady ryb- ne oraz złożone związki bioaktywne. Ponadto podjęto dysku- sję na temat metod pozyskiwania tych składników, wyzwań związanych z ich implementacją, a także możliwości wdro- żenia koncepcji ekologicznej i zrównoważonej produkcji ko- smetyków. Zaawansowane technologie ekstrakcji pozwalają na pozyskiwanie bioaktywnych związków w sposób zrówno- ważony i przyjazny dla środowiska. Implementacja skład- ników morskich w kosmetologii stawia wyzwania związane z ochroną ekosystemów morskich, wysokimi kosztami za- awansowanych technologii oraz koniecznością spełnienia standardów jakości i bezpieczeństwa. Słowa kluczowe: składniki pochodzenia morskiego, kolagen rybi, chitosan, algi, kosmetyki, zrównoważone, ecosustainable ABSTRACT Marine-derived ingredients play an important role in modern cosmetology. Thanks to their moisturising, antioxidant, anti- inflammatory, antibacterial and regenerative properties, they are used in the production of cosmetics. The study aimed to present the potential of using raw materials of marine origin, such as macroalgae, microorganisms, fish waste and complex bioactive compounds in the production of cosmetics. In addition, the methods of extracting the ingredients, the challenges associated with their implementation, and the possibilities of implementing the concept of ecological and sustainable cosmetics production were discussed. Advanced extraction technologies allow obtaining bioactive compounds in a sustainable and environmentally friendly manner. The implementation of marine ingredients in cosmetology poses challenges related to the protection of marine ecosystems, the high cost of advanced technologies and the need to meet quality and safety standards. Keywords: marine ingredients, fish collagen, chitosan, algae, cosmetics, sustainable, ecosustainable Jakub Graca 0009-0007-7958-8925 Śląska Wyższa Szkoła Medyczna w Katowicach, ul. Mickiewicza 29, 40-001 Katowice +48 535 802 037 kubagraca9900@op.pl Sposób cytowania / Cite Graca J. The use of marine ingredients in the cosmetic industry. Aesth Cosmetol Med. 2025;14(1):13-17. https://doi.org/10.52336/acm.2025.003 Zastosowanie składników pochodzenia morskiego w przemyśle kosmetycznym The use of marine ingredients in the cosmetic industry WSTĘP Składniki pochodzenia morskiego, jak algi, kolagen rybi, chi- tosan i minerały, odgrywają ważną rolę we współczesnej ko- smetologii dzięki swoim właściwościom nawilżającym, an- tyoksydacyjnym, przeciwzapalnym i antybakteryjnym. Ma- kroalgi, w tym brunatnice i krasnorosty bogate w fenole i terpenoidy wykazują działanie przeciwzapalne i wspoma- gają ochronę skóry przed stresem środowiskowym. Szcze- gólną uwagę zwraca się na brunatnice z zawartością florota- nin, które hamują produkcję cytokin prozapalnych takich jak: czynnik martwicy nowotworów (TNF-α, ang. tumor necrosis This is an article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 Unported (CC BY 4.0) https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/ Review article / Artykuł przeglądowy 1 / 2025 Kosmetologia Estetyczna 25 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” Wfactor α) i interleukiny 6 (IL-6, ang. Interleukin 6) oraz zmniej- szają stany zapalne skóry. Mikroalgi Nannochloropsis oceani- ca dostarczają peptydów i lipidów o działaniu przeciwzapal- nym i regenerującym, co wspiera ich zastosowanie w kosme- tykach przeciwstarzeniowych. Algi, kolagen rybi, chitosan oraz minerały morskie bogate są w polisacharydy, amino- kwasy, witaminy oraz minerały, co umożliwia ich zastosowa- nie w kosmetykach do pielęgnacji skóry i włosów. Jednocze- śnie rozwój technologii takich jak: ekstrakcja nadkrytyczna CO₂, ultradźwiękowa czy nanotechnologia pozwalają na bar- dziej efektywne pozyskiwanie i formułowanie tych substancji. Przemysł kosmetyczny zyskuje także na wykorzystaniu pro- duktów ubocznych, na przykład skóry ryb, do produkcji ko- lagenu czy pancerzy skorupiaków do produkcji chitosanu, co przyczynia się do ograniczenia odpadów i wspiera zrównowa- żone zarządzanie zasobami morskimi. Niniejsza praca ma na celu przedstawienie współczesnych trendów w wykorzysta- niu surowców pochodzenia morskiego, takich jak makroalgi, mikroorganizmy, odpady rybne oraz złożone związki bioak- tywne, w różnych typach kosmetyków m.in.: przeciwsłonecz- nych, nawilżających, przeciwstarzeniowych i przeznaczonych do pielęgnacji skóry wrażliwej. Ponadto praca podejmuje dys- kusję na temat metod pozyskiwania tych składników, wyzwań związanych z ich implementacją, a także możliwości wdroże- nia koncepcji ecosustainable w procesach produkcji kosme- tyków. Kosmetyki ecosustainable to produkty zaprojektowa- ne z myślą o minimalizowaniu wpływu na środowisko na każdym etapie ich cyklu życia – od pozyskiwania surowców, przez proces produkcji i dystrybucję, aż po sposób ich utyli- zacji. Kluczowym aspektem jest odpowiedni dobór składni- ków, gdyż wybór bardziej zrównoważonych surowców wią- że się z wyzwaniami dotyczącymi ich stabilności, efektyw- ności działania oraz akceptacji przez konsumentów. Ocena zrównoważonego charakteru kosmetyków powinna obejmo- wać nie tylko pojedyncze elementy, lecz także aspekty śro- dowiskowe, społeczne i ekonomiczne oraz jakość końcowe- go produktu. Wdrażanie strategii ekoprojektowania (ecodesi- gn) opiera się na analizie cyklu życia produktu (LCA, life cycle assessment), co umożliwia optymalizację składu, opakowań oraz procesów produkcyjnych w celu ograniczenia ich nega- tywnego wpływu na środowisko. RODZAJE I ŹRÓDŁA SKŁADNIKÓW POCHODZENIA MORSKIEGO Makroalgi, takie jak brunatnice i krasnorosty, są bogatym źródłem bioaktywnych związków, w tym fenoli, terpenoidów i pigmentów, które wykazują działanie antyoksydacyjne, na- wilżające oraz przeciwzapalne. W kosmetologii makroalgi stosowane są w produktach ochronnych i pielęgnacyjnych ze względu na zdolność do wspomagania ochrony skóry przed stresem środowiskowym [1]. Szczególnie brunatnice, są bo- gate w związki fenolowe, takie jak florotaniny, które wykazują silne działanie antyoksydacyjne, nawilżające oraz przeciwza- palne. Florotaniny i inne fenole obecne w brunatnicach, ta- kich jak Turbinaria ornata, skutecznie hamują procesy zapal- ne, co zostało udowodnione w badaniach na modelach ko- mórkowych. Przykładem jest hamowanie produkcji cytokin prozapalnych TNF-α i IL-6 poprzez wpływ na jądrowy czyn- nik transkrypcyjny NF kappa B (NF-κB, nuclear factor kappa- -light-chain-enhancer of activated B cells) oraz indukowalną syntazę tlenku azotu (iNOS, inducible nitric oxide synthase) [2]. Szlak NF-κB odgrywa kluczową rolę w regulacji procesów za- palnych i odpowiedzi immunologicznej. W warunkach fizjo- logicznych pozostaje on nieaktywny w cytoplazmie, gdzie jest związany z inhibitorem kinazy (IκB, inhibitor of NF-κB). Jego aktywacja następuje pod wpływem bodźców prozapalnych, takich jak lipopolisacharydy (LPS, lipopolysaccharides) czy cy- tokiny, np. TNF-α i interleukiny 1 beta (IL-1β, interleukin-1 beta). W efekcie dochodzi do fosforylacji i degradacji IκB, co umożli- wia translokację NF-κB do jądra komórkowego i indukcję eks- presji genów prozapalnych. Nadmierna aktywacja tego szla- ku może prowadzić do przewlekłego stanu zapalnego, przy- czyniając się do rozwoju chorób zapalnych skóry oraz innych schorzeń o podłożu immunologicznym [2]. Szlak iNOS odpo- wiada za syntezę tlenku azotu (NO, nitric oxide), który w kon- trolowanych ilościach pełni istotne funkcje fizjologiczne, m.in. reguluje rozszerzanie naczyń krwionośnych i uczestniczy w mechanizmach obronnych organizmu. Jednak jego nad- mierna produkcja w wyniku niekontrolowanej aktywacji iNOS może prowadzić do wzrostu stresu oksydacyjnego, uszkodze- nia komórek i utrwalenia reakcji zapalnych [2]. Polisacharydy siarczanowe pozyskane z alg Turbinaria ornata mogą hamo- wać aktywację zarówno szlaku NF-κB, jak i iNOS, co skutku- je zmniejszeniem produkcji cytokin prozapalnych, takich jak TNF-α i IL-6. Ponadto wykazano, że zwiększają poziomy endo- gennych antyoksydantów, takich jak glutation (GSH, glutathio- ne) i dysmutaza ponadtlenkowa (SOD, superoxide dismutase), co prowadzi do redukcji stresu oksydacyjnego. Wpływają rów- nież na zmniejszenie peroksydacji lipidów (LPO, lipid peroxi- dation) oraz obniżenie poziomu dehydrogenazy mleczanowej (LDH, lactate dehydrogenase), co wskazuje na ochronne dzia- łanie wobec komórek narażonych na stan zapalny [2]. Inne badania nad algami Padina boergesenii wykazały obecność związków nawilżających takich jak: długocząsteczkowe alko- hole tłuszczowe (fitol), estry (palmitynian etylu, octan oleino- wy, szczawian diallilu) i aminokwasy (glicyna, seryna, prolina, kwas asparaginowy, kwas glutaminowy), które wykazują dzia- łanie ochronne na barierę skórną, a także pomagają w rege- neracji naskórka [3]. Mikroorganizmy morskie, takie jak mikroalgi i ekstremo- filne bakterie Halomonas elongata, Deinococcus radiodu- rans czy Alteromonas macleodii produkują związki o działa- niu antybakteryjnym, nawilżającym i antyoksydacyjnym, co czyni je cennymi w procesach regeneracji skóry [4]. Zasto- sowanie technologii metagenomicznych umożliwia analizę pełnego materiału genetycznego mikroorganizmów obec- 1 / 2025 Kosmetologia Estetyczna 26 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” Wnych w próbkach środowiskowych, eliminując konieczność ich hodowli w warunkach laboratoryjnych [5]. Metoda ta po- zwala na identyfikację i charakterystykę bioaktywnych związ- ków syntetyzowanych przez mikroorganizmy morskie, w tym przez mikroalgi Nannochloropsis oceanica oraz Chlorococ- cum amblystomatis. Metagenomika obejmuje izolację kwa- su deoksyrybonukleinowego (DNA, deoxyribonucleic acid) całych populacji mikroorganizmów, ich sekwencjonowanie oraz analizę bioinformatyczną. W kontekście kosmetologii technologia ta odgrywa kluczową rolę w odkrywaniu nowych substancji o właściwościach przeciwzapalnych, antyoksyda- cyjnych i nawilżających. Przykładem są polarne lipidy, które wykazują zdolność do łagodzenia stanów zapalnych induko- wanych przez lipopolisacharydy [5]. Mikroalgi Nannochlorop- sis sp. i Rhodomonas sp. są źródłem bioaktywnych peptydów i lipidów, które wykazują właściwości przeciwzapalne i na- wilżające. Badania wskazują, że lipidy i peptydy pochodzące z Nannochloropsis oceanica hamują produkcję mediatorów zapalnych, takich jak NO, TNF-α i cyklooksygenaza-2 (COX-2, cyclooxygenase-2), co sprzyja zmniejszeniu stanów zapalnych w komórkach skóry [6]. Z kolei peptydy uzyskane z Rhodomo- nas sp. mają silne właściwości antyoksydacyjne oraz nawilża- jące, co wspiera ich zastosowanie w kosmetykach regeneru- jących skórę oraz preparatach anti-aging [7]. Produkty ubocz- ne z przemysłu rybnego, takie jak kolagen i chityna z odpadów rybnych i skorupiaków znajdują zastosowanie jako składniki nawilżające, odbudowujące i o działaniu przeciwstarzenio- wym, wpisując się w rosnące zapotrzebowanie na składniki kosmetyczne pochodzenia naturalnego i ekologicznego [8]. TECHNOLOGIE POZYSKIWANIA I PRZETWARZANIA SKŁADNIKÓW MORSKICH Zaawansowane technologie ekstrakcji umożliwiają wydoby- cie wartościowych składników z surowców morskich przy mi- nimalnym wpływie na środowisko. Ekstrakcja nadkrytyczna (rys. 1) oraz mikroenkapsulacja (rys. 2) są stosowane w przy- padku składników z makroalg, co pozwala na zachowanie ak- tywności biologicznej związków takich jak fenole, terpenoidy i aminokwasy. Procesy te zapewniają precyzyjne pozyskiwa- nie związków kluczowych dla działania przeciwstarzeniowe- go i antyoksydacyjnego, które mogą być skutecznie wprowa- dzone do formulacji kosmetycznych [1, 9]. Biotechnologia morska (blue biotechnology) wykorzystu- je mikroorganizmy morskie takie jak mikroalgi i bakterie do produkcji bioaktywnych składników dla przemysłu kosme- tycznego. Mikroorganizmy te, pozyskiwane dzięki techno- logiom metagenomicznym, charakteryzują się dużą różno- rodnością metaboliczną i zdolnością do syntezy związków o działaniu antybakteryjnym, nawilżającym i ochronnym, co zwiększa ich zastosowanie w kosmetologii. Procesy biotech- nologiczne umożliwiają kontrolowaną produkcję składników takich jak: polisacharydy, peptydy i lipidy, które pełnią rolę funkcjonalnych składników kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji i ochrony skóry [7, 10]. Model gospodarki obiegu Rys. 1 Schemat ekstrakcji nadkrytycznej CO 2 Źródło: Opracowanie własne autora Rys. 2 Schemat mikroenkapsulacji Źródło: Opracowanie własne autora 1 / 2025 Kosmetologia Estetyczna 27 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” WNext >